Login
Η Αιγυπτιακή φρουτονυχτερίδα ή Νυχτοπάππαρος ή Νυχτοκόρακος (Rousettus aegyptiacus) αποτελεί το μοναδικό είδος νυχτερίδας στην Κύπρο που ανήκει στην κατηγορία των Μεγαχειρόπτερων και είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος που υπάρχει στο νησί. Η Κύπρος αποτελεί τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που φιλοξενεί πληθυσμούς του είδους, κάτι που το κατατάσσει στα πολύ σημαντικά είδη της κυπριακής πανίδας.
Πλέον, καταγράφεται μόνο στα νότια και τα δυτικά του νησιού και σε υψόμετρο μέχρι τα 1.000 μέτρα στα κεντρικά. Παλαιότερα ζούσε και στο ανατολικό τμήμα της Κύπρου (Κάβο Πύλα, Αγία Νάπα, Κάβο Γκρέκο και Παραλίμνι), αλλά η παρουσία του σήμερα είναι αμφίβολη, λόγω της έντονης οικιστικής ανάπτυξης και της εγκατάλειψης των γνωστών καταφυγίων του. Ήταν ένα από τα πιο κοινά είδη χειρόπτερων (νυχτερίδων) στο νησί, αλλά ο τοπικός πληθυσμός του βρίσκεται σε σταθερή πτώση τα τελευταία χρόνια. Το 2005 υπολογίστηκε σε κάτι περισσότερο από 5.000 άτομα, ενώ το 2016 σε λιγότερο από 600.
Το είδος περιλαμβάνεται:
Στα Παραρτήματα II και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (Οδηγία για τους Οικοτόπους), καθώς και στα αντίστοιχα Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ των περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμων του 2003 έως 2015.
Στο Παράρτημα II της Σύμβασης περί της διατήρησης της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση της Βέρνης), καθώς και του Κυρωτικού Νόμου της Κυπριακής Δημοκρατίας [24/88].
Στο Παράρτημα II της Σύμβασης περί της διατήρησης των αποδημητικών ειδών που ανήκουν στην άγρια πανίδα (Σύμβαση της Βόννης), καθώς και του Κυρωτικού Νόμου της Κυπριακής Δημοκρατίας [17(ΙΙΙ)/2001].
Στη Συμφωνία για τη Διατήρηση των Πληθυσμών των Ευρωπαϊκών Νυχτερίδων (UNEP/EUROBATS).
Το είδος συγκαταλέγεται επίσης στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (The International Union for the Conservation of Nature – IUCN Red List of Threatened Species) ως είδος Ελάχιστου Ενδιαφέροντος (Least Concern) σε παγκόσμιο επίπεδο, Μη Αξιολογηθέν (Not Evaluated) σε ευρωπαϊκό επίπεδο και Εγγύς Απειλούμενο (Near Threatened) σε μεσογειακό επίπεδο.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων (Habitats Directive Article 17 Reporting web tool) του Ευρωπαϊκού Θεματικού Κέντρου για τη Βιολογική Ποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (European Topic Centre on Biological Diversity – ETC/BD, European Environment Agency – EEA), η κατάσταση διατήρησης του είδους στη βιογεωγραφική περιφέρεια της Μεσογείου και στην Κύπρο αξιολογείται ως Μη-ευνοϊκή – Κακή (Unfavourable – Bad).
Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία παράβασης, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας Προειδοποιητική Επιστολή (Letter of Notice) τον Μάιο 2018 και Αιτιολογημένη Γνώμη (Reasoned Opinion) τον Οκτώβριο 2020 για τον ανεπαρκή καθορισμό του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, με σαφή αναφορά σε χερσαίους τύπους φυσικών οικοτόπων και είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στην Χερσόνησο Ακάμα και δεν καλύπτονται επαρκώς από τα υφιστάμενα όρια της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της ισχύουσας διαδικασίας παράβασης, επισημαίνεται ότι η αντιπροσώπευση του είδους Rousettus Aegyptiacus στις υφιστάμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 αξιολογείται ως Ανεπαρκώς Μέτρια (Insufficiently Moderate), κάτι το οποίο σημαίνει ότι απαιτείται η ένταξη ή επέκταση μίας ή περισσότερων συμπληρωματικών περιοχών για να επιτευχθεί η επαρκής αντιπροσώπευση του είδους στο Δίκτυο Natura 2000.
Το είδος είχε επικηρυχτεί από τις αρμόδιες αρχές ως παράσιτο των καλλιεργειών, επικήρυξη που διήρκησε μέχρι το 1973 και οδήγησε στη θανάτωση αρκετών χιλιάδων ατόμων. Παρότι το είδος είναι προστατευόμενο στην Κύπρο εδώ και αρκετά χρόνια, συνεχίζονται οι μαζικές θανατώσεις και οι βανδαλισμοί στα καταφύγιά του, καθώς πιστεύεται ότι προκαλεί ζημιές σε καλλιέργειες φρούτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του έργου Βελτιώνοντας την κατάσταση διατήρησης των ειδών πανίδας στην Κύπρο: Από την αποκατάσταση των μικροενδιαιτημάτων των ειδών έως τη συνεκτικότητα του οικολογικού τοπίου (Improving the conservation status of fauna species in Cyprus: from microhabitat restoration to landscape connectivity, ICOSTACY – LIFE09 NAT/CY/000247), το είδος απειλείται επίσης από την κατάρρευση των ορυχείων όπου φωλιάζει και την γενικότερη ανθρώπινη όχληση στα καταφύγιά του, ενδεχομένως και από τη χρήση αγροχημικών. Εντούτοις, οι απειλές αυτές μάλλον δεν αρκούν για να ερμηνεύσουν τη δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού του, η οποία αποτελεί αντικείμενο προς διερεύνηση από ομάδα Κύπριων και ξένων επιστημόνων τα τελευταία χρόνια, με πιο πιθανή αιτία να είναι η μείωση της τροφής του λόγω εγκατάλειψης της υπαίθρου και της καλλιέργειας φρουτόδεντρων.
Τα Φαράγγια της Ανδρολίκου στη Χερσόνησο του Ακάμα φιλοξενούν μία από τις μεγαλύτερες και πιο υγιείς αποικίες του είδους στην Κύπρο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία μάλιστα εμφανίζεται στο πρώτο επεισόδιο της πρώτης σειράς ντοκιμαντέρ του BBC, υπό την επιμέλεια και παρουσίαση του διάσημου φυσιοδίφη David Attenborough, με τίτλο Η Πρώτη Εδέμ: Ο Μεσογειακός Κόσμος και ο Άνθρωπος – Η Δημιουργία του Κήπου (The First Eden: The Mediterranean World and Man – The Making of the Garden). Η σειρά γυρίστηκε και μεταδόθηκε το 1987. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει στιγμιότυπα από διάφορα μέρη της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και τα Φαράγγια της Ανδρολίκου!
Ωστόσο, με βάση τις προτεινόμενες πολοεοδομικές ρυθμίσεις του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, το είδος κινδυνεύει άμεσα από:
Τη συνεχή επέκταση της υφιστάμενης Λατομικής Ζώνης (ΛΖ) στα διοικητικά όρια της κοινότητας Ανδρολίκου, η οποία χωροθετείται στα νότια των Φαραγγιών της Ανδολίκου,
Την προτεινόμενη δημιουργία νέας Λατομικής Ζώνης (ΛΖ) στα διοικητικά όρια της κοινότητας Ανδρολίκου, η οποία χωροθετείται στα νοτιοδυτικά των Φαραγγιών της Ανδρολίκου,
Την προτεινόμενη δημιουργία της νέας Οικιστικής Ζώνης (Κα10γ), με επιτρεπόμενες χωροθετήσεις εμπορικών δραστηριοτήτων, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Νέου Χωριού, η οποία χωροθετείται στα βόρεια των Φαραγγιών της Ανδρολίκου, και
Την προτεινόμενη χωροθέτηση Περιοχής Εξειδικευμένων Αναπτύξεων, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Δρούσειας, η οποία χωροθετείται στα νοτιοανατολικά των Φαραγγιών της Ανδρολίκου.
#Τα_αόρατα_θύματα_της_ανάπτυξης #Rousettus_aegyptiacus #Egyptian_fruit_bat #Αιγυπτιακή_φρουτονυχτερίδα #Νυχτοπάππαρος #Νυχτοκόρακος #Φαράγγια_Ανδρολίκου #Χερσόνησος_Ακάμα #Save_Akamas #Σχέδιο_Αειφόρου_Ανάπτυξης_Εθνικού_Δασικού_Πάρκου_Ακάμα #Τοπικό_Σχέδιο_Κοινοτήτων_Ακάμα #Τοπικό_Σχέδιο_Δήμου_Πέγειας
Στρατηγική και δέουσα μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον κατόπιν… έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα από το Υπουργικό Συμβούλιο
Περίπου 75% της χερσαίας έκτασης των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) Χερσόνησος Ακάμα και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε σε Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Ακάμα. Το ΕΔΠ Ακάμα έχει χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια και περιλαμβάνει τα Κρατικά Δάση Ακάμα, Πέγειας, Μελέτη, Χάλαβρον, Πετράτη – Ανδρολίκου, Λαόνας και Αγίου Γεωργίου (Θαλασσινές Σπηλιές Πέγειας), καθώς και την κρατική δασική γη στην περιοχή Κυπάρισσος. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση του ΕΔΠ Ακάμα είναι το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο 2018 από κοινοπραξία ιδιωτικών γραφείων περιβαλλοντικών μελετών. Τον Νοέμβριο του 2018 εγκρίθηκαν προκαταρκτικά οι στόχοι και οι κύριες πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ τον Φεβρουάριο 2020 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε όλες τις κύριες πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα». Στο πλαίσιο του εν λόγω Σχεδίου, προτείνεται η δημιουργία 14 κόμβων υποδομών και εξυπηρέτησης επισκεπτών, καθώς και η βελτίωση του οδικού δικτύου, το οποίο περιλαμβάνει 11 κύριους δασικούς δρόμους που διασχίζουν το ΕΔΠ Ακάμα. Τον Σεπτέμβριο 2019 εξαγγέλθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, με θέμα «Κόμβοι Υποδομών Διαχείρισης του ΕΔΠ Ακάμα», τον Φεβρουάριο 2020 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού από το Τμήμα Δασών και τον Οκτώβριο 2020 επικαιροποιήθηκε το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Τμήμα Δασών, με βάση τα αποτελέσματα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Μετά την έγκριση όλων των κύριων προνοιών του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Οκτώβριο του 2020 εκπονήθηκε «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», τον Ιανουάριο 2021 εκπονήθηκε «Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» και τον Απρίλιο 2021 «Συμπληρωματική Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» για την υλοποίηση του. Στο παρόν στάδιο, εκκρεμεί η αξιολόγηση των μελετών και η έκδοση των αναγκαίων εκθέσεων και γνωματεύσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Απαραίτητες προϋποθέσεις πριν από την έγκριση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα από το Υπουργικό Συμβούλιο
• Άρση των αυθαίρετων επεμβάσεων και επιβλαβών δραστηριοτήτων, καθώς και κατεδάφιση των παράνομων κατασκευών και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς, εντός ή/και πλησίον του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Απαλλοτρίωση των περίκλειστων ιδιωτικών περιουσιών στο ΕΔΠ Ακάμα, η ανάκτηση των οποίων από το κράτος θεωρείται απαραίτητη για σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, όπως η συντήρηση και ανάπτυξη φυσικών πηγών πλούτου, περιλαμβανομένων των δασών και των υδάτων, η καλύτερη οριοθέτηση και διαχείριση του ΕΔΠ Ακάμα και των επιμέρους κρατικών δασών, καθώς και η διατήρηση και προστασία ειδών δασικής χλωρίδας και πανίδας ή δασικών οικοσυστημάτων εξαιρετικής σημασίας ή σπανιότητας που απαντώνται σε αυτά, με βάση το άρθρο 3(2)(κ) του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 έως 2014 και το άρθρο 13 του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
• Επέκταση της περιοχής ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση τις πρόσφατες διαπιστώσεις και εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτές διατυπώνονται στο πλαίσιο ισχύουσας διαδικασίας παράβασης για τον ανεπαρκή καθορισμό του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 στην Κύπρο. Η επιτακτική αυτή ανάγκη προκύπτει από την ισχύουσα διαδικασία παράβασης, που έχει κινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε Προειδοποιητική Επιστολή στις 18.05.2018 και Αιτιολογημένη Γνώμη στις 30.10.2020, λόγω του ανεπαρκούς καθορισμού του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο. Ειδικά όσον αφορά την προστατευόμενη περιοχή ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη άμεσης και επαρκούς αντιπροσώπευσης σημαντικών τύπων φυσικών οικοτόπων, καθώς και ειδών άγριας χλωρίδας και πανίδας.
• Έκδοση Διατάγματος Κήρυξης της προστατευόμενης περιοχής ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα σε Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και έκδοση διατάγματος καθορισμού μέτρων προτεραιότητας για την ΕΖΔ, με βάση το άρθρο 13 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015.
• Έκδοση Διατάγματος Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής για την περιοχή ΕΖΔ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση το άρθρο 15 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015.
• Έκδοση Διατάγματος Προστασίας και Διαχείρισης των Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων για την περιοχή ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση τα άρθρα 6 και 7 του περί Προστασίας και Διαχείρισης ΑγρΊων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020.
Προβληματισμοί και επιφυλάξεις επί των προνοιών του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα
• Αποτροπή δημιουργίας τετελεσμένων, μέσω προειλημμένων Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου ή/και βεβιασμένων ενεργειών των συναρμόδιων αρχών. Σημειώνεται ότι:
– Το Τμήμα Δασών υπέβαλε ήδη αίτημα στον Υπουργό Εσωτερικών για την, κατά παρέκκλιση, ανέγερση κόμβου με αναψυκτήριο στην τοποθεσία Φοντάνα Αμορόζα, εντός της Διατηρητέας Περιοχής Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής, η οποία κηρύχθηκε με βάση το άρθρο 38(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου (ΚΔΠ 114/89). Σύμφωνα με το Διάταγμα Διατήρησης (ΚΔΠ 114/89), «καμιά μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος θα γίνεται ή οικοδομική εργασία θα εκτελείται στην περιοχή […] η οποία είναι ειδικού ενδιαφέροντος, χαρακτήρα και φυσικής καλλονής». Τονίζεται ότι το πιο πάνω αίτημα υποβλήθηκε πριν από την υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων).
– Ο κύριος δασικός δρόμος Άγιος Μηνάς – Νέο Χωριό βρίσκεται ήδη στη διαδικασία εγγραφής του στο δημόσιο οδικό δίκτυο, πριν από την υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων). Η ενέργεια αυτή είναι πλήρως αντίθετη με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις και τα διαχειριστικά μέτρα που περιλαμβάνονται τόσο στο Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, όσο και στο Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Ορθή, επαρκής και έγκαιρη υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, περιλαμβανομένης τόσο της κατασκευής κόμβων υποδομών όσο και της βελτίωσης οδικού δικτύου, σε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων), με βάση το άρθρο 4(2) του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ή Προγράμματα Νόμου του 2005, το άρθρο 16 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015, και το άρθρο 7(5) του περί Προστασίας και Διαχείρισης των Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020.
• Συναξιολόγηση των έμμεσων, αθροιστικών και συνεργιστικών επιπτώσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, καθώς και των σωρευτικών επιπτώσεων που αναμένεται να προκύψουν από την έγκριση και υλοποίηση του Σχεδίου, σε συνδυασμό με άλλα έργα και σχέδια που χωροθετούνται στη Χερσόνησο Ακάμα.
• Ειδικά όσον αφορά τις σωρευτικές επιπτώσεις, συναξιολόγηση των επιπτώσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα και των υπό εκπόνηση Σχεδίων Ανάπτυξης, δηλαδή των Τοπικών Σχεδίων Κοινοτήτων Ακάμα και Δήμου Πέγειας, τόσο στο πλαίσιο της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, όσο και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων).
• Επαρκής αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων για τη χωροθέτηση των κόμβων υποδομής και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα, με ιδιαίτερη έμφαση στα αναψυκτήρια, τα καταστήματα αναμνηστικών ειδών και τους χώρους στάθμευσης, καθώς και τη βελτίωση του υφιστάμενου οδικού δικτύου και κυρίως την ασφαλτόστρωση κύριων δασικών δρόμων.
• Εναρμόνιση των προτάσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα με τις πιο κάτω διατάξεις του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018 και τις πρόνοιες της Δήλωσης Δασικής Πολιτικής του 2013:
– Κήρυξη των Χερσαίων Ζωνών Υψηλής Προστασίας της Φύσης που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα, όπως αυτές καθορίζονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, σε φυσικά αποθέματα, με βάση το άρθρο 15(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Κήρυξη των σημαντικών γεωμορφολογικών και πολιτιστικών στοιχείων που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα και αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας και εξαιρετικής αισθητικής αξίας της Χερσονήσου Ακάμα, σε δασικά μνημεία, με βάση το άρθρο 16(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Κήρυξη περιοχών που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα, στις οποίες απαντώνται σπάνια και απειλούμενα είδη χλωρίδας που περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου, σε φυσικά μικρό-αποθέματα, με βάση το άρθρο 16(β) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Εναρμόνιση των προνοιών του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα με την ισχύουσα Νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς επηρεασμό των διατάξεων του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015, του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020, καθώς και του περί Αλιείας Νόμου (ΚΕΦ.135), περιλαμβανομένων των Κανονισμών και Διαταγμάτων που έχουν εκδοθεί δυνάμει των πιο πάνω Νόμων, με βάση το άρθρο 20(1) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Ενσωμάτωση των στόχων διατήρησης, των διαχειριστικών μέτρων και των προβλεπόμενων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, τα οποία έχουν ετοιμαστεί, εγκριθεί και δημοσιευτεί από το Τμήμα Περιβάλλοντος, τον Απρίλιο του 2016, και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, τον Σεπτέμβριο του 2016, με βάση το άρθρο 20(2)(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
• Ορθή, επαρκής και έγκαιρη καταγραφή, ανάλυση, εκτίμηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων στο φυσικό και πολιτιστικό τοπίο, με βάση τον περί της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο (Κυρωτικό) Νόμο του 2006.
• Εναρμόνιση των προνοιών του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» με το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου. Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 8(2) του Πρωτοκόλλου, απαγορεύεται η δόμηση σε απόσταση μικρότερη των 100 μ. τουλάχιστον από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή. Επιπρόσθετα, με βάση τα άρθρα 10, 11, 12 και 13 του Πρωτοκόλλου, τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να λαμβάνουν ακόμη αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των ειδικών παράκτιων οικοσυστημάτων (εκβολές ποταμών, θαλάσσια ενδιαιτήματα, παράκτια δάση και θίνες), των παράκτιων τοπίων σε προστατευόμενες ζώνες, καθώς και των μικρών νήσων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες ζώνες προστατευόμενων περιοχών. Επισημαίνουμε ότι το εν λόγω Πρωτόκολλο τέθηκε σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 24.03.2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει τα Κράτη Μέλη και τα θεσμικά τους όργανα. Συνεπώς, η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου είναι δεσμευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία, παρόλο που δεν το υπέγραψε και δεν το επικύρωσε μέχρι σήμερα.
Σημεία του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, τα οποία χρήζουν αναθεώρησης και τροποποίησης
• Επαναχωροθέτηση του σημείου εισόδου από το τέρμα στην αρχή του αγροτικού δρόμου Ίνειας – Λάρας, εισήγηση η οποία δεν επηρεάζει το χωροταξικό σχεδιασμό του ΕΔΠ Ακάμα, διασφαλίζει τη σύνδεση του βασικού κορμού / της περιοχής πυρήνα με τα επιμέρους τμήματα / τις περιοχές δορυφόρους του ΕΔΠ Ακάμα, συμβάλλει στην αποτροπή περαιτέρω πιέσεων και απειλών στη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας και τις περιοχές Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, μειώνει σημαντικά το κόστος σχεδιασμού του ΕΔΠ Ακάμα και διασφαλίζει τη σύνδεση του ΕΔΠ Ακάμα με τις τοπικές κοινότητες, οι οποίες θα επωφελούνται από τη χρήση των υφιστάμενων υποδομών διανυκτέρευσης, εστίασης και αναψυχής εντός των ορίων ανάπτυξης τους.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου και καταστήματος αναμνηστικών ειδών στο τέρμα του αγροτικού δρόμου Ίνειας – Λάρας, σε πολύ μικρή απόσταση από την Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου στο Νότιο Κόλπο της Λάρας, εντός ή/και πλησίον της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου στην τοποθεσία Άγιος Επιφάνιος / Φοντάνα Αμορόζα, εντός της Διατηρητέας Περιοχής Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής, καθώς και της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας.
• Οποιεσδήποτε εργασίες συντήρησης και βελτίωσης του υφιστάμενου οδικού δικτύου πρέπει να γίνουν στη βάση των διαχειριστικών μέτρων και προβλεπόμενων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα (π.χ. απαγόρευση ασφαλτόστρωσης υφιστάμενου οδικού δικτύου, μη υλοποίηση άλλων έργων δημόσιας υποδομής, όπως ηλεκτροδότησης, υδροδότησης και αποχέτευσης, μη εγγραφή δασικών δρόμων και αγροτικών χωματόδρομων στο δημόσιο οδικό δίκτυο, απαγόρευση ανοίγματος νέων δασικών και αγροτικών δρόμων, απαγόρευση εγγραφής μη εγγεγραμμένων οδικών προσβάσεων, κτλ).
• Μη ασφαλτόστρωση κύριων δασικών δρόμων στις περιοχές Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα, Άγιος Μηνάς – Σμιγιές και Σμιγιές – Κουτσαγκάς – Κουδουνάς, προς αποφυγή των σοβαρών, αρνητικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων, οι οποίες αναμένεται να επέλθουν στην ακεραιότητα και τη συνοχή των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Δραστικός περιορισμός ή/και απαγόρευση (με σαφώς καθορισμένες εξαιρέσεις, π.χ. ιδιοκτήτες γης, κάτοικοι κοινοτήτων, Άτομα με Αναπηρία / ΑμεΑ, κ.α.) διακίνησης ιδιωτικών οχημάτων, ελεγχόμενη πρόσβαση και διακίνηση οχημάτων τύπου σαφάρι για σκοπούς παροχής υπηρεσιών διακίνησης των επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα, καθώς και απαγόρευση διακίνησης τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) εντός του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Προώθηση και ενίσχυση της διακίνησης επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα με οχήματα μεταφοράς επισκεπτών σε όλους τους κύριους δασικούς δρόμους, με στόχο τη μείωση ή/και αποτροπή της διακίνησης ιδιωτικών οχημάτων και των σημαντικά αρνητικών επιπτώσεων που επιφέρει ο αυξημένος κυκλοφοριακός φόρτος στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, κυρίως κατά την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο.
Σημεία που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης και συμπερίληψης στο Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα
• Προστασία και διαχείριση των λεγόμενων «νέων κρατικών δασών» που κηρύχθηκαν το 2016 (ΚΔΠ 187/2016), πέρα από τα λεγόμενα «παλαιά κρατικά δάση», τα οποία κηρύχθηκαν το 1940 (ΚΔΠ 474/1940).
• Ενσωμάτωση διαχειριστικών κατευθύνσεων και προτεινόμενων μέτρων που περιλαμβάνονται στη Μελέτη για την Εκτίμηση της Βοσκοϊκανότητας και Ετοιμασία Σχεδίου Διαχείρισης της Βόσκησης στον Ακάμα, η οποία εκπονήθηκε το Φεβρουάριο 2016 από το Τμήμα Δασών, στο πλαίσιο υπόθεσης διερεύνησης πιθανής παράβασης (EU Pilot) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Εκπόνηση και εφαρμογή Ειδικής Μελέτης Φέρουσας Ικανότητας Κυνηγίου και Σχεδίου Διαχείρισης Θηρεύσιμων Ειδών στη Χερσόνησο Ακάμα, με βάση το Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, το οποίο έχει εκπονηθεί και δημοσιευτεί από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ο αγώνας για περιβαλλοντική δικαιοσύνη συνεχίζεται
Το προτεινόμενο «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» ουσιαστικά έρχεται να εισβάλει στην περιοχή πυρήνα (core area) των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, χωροθετώντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών, και ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους σε υπό-περιοχές της Χερσονήσου Ακάμα, οι οποίες θα έπρεπε να απολαμβάνουν το αυστηρότερο καθεστώς προστασίας (π.χ. Ζώνη Προστασίας της Παραλίας, Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας, Διατηρητέα Περιοχή Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής Λουτρά της Αφροδίτης – Φοντάνα Αμορόζα, κ.α.). Για εμάς, ο αγώνας για την προστασία της Χερσονήσου Ακάμα δεν ξεκίνησε με το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», ούτε και θα τελειώσει με την έγκριση ή ακύρωσή του.
Η Χερσόνησος Ακάμα αποτελεί, μαζί με το Ακρωτήρι Λεμεσού και την Χερσόνησο Καρπασίας, μία από τις τελευταίες παράκτιες περιοχές προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν την Χερσόνησο Ακάμα ως τέτοια, αντί να την αλλοιώσουν και να την μετατρέψουν σ’ ένα kitsch τουριστικό προορισμό, ανεγείροντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών ή ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους μέσα στα ακάμωτα. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για την προστασία της κοινής μας, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Γιατί, όπως μας θυμίζει και ο Murray Bookchin, «αν δεν πραγματοποιήσουμε το αδύνατο, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο».
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 19.04.2021
*Οι πιο πάνω θέσεις στηρίζονται σε σειρά τοποθετήσεων που υποβλήθηκαν προς τις Αρμόδιες Αρχές, από το 2016 μέχρι σήμερα, από την Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) και άλλες Περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Ανάμεσα στα είδη καθορισμού της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα (Site of Community Interest Chersonisos Akama) περιλαμβάνονται τα δύο είδη προτεραιότητας των θαλάσσιων χελωνών, η Χελώνα Καρέτα (Caretta caretta) και η Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas).
Ειδικότερα, η Χερσόνησος Ακάμα είναι η πιο σημαντική περιοχή ωοτοκίας του κινδυνεύοντος είδους προτεραιότητας της Πράσινης Χελώνας σε ολόκληρη την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σημειώνεται ότι η Κύπρος είναι το μοναδικό κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο αναπαράγεται η Πράσινη Χελώνα και ένα από τα δυο κράτη στη Μεσόγειο (μαζί με την Τουρκία). Η Χερσόνησος Ακάμα είναι εξαιρετικά σημαντική για την ωοτοκία τόσο της Πράσινης Χελώνας όσο και της Χελώνας Καρέτα, αφού σε αυτήν παρατηρείται περίπου το 75% και το 25% των συνολικών φωλιών στην Κυπριακή Δημοκρατία, αντίστοιχα.
Στην Χερσόνησο Ακάμα υπάρχουν εννέα παραλίες ωοτοκίας των δύο ειδών θαλάσσιων χελωνών, από τις οποίες οι έξι θεωρούνται ως κύριες παραλίες ωοτοκίας. Από τα βόρεια προς τα νότια, οι κύριες παραλίες ωοτοκίας περιλαμβάνουν τις Καραβόπετρες, τη Βόρεια Λάρα, τη Λάρα, τη Νότια Λάρα, τους Άγιους Φανέντες και την Τοξεύτρα. Μικρότερης έκτασης ωοτοκία, πλην όμως σημαντική, παρατηρείται στην παραλία του Ασπρόκρεμμου – Χάλαβρον στο Νέο Χωριό, η οποία από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και έπειτα επηρεάστηκε σημαντικά από την επέκταση των ορίων ανάπτυξης και την ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων και παραθεριστικών κατοικιών, στην παραλία Τζιόνι, καθώς και στην αμμώδη παραλία που βρίσκεται απέναντι από τις Νησίδες Καννούθκια και Σκλινιτζιά, γνωστή και ως Κόππος.
Οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους προστατεύονται στην Κύπρο από τον περί Αλιείας Νόμο (Κεφάλαιο 135) του 1972 και τους περί Αλιείας Κανονισμούς του 1989-90, ενώ η προστασία του σημαντικότερου βιοτόπου των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή Λάρας και Τοξεύτρας διασφαλίστηκε μέσω των περί Αλιείας Κανονισμών και του περί Προστασίας της Παραλίας Διατάγματος του 1989-90.
Συγκεκριμένα, τα δύο είδη θαλάσσιων χελωνών της Πράσινης Χελώνας και της Κοινής Χελώνας προστατεύονται από τον περί Αλιείας Νόμο (Κεφάλαιο 135) του 1972. Έκτοτε, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών προστατεύει τις φωλιές τους, με επίκεντρο το Σταθμό στην περιοχή προστασίας Λάρας-Τοξεύτρας. Οι πρώτες έρευνες που αφορούσαν φωλιές θαλάσσιων χελωνών διεξήχθησαν μεταξύ 1976 και 1977. Το ετήσιο Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών στις παραλίες της Λάρας και της Τοξεύτρας ξεκίνησε από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών το 1978, έχοντας ως κύριους στόχους την προστασία των θαλάσσιων χελωνών, των αυγών τους και των νεογέννητων χελωνών από τους φυσικούς τους εχθρούς, κυρίως τις αλεπούδες, και τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 1989, μέσω των περί Αλιείας Κανονισμών που αρχικά εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 172/1989) και στη συνέχεια επικυρώθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 273/1990), στη βάση του άρθρου 6 του περί Αλιείας Νόμου (Κεφάλαιο 135).
Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας περιλαμβάνει την παραλιακή περιοχή μέχρι 90 μέτρα από τη θάλασσα και τη θαλάσσια περιοχή μέχρι 20 μέτρα βάθος, από το Αργάκι του Γιουσούφη στα βόρεια μέχρι την εκβολή του Άσπρου Ποταμού στα νότια. Εκτείνεται κατά μήκος της ακτογραμμής σε απόσταση περίπου 10 χλμ. και έχει συνολική έκταση περίπου 650 εκτάρια. Χωροθετείται στη διοικητική επικράτεια των Κοινοτήτων Ίνειας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας. Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας περιλαμβάνει τις 6 προαναφερθείσες κύριες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελώνων στην Χερσόνησο Ακάμα.
Στο πλαίσιο των περί Αλιείας Κανονισμών του 1989-90, εντός της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας απαγορεύεται η τοποθέτηση ομπρελών, κρεβατιών, αντίσκηνων και τροχόσπιτων, η παραμονή πάνω στην παραλιακή περιοχή κατά τις νυκτερινές ώρες, αρχίζοντας μία ώρα πριν τη δύση και μέχρι μία ώρα μετά την ανατολή του ήλιου, το ψάρεμα εκτός με καλάμι, η χρήση ή αγκυροβόληση σκάφους χωρίς άδεια, καθώς και η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος πάνω στις παραλίες.
Παράλληλα, μέσω σχετικού Διατάγματος που εκδόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 8/1990), στη βάση του άρθρου 5(1) του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου (Κεφάλαιο 59), απαγορεύεται η ανέγερση οποιασδήποτε κατασκευής (προσωρινής ή μόνιμης μορφής) στις περιοχές της παραλίας των κοινοτήτων Ίνειας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας, οι οποίες εμπίπτουν εντός ή εφάπτονται της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.
Λόγω του ότι περιλαμβάνει τις κύριες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών στη δυτική ακτή της Κύπρου, η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 2013 ως Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή Μεσογειακής Σημασίας (Special Protection Area of Mediterranean Importance, SPAMI), στη βάση του Πρωτοκόλλου για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλότητα της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης (Protocol concerning Specially Protected Areas and Biological Diversity in the Mediterranean of the Barcelona Convention), το οποίο υπογράφτηκε στο πλαίσιο του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (Mediterranean Action Plan / United Nations Environment Programme, MAP/UNEP). Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε επίσης σε Βιογενετικό Απόθεμα (Biogenetic Reserve) από τη Σύμβαση της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων (Bern Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats) του Συμβουλίου της Ευρώπης (Council of Europe).
Σύμφωνα με τον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (The International Union for the Conservation of Nature Red List of Threatened Species), δύο από τις σημαντικότερες απειλές για τα είδη καθορισμού και προτεραιότητας των θαλάσσιων χελώνων, το Ευάλωτο (Vulnerable) Caretta caretta και το Κινδυνεύον (Endangered) Chelonia mydas, είναι:
Τόσο η οικιστική και τουριστική ανάπτυξη, όσο και η ανθρώπινη διείσδυση / έντονη παρουσία στον οικότοπο και η όχληση, λόγω παράκτιων δραστηριοτήτων αναψυχής και άλλων δραστηριοτήτων, επιφέρουν σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν αλλοίωση των οικοσυστημάτων, υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, όχληση των ειδών και έμμεσες επιπτώσεις, όπως η μειωμένη αναπαραγωγική επιτυχία.
Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου (Protocol on Integrated Coastal Zone Management in the Mediterranean of the Barcelona Convention), απαγορεύεται η δόμηση σε απόσταση μικρότερη των 100 μ. τουλάχιστον από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή. Επιπρόσθετα, τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να λαμβάνουν ακόμη αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των ειδικών παράκτιων οικοσυστημάτων (εκβολές ποταμών, θαλάσσια ενδιαιτήματα, παράκτια δάση και θίνες), των παράκτιων τοπίων σε προστατευόμενες ζώνες, καθώς και των μικρών νήσων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες ζώνες προστατευόμενων περιοχών. Το Πρωτόκολλο υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 04.12.2008, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 04.02.2009 επικυρώθηκε στις 13.09.2010 και τέθηκε σε ισχύ στις 24.03.2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει τα Κράτη Μέλη και τα θεσμικά τους όργανα. Συνεπώς, η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου είναι δεσμευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία, παρόλο που δεν το υπέγραψε και δεν το επικύρωσε μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, εντός ή/και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας χωροθετούνται:
Οι περισσότερες από τις υποδομές εξυπηρέτησης και αναψυχής επισκεπτών εντός ή/και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας χωροθετούνται σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή.
Το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, αν και προσπαθεί να πείσει ότι θα πετύχει την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, ουσιαστικά έρχεται να αναιρέσει κανονισμούς και διατάγματα αυστηρής προστασίας, όπως αυτά στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας, μέσω της χωροθέτησης «κόμβων διευκολύνσεων και εξυπηρέτησης επισκεπτών». Η προσέγγιση αυτή, αφενός θα οδηγήσει σε αύξηση της επισκεψιμότητας, πίεσης και όχλησης σημαντικών ειδών καθορισμού και προτεραιότητας, όπως τα δύο είδη θαλάσσιων χελώνων, και αφετέρου θα ανοίξει «παραθυράκια» για μελλοντικές αναπτύξεις στην περιοχή, κυρίως μέσω της παραχώρησης πρόσβασης σε ασφαλτοστρωμένους δημόσιους δρόμους.
Και όλα αυτά τη στιγμή που η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας θα πρέπει, με βάση τον περί Δασών Νόμο του 2012 έως 2018, να κηρυχθεί σε «φυσικό απόθεμα» (“nature reserve”).
Είναι συνεπώς εύκολο να διαβάζουμε και να ακούμε «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» για την προστασία και διαχείριση της Χερσονήσου Ακάμα. Έχουμε όμως κάθε λόγο, εξαιτίας όσων αναφέρουμε πιο πάνω να ανησυχούμε για την Χερσόνησο Ακάμα και να είμαστε σε εγρήγορση, έχοντας στόχο την ακύρωση των ασύμβατων και επιζήμιων σχεδίων που προωθεί η κυβέρνηση.
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 13.04.2021.
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus
Για τη συρρίκνωση και τον κατακερματισμό της Χερσονήσου Ακάμα
«Το πανό είχε τη δική του ιστορία…»
Η Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών και η Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus θεωρούν ότι η σημαντικότερη απειλή που αντιμετωπίζει η Χερσόνησος Ακάμα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες είναι ο κατακερματισμός και η συρρίκνωση της περιοχής προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας.
Η ιστορία του κατακερματισμού και της συρρίκνωσης της προστατευόμενης περιοχής της Χερσονήσου Ακάμα συνοψίζεται στα ακόλουθα σημεία:
• 1987-1995, Απόθεμα Βιόσφαιρας (Biosphere Reserve), UNESCO, χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια
Μεταξύ 1987 και 1995, η Χερσόνησος Ακάμα προτάθηκε ως Απόθεμα Βιόσφαιρας (Biosphere Reserve) της UNESCO, με χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια. Ειδικότερα, το «Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης για την Κύπρο» (“Environmental Action Plan for Cyprus”) δημοσιεύτηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Programme – UNDP), τον Νοέμβριο 1987. Ένα από τα εννιά βασικά σημεία του «Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης για την Κύπρο» ήταν η «κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε εθνικό πάρκο και διεθνές απόθεμα βιόσφαιρας» (“declare the Akamas Peninsula a national park and an international biosphere reserve”).
Το «Διαχειριστικό Σχέδιο Διατήρησης για την Χερσόνησο Ακάμα» (“Conservation Management Plan for the Akamas Peninsula”) εκπονήθηκε μεταξύ 1990 και 1995. Η ανάθεση σε διεθνή ομάδα εξειδικευμένων μελετητών έγινε από το Γραφείο Προγραμματισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο του Μεσογειακού Περιβαλλοντικού Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας (Mediterranean Environment Technical Assistance Programme – METAP), με τη συγχρηματοδότηση του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Programme – UNDP), της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank), της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Commission of the European Communities) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (European Investment Bank – EIB).
Το «Διαχειριστικό Σχέδιο Διατήρησης για την Χερσόνησο Ακάμα» προνοούσε την κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε Απόθεμα Βιόσφαιρας, στο πλαίσιο του Προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα (Man and the Biosphere Programme) της UNESCO. Το προτεινόμενο Απόθεμα Βιόσφαιρας θα κάλυπτε χερσαία έκταση 23,000 εκταρίων και θα περιελάμβανε πέντε ζώνες διαχείρισης:
• 1987, 1997 & 2016, Συστάσεις για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα (Recommendations on the conservation of the Akamas Peninsula), Μόνιμη Επιτροπή, Σύμβαση της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων, Συμβούλιο της Ευρώπης (Standing Committee, Bern Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats, Council of Europe), χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια
Στις 11.12.1987, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 7 (1987) για την προστασία των θαλάσσιων χελώνων και του ενδιαιτήματος τους» (“Recommendation No. 7 (1987) on the protection of marine turtles and their habitat”). Κατόπιν υποβολής σχετικού παραπόνου, από το 1996 μέχρι σήμερα, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης παρακολουθεί σε ετήσια βάση την υπόθεση της διατήρησης της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των δύο θαλάσσιων χελώνων. Στις 05.12.1997, υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 63 (1997) για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα, στην Κύπρο, και, κυρίως, των παραλιών ωοτοκίας των ειδών Caretta caretta και Chelonia mydas» (“Recommendation No. 63 (1997) on the conservation of the Akamas Peninsula, Cyprus, and, in particular, of the nesting beaches of Caretta caretta and Chelonia mydas”). Επιπλέον, στις 11.11.2016, υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 191 (2016) για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελώνων στον Κόλπο Χρυσοχούς» (“Recommendation No. 191 (2016) on the conservation of the Akamas Peninsula and the sea turtle nesting beaches of Chrysochou Bay, Cyprus”).
Μεταξύ άλλων, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης εισηγείται όπως η Κυπριακή Δημοκρατία προβεί στην «κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε εθνικό πάρκο, απόθεμα βιόσφαιρας ή προστατευόμενη περιοχή με αντίστοιχο διεθνές καθεστώς προστασίας, περιλαμβάνοντας στην προστατευόμενη περιοχή την περιοχή Natura 2000» (“declare the whole of the Akamas Peninsula a national park, a biosphere reserve or a protected area with comparable international protected status, including in the protected area the Natura 2000 area”).
• 1989-2014, Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Important Bird Area), BirdLife Cyprus & BirdLife International, χερσαία έκταση 20.772 εκτάρια
Μεταξύ 1989 και 2014, η Χερσόνησος Ακάμα αναγνωρίστηκε από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου (BirdLife Cyprus) ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (με κωδικό 12027), με βάση τα κριτήρια του BirdLife International, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Important Bird Areas Programme). Η χερσαία έκταση της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά Χερσόνησος Ακάμα – Φαράγγια Αγίας Αικατερίνης και Αγίας Παρασκευής ανέρχεται στα 20.772 εκτάρια. Η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά καθορίστηκε για πρώτη φορά το 1989 και στη συνέχεια επικαιροποιήθηκε το 2000, 2004 και το 2014. Το μεγαλύτερο μέρος της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά κηρύχθηκε ως Γνωστός Διάδρομος – Πέρασμα Διέλευσης Αποδημητικών Αγρίων Πτηνών από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, τον Απρίλιο 2006.
• 1998-2003, Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Special Area of Conservation), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 17.690 εκτάρια
Μεταξύ 1998 και 2003, η Χερσόνησος Ακάμα χαρτογραφήθηκε και προτάθηκε για ένταξη στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (με κωδικό CY4000010). Η συνολική έκταση της προτεινόμενης Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Χερσόνησος Ακάμα ανερχόταν στα 25.541 εκτάρια, εκ των οποίων 17.690 εκτάρια αποτελούσαν την χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούσαν την θαλάσσια έκταση. Ο φορέας υλοποίησης του έργου ήταν η τότε Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (νυν Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος), με τη συγχρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το έργο «Ειδικές Περιοχές Διατήρησης (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) στην Κύπρο» / “Special Areas of Conservation (Directive 92/43/EEC) in Cyprus” (με κωδικό LIFE98 TCY/CY/172) υλοποιήθηκε μεταξύ 01.04.1999-30.09.2002, στο πλαίσιο του «Προγράμματος LIFE Τρίτες Χώρες 1992-2006» (“LIFE Third Countries 1992-2006 Programme”). Η τελική έκθεση του έργου δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Νοέμβριο 2003.
• 2009, Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Special Protection Area), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 10.231 εκτάρια
Το 2009, τμήμα της Χερσονήσου Ακάμα εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (με κωδικό CY4000023) για τη διατήρηση των αγρίων πτηνών. Η συνολική έκταση της καθορισμένης περιοχής Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα ανέρχεται στα 18.082 εκτάρια, εκ των οποίων 10.231 εκτάρια αποτελούν τη χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούν τη θαλάσσια έκταση. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση της περιοχής Ζώνη Ειδικής Προστασίας είναι η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών. Η περιοχή Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία τον Δεκέμβριο 2009. Το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Περιοχή του Δικτύου Natura 2000 Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα» εκπονήθηκε και δημοσιεύτηκε από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας τον Σεπτέμβριο 2016. Ωστόσο, μέχρι σήμερα εκκρεμεί η έκδοση του αναγκαίου διατάγματος προστασίας και διαχείρισης των αγρίων πτηνών και θηραμάτων στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα.
• 2009-2010 & 2016-2019, Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (Site of Community Importance), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 10.163 εκτάρια
Μεταξύ 2009 και 2010, τμήμα της Χερσονήσου Ακάμα συμπεριλήφθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (με κωδικό CY4000010), για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Η συνολική έκταση της καθορισμένης περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα ανέρχεται στα 17.914 εκτάρια, εκ των οποίων 10.163 εκτάρια αποτελούν τη χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούν τη θαλάσσια έκταση. Οι αρμόδιες αρχές για την προστασία και διαχείριση της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Η περιοχή Τόπος Κοινοτικής Σημασίας προτάθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία τον Ιούλιο 2009 και κηρύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο 2010. Το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Περιοχή του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα» εκπονήθηκε τον Ιούνιο 2014 και δημοσιεύτηκε από το Τμήμα Περιβάλλοντος στις αρχές Απριλίου 2016. Στα τέλη Απριλίου 2016, κατόπιν απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου η κήρυξη της καθορισμένης περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα ακυρώθηκε για διαδικαστικούς λόγους. Τα όρια της περιοχής αναδημοσιεύτηκαν τον Σεπτέμβριο 2016 και οι σχετικές ενστάσεις υποβλήθηκαν μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2016. Ακολούθως, μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2019, επανακηρύχθηκε η περιοχή Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Ωστόσο, μέχρι σήμερα εκκρεμεί η έκδοση των αναγκαίων διαταγμάτων για:
Η χερσαία έκταση της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα, όπως αυτή καθορίστηκε μεταξύ 2009-2010 και 2016-2019, περιλαμβάνει την περιοχή άγριας φύσης (wilderness area) και τις χερσαίες τοποθεσίες οικολογικής αξίας (terrestrial sites of ecological value), οι οποίες συναποτελούν την περιοχή πυρήνα (core area) του προτεινόμενου Αποθέματος Βιόσφαιρας της UNESCO. Επιπλέον, αντιστοιχεί περίπου στο 50% της προτεινόμενης περιοχής Ειδική Ζώνη Διατήρησης Χερσόνησος Ακάμα, όπως αυτή είχε χαρτογραφηθεί και προταθεί αρχικά στο πλαίσιο του έργου «Ειδικές Περιοχές Διατήρησης (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) στην Κύπρο», μεταξύ 1998 και 2003.
Τον Μάιο 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία παράβασης και διαβίβασε προειδοποιητική επιστολή (letter of notice) στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας για τον ανεπαρκή καθορισμό της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Η υπόθεση παράβασης έκλεισε και αρχειοθετήθηκε τον Νοέμβριο 2018. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε νέα διαδικασία παράβασης, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας προειδοποιητική επιστολή (letter of notice) τον Μάιο 2018 και αιτιολογημένη γνώμη (reasoned opinion) τον Οκτώβριο 2020 για τον ανεπαρκή καθορισμό του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, με σαφή αναφορά σε χερσαίους τύπους φυσικών οικοτόπων και είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στην Χερσόνησο Ακάμα και δεν καλύπτονται επαρκώς από τα όρια της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Η διαδικασία παράβασης κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας εκκρεμεί μέχρι σήμερα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• 2016 μέχρι σήμερα, Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα, Τμήμα Δασών, Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια
Το 2016, περίπου το 75% των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε σε Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα. Το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα έχει χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια και περιλαμβάνει τα Κύρια Κρατικά Δάση Ακάμα, Πέγειας, Μελέτη, Χάλαβρον, Πετράτη – Ανδρολίκου, Λαόνας και Αγίου Γεωργίου – Θαλασσινών Σπηλιών Πέγειας, καθώς και την κρατική δασική γη στην περιοχή Κυπάρισσος. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα είναι το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα» εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο 2018 και επικαιροποιήθηκε τον Οκτώβριο 2020. Στο πλαίσιο του εν λόγω Σχεδίου, προτείνεται η δημιουργία 14 κόμβων υποδομών και εξυπηρέτησης επισκεπτών, καθώς και η βελτίωση του οδικού δικτύου, το οποίο περιλαμβάνει 11 κύριους δασικούς δρόμους που διασχίζουν το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα. Τον Οκτώβριο 2020 εκπονήθηκε «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» και τον Ιανουάριο 2021 εκπονήθηκε «Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» από την υλοποίηση του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα». Στο παρόν στάδιο, εκκρεμεί η αξιολόγηση των δύο μελετών και η έκδοση των αναγκαίων εκθέσεων / γνωματεύσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», μεταξύ άλλων, προνοεί τη χωροθέτηση μεγάλου αριθμού αναψυκτηρίων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (Φοντάνα Αμορόζα, Νότιος Κόλπος Λάρας, διασταύρωση Ίνειας – Λάρας, Φαράγγι Άβακα και Άσπρος Ποταμός), την κατασκευή μεγάλου αριθμού καταστημάτων αναμνηστικών ειδών σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (Λουτρά της Αφροδίτης, Σμιγιές, διασταύρωση Ίνειας – Λάρας και Άσπρος Ποταμός), καθώς και την ασφαλτόστρωση τριών κύριων δασικών δρόμων (Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα, Σμιγιές –Άγιος Μηνάς και Κουδουνάς – Σμιγιές). Αρκετές από τις πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου» αντιβαίνουν τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας ή/και συγκρούονται με τα μέτρα διαχείρισης που περιλαμβάνονται στα «Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα».
Ο αγώνας για περιβαλλοντική δικαιοσύνη συνεχίζεται
Τα τελευταία 30 χρόνια, λοιπόν, η προστατευόμενη περιοχή της Χερσονήσου Ακάμα έχει συρρικνωθεί κατά το ήμισυ. Το προτεινόμενο «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα» έρχεται ουσιαστικά να εισβάλει στην περιοχή πυρήνα (core area), τοποθετώντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών, και ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους εντός της Χερσονήσου Ακάμα, η οποία θα έπρεπε να απολαμβάνει το αυστηρότερο καθεστώς προστασίας.
Ο αγώνας για την προστασία της Χερσονήσου Ακάμα δεν ξεκίνησε με το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», ούτε και θα τελειώσει με την έγκριση ή ακύρωσή του.
Η Χερσόνησος Ακάμα αποτελεί, μαζί με το Ακρωτήρι και την Καρπασία, μία από τις τελευταίες παράκτιες περιοχές προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν την Χερσόνησο Ακάμα ως τέτοια, αντί να την καρατομούν, ανοίγοντας την όρεξη σε διάφορους «καλοθελητές», οι οποίοι βλέπουν «ζώνες ανάπτυξης» μέσα στα ακάμωτα. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για την προστασία της κοινής μας, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Γιατί, όπως μας θυμίζει και ο Murray Bookchin, «αν δεν πραγματοποιήσουμε το αδύνατο, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο».
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 23.03.2021.
The is a translation with some modifications of a text by Cerveaux Non Disponibles.
The ban on broadcasting police actions centralizes all fears, but legalizing drones and surveillance technology is just as damaging to freedoms and democracy.
It is a subject that is little discussed and yet concerns us all. The text provides in these gaps to legalize facial recognition in the public space and the real-time exploitation of information about people. The video stream would be processed live by the police command, as mentioned in Article 22. The text does not mention the term “facial recognition”, but it should be noted that all amendments aimed at clarifying the practice were rejected. An example is amendment n°CL340 which explicitly provided for the prohibition of facial recognition. Rejected! The spirit of this law is to put the entire public space (especially cities) under permanent control. Without blind spots, with all the technology of algorithms and their freedom killing uses in data collection on a daily basis.
The State has lost the battle on police violence since the yellow vests, especially through the profusion of images made available to all on social networks, which have become a true self-media for any individual or collective that finally finds a voice.
The purpose of this law, which provides for 1 year of imprisonment and a 45,000€ fine for broadcasting that “undermines the police” is to limit freedom of expression in order to regain control of a republican narrative that has been completely eroded. In order to regain a hegemonic discourse, the hundreds of arbitrary acts of violence, daily racism, almost permanent impunity, as well as the dirty work that the police carry out on behalf of the State have become realities that must be hidden at all costs.
@TaoualitAmar Twitter photograph Hannah Nelson, arrested by police on 17th nov
Today, the forces of law and order already regularly intimidate professional journalists or simple witnesses who film. The police are already exercising a judgmental practice in the field through the physical and psychological violence they exercise. Imagine their zeal if this law were to be passed… If the National Assembly gave even more power to those who already abuse it with impunity…
Without an image, how many crimes and violence would have been hushed up or would not even have reached the gates of a court? Judges themselves say it: images are useful and without them, the police version always wins.
Let’s remember the importance that images have had for several cases:
This law also poses a major technical problem. Implicitly, it would sign the end of live videos showing police officers. If in their great leniency of falsely naïve playmobils the LREM (Macron’s party) deputies have suggested blurring the faces of police officers, let us recall that it is currently impossible to blur faces in real time. And that, in general, blurring a face on video is a complicated technique that is not within everyone’s reach and that would in fact restrict many images. If, however, this abject law were to be respected…
Last but not least, it should be noted that the police are not worried by the diffusion of their faces, which they have already been in the habit of masking for a long time (as well as not wearing their numbers), and although we have seen barbaric acts committed by them, this has not been the subject of popular reprisals to date. The argument of police protection is not based on anything and is mainly a bluster that makes the oppressors look like the oppressed.
Other aspects of the law should be addressed, such as the extension of the carrying of weapons in public places, even when not in use, or the increased role of private companies in policing.
The journalist Nnoman (his video) is being beaten by police.
What is striking in this text, which was passed on November 17 in the National Assembly, 2 years to the day after the yellow vests began, is its martial aspect. Do we realize that in the same law there is a state response to social protest and one against terrorism? This law intends to globally manage these problems in the same way. The repressive outcome of the November 17 demonstration is particularly strong, especially for the press.
The terrible image of a system that only responds with violence and intimidation… including on totally harmless demonstrators.
But the thousands of people present around the National Assembly could feel the anger rising and that no water cannon will be able to extinguish.
“The last warning for journalists: leave the premises with your press card or you will be arrested.” Quietly, the police muzzle the press covering a press freedom rally… All this knowing that they are being filmed. The law has not even passed and France is already in a totalitarian country. And it’s hard to see how the trend could be reversed. Neither petitions, nor demonstrations, nor the UN will be able to stop the fascinating drift.
At least 7 journalists have been arrested, threatened and/or beaten. Journalists who were covering a rally for freedom of the press and demonstration. It is extremely serious what this government allows itself! In particular, photographer Hannah Nelson was arrested last night and spent the night in police custody.
After a Kurdish feminist rally in Vienna-Favoriten was attacked by Turkish fascists on Wednesday, hundreds of anti-fascists took to the streets against this attack on the following day. After yesterday’s demonstration the fascists escalated the situation again and attacked the EKH, an occupied house in Vienna, with a mob of about 200 to 300 people. Stones, bottles and incendiary devices flew on the squatted house, which is shared by left-wing migrant organisations and anarchist aligned squatters.
We have translated an article by Zeynep Arslan (@zeynemarslan) from the Austrian Mosaik Blog to give you a first overview and analysis of the situation. The antifascist demonstrations are organized under the motto Faşizme karşı omuz omuza! – Side by side against fascism! Try to find an answer on the streets!
The noise of the police helicopters could be heard late into the night yesterday. For a long time no peace and quiet returned to the streets of Vienna-Favoriten. It all began with a rally by a Kurdish women’s organisation based in the Ernst Kirchweger Haus (EKH). The participants wanted to point out the increasing number of feminicides in Turkey and Austria. They wanted to show what the effects of anti-women policies are, which can be seen, in the privatisation and destruction of women’s shelters in Salzburg for example.
Then the women were attacked by a group of fascist men. Within a very short period of time, around a hundred right-wing extremists appeared, and a large-scale police operation was launched. The women fled to the EKH and had to stay there for hours for security reasons.
It wasn’t the first attack in the district. Similar incidents occurred on Mayday on the fringes of a rally on Keplerplatz. And a pattern is emerging: the extreme right-wing group of young men seems to have no fear of the security forces, who were even supported by two police helicopters last night.
Two to three young people can turn into fifty to a hundred within minutes. They act as owners and guards of Favoriten and want to supervise their district. They forbid residents and visitors to events to consume alcohol during the Muslim month of fasting Ramadan. They try to keep Kurdish music and language out of the public. They also like to sic the police on Turkish-Kurdish participants of events – with the insinuation that they are followers of the PKK (Kurdish Workers Party). Self-confidently they accuse the police and the Austrian state of allowing a terrorist organisation to take over public space. They mobilise each other via their mobile phones and are organized in hierarchical roles.
The group’s world view is shaped by the political ideas of Turkish President Recep Tayyip Erdoğan. They position themselves as his defenders and do not shy away from making the wolf salute (comparable to the Hitler salute as a distinctive sign of Turkish fascists), which is forbidden in Austria, in the presence of the police.
How is it possible that young people who were born in Vienna and Austria internalized such an unreflected racist Turkish way of thinking and generalized hatred? Unfortunately the omnipresent discrimination in Austria favours the propaganda of the Turkish right-wing extremists. Young people who regularly experience exclusions according to the motto “You are and can be with us, but you will never be one of us” can never feel equal rights and equal treatment. This structural and institutional racism prevents a common, pluralistic understanding of democracy across cultural and national affiliations.
The male “us” narrative à la Erdoğan offers these young people an identity, even if it is constructed and artificial. The corresponding messages and war propaganda from Turkey reach them daily – and are received by them uncritically and without reflection. When they are confronted by others because of their attacks, they declare that despite their citizenship and perfect German they will remain foreigners forever and ever. Their disorientation provides fertile ground for right-wing extremist propaganda.
The young people born in Austria take on the megalomania of “Turkishness” across borders. Basic democratic rights obviously have no place in this. That’s why they attack marginalized groups from their supposed “own” cultural circle: Kurds, Alevis and women. For them, their rights are part of the “corrupt Christian strangeness” in which, in their opinion, they live. They seem to have found a feeling of belonging only in the group. In the group they feel strong – but even a rally against violence against women becomes unbearable for them and threatens their male power.
So we are dealing with an aggressive inferiority complex. It is rooted in a constructed legitimation of identity, that refers to Turkish history. It begins in the steppes of Central Asia, continues through the invasion of Anatolia, the collapse of the Ottoman Empire and migration into the European diaspora. Various massacres, genocides and defamations in the course of the formation of the Turkish nation state a good hundred years ago are also part of this legitimation.
The Turkish state doctrine grants them the international privileged status of “Turk-Turkish-Sunni-Muslim Man”. To defend the leader and the fatherland, even far from Turkey, any use of force is justified. This can also be seen in violent anger against women.
Last night the self-proclaimed “guardians of Favouriten” were able to carry out their second action this year in front of the Austrian public. Prior to this, their attack was directed against the May Day rally on Keplerplatz. These developments can no longer be ignored. Behind them lies a political power structure that operates transnationally. The young men are only a pretense. The structures and ideologies behind them reach as far as Turkey. A trivialisation of the current incidents would be irresponsible towards the future.
What is needed is courageous action against all forms of racism, which goes hand in hand with sexism – no matter what corner it may come from. Each and every one of us must democratically engage and take responsibility for our common future. The world views that further stabilize a male-dominated ideology must be broken up. The patterns and motivation for racist and sexist violence and incitement to hatred are always the same: the perpetrators want to compensate for their own feelings of inferiority and the existential fear associated with it. After all, the young right-wing extremists are not as strong and courageous as they themselves believe.
Banner drop action by Antiauthoritarian Movement Thessaloniki
It was not a coincidence that we chose the building at Nikis Av. 39 in Thessaloniki to hang this banner. We are political emotionally attached to it. It was the home of a few of us, till it was evacuated -simultaneously with two other squats- from the cops of the leftist Syriza government at the 2nd July 2016. The common ground of these three squats was the fact that refugees were living inside. Syriza prepared the ground for the rightwing
neoliberals of New Democracy to continue on the way to the totalitarian management and re-contextualisation of the migration issue from the side of the state. From the human living conditions, „we live together-we fight together“ and the mutual aid to the hells-on-earth of the detention camps.
What about now with the #stayathome dogma and the orders to keep the right safety distances? All these apply only to those that have a home and not the ones that the state chooses to make invisible. Homeless, refugees and prisoners are being abandoned completely and left to die during the pandemic. But also a lot of people that have a home right now, watch their housing situation becoming more and more fragile. We had felt the housing crisis deepen also before the pandemic. The rents were exploding due to gentrification, the extreme touristification and the short term rentals. The auctions of the first residence are also about to start. The real estate capital smells money and views our houses and neighbourhoods as investments with the blessings of the state, which can only be happy to see the creation of whole territories populated by individualised, flexible human consumers. The fact that our house remains empty after 3,5 years -along with thousands of buildings around the world- strips down the irrationality and violence of state and capital.
In the upcoming extreme poverty we ought to deepen the mutual aid political proposal that came up due to the pandemic. We will either move as a collective or the law of the jungle, hence the law of the market and the dehumanisation will dominate. We have to take roots in our neighboorhoods and from there start to imagine another world, where no one is being left behind.
EVACUATE MORIA – SHUT DOWN CAPITALISM
Short videoclip by our comrades from Antiauthoritarian Movement on solidarity in times of corona
Gepostet von Αντιεξουσιαστική Κίνηση Αθήνας – Antiauthoritarian Movement am Dienstag, 21. April 2020
by Stefanos Batsis. First published in Greek from our friends in Babylonia magazine and translated by Beyond Europe.
Ι.
The reality of a threatening pandemic that has spread like a shadow over our cities has created a weird, unpleasant condition, a numbness and a suffocating feeling. The virus was born in the furnace of Wuhan, one of the engines of the Chinese capitalist miracle, an area where hot and humid climate meets the frenzied industrial production of raw materials and the over-concentration of a proletariat without future. The virus has no political color, but the environmental and political conditions that allowed its birth and rapid spread in the Chinese province and let it reach every corner of the globe most surely have. The thought that almighty capitalism, this totalising social phenomenon, is non-centralized, offers no consolation. A conspiracy theory suggesting that this virus fights on behalf of one side of the planetary war or that its purpose is to solve the constant demographic problem of overpopulation would offer a solution, that would somehow explain the situation. Fortunately, however, not all causal relations are based on how the state and capitalism operate, or at least they do not directly intersect with their core dimensions and strategic action.
The pandemic situation feels like an experience of a world-shaking event, whether or not that proves to be the case. Our eyes have been stretched by the uninterrupted reproduction of unprecedented images. And if China’s dystopian sci-fi was banned from our perception of reality as something exotic -as Ebola once was- the stacked coffins of neighbouring Italy, the empty streets of Western Europe and the drones looking down at us in downtown Athens, leave no room for misinterpretation. We have to go way back, in the heart of the era of extremes, of the short 20th century, to find an event that has so deeply entrenched the planet that it has anchored the present and future of humans. The absolute nature of these lines can be crushed in the wall of reality and of business-as-usual. Ηowever, at the moment, when they are written, the general feeling is this: we live something important that will change us and the world around us.
II.
The virus was born in a world of systemic inequality and exclusion. Those who see the stars from the bottom of the barrel are incomparably most affected. Unemployed people, precarious workers, drug addicts, people incarcerated in prisons, psychiatric clinics and detention centres, face and will face the pandemic literally in terms of survival without having anything to expect from the state and the bosses. Prisons have already declared a high security state and refugees and migrants, who are being suffocated in detention centres such as Moria in Greece, are searching and finding ways to cope using their own forces. Τhe pre-existing or on-going financial hardship has a different effect on different people – some will receive wages without working, while others will not be paid at all. As the pandemic affects conditions of life at global level, openness and closedness, inclusion and exclusion, exception and norm, core elements of the state’s self-interested nature, determine who lives and how, today and tomorrow – they also indicate our political tasks.
Governance in the time of the coronavirus is pivoting on shifting the responsibility to the citizens, on prohibition and repression – it is no coincidence that, behind closed doors, the rulers compare the current condition with that of the Twin Towers attack – but also discuss how to control a situation that seems to escalate very rapidly and, as a result, seriously endangers the health of our fellow citizens.
Starting from the last point, I think we ought to focus on the particularity of the Coronavirus and the resulting crisis which leads states to take onerous, undemocratic, extraordinary measures, culminating in a curfew. This task requires maintaining a delicate balance and reflecting upon the state’s nature. Biopolitics and necropolitics, statisticalization and algorithmization, instrumentalization and constant expansion are elements of the state’s modus operandi and we all know that (?). The state’s point of view is that of public health, which emphasises health policy, by connecting politics and medicine, through quantification and measurability. Many of the measures taken today to control the pandemic could remain active, expand or return slightly modified after the end of it. However it is not wise at the moment to only identify sinister motives behind the adoption of these measures. With numerous examples around us, it seems more appropriate to fully realize that the way in which the state manages this situation is narrow, rigidly set up and does not include any planning about what happens next. In any case, the state doesn’t need much incentive to manage our lives on our behalf, or expand its authority as much as possible; it is simply its role.
Returning to the current perspectives adopted by various governments around the word, we cannot let the deliberate and strategic choice of over-emphasizing on individual responsibility go unnoticed. “Individual responsibility”, “citizens who need to be disciplined”, “the unscrupulous, on account of whom we all have to pay the price” have become a well-written and contagious mantra that comes from above to penetrate our minds, here in the bottom – not accidentally reminiscent of the quite memorable “we ate them together” [a phrase that Theodorοs Pagalos, Pasok’s Member of Parliament said back in the days of memorandums to justify the austerity measures]. The government’s attempt to refuse any responsibility is mediated by blaming the rogue Greeks, who do not protect themselves and the community as a whole. Media help create an atmosphere and pave the way for new, stricter bans. Individual responsibility for public health issues is presented as obvious and as something we must take seriously – and as far as the lived experience of these days shows, the solution of “We Stay Home” has become an act. However, it becomes outrageous that this solution has been raised into an emblematic motto of a government that, beyond bans, has taken no other measures to curb the pandemic: this government hasn’t proceeded with the thousands of hirings it announced, it doesn’t provide the necessary protective working conditions to health care workers, it doesn’t proceed with the requisition of private clinics, it doesn’t protect workers in the workplace.
III.
There is a confusion around individual responsibility and self-restraint, a confusion that has endured in our groups for decades, it has a political and anthropological context and creates complications. Regardless of whether the state policy surrounding the coronavirus crisis consists of bans and repression, self-restraint and a sense of responsibility for us and those around us must be non-negotiable. Our political proposal and outlook is not a general anti-authoritarianism and anti-conformism, but the building of communities based on freedom and solidarity, communities with deep roots and understanding of boundaries.
At the moment, the general consensus is one of a population that expects to be “managed” even more, more effectively, with a firm hand and determination. This feeling is grounded, but we must evaluate it, without paralyzing in the face of new facts, and given that for many the main characteristic of the last decade is a state of fear, a feeling of constant struggle to keep our heads out of the water and whenever we find something to catch, it disappears magically, alas, and we sink deeper.
For many, the state seems to be today the buoy that will finally endure, so they hastily grab it.
It goes without saying that the media blitzkrieg that paints images of strategists of the future for our – in reality – helpless leaders assists to that, but what also helps is our anthropological aversion to boundaries, which creates insecurity and psychologicaldistance between us. Let’s not despair though! The alignment behind the state authority is not universal, and is also characterized by qualities and tensions that we are interested in analyzing and interfering with, such as questioning the capitalist approaches to the management of public goods, re-evaluating entire areas of social activity, the image of the subject in relation to themselves and the community.
On the other hand, the conditions of the pandemic encourage a sense of humanity. It reminds us of our vulnerability and mortality but also of the futility of striving for total sovereignty over the natural environment. It shows us how much we need each other, how difficult it is to survive on our own – let alone live a life that is worth living. So let’s not rush to judge the applause from the balconies, let’s not underestimate the need for symbolic practices that offer relief to the subjects and allow for some emotional connection [in the UK many people went in balconies to applaud health workers, a symbolic trend that was started by the wife of the prime minister and which many saw as hypocritical]. Rather, let’s approach this moment of realising our vulnaribility and mortality as an opportunity to devise a generous repertoire of solidarity movements, with overwhelmingly different ethics, character and form than those underpinning public and private sectors policies. It is always a bet for us to create and maintain an area between the state and the market, an area that cannot be fully controlled by them. Under these conditions, the bet is harder but also more critical.
IV.
At the risk of bitterly regretting this prediction, we reiterate that the coronavirus condition is a pivotal event that shakes the pillars of today’s world, today’s status quo, and possibly determines part of tomorrow’s agenda. To begin with, the spread of the virus around the world is following the frenzied course of neoliberal globalization. The way our world is interconnected, coupled with the ecologically destructive prevalence of tourism, extreme consumerism and the neoliberal ruthless movement of goods, does not allow such phenomena to be mitigated locally or – even regionally -. At the same time, it turns out that the major issue of the pandemic can only be addressed at the nation-state level. If in dealing with the financial or refugee crisis the European Union once appeared as completely lacking the ability to make and enforce decisions as an entity, today it seems to accept that the pandemic cannot and should not be tackled collectively and co-ordinated by European primary and secondary legislation – it goes without saying that other international organizations such as the World Health Organization or the International Monetary Fund appear to be equally weak and irrelevant. Therefore, each state is taking its own path right now, for good or for bad, and we look forward to seeing how the EU decides to process all of this, especially on the fiscal level. However, the issues of localization, the decolonization of our imaginary from the unidirectional route of development, the radical critique of tourism and consumption, ideas that already concern us, may gain more room for public debate and may even be proposed by unexpected sides.
Following the above, the threatening tragedy forces Western people to rethink the relationship between the state, or at least its core, and the private sector. The blunders of Mitsotakis [PM which is very fond of privatization of public health] , Georgiades[ex-minister of health also very fond of privatization of public health] and others on the privatisation of part of the public health system today would be heard as if coming from another planet. They have not ceased to be neoliberal – and as elaborated elsewhere, neoliberalism is not primarily about the primacy of the free market economy over the state; however, the conviction that certain parts of state management must be upgraded and remain unaffected by free-market logics, may force them to modify their political strategies. And of course the same is true of Western countries such as France and Italy – quite exemplary here both the statements of the neoliberal icon, Macron, and his finance minister. Given the ideological investment in balanced budgets and general austerity, we look forward to seeing how potential bailouts of the European economy will be ideologically coloured, whether the neoliberal bureaucracy of Brussels will turn to Keynesianism for the benefit of the few, and what the reaction of the citizens who have been manipulated for so many years with technocratic and economist arguments will be.
V.
All of the above is good, good to dig deep, good to analyze and interpret. But in all our conversations, in our technology-mediated assemblies and conferences, what we are constantly coming back to is “what to do”, “how to operate politically in the midst of a storm”. And maybe at these times it is both politically and socially critical to stop over-analyzing and work like never before.
Before attempting to outline some ways of thinking and acting, on the practices we can adopt these days, I must make two points. The first is that people that say that we must “make peace with the fact that there are things we can do nothing about” and that “we must realize our lack of total omnipotence’’, are absolutely right. This statement concerns both a more anthropological, reflective level of our position on planet Earth and an awareness of the political boundaries within which we operate. The second note concerns the need for a good understanding of our strengths and weaknesses as individual and collective subjects, as collectives and organizations that place themselves in the anti-authoritarian spectrum. Even if we have surpassed ourselves as many times as we have even experienced the collective joy of surpassing the limits, it is nevertheless necessary to know in which fields we will be most effective, where we can direct our energy, what the scale at which we will be able to make tangible changes to the gloomy current reality is – and along the way let’s be pleasantly surprised once again.
If, as mentioned above, the condition of the pandemic does not bring the same blows to everyone, and if state management once again excludes the most vulnerable, then we have a thread ahead of us to follow. To create and frame solidarity groups and movements that will keep the most vulnerable parts of society on their feet. Whether at the elemental level of the apartment block and neighborhood in which we live, or focusing on the social centers and squats in which we participate, to invest and politicize a sense of humanity, to walk side by side in all this. Collection and distribution of essentials, sanitary material and money, help at home for those who have difficulty moving, provision of reliable information on protection issues, legal assistance and technology and communication advice are just some of the things we can do. Furthermore, these days we have our ears stretched out for voices from the adjacent apartments, for cries from the cells of Greek penitentiary, for the incarcerated in the psychiatric clinics but also for the people who are mentally struggling around us, for the refugees and the immigrants in the islands who may be confronted with the necropolitical dimension of the state but also for the refugees and immigrants of our neighborhoods who, we must be honest, do not have the same access to information, health or anything else!
Second task is to not stop speaking about the aspects of state administration that endanger human lives, instituting an emergency labour law, policing our health with helicopters and announcements – here let us take full advantage of our technological capabilities and collective knowledge of them. Firmly in touch with reality and with a balanced criticism, to think about what it means for a society to send a sms message to go for a walk, how and why the police are entrusted with safeguarding public health, to what extent politics is medicalized and medicine is politicized, what should be done to make it out of all this as a society and not turn into a terrifying episode of Black Mirror. Let’s not succumb to the temptation of conspiracy and disaster and let’s accept – in good faith and for saving time – that this set of measures is temporary. Even so, even if we step out of the test tube in time, the fact remains that we are experiencing situations that will leave a mark on our psyche, will register in our relationship with the state, will reshape our relationship with digital communication.
Let’s, on the other hand, be sharp and ready to deal with the devaluation of our lives, the deterioration of labour relations, the management of the economy in terms of a crisis. Let’s speak here and now and make it clear that we will not tolerate another “rescue [program]”! Let’s attack statistics, administrative procedures, bureaucracy. Society should not be crushed under the weight of numbers, indices and graphs. But let’s understand that this time we need to work, prepare, build structures and infrastructures upon which we can rely massively, openly and inclusively, politically, socially, symbolically.
Even if it sounds completely alien amid a ban on traffic, policing of cities and the necessity for self-restraint and protection, let’s not completely exclude the possibility of physical political action. In today’s conditions, what used to be for us a piece of cake, must become a weapon that we will use when there is no other choice, and always with caution and care, in order to not be alienated from society and reality. Therefore, let it not be completely excluded from our thinking, let it remain a capability to either enact practical solidarity movements, or to defend those who do not have a present or future, or – if needed – as an answer to smash the state’s arrogance.
From our friends in Europe we get the message that “we are staying home now, but afterwards we will launch our counterattack”, that “then we will settle our accounts” and we can only smile and be satisfied with the high morale for fight from our comrades. But in my opinion, in order to have the slightest chance of something like that happening in the near – and so distant – future, we have to rise to the occasion today. So that “we will fight afterwards” does not turn to another “from September incredible things will happen” [a common slogan that people from the Greek movement tend to say during the summer holidays], we must act today socially and politically, cohesively and purposefully. Say what we have to say and do what we have to do. This was always the case and it is also the case today. However weird everything seems.
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Σημείωμα Θέσεων – Τετάρτη, 3 Απριλίου 2019
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Θέμα: Η επέμβαση του Τμήματος Δασών στις προστατευόμενες παραλίες ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών της Λίμνης και της Αργάκας στον Κόλπο Χρυσοχούς και οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από απόφαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και του κ. Γιώργου Περδίκη, 27/3/2019, Αρ. Φακ. 23.04.036.075-2019)
Στη βάση των πιο πάνω, η ακακία στο Κρατικό Δάσος Μαυραλής δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για οποιοδήποτε ενδημικό, σπάνιο και απειλούμενο είδος που περιλαμβάνεται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου».
Στοιχεία επικοινωνίας:
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών | Initiative for the Protection of the Natural Coastline
Website: http://reclaimthesea.org/ | Email: reclaimthesea@gmail.com |
Facebook: https://el-gr.facebook.com/coastlinecy/
Παρασκευή, 22 Μαρτίου 2019
Κοινό Δελτίο Τύπου
Οικολογική Παρέμβαση Φίλοι του Ακάμα, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Φίλοι της Γης Κύπρου, Οικολογική Κίνηση Κύπρου, Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο Ενάλια Φύσις και Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
22 Μαρτίου 1986: Μια ομάδα ατόμων που ενδιαφέρεται για την προστασία της Φύσης επισκέπτεται μια από τις τελευταίες φυσικές περιοχές της Κύπρου που γλύτωσε από την ανεξέλεγκτη και διάσπαρτη τουριστική ανάπτυξη, τη Χερσόνησο Ακάμα. Κατά την επίσκεψη αυτή, η ομάδα, που αργότερα θα πάρει το όνομα ‘Φίλοι του Ακάμα’ ζητά από το Κράτος την κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε περιοχή προστασίας. 33 ολόκληρα χρόνια μετά, η ίδια ομάδα, με σύμμαχους άλλες 7 οργανώσεις, εξακολουθούν να ζητούν από το Κράτος τα αυτονόητα.
Τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, η σημασία της Χερσονήσου Ακάμα για τη Φύση και τον Άνθρωπο έχει αναγνωριστεί από νομοθεσίες και διατάγματα, ενώ μία σειρά από σχέδια διατήρησης και διαχείρισης έχουν ετοιμαστεί για την περιοχή. Παρόλα αυτά, μια σύντομη επίσκεψη στον Ακάμα είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς την απουσία διαχείρισης και την παρουσία πολλών παρανομιών για την άρση των οποίων δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο. Παράνομα εστιατόρια και αναψυκτήρια και άλλες παράνομες κατασκευές και αυθαίρετες επεμβάσεις, η παρουσία πλείστων των οποίων χρονολογείται, εξακολουθούν να υφίστανται.
Η υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018, προϋποθέτει άρση όλων αυτών των παρανομιών πριν την υλοποίησή του. Αυτό όμως δεν έχει γίνει. Οι μόνες δράσεις που έχουν μέχρι τώρα προωθηθεί αφορούν οδικά έργα σε περιοχή που δεν επιτρέπεται καμία οικοδομική εργασία και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος (δρόμος Λουτρά της Αφροδίτης-Φοντάνα Αμορόζα). Το Σχέδιο προβλήθηκε από την Κυβέρνηση σαν ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, πλην όμως περιέχει πλείστες προβληματικές πτυχές που χρήζουν συνολικής και σοβαρής αντιμετώπισης για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της Χερσονήσου του Ακάμα. Πρόνοιες του Σχεδίου όπως η χωροθέτηση κόμβων αναψυχής για επισκέπτες και η αναβάθμιση δρόμων είναι ανησυχητικές, πόσο μάλλον το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν έχει υποβληθεί σε Δέουσα Εκτίμηση και σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγκαίες διαδικασίες που απαιτεί η νομοθεσία.
Διερωτόμαστε λοιπόν, τι θα γράφουν οι εφημερίδες για τη Χερσόνησο του Ακάμα σε 33 χρόνια από σήμερα; Θα έχουν αρθεί οι παρανομίες για τις οποίες οι αρμόδιες αρχές κάθε χρόνο δίνουν υποσχέσεις ότι θα λάβουν δράση; Θα υπάρξει ποτέ ουσιαστική διαχείριση, προστασία και επιτήρηση της Χερσονήσου ή όλα θα βρίσκονται ακόμα στα χαρτιά;
Οι Φίλοι του Ακάμα, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης – Terra Cypria, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, οι Φίλοι της Γης, η Οικολογική Κίνηση Κύπρου, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και το Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο – Ενάλια Φύσις καλούν όλα τα αρμόδια τμήματα να περάσουν από τα λόγια στα έργα. Να λάβουν άμεση δράση για την άρση των παρανομιών και να προωθήσουν τη σωστή διαχείριση της περιοχής εφαρμόζοντας τα Διαχειριστικά Σχέδια για τις περιοχές Natura 2000 της Χερσονήσου Ακάμα. Τότε και μόνο τότε ο Ακάμας, θα αναδειχθεί στην ολότητά του και θα ωφεληθούν ουσιαστικά οι κάτοικοι και οι κοινότητες της περιοχής.
Παράνομο Εστιατόριο Νότια Λάρα
Παράνομο Αναψυκτήριο Νότια Λάρα
Παράνομη Οδήγηση Τζιόνι
Παράνομες Ομπρέλες Βόρεια Λάρα
Παράνομη Κατασκήνωση Τοξεύτρα
Παράνομο Εστιατόριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομο Αναψυκτήριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομος Εβραχισμός Καφίζης
Παράνομη Οδήγηση Γουρούνων στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας Τοξεύτρας
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υπόμνημα Θέσεων
Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου 2018
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Συνεδρία 10/10/2018. Κεφάλαιο Β. Θέμα 1.
Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018 (Αρ. Φακ. 23.03.054.085-2017).
Πλαίσιο αναφοράς
Επί της γενικής αρχής, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών θεωρεί ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και αναπόσπαστο μέρος του δημόσιου πλούτου. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, και την διασφάλιση του ως δημόσιο αγαθό.
Αντ’ αυτού, παρατηρούμε συστηματικές προσπάθειες με στόχο την αποξένωση / εκχώρηση και οικειοποίηση / ιδιωτικοποίηση του θαλάσσιου χώρου. Τονίζουμε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού όσον αφορά θαλάσσιες δραστηριότητες, την έλλειψη διαφάνειας και την περιορισμένη διαβούλευση, την ανεπαρκή αιτιολόγηση των αναγκών που καλούνται να καλύψουν οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις, αλλά και τη σύγκρουση / ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με την ισχύουσα νομοθεσία και τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Κράτους Μέλους της ΕΕ.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, με τίτλο «Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018» προβλέπει την έκδοση κανονισμών κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, «ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται με βάση το άρθρο 6 των περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικών) Νόμων του 1979 μέχρι 2017».
Οι προτεινόμενοι κανονισμοί, σύμφωνα με το Άρθρο 3 («Πεδίο Εφαρμογής») θα:
«(1) εφαρμόζονται στους τεχνητούς υφάλους, οι οποίοι κατασκευάζονται, τοποθετούνται και λειτουργούν σε θαλάσσιο χώρο της Δημοκρατίας.
(2) […] εφαρμόζονται για την αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων και δεν εφαρμόζονται σε σχέση με έργα τα οποία υλοποιούνται από τη Δημοκρατία».
Αποσκοπούν δηλαδή στη δημιουργία νομικού πλαισίου για την κατασκευή, τοποθέτηση και λειτουργία ιδιωτικών τεχνητών υφάλων. Σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο: «Για την έκδοση ή ανανέωση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων σε θαλάσσιο χώρο καταβάλλονται τέλη που ανέρχονται σε επτακόσια ευρώ (€ 700)» (Άρθρο 7), «η άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου σε θαλάσσια περιοχή της Δημοκρατίας για σκοπούς κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων χορηγείται από το Υπουργικό Συμβούλιο» (Άρθρο 8), και «για κάθε θαλάσσια περιοχή, σε σχέση με την οποία εκδίδεται άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου για σκοπούς τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων, καταβάλλονται τέλη 17 σεντ ετησίως για κάθε τετραγωνικό μέτρο της επιφάνειας του θαλάσσιου βυθού που αποτελεί τη συνολική περιοχή έκτασης των τεχνητών υφάλων, περιλαμβανομένης της θαλάσσιας περιοχής που ορίζεται με βάση το Άρθρο 5Α του Περί Αλιείας Νόμου» (Άρθρο 9).
Κατευθυντήριες Γραμμές
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ) στις 2/7/2015, με αφορμή την «Εβδομάδα Ζηνοβίας», διεξήγαγε έρευνα για τη «Λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο», την οποία παρέδωσε στο Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών για πιθανή αξιοποίηση. Προς συνέχεια της συγκεκριμένης έρευνας και με αφορμή τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, σε επιστολή ημερομηνίας 24/9/2018, ο ΚΟΤ αναφέρει προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ότι ο τομέας του καταδυτικού τουρισμού έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και γι’αυτό τον λόγο στηρίζει την προσπάθεια που γίνεται για ρύθμιση των περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν τη δημιουργία τεχνητών υφάλων.
Δεν αντιλαμβανόμαστε στη βάση ποιας δικαιοδοσίας και τεχνογνωσίας, ο ΚΟΤ προέβη σε μια έρευνα για τη «λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο». Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organisation – FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στόχοι των τεχνητών υφάλων είναι «η αναβάθμιση και / ή βελτίωση των φυσικών βιοτόπων, η αύξηση της παραγωγικότητας του οικοσυστήματος και η διαχείρηση των αλιευτικών πόρων» («to recover and/or improve natural habitats, increase productivity and manage aquatic resources») [1]. Επιπρόσθετα, οι κατευθυντήριες γραμμές του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme / Mediterranean Action Plan – UNEP/MAP), αν και αναγνωρίζουν ότι οι τεχνητοί ύφαλοι μπορούν να στοχεύουν και στην προώθηση έρευνας και αναψυχής, τονίζουν πως πρωταρχικός στόχος των τεχνητών υφάλων είναι το «να παρέχουν ορισμένες λειτουργίες ενός φυσικού υφάλου, όπως η προστασία, η αναγέννηση, η συγκέντρωση και/ή η ενίσχυση της βιολογικής ποικιλομορφίας ή / και των πληθυσμών των έμβιων θαλάσσιων πόρων» («emulate some functions of a natural reef such as protecting, regenerating, concentrating, and/or enhancing [biological diversity and/or] populations of living marine resources») [2]. Σύμφωνα με το «Ερωτηματολόγιο Αντίκτυπου» του προτεινόμενου Νομοσχεδίου, ο στόχος των προτεινόμενων Κανονισμών είναι «η παραχώρηση χρήσης χώρου για τη διεξαγωγή και αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων με τεχνητούς υφάλους στο θαλάσσιο χώρο», γεγονός το οποίο δεν συνάδει με τις πιο πάνω κατευθυντήριες γραμμές.
Όσον αφορά τη διαβούλευση που προηγήθηκε, σε αυτή συμμετείχαν ως επί το πλείστον συναρμόδιες αρχές. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, χωρίς να διεξαχθεί οποιαδήποτε δημόσια παρουσίαση και ακρόαση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο μόνος περιβαλλοντικός μη κυβερνητικός οργανισμός που κλήθηκε να υποβάλει απόψεις ήταν η Ομοσπονδία Περιβαλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ), οι θέσεις της οποίας ήταν αρνητικές και δεν ενσωματώθηκαν στους προτεινόμενους Κανονισμούς.
Κατά την άποψη μας, υπάρχει έλλειψη διαφάνειας και επαρκούς αιτιολόγησης όσον αφορά τους προτεινόμενους Κανονισμούς. Σύμφωνα με το άρθρο 28 (Επαρκής Αιτιολογία) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμων του 1999 έως 2014: «(1) Η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης. (2) Δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία η αναφορά στην απόφαση γενικών χαρακτηρισμών που μπορούν να εφαρμοστούν και να ισχύουν για κάθε περίπτωση ούτε η απλή αναφορά των γενικών όρων του νόμου που μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε περίπτωση. (3) Αναιτιολόγητη είναι μια πράξη που επικαλείται γενικά και αόριστα το δημόσιο συμφέρον. Το δημόσιο συμφέρον του οποίου γίνεται επίκληση πρέπει να εξειδικεύεται με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχτηκε η κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου» [7].
Αντιλαμβανόμαστε ότι η τοποθέτηση και λειτουργία τεχνητών υφάλων από επενδυτές αποσκοπεί σε κάποια ωφελήματα στους ίδιους τους επενδυτές. Νοουμένου ότι η δημιουργία τεχνητών υφάλων έχει πολύ υψηλό οικονομικό κόστος, ποιά θα είναι τα ωφελήματα και με ποιό τρόπο θα γίνει η απόσβεση ενός ιδιώτη επενδυτή;
Ταυτόχρονα η εκχώρηση δημόσιου (θαλάσσιου) χώρου ενέχει και άλλους προβληματισμούς και ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί. Τι είδους δικαιώματα αποκτά ένας ιδιώτης επενδυτής, ο οποίος ενδέχεται να υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητού υφάλου στο θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με βάση τους προτεινόμενους Κανονισμούς; Στη βάση ποιων κριτηρίων και προδιαγραφών θα γίνεται η επιλογή του θαλάσσιου χώρου στον οποίο θα κατασκευαστεί ένας τεχνητός ύφαλος;
Πέρα από την ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Διεθνών Οργανισμών, όπως ο FAO και το UNEP/MAP, θα θέλαμε να σημειώσουμε και τους προβληματισμούς μας σχετικά με την ευθυγράμμιση / εναρμόνιση του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου, με άλλες υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, και συγκεκριμένα τη θέσπιση ενός δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και την εκπόνηση ενός Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται με το πρόσχημα ότι οι τεχνητοί ύφαλοι θα «συμβάλλουν στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, στην ανάκαμψη των ιχθυοαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού» (Άρθρο2: «Ερμηνεία»).
Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, έχει από το 2012 θεσπίσει, και ξεκινήσει να εφαρμόζει σχετική στρατηγική για τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους. Έχουν ήδη εκδοθεί 6 διατάγματα για απαγόρευση αλιείας και διέλευσης σκαφών σε καθορισμένες θαλάσσιες περιοχές, με βάση το Άρθρο 5Α («Έκδοση διατάγματος απαγόρευσης της αλιείας ή/και της διέλευσης σκαφών») του «Περι Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ.135)» [3]. Τα διατάγματα αυτά αφορούν τις ακόλουθες περιοχές: Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Παραλιμνίου [4], Θαλάσσια Περιοχή Τεχνητού Υφάλου στην Αγία Νάπα [5], Ναυάγιο Ζηνοβία στη Λάρνακα [6], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Αμαθούντας στην Λεμεσό [7], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή στο Δασούδι στην Λεμεσό [8] και Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Τεχνητού Υφάλου Γεροσκήπου στην Πάφο [9].
Σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη «Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο», η «απουσία ενιαίας εθνικής στρατηγικής στην Κύπρο για τη διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και ο καταρτισμός επιμέρους στρατηγικών εγγράφων ενδεχομένως να οδηγεί σε κατακερματισμό των προσπαθειών της Δημοκρατίας για την προστασία των περιοχών και των ειδών και οικοτόπων που απαντώνται σε αυτές» [10]. Η Ειδική Έκθεση επίσης αναφέρει ότι «διαπιστώνονται ανεπάρκειες στους μηχανισμούς παρακολούθησης της κατάστασης των προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους, ενώ ο βαθμός εφαρμογής των καθορισμένων μέτρων διαχείρισης και η αποτελεσματικότητά τους στη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και περιοχών, δεν φαίνεται να αξιολογούνται» [11].
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν θα βοηθήσει ως προς την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στην Κύπρο, η οποία πρέπει να έχει προτεραιότητα. Αντίθετα, θα αποτελέσει ένα επιπλέον εμπόδιο, καθώς αντί να κηρύσσονται θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές με βάση οικολογικά κριτήρια, θα δημιουργούνται στη βάση ιδιωτικών συμφερόντων και επενδυτικών προγραμμάτων.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ – Maritime Spatial Planning, MSP), ένα από τα βασικά εργαλεία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την έννοια του ΘΧΣ υποδηλώνεται «ο σχεδιασμός του χρόνου και του τόπου άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Κατά τη διαδικασία αυτή, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάζονται με διαφάνεια με στόχο τον σχεδιασμό των θαλάσσιων δραστηριοτήτων» [12]. Η Κυπριακή Δημοκρατία εναρμονίστηκε με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 Περί Θεσπίσεως Πλαισίου για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με την ψήφιση από την Βουλή των Αντιπροσώπων του περί Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2017 [Ν. 144(I)/2017] [13] στις 29/9/2017 και τη δημοσίευση του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 13/10/2017.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του σχετικού Νόμου, «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» σημαίνει το «εθνικό σχέδιο ή σχέδια που καταρτίζονται, εγκρίνονται και δημοσιεύονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» («Ερμηνεία»). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Άρθρο 17(2) («Κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου»), η θέσπιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου «θα πρέπει να καταρτιστεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2021».
Σημειώνεται ότι στις 25/10/2017 και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ανοίξει υπόθεση παράβασης του κοινοτικού κεκτημένου, η οποία βρισκόταν σε επίπεδο Αιτιολογημένης Γνώμης, για μη εναρμόνιση με την σχετική Οδηγία [14], το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε και εξουσιοδότησε τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όπως καταθέσει τους προτεινόμενους Κανονισμούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.
Η ψήφιση των προτεινόμενων Κανονισμών από την Βουλή των Αντιπροσώπων και η προώθηση επενδύσεων υπό μορφή ιδιωτικών τεχνητών υφάλων θα δημιουργήσει τετελεσμένα εν τω μέσω της διαδικασίας κατάρτισης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Εισηγήσεις
Έχοντας ως γνώμονα το γεγονός ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και δημόσιο πλούτο, θεωρούμε ότι σε κρατική ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να αδειοδοτούνται αποκλειστικά σχέδια, προγράμματα ή/και έργα, τα οποία εξυπηρετούν υπέρτερους λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος και αιτιολογούνται επαρκώς, με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά. Προτεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική βασισμένη σε οικολογικά πρωτίστως κριτήρια, αλλά και κοινωνικά, και όχι σε δυνητικές επενδύσεις οι οποίες θα οικειοποιηθούν δημόσιο πλούτο για παραγωγή κέρδους από ιδιώτες επενδυτές.
Η οικειοποίηση και αποξένωση των κοινών αγαθών – της γης, των δασών, των παραλιών, της ακτογραμμής και της θάλασσας – δεν νομιμοποιείται ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά. Στη βάση των πιο πάνω, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών διαφωνεί με τους υπό συζήτηση Κανονισμούς και εισηγείται την απόσυρση τους από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ή την καταψήφιση τους από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Λευκωσία, Τετάρτη, 10/10/2018
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υποσημειώσεις και Παραπομπές
[1] Practical Guidelines for the Use of Artificial Reefs in the Mediterranean and the Black Sea. Studies and Reviews. General Fisheries Commission for the Mediterranean. No. 96. Rome, FAO 2015; p.2.
[2] UNEP(DEPI)/MED IG.23/21. 20th Ordinary Meeting of the Contracting Parties to the Convention for the Protection of the Marine Environment and the Coastal Region of the Mediterranean and its Protocols Tirana, Albania, 17-20 December 2017. Agenda item 3: Thematic Decisions Draft Decision IG.23/15: Updated Guidelines for Regulating the Placement of Artificial Reefs at Sea.
[3] Ο περί Αλιείας Νόμος (ΚΕΦ.135)
[10] Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Ειδική Έκθεση αρ. ΠΕ/03/2018. Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο. 25 Ιουνίου 2018; σελ. 1.
[11] Ό.π. σελ.2.
[12] Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ευρωπαϊκή Επιτροπή > Θαλάσσια πολιτική > Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική > Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
[13] CYLaw > Ο περί Θαλάσσιου Χωρταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2017 (144(I)/2017)
[14] European Commission > Press Releases Database > Δέσμη Παραβάσεων Ιουλίου – Μέρος 1: Κυριότερες Αποφάσεις – Βρυξέλλες, 13 Ιουλίου 2017. 11. Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία.
On this 8th of March, Beyond Europe takes an antiauthoritarian, anti-capitalist and anti-nationalist stance in the feminist struggles. This means that we are moving beyond traditional borders and radicalizing hegemonic narratives. The traditional approaches that link patriarchy either only to the state or capitalism need to be overridden so that they can be considered antiauthoritarian.
By drawing attention to the facts that patriarchy is the oldest system of oppression but also has the ability to move beyond borders and norms, we call upon its authoritarian structure.
Let’s fight authority on all its levels: from the local to the transnational. Join us in solidarity by supporting your local groups which strive for feminist demands.
We, as Beyond Europe, gathered today outside the Archibishop´s Palace in solidarity of feminist struggles. Particularly, we aim to support the demands for reproductive justice in Cyprus, since abortion is still illegal. There are currently initiatives for decriminalizing abortion in the law and Church of Cyprus is one of the forces who are actively against abortion as well as other political and wider eco-social struggles.
Here you can find the petition that gathers signatures for supporting the decriminalization of abortion in Cyprus: https://secure.avaaz.org/el/petition/Kypriaki_Voyli_Proothisi_tis_protasis_nomoy_gia_tis_ektroseis/?fLcxxab
Here’s the link for the initiative: fb.me/abortionscy
MY BODY – MY CHOICE! OUR RIOT – OUR VOICE!
Στο δεύτερο αυτόνομο σχολείο του Ιούνη, θα συζητήσουμε με τον ιστορικό / οθωμανολόγο Αντώνη Χατζήκυριακου: " Όταν η ιστορία μαθαίνει από το κίνημα: από την οικονομική στην περιβαλλοντική ιστορία και από την Κύπρο στη Μαδέιρα"
Στο δεύτερο αυτόνομο σχολείο του Ιούνη, θα συζητήσουμε με τον ιστορικό / οθωμανολόγο Αντώνη Χατζήκυριακου: " Όταν η ιστορία μαθαίνει από το κίνημα: από την οικονομική στην περιβαλλοντική ιστορία και από την Κύπρο στη Μαδέιρα"
Με αφορμή τη συνάντηση των G20 στο Αμβούργο τον Ιούλιο του 2017 και τις κινητοποιήσεις που διοργανώνονται στο Αμβούργο εκείνες τις μέρες, αφιερώνουμε το αυτόνομο σχολείο του Μαίου για να συζητήσουμε την ιστορία των κινητοποιήσεων του κινήματος παγκόσμιας δικαιοσύνης, ξεκινώντας από το Σιάτλ το 1999 και φτάνοντας μέχρι το Αμβούργο.
One Radical Planet