Login
Guide to Activism in the northern part of Cyprus to support yourself and each other
1st edition: 13 – 04 – 2023
[Türkçe açıklama devamında yer almaktadır]
Avli, with support of a legal expert, Aslı Murat, conducted preliminary research for those in organising roles in activities, events, protests and activism in general, and for anyone wanting to know more about their rights.
Why? Simply because we want to enable peaceful and non-violent activism to take place in the northern part of Cyprus, by knowing rights to assembly and speech, and being in a position to protect everyone who is taking part of it.
As the tendency to limit and violate fundamental freedoms is gaining more force, specifically in the northern part of Cyprus. The types of problems that have been increasingly experienced/faced include legal texts and interventions against freedom of speech, policing in various civil society activities negatively affecting freedoms of assembly and association, limitations and violation of data protection, etc.
In the recent past, there have been instances that the authoritarian interventions of “the police” have negatively affected our activities and actions including but not limited to demands for personal data during environmental peacebuilding summer camps. Based on these previous experiences, it was crucial to respond if we want to carry on our existing and future actions that take place in the northern part of Cyprus. Thus, we wanted to Know Our Rights in cases of assembly, public speech, and non-violent direct action by drafting a Guide to Activism for the northern part of Cyprus. The guide can be used by any activist and civil society group on the ground, who fights for a peaceful and sustainable island.
Avli and Aslı Murat presents two important documents:
The brief ‘Guide to Activism in the northern part of Cyprus’
This guide aims to help us understand the general aspects of the criminal law system in the northern part of Cyprus during the investigation phase, and the powers and duties of the police in peaceful assemblies and protests in particular. With the “freedom of thought, speech and expression”, the Constitution regulates that everyone has the freedom of thought and the right to express and disseminate their ideas individually or collectively, without censorship, through speech, writing, pictures. It also enumerates the grounds on which the right may be legally restricted. On the other hand, the right to assembly and demonstration also regulates that citizens can take peaceful actions without obtaining prior permission from any authority . Even though the police tried to prevent meetings and demonstrations involving foreigners from time to time , there was generally no intervention to halt the activity.
The Bust Card is a pocket-sized cardboard slip produced by legal supporters which includes phone numbers for a friendly solicitor and legal support, as well as other information useful in situations where there is a risk of arrest.
[TR]
Avli, hukuk uzmanı Aslı Murat’ın da desteğiyle, aktivitelerde, etkinliklerde ve protestolarda organizator rolü olan aktivistler veya toplanma ve ifade özgürlükleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için ön araştırma yaptı.
Neden? Basitçe, toplanma ve ifade haklarını bilerek kendi ve etrafındakilerin haklarını koruyabilecek bir konumda olup Kıbrıs’ın kuzey kesiminde barışçıl ve şiddet içermeyen aktivizmin gerçekleşmesini sağlamak istediğimiz için!
Temel özgürlükleri sınırlama ve ihlal etme eğilimi, özellikle Kıbrıs’ın kuzey kesiminde daha fazla güç kazanıyor. İfade özgürlüğüne yönelik yasal metinler ve müdahaleler, polisin çeşitli sivil toplum faaliyetlerinde toplanma ve örgütlenme özgürlüklerini olumsuz etkilemesi, veri korumasının sınırlandırılması ve ihlali vb. giderek artan bir şekilde yaşanan/karşılaşılan sorun türleri olmuştur. Yakın geçmişte “polis”in otoriter müdahalelerinin, çevresel barış inşası yaz kampları sırasında kişisel veri talepleri dahil olmak üzere faaliyetlerimizi ve eylemlerimizi olumsuz etkilediği durumlar olmuştur.
Geçmiş deneyimlere dayanarak, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde yer alan mevcut ve gelecekteki eylemlerimizi sürdürmek istiyorsak olup bitenlere bir karşılık vermek çok önemliydi. Bu nedenle, hem kendi faaliyetlerimizde ve hem de genel olarak barışçıl ve sürdürülebilir bir ada isteyen aktivistler ve sivil toplum tarafından kullanılabilecek bir rehber oluşturmak amacıyla Kıbrıs’ın kuzeyinde bir Aktivizm Rehberi taslağı hazırlayarak toplanma hakkı ve ifade özgürlüklerini koruma ve savunmanın yasallığı konusundaki Haklarımızı Bilmek istedik.
Avli ve Aslı Murat iki belge sunar:
Kısaca ‘Kıbrıs’ın kuzey kesiminde Aktivizm Rehberi’
Bu kılavuz, genel olarak Kıbrıs’ın kuzeyindeki ceza hukuku sisteminin soruşturma aşamasındaki genel hatlarını, özelde ise barışçıl toplantı ve protestolarda polisin yetki ve görevlerini kavramamıza yardımcı olmayı hedeflemektedir. Anayasa “düşünce, söz ve anlatım özgürlüğü” ile, herkesin düşünce özgürlüğüne sahip olduğunu ve fikirlerini, sansürsüz bir şekilde söz, yazı, resim aracılığıyla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkını düzenler. Ayrıca hakkın yasal olarak sınırlanabileceği gerekçeleri de sayar. Diğer yandan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı da, yurttaşlara önceden herhangi bir makamdan izin almaksızın barışçıl eylem yapabileceklerini düzenler. Zaman zaman yabancıların dâhil olduğu toplantı ve eylemleri polis engellemeye çalışmış olsa bile, genellikle etkinliği durdurucu bir müdahale ile karşılaşılmamıştır.
‘Kıbrıs’ın kuzeyindeki barışçıl protesto ve diğer ilgili olaylarda haklarınızı bilin’ bustcard
Bustcard, yasal destekçiler tarafından üretilen, yasal destek için ulaşılabilecek cana yakın avukat ve telefon numaralarının yanı sıra tutuklanma riskinin olduğu durumlarda yararlı olabilecek diğer bilgileri içeren cep boyutunda bir karton sliptir.
—
Credits: Aslı Murat, legal expert
Author/Συντάκτης/Yazar: Josef Boraei
Çevirmenler/Μεταφραστές/Translators: Kemal Çufoğlu, Vijdan Şengör
Συντάκτες/Editors/Editörler: Vijdan Şengör, Myrto Skouroupathi
The post Know Your Rights (EN, TR) first appeared on AVLI.Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Σημείωμα Θέσεων – Τετάρτη, 3 Απριλίου 2019
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Θέμα: Η επέμβαση του Τμήματος Δασών στις προστατευόμενες παραλίες ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών της Λίμνης και της Αργάκας στον Κόλπο Χρυσοχούς και οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από απόφαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και του κ. Γιώργου Περδίκη, 27/3/2019, Αρ. Φακ. 23.04.036.075-2019)
Στη βάση των πιο πάνω, η ακακία στο Κρατικό Δάσος Μαυραλής δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για οποιοδήποτε ενδημικό, σπάνιο και απειλούμενο είδος που περιλαμβάνεται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου».
Στοιχεία επικοινωνίας:
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών | Initiative for the Protection of the Natural Coastline
Website: http://reclaimthesea.org/ | Email: reclaimthesea@gmail.com |
Facebook: https://el-gr.facebook.com/coastlinecy/
Παρασκευή, 22 Μαρτίου 2019
Κοινό Δελτίο Τύπου
Οικολογική Παρέμβαση Φίλοι του Ακάμα, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Φίλοι της Γης Κύπρου, Οικολογική Κίνηση Κύπρου, Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο Ενάλια Φύσις και Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
22 Μαρτίου 1986: Μια ομάδα ατόμων που ενδιαφέρεται για την προστασία της Φύσης επισκέπτεται μια από τις τελευταίες φυσικές περιοχές της Κύπρου που γλύτωσε από την ανεξέλεγκτη και διάσπαρτη τουριστική ανάπτυξη, τη Χερσόνησο Ακάμα. Κατά την επίσκεψη αυτή, η ομάδα, που αργότερα θα πάρει το όνομα ‘Φίλοι του Ακάμα’ ζητά από το Κράτος την κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε περιοχή προστασίας. 33 ολόκληρα χρόνια μετά, η ίδια ομάδα, με σύμμαχους άλλες 7 οργανώσεις, εξακολουθούν να ζητούν από το Κράτος τα αυτονόητα.
Τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, η σημασία της Χερσονήσου Ακάμα για τη Φύση και τον Άνθρωπο έχει αναγνωριστεί από νομοθεσίες και διατάγματα, ενώ μία σειρά από σχέδια διατήρησης και διαχείρισης έχουν ετοιμαστεί για την περιοχή. Παρόλα αυτά, μια σύντομη επίσκεψη στον Ακάμα είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς την απουσία διαχείρισης και την παρουσία πολλών παρανομιών για την άρση των οποίων δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο. Παράνομα εστιατόρια και αναψυκτήρια και άλλες παράνομες κατασκευές και αυθαίρετες επεμβάσεις, η παρουσία πλείστων των οποίων χρονολογείται, εξακολουθούν να υφίστανται.
Η υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018, προϋποθέτει άρση όλων αυτών των παρανομιών πριν την υλοποίησή του. Αυτό όμως δεν έχει γίνει. Οι μόνες δράσεις που έχουν μέχρι τώρα προωθηθεί αφορούν οδικά έργα σε περιοχή που δεν επιτρέπεται καμία οικοδομική εργασία και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος (δρόμος Λουτρά της Αφροδίτης-Φοντάνα Αμορόζα). Το Σχέδιο προβλήθηκε από την Κυβέρνηση σαν ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, πλην όμως περιέχει πλείστες προβληματικές πτυχές που χρήζουν συνολικής και σοβαρής αντιμετώπισης για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της Χερσονήσου του Ακάμα. Πρόνοιες του Σχεδίου όπως η χωροθέτηση κόμβων αναψυχής για επισκέπτες και η αναβάθμιση δρόμων είναι ανησυχητικές, πόσο μάλλον το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν έχει υποβληθεί σε Δέουσα Εκτίμηση και σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγκαίες διαδικασίες που απαιτεί η νομοθεσία.
Διερωτόμαστε λοιπόν, τι θα γράφουν οι εφημερίδες για τη Χερσόνησο του Ακάμα σε 33 χρόνια από σήμερα; Θα έχουν αρθεί οι παρανομίες για τις οποίες οι αρμόδιες αρχές κάθε χρόνο δίνουν υποσχέσεις ότι θα λάβουν δράση; Θα υπάρξει ποτέ ουσιαστική διαχείριση, προστασία και επιτήρηση της Χερσονήσου ή όλα θα βρίσκονται ακόμα στα χαρτιά;
Οι Φίλοι του Ακάμα, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης – Terra Cypria, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, οι Φίλοι της Γης, η Οικολογική Κίνηση Κύπρου, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και το Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο – Ενάλια Φύσις καλούν όλα τα αρμόδια τμήματα να περάσουν από τα λόγια στα έργα. Να λάβουν άμεση δράση για την άρση των παρανομιών και να προωθήσουν τη σωστή διαχείριση της περιοχής εφαρμόζοντας τα Διαχειριστικά Σχέδια για τις περιοχές Natura 2000 της Χερσονήσου Ακάμα. Τότε και μόνο τότε ο Ακάμας, θα αναδειχθεί στην ολότητά του και θα ωφεληθούν ουσιαστικά οι κάτοικοι και οι κοινότητες της περιοχής.
Παράνομο Εστιατόριο Νότια Λάρα
Παράνομο Αναψυκτήριο Νότια Λάρα
Παράνομη Οδήγηση Τζιόνι
Παράνομες Ομπρέλες Βόρεια Λάρα
Παράνομη Κατασκήνωση Τοξεύτρα
Παράνομο Εστιατόριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομο Αναψυκτήριο Άσπρος Ποταμός
Παράνομος Εβραχισμός Καφίζης
Παράνομη Οδήγηση Γουρούνων στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας Τοξεύτρας
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υπόμνημα Θέσεων
Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου 2018
Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος
Συνεδρία 10/10/2018. Κεφάλαιο Β. Θέμα 1.
Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018 (Αρ. Φακ. 23.03.054.085-2017).
Πλαίσιο αναφοράς
Επί της γενικής αρχής, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών θεωρεί ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και αναπόσπαστο μέρος του δημόσιου πλούτου. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, και την διασφάλιση του ως δημόσιο αγαθό.
Αντ’ αυτού, παρατηρούμε συστηματικές προσπάθειες με στόχο την αποξένωση / εκχώρηση και οικειοποίηση / ιδιωτικοποίηση του θαλάσσιου χώρου. Τονίζουμε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού όσον αφορά θαλάσσιες δραστηριότητες, την έλλειψη διαφάνειας και την περιορισμένη διαβούλευση, την ανεπαρκή αιτιολόγηση των αναγκών που καλούνται να καλύψουν οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις, αλλά και τη σύγκρουση / ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με την ισχύουσα νομοθεσία και τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Κράτους Μέλους της ΕΕ.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, με τίτλο «Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018» προβλέπει την έκδοση κανονισμών κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, «ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται με βάση το άρθρο 6 των περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικών) Νόμων του 1979 μέχρι 2017».
Οι προτεινόμενοι κανονισμοί, σύμφωνα με το Άρθρο 3 («Πεδίο Εφαρμογής») θα:
«(1) εφαρμόζονται στους τεχνητούς υφάλους, οι οποίοι κατασκευάζονται, τοποθετούνται και λειτουργούν σε θαλάσσιο χώρο της Δημοκρατίας.
(2) […] εφαρμόζονται για την αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων και δεν εφαρμόζονται σε σχέση με έργα τα οποία υλοποιούνται από τη Δημοκρατία».
Αποσκοπούν δηλαδή στη δημιουργία νομικού πλαισίου για την κατασκευή, τοποθέτηση και λειτουργία ιδιωτικών τεχνητών υφάλων. Σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο: «Για την έκδοση ή ανανέωση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων σε θαλάσσιο χώρο καταβάλλονται τέλη που ανέρχονται σε επτακόσια ευρώ (€ 700)» (Άρθρο 7), «η άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου σε θαλάσσια περιοχή της Δημοκρατίας για σκοπούς κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων χορηγείται από το Υπουργικό Συμβούλιο» (Άρθρο 8), και «για κάθε θαλάσσια περιοχή, σε σχέση με την οποία εκδίδεται άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου για σκοπούς τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων, καταβάλλονται τέλη 17 σεντ ετησίως για κάθε τετραγωνικό μέτρο της επιφάνειας του θαλάσσιου βυθού που αποτελεί τη συνολική περιοχή έκτασης των τεχνητών υφάλων, περιλαμβανομένης της θαλάσσιας περιοχής που ορίζεται με βάση το Άρθρο 5Α του Περί Αλιείας Νόμου» (Άρθρο 9).
Κατευθυντήριες Γραμμές
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ) στις 2/7/2015, με αφορμή την «Εβδομάδα Ζηνοβίας», διεξήγαγε έρευνα για τη «Λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο», την οποία παρέδωσε στο Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών για πιθανή αξιοποίηση. Προς συνέχεια της συγκεκριμένης έρευνας και με αφορμή τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, σε επιστολή ημερομηνίας 24/9/2018, ο ΚΟΤ αναφέρει προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ότι ο τομέας του καταδυτικού τουρισμού έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και γι’αυτό τον λόγο στηρίζει την προσπάθεια που γίνεται για ρύθμιση των περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν τη δημιουργία τεχνητών υφάλων.
Δεν αντιλαμβανόμαστε στη βάση ποιας δικαιοδοσίας και τεχνογνωσίας, ο ΚΟΤ προέβη σε μια έρευνα για τη «λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο». Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organisation – FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στόχοι των τεχνητών υφάλων είναι «η αναβάθμιση και / ή βελτίωση των φυσικών βιοτόπων, η αύξηση της παραγωγικότητας του οικοσυστήματος και η διαχείρηση των αλιευτικών πόρων» («to recover and/or improve natural habitats, increase productivity and manage aquatic resources») [1]. Επιπρόσθετα, οι κατευθυντήριες γραμμές του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme / Mediterranean Action Plan – UNEP/MAP), αν και αναγνωρίζουν ότι οι τεχνητοί ύφαλοι μπορούν να στοχεύουν και στην προώθηση έρευνας και αναψυχής, τονίζουν πως πρωταρχικός στόχος των τεχνητών υφάλων είναι το «να παρέχουν ορισμένες λειτουργίες ενός φυσικού υφάλου, όπως η προστασία, η αναγέννηση, η συγκέντρωση και/ή η ενίσχυση της βιολογικής ποικιλομορφίας ή / και των πληθυσμών των έμβιων θαλάσσιων πόρων» («emulate some functions of a natural reef such as protecting, regenerating, concentrating, and/or enhancing [biological diversity and/or] populations of living marine resources») [2]. Σύμφωνα με το «Ερωτηματολόγιο Αντίκτυπου» του προτεινόμενου Νομοσχεδίου, ο στόχος των προτεινόμενων Κανονισμών είναι «η παραχώρηση χρήσης χώρου για τη διεξαγωγή και αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων με τεχνητούς υφάλους στο θαλάσσιο χώρο», γεγονός το οποίο δεν συνάδει με τις πιο πάνω κατευθυντήριες γραμμές.
Όσον αφορά τη διαβούλευση που προηγήθηκε, σε αυτή συμμετείχαν ως επί το πλείστον συναρμόδιες αρχές. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, χωρίς να διεξαχθεί οποιαδήποτε δημόσια παρουσίαση και ακρόαση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο μόνος περιβαλλοντικός μη κυβερνητικός οργανισμός που κλήθηκε να υποβάλει απόψεις ήταν η Ομοσπονδία Περιβαλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ), οι θέσεις της οποίας ήταν αρνητικές και δεν ενσωματώθηκαν στους προτεινόμενους Κανονισμούς.
Κατά την άποψη μας, υπάρχει έλλειψη διαφάνειας και επαρκούς αιτιολόγησης όσον αφορά τους προτεινόμενους Κανονισμούς. Σύμφωνα με το άρθρο 28 (Επαρκής Αιτιολογία) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμων του 1999 έως 2014: «(1) Η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης. (2) Δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία η αναφορά στην απόφαση γενικών χαρακτηρισμών που μπορούν να εφαρμοστούν και να ισχύουν για κάθε περίπτωση ούτε η απλή αναφορά των γενικών όρων του νόμου που μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε περίπτωση. (3) Αναιτιολόγητη είναι μια πράξη που επικαλείται γενικά και αόριστα το δημόσιο συμφέρον. Το δημόσιο συμφέρον του οποίου γίνεται επίκληση πρέπει να εξειδικεύεται με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχτηκε η κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου» [7].
Αντιλαμβανόμαστε ότι η τοποθέτηση και λειτουργία τεχνητών υφάλων από επενδυτές αποσκοπεί σε κάποια ωφελήματα στους ίδιους τους επενδυτές. Νοουμένου ότι η δημιουργία τεχνητών υφάλων έχει πολύ υψηλό οικονομικό κόστος, ποιά θα είναι τα ωφελήματα και με ποιό τρόπο θα γίνει η απόσβεση ενός ιδιώτη επενδυτή;
Ταυτόχρονα η εκχώρηση δημόσιου (θαλάσσιου) χώρου ενέχει και άλλους προβληματισμούς και ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί. Τι είδους δικαιώματα αποκτά ένας ιδιώτης επενδυτής, ο οποίος ενδέχεται να υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητού υφάλου στο θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με βάση τους προτεινόμενους Κανονισμούς; Στη βάση ποιων κριτηρίων και προδιαγραφών θα γίνεται η επιλογή του θαλάσσιου χώρου στον οποίο θα κατασκευαστεί ένας τεχνητός ύφαλος;
Πέρα από την ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Διεθνών Οργανισμών, όπως ο FAO και το UNEP/MAP, θα θέλαμε να σημειώσουμε και τους προβληματισμούς μας σχετικά με την ευθυγράμμιση / εναρμόνιση του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου, με άλλες υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, και συγκεκριμένα τη θέσπιση ενός δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και την εκπόνηση ενός Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται με το πρόσχημα ότι οι τεχνητοί ύφαλοι θα «συμβάλλουν στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, στην ανάκαμψη των ιχθυοαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού» (Άρθρο2: «Ερμηνεία»).
Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, έχει από το 2012 θεσπίσει, και ξεκινήσει να εφαρμόζει σχετική στρατηγική για τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους. Έχουν ήδη εκδοθεί 6 διατάγματα για απαγόρευση αλιείας και διέλευσης σκαφών σε καθορισμένες θαλάσσιες περιοχές, με βάση το Άρθρο 5Α («Έκδοση διατάγματος απαγόρευσης της αλιείας ή/και της διέλευσης σκαφών») του «Περι Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ.135)» [3]. Τα διατάγματα αυτά αφορούν τις ακόλουθες περιοχές: Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Παραλιμνίου [4], Θαλάσσια Περιοχή Τεχνητού Υφάλου στην Αγία Νάπα [5], Ναυάγιο Ζηνοβία στη Λάρνακα [6], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Αμαθούντας στην Λεμεσό [7], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή στο Δασούδι στην Λεμεσό [8] και Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Τεχνητού Υφάλου Γεροσκήπου στην Πάφο [9].
Σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη «Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο», η «απουσία ενιαίας εθνικής στρατηγικής στην Κύπρο για τη διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και ο καταρτισμός επιμέρους στρατηγικών εγγράφων ενδεχομένως να οδηγεί σε κατακερματισμό των προσπαθειών της Δημοκρατίας για την προστασία των περιοχών και των ειδών και οικοτόπων που απαντώνται σε αυτές» [10]. Η Ειδική Έκθεση επίσης αναφέρει ότι «διαπιστώνονται ανεπάρκειες στους μηχανισμούς παρακολούθησης της κατάστασης των προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους, ενώ ο βαθμός εφαρμογής των καθορισμένων μέτρων διαχείρισης και η αποτελεσματικότητά τους στη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και περιοχών, δεν φαίνεται να αξιολογούνται» [11].
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν θα βοηθήσει ως προς την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στην Κύπρο, η οποία πρέπει να έχει προτεραιότητα. Αντίθετα, θα αποτελέσει ένα επιπλέον εμπόδιο, καθώς αντί να κηρύσσονται θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές με βάση οικολογικά κριτήρια, θα δημιουργούνται στη βάση ιδιωτικών συμφερόντων και επενδυτικών προγραμμάτων.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ – Maritime Spatial Planning, MSP), ένα από τα βασικά εργαλεία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την έννοια του ΘΧΣ υποδηλώνεται «ο σχεδιασμός του χρόνου και του τόπου άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Κατά τη διαδικασία αυτή, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάζονται με διαφάνεια με στόχο τον σχεδιασμό των θαλάσσιων δραστηριοτήτων» [12]. Η Κυπριακή Δημοκρατία εναρμονίστηκε με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 Περί Θεσπίσεως Πλαισίου για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με την ψήφιση από την Βουλή των Αντιπροσώπων του περί Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2017 [Ν. 144(I)/2017] [13] στις 29/9/2017 και τη δημοσίευση του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 13/10/2017.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του σχετικού Νόμου, «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» σημαίνει το «εθνικό σχέδιο ή σχέδια που καταρτίζονται, εγκρίνονται και δημοσιεύονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» («Ερμηνεία»). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Άρθρο 17(2) («Κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου»), η θέσπιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου «θα πρέπει να καταρτιστεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2021».
Σημειώνεται ότι στις 25/10/2017 και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ανοίξει υπόθεση παράβασης του κοινοτικού κεκτημένου, η οποία βρισκόταν σε επίπεδο Αιτιολογημένης Γνώμης, για μη εναρμόνιση με την σχετική Οδηγία [14], το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε και εξουσιοδότησε τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όπως καταθέσει τους προτεινόμενους Κανονισμούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.
Η ψήφιση των προτεινόμενων Κανονισμών από την Βουλή των Αντιπροσώπων και η προώθηση επενδύσεων υπό μορφή ιδιωτικών τεχνητών υφάλων θα δημιουργήσει τετελεσμένα εν τω μέσω της διαδικασίας κατάρτισης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
Εισηγήσεις
Έχοντας ως γνώμονα το γεγονός ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και δημόσιο πλούτο, θεωρούμε ότι σε κρατική ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να αδειοδοτούνται αποκλειστικά σχέδια, προγράμματα ή/και έργα, τα οποία εξυπηρετούν υπέρτερους λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος και αιτιολογούνται επαρκώς, με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά. Προτεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική βασισμένη σε οικολογικά πρωτίστως κριτήρια, αλλά και κοινωνικά, και όχι σε δυνητικές επενδύσεις οι οποίες θα οικειοποιηθούν δημόσιο πλούτο για παραγωγή κέρδους από ιδιώτες επενδυτές.
Η οικειοποίηση και αποξένωση των κοινών αγαθών – της γης, των δασών, των παραλιών, της ακτογραμμής και της θάλασσας – δεν νομιμοποιείται ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά. Στη βάση των πιο πάνω, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών διαφωνεί με τους υπό συζήτηση Κανονισμούς και εισηγείται την απόσυρση τους από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ή την καταψήφιση τους από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Λευκωσία, Τετάρτη, 10/10/2018
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Υποσημειώσεις και Παραπομπές
[1] Practical Guidelines for the Use of Artificial Reefs in the Mediterranean and the Black Sea. Studies and Reviews. General Fisheries Commission for the Mediterranean. No. 96. Rome, FAO 2015; p.2.
[2] UNEP(DEPI)/MED IG.23/21. 20th Ordinary Meeting of the Contracting Parties to the Convention for the Protection of the Marine Environment and the Coastal Region of the Mediterranean and its Protocols Tirana, Albania, 17-20 December 2017. Agenda item 3: Thematic Decisions Draft Decision IG.23/15: Updated Guidelines for Regulating the Placement of Artificial Reefs at Sea.
[3] Ο περί Αλιείας Νόμος (ΚΕΦ.135)
[10] Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Ειδική Έκθεση αρ. ΠΕ/03/2018. Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο. 25 Ιουνίου 2018; σελ. 1.
[11] Ό.π. σελ.2.
[12] Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ευρωπαϊκή Επιτροπή > Θαλάσσια πολιτική > Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική > Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός
[13] CYLaw > Ο περί Θαλάσσιου Χωρταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2017 (144(I)/2017)
[14] European Commission > Press Releases Database > Δέσμη Παραβάσεων Ιουλίου – Μέρος 1: Κυριότερες Αποφάσεις – Βρυξέλλες, 13 Ιουλίου 2017. 11. Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία.
One Radical Planet 