Login
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Σημείωμα Θέσεων – Τετάρτη, 3 Απριλίου 2019
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Θέμα: Η επέμβαση του Τμήματος Δασών στις προστατευόμενες παραλίες ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών της Λίμνης και της Αργάκας στον Κόλπο Χρυσοχούς και οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από απόφαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και του κ. Γιώργου Περδίκη, 27/3/2019, Αρ. Φακ. 23.04.036.075-2019)
Στη βάση των πιο πάνω, η ακακία στο Κρατικό Δάσος Μαυραλής δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για οποιοδήποτε ενδημικό, σπάνιο και απειλούμενο είδος που περιλαμβάνεται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου».
Στοιχεία επικοινωνίας:
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών | Initiative for the Protection of the Natural Coastline
Website: http://reclaimthesea.org/ | Email: reclaimthesea@gmail.com |
Facebook: https://el-gr.facebook.com/coastlinecy/
Παρασκευή, 22 Μαρτίου 2019
Κοινό Δελτίο Τύπου
Οικολογική Παρέμβαση Φίλοι του Ακάμα, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Φίλοι της Γης Κύπρου, Οικολογική Κίνηση Κύπρου, Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο Ενάλια Φύσις και Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
22 Μαρτίου 1986: Μια ομάδα ατόμων που ενδιαφέρεται για την προστασία της Φύσης επισκέπτεται μια από τις τελευταίες φυσικές περιοχές της Κύπρου που γλύτωσε από την ανεξέλεγκτη και διάσπαρτη τουριστική ανάπτυξη, τη Χερσόνησο Ακάμα. Κατά την επίσκεψη αυτή, η ομάδα, που αργότερα θα πάρει το όνομα ‘Φίλοι του Ακάμα’ ζητά από το Κράτος την κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε περιοχή προστασίας. 33 ολόκληρα χρόνια μετά, η ίδια ομάδα, με σύμμαχους άλλες 7 οργανώσεις, εξακολουθούν να ζητούν από το Κράτος τα αυτονόητα.
Τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, η σημασία της Χερσονήσου Ακάμα για τη Φύση και τον Άνθρωπο έχει αναγνωριστεί από νομοθεσίες και διατάγματα, ενώ μία σειρά από σχέδια διατήρησης και διαχείρισης έχουν ετοιμαστεί για την περιοχή. Παρόλα αυτά, μια σύντομη επίσκεψη στον Ακάμα είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς την απουσία διαχείρισης και την παρουσία πολλών παρανομιών για την άρση των οποίων δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο. Παράνομα εστιατόρια και αναψυκτήρια και άλλες παράνομες κατασκευές και αυθαίρετες επεμβάσεις, η παρουσία πλείστων των οποίων χρονολογείται, εξακολουθούν να υφίστανται.
Η υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018, προϋποθέτει άρση όλων αυτών των παρανομιών πριν την υλοποίησή του. Αυτό όμως δεν έχει γίνει. Οι μόνες δράσεις που έχουν μέχρι τώρα προωθηθεί αφορούν οδικά έργα σε περιοχή που δεν επιτρέπεται καμία οικοδομική εργασία και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος (δρόμος Λουτρά της Αφροδίτης-Φοντάνα Αμορόζα). Το Σχέδιο προβλήθηκε από την Κυβέρνηση σαν ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, πλην όμως περιέχει πλείστες προβληματικές πτυχές που χρήζουν συνολικής και σοβαρής αντιμετώπισης για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της Χερσονήσου του Ακάμα. Πρόνοιες του Σχεδίου όπως η χωροθέτηση κόμβων αναψυχής για επισκέπτες και η αναβάθμιση δρόμων είναι ανησυχητικές, πόσο μάλλον το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν έχει υποβληθεί σε Δέουσα Εκτίμηση και σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγκαίες διαδικασίες που απαιτεί η νομοθεσία.
Διερωτόμαστε λοιπόν, τι θα γράφουν οι εφημερίδες για τη Χερσόνησο του Ακάμα σε 33 χρόνια από σήμερα; Θα έχουν αρθεί οι παρανομίες για τις οποίες οι αρμόδιες αρχές κάθε χρόνο δίνουν υποσχέσεις ότι θα λάβουν δράση; Θα υπάρξει ποτέ ουσιαστική διαχείριση, προστασία και επιτήρηση της Χερσονήσου ή όλα θα βρίσκονται ακόμα στα χαρτιά;
Οι Φίλοι του Ακάμα, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης – Terra Cypria, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, οι Φίλοι της Γης, η Οικολογική Κίνηση Κύπρου, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και το Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο – Ενάλια Φύσις καλούν όλα τα αρμόδια τμήματα να περάσουν από τα λόγια στα έργα. Να λάβουν άμεση δράση για την άρση των παρανομιών και να προωθήσουν τη σωστή διαχείριση της περιοχής εφαρμόζοντας τα Διαχειριστικά Σχέδια για τις περιοχές Natura 2000 της Χερσονήσου Ακάμα. Τότε και μόνο τότε ο Ακάμας, θα αναδειχθεί στην ολότητά του και θα ωφεληθούν ουσιαστικά οι κάτοικοι και οι κοινότητες της περιοχής.
Παράνομο Εστιατόριο Νότια Λάρα
Παράνομο Αναψυκτήριο Νότια Λάρα
Παράνομη Οδήγηση Τζιόνι
Παράνομες Ομπρέλες Βόρεια Λάρα
Παράνομη Κατασκήνωση Τοξεύτρα
Παράνομο Εστιατόριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομο Αναψυκτήριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομος Εβραχισμός Καφίζης
Παράνομη Οδήγηση Γουρούνων στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας Τοξεύτρας
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υπόμνημα Θέσεων
Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου 2018
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Συνεδρία 10/10/2018. Κεφάλαιο Β. Θέμα 1.
Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018 (Αρ. Φακ. 23.03.054.085-2017).
Πλαίσιο αναφοράς
Επί της γενικής αρχής, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών θεωρεί ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και αναπόσπαστο μέρος του δημόσιου πλούτου. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, και την διασφάλιση του ως δημόσιο αγαθό.
Αντ’ αυτού, παρατηρούμε συστηματικές προσπάθειες με στόχο την αποξένωση / εκχώρηση και οικειοποίηση / ιδιωτικοποίηση του θαλάσσιου χώρου. Τονίζουμε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού όσον αφορά θαλάσσιες δραστηριότητες, την έλλειψη διαφάνειας και την περιορισμένη διαβούλευση, την ανεπαρκή αιτιολόγηση των αναγκών που καλούνται να καλύψουν οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις, αλλά και τη σύγκρουση / ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με την ισχύουσα νομοθεσία και τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Κράτους Μέλους της ΕΕ.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, με τίτλο «Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018» προβλέπει την έκδοση κανονισμών κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, «ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται με βάση το άρθρο 6 των περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικών) Νόμων του 1979 μέχρι 2017».
Οι προτεινόμενοι κανονισμοί, σύμφωνα με το Άρθρο 3 («Πεδίο Εφαρμογής») θα:
«(1) εφαρμόζονται στους τεχνητούς υφάλους, οι οποίοι κατασκευάζονται, τοποθετούνται και λειτουργούν σε θαλάσσιο χώρο της Δημοκρατίας.
(2) […] εφαρμόζονται για την αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων και δεν εφαρμόζονται σε σχέση με έργα τα οποία υλοποιούνται από τη Δημοκρατία».
Αποσκοπούν δηλαδή στη δημιουργία νομικού πλαισίου για την κατασκευή, τοποθέτηση και λειτουργία ιδιωτικών τεχνητών υφάλων. Σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο: «Για την έκδοση ή ανανέωση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων σε θαλάσσιο χώρο καταβάλλονται τέλη που ανέρχονται σε επτακόσια ευρώ (€ 700)» (Άρθρο 7), «η άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου σε θαλάσσια περιοχή της Δημοκρατίας για σκοπούς κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων χορηγείται από το Υπουργικό Συμβούλιο» (Άρθρο 8), και «για κάθε θαλάσσια περιοχή, σε σχέση με την οποία εκδίδεται άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου για σκοπούς τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων, καταβάλλονται τέλη 17 σεντ ετησίως για κάθε τετραγωνικό μέτρο της επιφάνειας του θαλάσσιου βυθού που αποτελεί τη συνολική περιοχή έκτασης των τεχνητών υφάλων, περιλαμβανομένης της θαλάσσιας περιοχής που ορίζεται με βάση το Άρθρο 5Α του Περί Αλιείας Νόμου» (Άρθρο 9).
Κατευθυντήριες Γραμμές
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ) στις 2/7/2015, με αφορμή την «Εβδομάδα Ζηνοβίας», διεξήγαγε έρευνα για τη «Λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο», την οποία παρέδωσε στο Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών για πιθανή αξιοποίηση. Προς συνέχεια της συγκεκριμένης έρευνας και με αφορμή τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, σε επιστολή ημερομηνίας 24/9/2018, ο ΚΟΤ αναφέρει προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ότι ο τομέας του καταδυτικού τουρισμού έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και γι’αυτό τον λόγο στηρίζει την προσπάθεια που γίνεται για ρύθμιση των περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν τη δημιουργία τεχνητών υφάλων.
Δεν αντιλαμβανόμαστε στη βάση ποιας δικαιοδοσίας και τεχνογνωσίας, ο ΚΟΤ προέβη σε μια έρευνα για τη «λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο». Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organisation – FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στόχοι των τεχνητών υφάλων είναι «η αναβάθμιση και / ή βελτίωση των φυσικών βιοτόπων, η αύξηση της παραγωγικότητας του οικοσυστήματος και η διαχείρηση των αλιευτικών πόρων» («to recover and/or improve natural habitats, increase productivity and manage aquatic resources») [1]. Επιπρόσθετα, οι κατευθυντήριες γραμμές του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme / Mediterranean Action Plan – UNEP/MAP), αν και αναγνωρίζουν ότι οι τεχνητοί ύφαλοι μπορούν να στοχεύουν και στην προώθηση έρευνας και αναψυχής, τονίζουν πως πρωταρχικός στόχος των τεχνητών υφάλων είναι το «να παρέχουν ορισμένες λειτουργίες ενός φυσικού υφάλου, όπως η προστασία, η αναγέννηση, η συγκέντρωση και/ή η ενίσχυση της βιολογικής ποικιλομορφίας ή / και των πληθυσμών των έμβιων θαλάσσιων πόρων» («emulate some functions of a natural reef such as protecting, regenerating, concentrating, and/or enhancing [biological diversity and/or] populations of living marine resources») [2]. Σύμφωνα με το «Ερωτηματολόγιο Αντίκτυπου» του προτεινόμενου Νομοσχεδίου, ο στόχος των προτεινόμενων Κανονισμών είναι «η παραχώρηση χρήσης χώρου για τη διεξαγωγή και αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων με τεχνητούς υφάλους στο θαλάσσιο χώρο», γεγονός το οποίο δεν συνάδει με τις πιο πάνω κατευθυντήριες γραμμές.
Όσον αφορά τη διαβούλευση που προηγήθηκε, σε αυτή συμμετείχαν ως επί το πλείστον συναρμόδιες αρχές. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, χωρίς να διεξαχθεί οποιαδήποτε δημόσια παρουσίαση και ακρόαση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο μόνος περιβαλλοντικός μη κυβερνητικός οργανισμός που κλήθηκε να υποβάλει απόψεις ήταν η Ομοσπονδία Περιβαλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ), οι θέσεις της οποίας ήταν αρνητικές και δεν ενσωματώθηκαν στους προτεινόμενους Κανονισμούς.
Κατά την άποψη μας, υπάρχει έλλειψη διαφάνειας και επαρκούς αιτιολόγησης όσον αφορά τους προτεινόμενους Κανονισμούς. Σύμφωνα με το άρθρο 28 (Επαρκής Αιτιολογία) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμων του 1999 έως 2014: «(1) Η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης. (2) Δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία η αναφορά στην απόφαση γενικών χαρακτηρισμών που μπορούν να εφαρμοστούν και να ισχύουν για κάθε περίπτωση ούτε η απλή αναφορά των γενικών όρων του νόμου που μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε περίπτωση. (3) Αναιτιολόγητη είναι μια πράξη που επικαλείται γενικά και αόριστα το δημόσιο συμφέρον. Το δημόσιο συμφέρον του οποίου γίνεται επίκληση πρέπει να εξειδικεύεται με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχτηκε η κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου» [7].
Αντιλαμβανόμαστε ότι η τοποθέτηση και λειτουργία τεχνητών υφάλων από επενδυτές αποσκοπεί σε κάποια ωφελήματα στους ίδιους τους επενδυτές. Νοουμένου ότι η δημιουργία τεχνητών υφάλων έχει πολύ υψηλό οικονομικό κόστος, ποιά θα είναι τα ωφελήματα και με ποιό τρόπο θα γίνει η απόσβεση ενός ιδιώτη επενδυτή;
Ταυτόχρονα η εκχώρηση δημόσιου (θαλάσσιου) χώρου ενέχει και άλλους προβληματισμούς και ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί. Τι είδους δικαιώματα αποκτά ένας ιδιώτης επενδυτής, ο οποίος ενδέχεται να υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητού υφάλου στο θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με βάση τους προτεινόμενους Κανονισμούς; Στη βάση ποιων κριτηρίων και προδιαγραφών θα γίνεται η επιλογή του θαλάσσιου χώρου στον οποίο θα κατασκευαστεί ένας τεχνητός ύφαλος;
Πέρα από την ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Διεθνών Οργανισμών, όπως ο FAO και το UNEP/MAP, θα θέλαμε να σημειώσουμε και τους προβληματισμούς μας σχετικά με την ευθυγράμμιση / εναρμόνιση του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου, με άλλες υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, και συγκεκριμένα τη θέσπιση ενός δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και την εκπόνηση ενός Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται με το πρόσχημα ότι οι τεχνητοί ύφαλοι θα «συμβάλλουν στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, στην ανάκαμψη των ιχθυοαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού» (Άρθρο2: «Ερμηνεία»).
Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, έχει από το 2012 θεσπίσει, και ξεκινήσει να εφαρμόζει σχετική στρατηγική για τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους. Έχουν ήδη εκδοθεί 6 διατάγματα για απαγόρευση αλιείας και διέλευσης σκαφών σε καθορισμένες θαλάσσιες περιοχές, με βάση το Άρθρο 5Α («Έκδοση διατάγματος απαγόρευσης της αλιείας ή/και της διέλευσης σκαφών») του «Περι Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ.135)» [3]. Τα διατάγματα αυτά αφορούν τις ακόλουθες περιοχές: Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Παραλιμνίου [4], Θαλάσσια Περιοχή Τεχνητού Υφάλου στην Αγία Νάπα [5], Ναυάγιο Ζηνοβία στη Λάρνακα [6], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Αμαθούντας στην Λεμεσό [7], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή στο Δασούδι στην Λεμεσό [8] και Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Τεχνητού Υφάλου Γεροσκήπου στην Πάφο [9].
Σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη «Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο», η «απουσία ενιαίας εθνικής στρατηγικής στην Κύπρο για τη διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και ο καταρτισμός επιμέρους στρατηγικών εγγράφων ενδεχομένως να οδηγεί σε κατακερματισμό των προσπαθειών της Δημοκρατίας για την προστασία των περιοχών και των ειδών και οικοτόπων που απαντώνται σε αυτές» [10]. Η Ειδική Έκθεση επίσης αναφέρει ότι «διαπιστώνονται ανεπάρκειες στους μηχανισμούς παρακολούθησης της κατάστασης των προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους, ενώ ο βαθμός εφαρμογής των καθορισμένων μέτρων διαχείρισης και η αποτελεσματικότητά τους στη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και περιοχών, δεν φαίνεται να αξιολογούνται» [11].
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν θα βοηθήσει ως προς την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στην Κύπρο, η οποία πρέπει να έχει προτεραιότητα. Αντίθετα, θα αποτελέσει ένα επιπλέον εμπόδιο, καθώς αντί να κηρύσσονται θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές με βάση οικολογικά κριτήρια, θα δημιουργούνται στη βάση ιδιωτικών συμφερόντων και επενδυτικών προγραμμάτων.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ – Maritime Spatial Planning, MSP), ένα από τα βασικά εργαλεία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την έννοια του ΘΧΣ υποδηλώνεται «ο σχεδιασμός του χρόνου και του τόπου άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Κατά τη διαδικασία αυτή, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάζονται με διαφάνεια με στόχο τον σχεδιασμό των θαλάσσιων δραστηριοτήτων» [12]. Η Κυπριακή Δημοκρατία εναρμονίστηκε με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 Περί Θεσπίσεως Πλαισίου για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με την ψήφιση από την Βουλή των Αντιπροσώπων του περί Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2017 [Ν. 144(I)/2017] [13] στις 29/9/2017 και τη δημοσίευση του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 13/10/2017.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του σχετικού Νόμου, «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» σημαίνει το «εθνικό σχέδιο ή σχέδια που καταρτίζονται, εγκρίνονται και δημοσιεύονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» («Ερμηνεία»). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Άρθρο 17(2) («Κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου»), η θέσπιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου «θα πρέπει να καταρτιστεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2021».
Σημειώνεται ότι στις 25/10/2017 και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ανοίξει υπόθεση παράβασης του κοινοτικού κεκτημένου, η οποία βρισκόταν σε επίπεδο Αιτιολογημένης Γνώμης, για μη εναρμόνιση με την σχετική Οδηγία [14], το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε και εξουσιοδότησε τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όπως καταθέσει τους προτεινόμενους Κανονισμούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.
Η ψήφιση των προτεινόμενων Κανονισμών από την Βουλή των Αντιπροσώπων και η προώθηση επενδύσεων υπό μορφή ιδιωτικών τεχνητών υφάλων θα δημιουργήσει τετελεσμένα εν τω μέσω της διαδικασίας κατάρτισης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Εισηγήσεις
Έχοντας ως γνώμονα το γεγονός ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και δημόσιο πλούτο, θεωρούμε ότι σε κρατική ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να αδειοδοτούνται αποκλειστικά σχέδια, προγράμματα ή/και έργα, τα οποία εξυπηρετούν υπέρτερους λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος και αιτιολογούνται επαρκώς, με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά. Προτεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική βασισμένη σε οικολογικά πρωτίστως κριτήρια, αλλά και κοινωνικά, και όχι σε δυνητικές επενδύσεις οι οποίες θα οικειοποιηθούν δημόσιο πλούτο για παραγωγή κέρδους από ιδιώτες επενδυτές.
Η οικειοποίηση και αποξένωση των κοινών αγαθών – της γης, των δασών, των παραλιών, της ακτογραμμής και της θάλασσας – δεν νομιμοποιείται ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά. Στη βάση των πιο πάνω, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών διαφωνεί με τους υπό συζήτηση Κανονισμούς και εισηγείται την απόσυρση τους από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ή την καταψήφιση τους από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Λευκωσία, Τετάρτη, 10/10/2018
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υποσημειώσεις και Παραπομπές
[1] Practical Guidelines for the Use of Artificial Reefs in the Mediterranean and the Black Sea. Studies and Reviews. General Fisheries Commission for the Mediterranean. No. 96. Rome, FAO 2015; p.2.
[2] UNEP(DEPI)/MED IG.23/21. 20th Ordinary Meeting of the Contracting Parties to the Convention for the Protection of the Marine Environment and the Coastal Region of the Mediterranean and its Protocols Tirana, Albania, 17-20 December 2017. Agenda item 3: Thematic Decisions Draft Decision IG.23/15: Updated Guidelines for Regulating the Placement of Artificial Reefs at Sea.
[3] Ο περί Αλιείας Νόμος (ΚΕΦ.135)
[10] Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Ειδική Έκθεση αρ. ΠΕ/03/2018. Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο. 25 Ιουνίου 2018; σελ. 1.
[11] Ό.π. σελ.2.
[12] Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ευρωπαϊκή Επιτροπή > Θαλάσσια πολιτική > Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική > Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
[13] CYLaw > Ο περί Θαλάσσιου Χωρταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2017 (144(I)/2017)
[14] European Commission > Press Releases Database > Δέσμη Παραβάσεων Ιουλίου – Μέρος 1: Κυριότερες Αποφάσεις – Βρυξέλλες, 13 Ιουλίου 2017. 11. Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία.
/arc-anglerfish-arc2-prod-tronc.s3.amazonaws.com/public/MDP3KPMLYJAGHM2YRGAFYG2VTI.jpg)
By ALLEN J. SCHABEN / LOS ANGELES TIMES Amid fog, Mark Massara surfs in front of shark’s tooth rock at Martins Beach. (Allen J. Schaben / Los Angeles Times)
The California Coastal Act for decades has scaled back mega-hotels, protected wetlands and, above all, declared that access to the beach was a fundamental right guaranteed to everyone.
But that very principle could be dismantled in the latest chapter of an all-out legal battle that began as a local dispute over a locked gate.
On one side, property owner and Silicon Valley billionaire Vinod Khosla wants Martins Beach, a secluded crescent-shaped stretch of sand and bluffs, to himself. On the other, generations of beachgoers demand continued access to a path long used by the public. The squabble has spurred a spate of lawsuits that now focus on whether Khosla needs state permission to gate off the road — and a string of California courts has said he does.
Unwilling to back down, Khosla is now appealing to the U.S. Supreme Court over his right to shut out the public. His latest argument not only challenges the constitutionality of the Coastal Act — if taken up by the nation’s highest court, it would put into question long-established land use procedures and any state’s power to regulate development anywhere.
“It’s bold, it’s arrogant, it wants to strike at the core of our society,” said Joe Cotchett, lead attorney for the Surfrider Foundation, which sued Khosla in its fight for public coastal access. “This is so much bigger than a little beach in San Mateo County. It’s a steppingstone to every coastline in the United States.”
Khosla, not short on money nor shy on tactics, has tapped a new lawyer uniquely suited to overcome the longshot odds of bringing this argument before the nation’s nine top justices. Now leading his legal team is Paul Clement, who served as U.S. solicitor general under President George W. Bush, has clerked for the late Justice Antonin Scalia and “argued more Supreme Court cases since 2000 than any lawyer in or out of government,” according to his professional bio at Kirkland & Ellis LLP.
He has defended a number of conservative positions, such as arguing against same-sex marriage and leading the legal challenge against President Obama’s Affordable Care Act.
In his 151-page petition to the Supreme Court, Clement described California’s coastal policies as “Orwellian” and made the case that private property should not be taken for public use without just compensation: “the Coastal Act cannot constitutionally be applied to compel uncompensated physical invasions of private property.”
Clement and Khosla’s team of Bay Area lawyers did not respond to requests for comment. Khosla declined to comment for this article.
The Supreme Court will probably decide in the next three months whether to take up the case. Chances are slim: Of the thousands of appeals filed each year, only about 100 are granted review. But with conservative interpretations of property rights gaining prominence and President Trump’s recent appointment of Justice Neil M. Gorsuch, having the right lawyer and a well-crafted argument might just be enough to win the four Supreme Court votes needed for the case to move forward, legal experts said.
Khosla’s arguments, while ambitious, are “artfully drafted in an effort to capture the attention of at least four justices,” said Richard Frank, director of the California Environmental Law and Policy Center at UC Davis. “This petition is targeted directly at the conservative wing of the United States Supreme Court, and it certainly is plausible that the court could grant review in this case given the quality of representation and the issues involved.”
The issues date back to 2008, when Khosla, a co-founder of Sun Microsystems, bought the 89-acre property south of Half Moon Bay for $32.5 million.
The Deeney family that sold Martins Beach had, for almost a century, maintained a public bathroom, parking lot, even a general store. Surfers, fishermen and picnickers paid 25 cents to enter. The fee eventually went up to $10.
Khosla, in legal filings, said he “was willing to give the business a go, and continued to allow members of the public to access the property upon payment of a fee. But [he] soon faced the same problem the Deeneys had faced: The business was operating at a considerable loss, as the costs of keeping the beach, the parking lot and other facilities in operable and safe condition significantly exceeded the fees the business generated.”
So he shut the gate, hired security and posted “do not enter” signs.
A number of public interest groups have since sued Khosla. He, in turn, has sued the California Coastal Commission, the State Lands Commission and San Mateo County, over what he considered an interference of his property rights.
A San Mateo County Superior Court judge, however, dismissed his case, stating that he had to go through the commission’s permit process or enforcement proceedings before he could resort to a lawsuit.
The case that could be heard by the U.S. Supreme Court began when Surfrider sued Khoslaon the grounds that he failed to apply for the development permit required to change public access to the coastline. A local court sided with Surfrider and a state appeals court upheld that decision, ordering Khosla to unlock the gate while the dispute continues. Khosla appealed again to the state Supreme Court, which declined to hear the case.
Nowadays, the gate is sometimes open, sometimes closed. Sheriff’s officials have said it would not arrest members of the public for trespassing. The Coastal Commission last fall began the formal process of notifying Khosla of public access violations, which could amount to fines of as much as $11,250 per day per violation.
The commission, not an official party to the Surfrider suit, said it is reviewing Khosla’s appeal to the Supreme Court. The state attorney general’s office said it was aware of the petition and provided no additional comment.
Khosla is not the first wealthy landowner to challenge coastal regulations. Many still recall the 22-year fight with music producer David Geffen to unlock his Malibu gate. (Geffen eventually handed over the keys).
But not all fights have ended in public victory. When the Coastal Commission demanded in the 1980s that James and Marilyn Nollan allow the public to walk on their beachfront in Ventura in exchange for obtaining a building permit to enlarge their house, the Supreme Court ruled the agency had gone too far.
In handing down the 1987 Nollan vs. California Coastal Commission decision, Scalia compared the commission’s tactics to “an out-and-out plan of extortion.” The first of a number of rulings in which the court tilted the law toward protection of property rights, it dramatically scaled back the commission’s power to require public access ways to the coast.
“Nollan had a catalytic effect, and I expect any decision in the Martins Beach case … would have a similar sweeping and catalytic effect on public access law and property rights more generally,” Frank said. “It’s one of those landmark foundational cases that is cited all the time throughout the nation and has prompted more litigation.”
Ralph Faust, who was the commission’s general counsel from 1986 to 2006, said a striking difference between the Nollan case and Martins Beach is that Khosla is challenging the Coastal Act “as written, not as it’s applied.”
Nollan applied for a permit but didn’t like the stipulations the commission required, so he challenged them, Faust said. Khosla is skipping that step altogether and arguing that the requirement to seek a permit — as well as the state court injunction to maintain the status quo of keeping the gate open while the matter is being decided — violates his rights as a property owner.
“That’s a pretty stunningly broad attack on state government,” Faust said. “If he were to win on that and just get a declaration that the Coastal Act could not possibly be constitutionally interpreted to require a permit for that kind of development — that would be just huge.”
The Nollan case unfolded in unexpected ways and to this day affects the way access rights are argued and how land should be set aside for the public, Faust said. Should the Supreme Court take up Khosla’s appeal, the implications are beyond imaginable.
“Just because you think you know what the situation is when you’re talking about a case, doesn’t mean that’s how it’s going to look if the Supreme Court actually decides something,” he said.
“These things take on a life of their own.”
Interested in coastal issues? Follow @RosannaXia on Twitter.
UPDATES:
2:25 p.m.: This article was updated with additional details of the history of the legal dispute involving Martins Beach.
A guest blog on Scottish Environment Link by Glen Smith, a social science researcher and PhD candidate at UiT The Arctic University of Norway.
Diarmid Hearns is right to point to the importance of the Scottish planning system in determining how space is developed and, subsequently, how people live their lives (The Scotsman Opinion 18/01/2018). The National Trust for Scotland research findings that Mr Hearns discusses are indeed concerning. The sense of disconnect between citizens and a system that helps determine the use and non-use of space needs to be urgently addressed, as does the lack of trust in that system.
Much of the frustration towards the planning system stems from the limited opportunities for people to affect decision outcomes: around 60 per cent of those asked in the National Trust of Scotland survey felt this way. The planning system is plagued by instances of late or limited stakeholder engagement. Or, more worryingly, of no engagement at all.
It must be said that many Scottish people are pushing hard to right these wrongs. It remains a political hot topic, with some communities taking more direct action. Examples include the formation of Development Trusts or, in more radical cases, direct community land buyouts. Whilst it is true that any local ambitions to change land use patterns through these channels are still subjected to planning procedures, they are at least conceived through community-based committees. So the ‘step zero’ of planning can stem from local residents. But not all communities have the means to take such steps. Furthermore, they are a symptom of a problem, rather than a solution. Why would communities feel the need to take matters into their own hands? What is broken? How can we fix it? These are important questions.
Unfortunately, steps taken by the Scottish Government have done little to stop these questions being asked. The rhetoric is in place but the demonstrable impact is not. Communities might have taken centre stage in the most recent round of land reform, as indicated by the emerging Community Empowerment (Scotland) Act of 2015, but true participatory processes require a redistribution of power. That seems like a bridge too far for the Scottish Government. The new Planning Bill does not offer too much hope in this regard either. As pointed out by Planning Democracy SCIO, among others, the Planning Bill actually proposes to reduce the overall number of opportunities for community engagement in planning.
It is important that Scotland continues to push for a more democratic planning system. But I would like to suggest that the push be extended offshore to include marine spatial planning, especially for inshore waters. Scotland’s National Marine Plan is to be implemented in the Scottish Marine Regions where plans will be adapted to meet localised needs and demands. Some regions have already produced pretty comprehensive plans, although they took different routes to get there.
However, having studied the governance of marine spatial planning processes in Scotland for a number of years, it seems that as the system becomes institutionalised it is in danger of adopting some of the same failures from its terrestrial relative. Decisions made about the use or non-use of the seabed affect coastal communities. They can significantly change the social dynamics of coastal towns and villages as the necessary infrastructure and workforce are put in place to capitalise on ‘blue growth’ opportunities. Marine planning partnerships in the regions are designed to incorporate local opinions into decision making; but public input is not assured in most cases.
The challenges, laws and perceived relevance of marine and terrestrial planning differ considerably. But both need to be underpinned by the good governance principles of transparency and participation. The marine planning system is still in the making but it is never too early to ensure that such principles are built in. Diarmid Hearn talks of a great opportunity for “the Scottish Government and Scottish Parliament to get people back into planning and ensure their voice is heard”. I couldn’t agree more. But while we are here, let’s discuss the sea as well.
– Glen Smith is a social science researcher and PhD candidate at UiT The Arctic University of Norway. His work focuses on the governance of marine management in Scotland
Name a well-known environmental organisation. The World Wildlife Fund? Sure, everyone knows the panda, it has royal support and we’ve all seen pictures of dead elephants with gaping wounds.
But as horrible as wildlife crime is, there’s one criminal activity ten times bigger than all other illegal wildlife crime combined. Try naming it, or any organisation that combats it.
Sand mining has no bleeding elephants – but it is the elephant in the room of environmental issues. Illegal sand mining has ten times more value than all wildlife crime.
Had enough
Indeed, it’s bigger than all other environmental crimes combined, according to a study by Luis Fernando Ramadon, a mining crimes professor at the National Police Academy in Brazil.
Professor Ramadan told The Ecologist: “It’s an easy form of enrichment with less risk and costs than trafficking of drugs, humans or organs.” He adds that aside from being so profitable, “it is maybe also the most harmful to the environment”.
Asking Sumaira Abdulali how sand mining is harmful is like asking for a drizzle but receiving the full-blown Indian monsoon. “Soil erosion, landslides, water table loss, infertility of farmland, disturbances of ecosystems and marine life, beach disappearances, collapsing bridges…”.
One night in 2004, she had had enough of it. In what had become a nighttime routine, trucks came and went to the seafront near her house South from Mumbai. They stole the beach.
Abdulali called the police and drove to the beach. “Instead of rushing to the scene, the police tipped the illegal sand miners”, Abdulali told me.
Edgy grains
As she waited in her car for the police to arrive, the men came from the beach, pulled her out of her car and assaulted her. “During the beating, one guy asked: ‘Do you know who I am?’ He was the son of a local politician, but also owner of a large construction company.” His father later became the state’s environment Minister.
Abdulali sued the sand mafia and won. But fighting the sand mafia is a risky affair. Sandhya Ravishankar, a Chennai based journalist, was threatened for her reports on Tamil Nadu’s sand mafia.
Despite a ban in 2013, beach sand mining for minerals remained a lucrative business in Tamil Nadu. At one point police raided 15 locations simultaneously, finding 455,245 ton of illegally mined beach minerals. The evidence suggests that almost a million tons has been exported since the ban has come into force.
Abdulali and Ravishankar are sand mafia challengers who survived. According to author and expert Vince Beiser, hundreds of people were killed over sand extraction, in India alone.
Contrary to our intuition, useful sand is scarce. Forget deserts. Desert winds make sand roll and therefore round. Edgy grains are needed for concrete, the main use of sand. Building booms have caused these sand mining booms – but there’s another reason why 75 to 90 percent of all beaches are disappearing.
Nuclear waste
Minerals such as rutile and ilmenite, found in beach sand, are in everything from titanium parts of consumer goods to paint to paper to plastics. India has 35 percent of all ilmenite. Going to Goa with sunscreen in your luggage? There is a good chance that the ilmenite in it came from a beach.
In Indonesia, Australia’s Indo Mines Limited is after the iron on one beach, which doubles as a barrier against salt intrusion from the ocean into coastal farms.
When they proposed a massive expanding to cover a 1.8km by 22km area – also the home of 20,000 people – the resistance went ballistic. Many community members were jailed and police brutalities left 41 people injured.
In The Gambia, an 11-year old boy fell to his death in one of the massive holes left behind by a sand mining firm, a hole they should have filled. The beach is now flooded, attracting crocodiles that attacked women who tend nearby gardens.
In this conflict, 45 people were arrested and sued. Zircon, the mineral mined here, was exporting to China. Aside from being sold as gemstone, sand is used to store nuclear waste.
Enlightened CEOs
Camila Rolando, a Barcelona based researcher, maps environmental conflicts in Western Africa for the EnvJustice project. “The conflict in The Gambia left an impression across the Senegalese border.
“The villages around the Niafrang dune try to prevent that a new beach mine opens there. They depend on rice growing, market gardening, fishing, oyster farming and tourism – all of which would be negatively affected.”
An armed rebel group in Senegal, the MFDC, is also against the proposed project. In reaction, the Senegalese government deployed extra military forces in the area. This is how sand wars can start.
Will you ever walk into a shop and ask for a pot of Tamil-Nadu-free-paint? No. And there’s no tropical beach logo for this. Waiting for enlightened CEOs is equally naive.
Whether it is India, Indonesia, South Africa or Senegal: the battles for our beaches are “environmentalism of the poor”, a term coined by the award winning economist Joan Martinez-Alier.
Rich places
Only 15 percent of the world’s population lives in North America or Europe but they consume about 50 percent of all titanium dioxide – whose production lines creates conflicts everywhere but in North America or Europe.
The Atlas of Environmental justice has the details of nine local sand conflicts relating to ilmenite and rutile alone – all in the Global South. So what can we do?
Martinez-Alier argues that humanity needs to dig, produce and trade a factor less. In his jargon, digging in The Gambia for production in China and selling in the US is all part of the social metabolism of the global economy, like blood that flows through a body. Based on planetary boundaries data, he argues the global economy suffers from too high blood pressure.
Martinez-Alier said: “Those calling for green growth fail to understand that the inputs of energy and materials into the economy grow to unsustainable levels.
“Whether it is sand, fossil fuel or timber: most materials flow from impoverished to rich places, whether across the oceans or inside large countries like China or India. Local environmental conflicts are born from the opposition to this.”
Unscrupulous companies
However, Martinez-Alier adds: “When a success is achieved against some dirty local extraction, the knowledge of how to win is quickly reinforcing a global movement for environmental justice.” It seems that the multinationals are becoming ever more powerful, but so are the multinational anti-extraction coalitions.
Sand conflicts rage on all continents, but the conflict level is so granular that we fail to see them. Especially in poorer countries, communities increasingly find themselves battling on frontlines opened by unscrupulous companies and complicit local politicians.
These communities need all the support we can give them. And it is they who deserve the credit for trying to throw some sand in the already overheated machine that we know as the global, industrialised economy.
This Author
Nick Meynen is the project officer for global policies and sustainability at the European Environmental Bureau.
One Radical Planet