Login
Kλείνουν σήμερα 38 χρόνια από την ημέρα που ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς με τη στήριξη της Άγκυρας προχωρούσε στην αποσχιστική ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Μια πράξη που δημιούργησε το κατοχικό μόρφωμα στο βορρά, ένα καθεστώς υποτελές στην Τουρκία. Ένα μόρφωμα που πέραν της προώθησης των μεθοδεύσεων υπέρ της διχοτόμησης κρατά και τους ίδιους τους Τ/κ αιχμάλωτους της Άγκυρας και των εποίκων που κουβάλησε.
47 χρόνια μετά το δίδυμο ΝATOϊκό έγκλημα του 1974 και 38 χρόνια μετά την παράνομη αποσχιστική ενέργεια του κατοχικού καθεστώτος, ο αγώνας του κυπριακού λαού για τερματισμό της κατοχής και απελευθέρωση συνεχίζεται. Η αναγκαιότητα για κοινή πάλη όλων των Κυπρίων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στην κατοχή είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε.
Κοινή πάλη απέναντι στους φασίστες σοβινιστές ανεξάρτητα της γλώσσας τους, αλλά και απέναντι σε όσους υποτάσσονται στους ιμπεριαλιστές και τις διευθετήσεις που προτάσσουν προς όφελος των δικών τους συμφερόντων, αντί των συμφερόντων του κυπριακού λαού.
Η εργατική τάξη στην Κύπρο, ανεξάρτητα γλώσσας, πρέπει να υπερβεί τα τεχνητά όρια αυτών των δυο αντιλήψεων και μακριά από μοιρολατρίες, ψευδαισθήσεις, εθνικισμούς και υποταγή στα ιμπεριαλιστικά κέντρα (που δημιούργησαν το Κυπριακό) να πάρει την υπόθεση του τόπου στα χέρια της. Να δώσει την κοινή πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό για λύση υπέρ των λαϊκών συμφερόντων και απέναντι από τους ντόπιους κεφαλαιοκράτες και τα αφεντικά τους τους ιμπεριαλιστές.
Περισσότερα για το ιστορικό της σημερινής μαύρης επετείου σε παλαιότερο μας αφιέρωμα: Πάλη αντικατοχική κι αντι-ιμπεριαλιστική
Kλείνουν σήμερα 47 χρόνια από την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής. Μιας εισβολής που συμπλήρωσε το δίδυμο ΝΑΤΟϊκό έγκλημα του 1974 και μιας συνεχιζόμενης κατοχής που ακόμη ματώνει το λαό μας. Όσα είχαν σχεδιαστεί από τους ιμπεριαλιστές στη Λισαβόνα στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, εφαρμόστηκαν με το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή.
Όπως σημειώσαμε και πριν λίγες μέρες στις επετείους του προδοτικού πραξικοπήματος και της πρώτης φάσης της βάρβαρης τουρκικής εισβολής, 47 χρόνια μετά η αναγκαιότητα για κοινή πάλη όλων των Κυπρίων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στην κατοχή είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Απέναντι στους φασίστες σοβινιστές ανεξάρτητα της γλώσσας τους, αλλά και απέναντι σε όσους υποτάσσονται στους ιμπεριαλιστές και τις διευθετήσεις που προτάσσουν προς όφελος των δικών τους συμφερόντων, αντί των συμφερόντων του κυπριακού λαού.
Περισσότερα για τη σημερινή μαύρη επέτειο σε παλαιότερο αφιέρωμα: Ολοκλήρωση του δίδυμου ΝΑΤΟϊκού εγκλήματος
Kλείνουν σήμερα 47 χρόνια από τη μαύρη εκείνη μέρα του Ιούλη του 1974 που συμπληρώθηκε το δίδυμο ΝΑΤΟϊκό έγκλημα που συνεχίζει να ματώνει τον τόπο και το λαό μας μέχρι σήμερα. Στις 20 του Ιούλη του 1974 ξεκίνησε η βάρβαρη τουρκική εισβολή σκορπώντας θάνατο και αφήνοντας πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες αγνοούμενους, τραυματίες, πρόσφυγες και εγκλωβισμένους. Όσα είχαν σχεδιαστεί από τους ιμπεριαλιστές στη Λισαβόνα στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, εφαρμόστηκαν με το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή.
Η βάρβαρη τουρκική εισβολή ήταν το αποκορύφωμα των ΝΑΤΟϊκών επιβουλεύσεων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας που μπορούσε να ολοκληρωθεί μόνο με την προδοσία της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β’.
Όπως σημειώσαμε και πριν λίγες μέρες στην επέτειο του προδοτικού πραξικοπήματος, 47 χρόνια μετά η αναγκαιότητα για κοινή πάλη όλων των Κυπρίων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στην κατοχή είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Απέναντι στους φασίστες σοβινιστές ανεξάρτητα της γλώσσας τους, αλλά και απέναντι σε όσους υποτάσσονται στους ιμπεριαλιστές και τις διευθετήσεις που προτάσσουν προς όφελος των δικών τους συμφερόντων, αντί των συμφερόντων του κυπριακού λαού.
Η εργατική τάξη στην Κύπρο, ανεξάρτητα γλώσσας, πρέπει να υπερβεί τα τεχνητά όρια αυτών των δυο αντιλήψεων και μακριά από μοιρολατρίες, ψευδαισθήσεις, εθνικισμούς και υποταγή στα ιμπεριαλιστικά κέντρα (που δημιούργησαν το Κυπριακό) να πάρει την υπόθεση του τόπου στα χέρια της. Να δώσει την κοινή πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό για λύση υπέρ των λαϊκών συμφερόντων και απέναντι από τους ντόπιους κεφαλαιοκράτες και τα αφεντικά τους τους ιμπεριαλιστές.
47 χρόνια μετά τιμούμε τιμούμε τη μνήμη όσων αντιστάθηκαν στο τουρκοφόρο πραξικόπημα και στον ξένο εισβολέα. Τιμούμε ιδιαίτερα τους κομμουνιστές και δημοκράτες μαχητές που έδωσαν τη μάχη τους ενάντια και στους δυο εχθρούς που υπηρετούσαν το ίδιο αφεντικό. Αυτούς που την ώρα που οι θρασύδειλοι φασίστες έτρεχαν να κρυφτούν, ρίχνονταν ξανά στη μάχη ενάντια στον εισβολέα. Αυτούς που από τα κελιά των πραξικοπηματιών βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Αυτούς που προδομένοι και σχεδόν άοπλοι έδωσαν τη μάχη ενάντια στον πάνοπλο εχθρό. Αυτούς που ακόμη και την ώρα που εξελισσόταν η τουρκική εισβολή, ολοκληρώνοντας το ΝΑΤΟϊκό έγκλημα ενάντια στο λαό μας, βρίσκονταν στο στόχαστρο των θρασύδειλων πραξικοπηματιών.
Όλα αυτά καταγράφονται αναλυτικότερα σε παλαιότερο αφιέρωμα μας για την τουρκική εισβολή.
15 του Ιούλη σήμερα. Μαύρη επέτειος. 47 χρόνια έχουν περάσει από το δίδυμο ιμπεριαλιστικό έγκλημα του 1974, αλλά οι πληγές του παραμένουν ανοικτές. Η Κύπρος και ο λαός της παραμένουν μοιρασμένοι από την τουρκική κατοχή και το συνεχιζόμενο ΝΑΤΟϊκό έγκλημα. Tο προδοτικό πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή το μαύρο Ιούλη του 1974 δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Η Χούντα των Αθηνών και η ΕΟΚΑ Β’ άνοιξαν την κερκόπορτα στον Αττίλα εκτελώντας το έγκλημα ενάντια στην Κύπρο και στον κυπριακό λαό. Ενα έγκλημα αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης συνωμοσίας από τους πιο σκοτεινούς κύκλους των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Διχοτομικά σχέδια, «διπλές ενώσεις», απόπειρες φυσικής εξόντωσης του Προέδρου Μακαρίου και μια σειρά μεθοδεύσεων οδήγησαν στο αποκορύφωμα της προδοσίας της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β’ που παρέδωσαν τη μισή Κύπρο στην Τουρκία. Σήμερα τιμούμε τη μνήμη όσων αντιστάθηκαν στο προδοτικό πραξικόπημα, όσων έδωσαν τη μάχη ενάντια στα όπλα που έστρεψε το ΝΑΤΟ ενάντια στην Κυπριακή Δημοκρατία και όσων έδωσαν σε αυτή τη μάχη ότι πολυτιμότερο είχαν. Τιμούμε τους κομμουνιστές και τους δημοκράτες αντιστασιακούς που έδωσαν μια άνιση μάχη ενάντια στα υποχθόνια πλάνα των ιμπεριαλιστών.
47 χρόνια μετά η αναγκαιότητα για κοινή πάλη όλων των Κυπρίων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στην κατοχή είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Απέναντι στις σειρήνες του φασισμού και του σοβινισμού, ένθεν κακείθεν του κατοχικού συρματομπλέγματος, αλλά και απέναντι στις σειρήνες της υποταγής σε ιμπεριαλιστικές διευθετήσεις που κάθε άλλο παρά λύνουν το Κυπριακό προς όφελος του λαού μας. Η εργατική τάξη στην Κύπρο, ανεξάρτητα γλώσσας, πρέπει να υπερβεί τα τεχνητά όρια αυτών των δυο αντιλήψεων και μακριά από μοιρολατρίες, ψευδαισθήσεις, εθνικισμούς και υποταγή στα ιμπεριαλιστικά κέντρα (που δημιούργησαν το Κυπριακό) να πάρει την υπόθεση του τόπου στα χέρια της. Να δώσει την κοινή πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό για λύση υπέρ των λαϊκών συμφερόντων και απέναντι από τους ντόπιους κεφαλαιοκράτες και τα αφεντικά τους τους ιμπεριαλιστές.
Ας θυμηθούμε όμως το αφιέρωμά μας στο τουρκοφόρο προδοτικό πραξικόπημα, το πρώτο άρθρο που φιλοξένησε η ιστοσελίδα μας το 2018: Έτσι προδόθηκε η Κύπρος…
Η ατάκα ανήκει στον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο με αφορμή ερωτήσεις δημοσιογράφων για το συρματόπλεγμα απώθησης (πιθανών και απίθανων) προσφύγων και μεταναστών στον Αστρομερίτη: «Έχουμε μια κουλτούρα και μια ασφάλεια που πρέπει να προστατέψουμε.
Ο πολιτισμός κιαι η ασφάλεια τους είναι τόσο τραγικά ειρωνικά που μπορούν και τα δύο να συμβολιστούν από το συρματόπλεγμα που έχουν στήσει στον Αστρομερίτη.
ΥΓ: Υπάρχει τζιαι ένα «προιόν» που πρέπει να διασφαλιστεί, αν θέλει κάποιος να αγοράσει “διαβατήρια”
The post «Έχουμε μια κουλτούρα και μια ασφάλεια που πρέπει να προστατέψουμε» appeared first on Αγκάρρα.
Continue reading "Ποιον Ερντογάν έχουμε σήμερα ενώπιον μας και τι θα ανακοινώσει την Τρίτη;"
Σαν σήμερα, 24 του Απρίλη το 2004, ο λαός απέρριψε το Σχέδιο Ανάν. Πέραν του ΔΗΣΥ και των Ενωμένων Δημοκρατών, όλα τα υπόλοιπα κόμματα, απέρριψαν το σχέδιο και κάλεσαν το λαό να πει ΟΧΙ.
Το σχέδιο Ανάν ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής υποχωρήσεων του Γλαύκου Κληρίδη, η οποία θυσίασε βασικές αρχές για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες ξένων κύκλων, ενόψει της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.
Η ένταξη -έλεγαν πολλοί- θα λειτουργούσε ως καταλύτης για επίλυση του Κυπριακού. Κατέληξε να είναι όμως μια διαδικασία εκβιασμού του λαού, με μαστίγιο και καρότο. Τελικά και με τη πάροδο των χρόνων ξεκαθάρισε το τοπίο και δεν υπήρχε καν καρότο για το λαό της Κύπρου.
Το σχέδιο Ανάν εισήγαγε τη λογική των δυο κρατών, του γεωγραφικού, οικονομικού και πολιτικού διαχωρισμού του λαού, Ε/κ και Τ/κ. Διατηρούσε την Τουρκία στο νησί, με διάφορους τρόπους, άμεσους και έμμεσους. Διατηρούσε τις λογικές του χωριστικού Συντάγματος και επαναβεβαίωνε την παρουσία της Βρετανίας και του ΝΑΤΟ.
Σήμερα, και ενώ πέρασαν 17 χρόνια από τότε, το ίδιο περίπου σκηνικό προδιαγράφεται και ενόψει Γενεύης, ενώ οι ίδιες ομάδες που προπαγάνδιζαν με μανία το σχέδιο Ανάν, οργανώθηκαν εκ νέου και προπαγανδίζουν «Μια λύση». Χωρίς συζήτηση της ουσίας του Κυπριακού και χωρίς επιχειρήματα μιλούν με τρόπο που αφήνει να θεωρηθεί ως υπεύθυνη για τη μη λύση η ημικατεχόμενη Κυπριακή Δημοκρατία την οποία εμμέσως αμφισβητούν και ως κυρίαρχο κράτος στο νησί.
Ο λαός με ποσοστό 76%, ξεκαθάρισε πως δεν αποδέχεται λύσεις που δεν διασφαλίζουν τις βασικές αρχές για ένα κράτος, ένα λαό και διασφάλιση των βασικών ελευθεριών για όλους, Ε/κ και Τ/κ.
Οι εξελίξεις σύντομα ίσως επαναφέρουν την ανάγκη να τοποθετηθεί εκ νέου ο λαός και αυτό δεν μπορούν να το αποφύγουν όσοι μαγειρεύουν χωρίς το νοικοκύρη.
Η λεγόμενη άτυπη πενταμερής για το Κυπριακό δεν συγκαλείται σε κενό χρόνου και άσχετα με γεωπολιτικές εξελίξεις. Αντίθετα, η πενταμερής θα πραγματοποιηθεί εν μέσω αναδιατάξεων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που στόχο έχουν την απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου στο φυσικό πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, η κάθε μια χώρα για λογαριασμό της δικής της αστικής τάξης και των πολυεθνικών τους.
Συγκαλείται η πενταμερής σε μια ιδιαίτερη περίοδο που χαρακτηρίζεται από την αλλαγή ένοικου στο Λευκό Οίκο, τη μετά Brexit εποχή για την Βρετανία, τα τεράστια οικονομικά και πολιτικά αδιέξοδα της Τουρκίας, αλλά και τις τεράστιες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις για μια σειρά χώρες της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου) λόγω της πανδημίας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αρκετές λοιπόν μεγάλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανοβρετανών, των Τούρκων, των Ισραηλινών και των υποτιθέμενων Ευρωπαίων συμμάχων, ψάχνουν αυξημένο μέγεθος ελέγχου και επιρροής στην περιοχή μας.
Επιπρόσθετα των προαναφερθέντων, είναι και η προκλητική τήρηση ίσων αποστάσεων μεταξύ θύτη και θύματος στο Κυπριακό από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ. Αυτά όμως δεν υπάρχει κοινοβουλευτική δύναμη στην Κύπρο που να τα προβάλλει στην όποια ανάλυση της για την πενταμερή. Αντίθετα και αγνοώντας ή και αποσιωπώντας πλήρως τα ευρύτερα γεωπολιτικά πλαίσια, μήπως και προβληματιστεί ο λαός για το μέλλον του, τα λεγόμενα μεγάλα κόμματα εισήγαγαν και την πενταμερή στην προεκλογική ανταλλαγή τροχιοδεικτικών πυρών, προς άγρα ψήφων από συγκεκριμένες ομάδες ψηφοφόρων.
Δεν αξιολογείται μάλιστα, πως οδεύουμε προς τη Διάσκεψη αυτή εν μέσω αναθέρμανσης των τουρκικών προκλήσεων και παραβιάσεων. Για κάποιους η Διάσκεψη λειτουργεί ως ένα απλό προεκλογικό θήραμα και ας επικαλούνται ένα δήθεν πατριωτισμό, που δυστυχώς παραπλανεί μέρος του λαού. Και άσχετα αν εντάθηκαν οι απειλές κατά της ύπαρξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εάν ο κλοιός επιβολής λύσεων από τα έξω είναι μπροστά μας και αν το ψευδοκράτος γίνεται ολοένα πιο αντιδραστικό και επιθετικό, η ενότητα του εσωτερικού μετώπου είναι ανύπαρκτη.
Παράλληλα, είναι προκλητικός, ψευδής και επικίνδυνος ο όρος άτυπη πενταμερής. Με όλο το πιο πάνω διεθνές γεωπολιτικό πλαίσιο που περιγράφηκε και λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κύπρος πάντοτε αποτελούσε μήλο της έριδος για τον αγγλικό ιδιαίτερα ιμπεριαλισμό, πως γίνεται η πενταμερής να είναι άτυπη; Και αφού είναι άτυπη, προς τι τα για ακόμα μια φορά εκβιαστικά από κάποιους, περί τελευταίας ευκαιρίας;
Θα ήθελα τέλος να επισημάνω ακόμα ένα στοιχείο – τεκμήριο, που καταδεικνύει το ρόλο της Μ. Βρετανίας και οφείλουμε να μη ξεχνούμε ποτέ. Σύμφωνα λοιπόν με αναφορά στο πόρισμα της Βουλής για το Φάκελο της Κύπρου, σημειώνεται πως «τις προθέσεις της Τουρκίας για εισβολή στην Κύπρο γνώριζε η Μεγάλη Βρετανία για αρκετό χρονικό διάστημα πριν από την εκδήλωσή της. ΝΑΤΟ, ΗΠΑ και Βρετανία ήδη είχαν εγκρίνει την τουρκική εισβολή, γνωρίζοντας για το πραξικόπημα πριν υλοποιηθεί το πρώτο σκέλος του δίδυμου εγκλήματος».
Έχοντας όλα αυτά υπόψη, τεκμηριώνεται η εκτίμηση των Κύπριων κομμουνιστών για επικίνδυνη διάσκεψη με νατοϊκό πρόσημο. Επίσης, αναδεικνύεται για μια ακόμα φορά, η σωστή θέση αρχής που είχε το Εθνικό Συμβούλιο αλλά και το ΑΚΕΛ, όταν απέρριπταν την πενταμερή και επεδίωκαν για τη διεθνή πτυχή του κυπριακού, μόνο τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης με τη συμμετοχή του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δυστυχώς οι ομόφωνες αποφάσεις του Εθνικού Συμβουλίου πήγαν περίπατο, όπως περίπατο πήγαν και οι διαχρονικές θέσεις του ΑΚΕΛ στο ζήτημα αυτό.
Ο λαός άρα πρέπει να επαγρυπνά και να βρίσκεται σε εγρήγορση, το μέλλον του κινδυνεύει, αυτή η πολύπαθη χώρα και η Κυπριακή Δημοκρατία απειλείται. Ο λαός, εμείς, οφείλουμε και μπορούμε να πούμε την τελευταία λέξη. Ο λαός της Κύπρου, Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι, να καθορίσουμε μόνοι μας και χωρίς παρεμβολές, νουθεσίες και επιβολές το δικό μας μέλλον. Ο λαός να γίνει ο αφέντης του τόπου, της γης του, της θάλασσας του και του πλούτου που του ανήκει.
«Ο πόλεμος τους διαλύει ότι άφησε όρθιο η ειρήνη τους»Μπέρτολτ Μπρεχτ
Το σημαντικότερο ζήτημα της σύγχρονης ιστορίας του τόπου, ήταν και εξακολουθεί να είναι ο αγώνας για απαλλαγή από τις εξαρτήσεις, την αποικιοκρατία και στη συνέχεια την κατοχή. Παρά τα σοβαρά διαιρετικά και λειτουργικά προβλήματα που «εσωκλείονταν» στις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, η ανακήρυξη του ανεξάρτητου κράτους, θεωρήθηκε υπό τις περιστάσεις η μεγαλύτερη επιτυχία του συνεχούς αγώνα του κυπριακού λαού στην τότε εποχή της αποαποικιοποίησης. Οι δυνάμεις που υπερασπίζονται από τότε το κράτος, θεωρούν τη σημαία του ως το πλέον σημαντικό συμβολικό όπλο, που καταδεικνύει την υπόσταση, τη κυριαρχία, τα γεωγραφικά όρια και την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε αντιδιαστολή με τη διχοτόμηση ή την ένωση.
Δεν είναι τυχαίο, πως με την καταστροφή του 1974, το προδοτικό πραξικόπημα και ως αποτέλεσμα την τουρκική εισβολή στη συνέχεια, εκείνο που αμφισβητήθηκε ήταν η κρατική υπόσταση και κυριαρχία. Ως αποτέλεσμα, από το 1974, το 37% της γεωγραφικής επικράτειας της Δημοκρατίας, τελεί υπό κατοχή. Με όπλο την κρατική ανεξαρτησία και κυριαρχία και κυρίως τη διεθνή αναγνώριση, ο κυπριακός λαός πορεύεται από τότε μέχρι σήμερα στις διεθνείς σχέσεις και οργανισμούς, ώστε να διατηρήσει την κρατική ανεξαρτησία και κυριαρχία του, σε ολόκληρο το νησί, παρά την κατοχή και τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας. Το επανενωμένο κράτος εξάλλου, θα είναι η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και όχι προϊόν δύο κρατών ή παρθενογένεσης.
Η εκάστοτε κυβέρνηση ενός κυρίαρχου κράτους έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα, σύµφωνα µε το διεθνές δίκαιο, να εκπροσωπεί διεθνώς το κράτος και να ασκεί τα κυριαρχικά του δικαιώµατα. Αποτελεί το θεματοφύλακα της κρατικής κυριαρχίας. Είναι παραδεκτό ότι η de jure αναγνώριση µιας κυβέρνησης, δηλώνει την άποψη του αναγνωρίζοντος κράτους, ότι η αναγνωριζόµενη κυβέρνηση είναι κυβέρνηση κυρίαρχου κράτους. Εφόσον η λεγόμενη «ΤΔΒΚ» δεν είναι κυρίαρχο κράτος, αλλά μονομερώς ανακηρυγμένο και αποσχισμένο χωρίς αναγνώριση, δεν μπορεί να υπάρχει κυβέρνηση στον βορρά, αλλά υποτελής στην τουρκική κατοχή διοίκηση, άσχετα με τις καλές προθέσεις οργανωμένης μερίδας Τουρκοκυπρίων, όσο προοδευτικοί και εάν είναι. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν η διοίκηση αναγνωρίζεται και ως κυβέρνηση τότε τίθεται θέμα κρατικής υπόστασης, επομένως διχοτόμησης.
Η αναγνώριση ενός κράτους στο διεθνές δίκαιο έχει πρωτίστως πολιτική διάσταση και αυτό έχει τεράστια σημασία για την Κύπρο και τον αγώνα της.
Τα πιο πάνω καταδεικνύουν την κομβική σημασία που έχει για τον αγώνα του κυπριακού λαού, η προστασία του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας, από τις επιβουλές τρίτων, της Τουρκίας και όχι μόνο. Οι προσπάθειες των διεθνών μεσολαβητών για επιβολή λύσης που θα εξυπηρετεί πρωτίστως τα συμφέροντα των δυνατών, χρονολογούνται μεν, αλλά ίσως και να κορυφώνονται δε, στις μέρες μας.
Αναφορές «εκ των έσω», σε «κυβέρνηση στο νότο» ή για «άνοιγμα των συνόρων», τη στιγμή που το βόρειο τμήμα της Κύπρου είναι κατεχόμενο από τη Τουρκία και υποτελές – όπως κατεχόμενα είναι τα Παλαιστινιακά εδάφη από το Ισραήλ- ισοδυναμεί με σοβαρή υπόσκαψη του αγώνα του κυπριακού λαού και πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν.
Εάν οι εν λόγω αναφορές που έγιναν πρόσφατα περί «κυβέρνησης στο νότο», αποτελούν γλωσσικό ολίσθημα ή πολιτική ανεπάρκεια, τότε μπορούν να διορθωθούν με το σωστό τρόπο από τους ίδιους τους δημιουργούς και πλασιέ των όρων αυτών. Εάν όμως πρόκειται για συνειδητή πολιτική θέση, τότε μιλάμε για άκρως επικίνδυνη και προκλητική καμπάνια, ιδιαίτερα παραμονές της ούτως ή άλλως γεμάτης κινδύνων, πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό.
Οι δε τοποθετήσεις κομμάτων επί του συγκεκριμένου ζητήματατος, δεν πρέπει να χαρακτηρίζονται ούτε από λαϊκισμό και πατριωτικές κορώνες, αλλά ούτε και από σκόπιμη ασάφεια. Ο λαός δικαιούται να γνωρίζει τις πραγματικές θέσεις ενός έκαστου στην πολιτική σκηνή, ακριβώς επειδή διακυβεύεται το μέλλον και η ασφάλεια του.
Η λύση του κυπριακού, ο κοινός αγώνας με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες δεν μπορεί να περνά μέσα από την αναγνώριση δύο κυβερνήσεων, μια στο νότο και μια στο βορρά. Περνά μέσα από την απελευθερωμένη και επανενωμένη Κυπριακή Δημοκρατία, όπου η κυριαρχία εκπηγάζει από τον λαό και αγκαλιάζει τις δύο κοινότητες.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, δεν ανήκει σε καμιά εκ των εκάστοτε διακυβερνήσεων, αλλά ανήκει στο λαό, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Ανεξάρτητα από το ποια κυβέρνηση εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια, το κράτος ανήκει στο λαό του και πρέπει να τυγχάνει προστασίας από επιβουλής. Όσες δυνάμεις, δεν μπορούν ή δεν θέλουν να το κατανοήσουν αυτό, θα έχουν να λογοδοτήσουν στο λαό, ο οποίος δεν έχει εκχωρήσει σε κανένα τη διαχείριση του μέλλοντος του, αλλά παρακολουθεί στενά και θα τοποθετηθεί εν καιρώ. Τέτοιες ενέργειες και διακηρύξεις, εάν αποτελούν συνειδητή επιλογή, υπονομεύουν τον ίδιο τον αγώνα της Κύπρου.
Το έτος 1948 αποτέλεσε το χρόνο των πιο σκληρών αγώνων της Κυπριακής Εργατικής Τάξης, σύμφωνα με τον πρώην Γενικό Γραμματέα της ΠΕΟ, Ανδρέα Ζιαρτίδη.[1] Η εργατική τάξη της Κύπρου ήρθε σε μετωπική σύγκρουση- οικονομική, πολιτική και ιδεολογική- τόσο με την άρχουσα τάξη, ντόπια και ξένη, αλλά και με το αποικιακό καθεστώς και τους ανελεύθερους του νόμους. Το παρόν κείμενο θα καταπιαστεί, σαν επετειακό, με τον Αύγουστο του 1948 όπου το νησί έβραζε, όχι μόνο από τις θερμοκρασίες που παραδοσιακά χτυπούν κόκκινο, και ανάγκαζαν την αποικιακή κυβέρνηση να αποτραβηχτεί στα ορεινά, αλλά από την όξυνση της ταξικής αναμέτρησης, με επίκεντρο τις απεργίες των αμιαντωρύχων και των οικοδόμων. Παρόλο που ο Αύγουστος είναι συνυφασμένος με την ακινησία και τους αργούς καλοκαιρινούς ρυθμούς, εκείνος ο Αύγουστος, γεννημένος μέσα στις οξυμένες διεθνείς και τοπικές συνθήκες, έμελλε να σημαδέψει το Κυπριακό εργατικό κίνημα.
Μετά τη λήξη της πεντάμηνης απεργίας των μεταλλωρύχων της ΚΜΕ το Μάη, σειρά στην επίθεση της εργοδοσίας πήραν τα άλλα κομμάτια της εμπροσθοφυλακής του Κυπριακού συντεχνιακού κινήματος, οι αμιαντωρύχοι και οι οικοδόμοι, τον Αύγουστο του 1948. Η μεν πρώτη των αμιαντωρύχων έληξε με νίκη της συντεχνίας μετά από ένα μήνα, η δε δεύτερη των οικοδόμων ξεκίνησε στις 26 Αυγούστου και έληξε στις 18 του Δεκέμβρη. Η σημασία των απεργιών του 1948, έγκειται στο ότι με το πλευρό της εκάστοτε εργοδοσίας συνασπίστηκε η ντόπια και ξένη αστική τάξη, τα κόμματα και οι εφημερίδες της Δεξιάς, η Εκκλησία αλλά και το ίδιο το αποικιακό καθεστώς, ενώ δίπλα στους απεργούς συστρατεύτηκε ολόκληρη η εργατική τάξη και η φτωχή αγροτιά και το κόμμα τους, το ΑΚΕΛ. Σε μια περίοδο έντασης του αντιαποικιακού αγώνα, κι ενώ η ντόπια αστική τάξη απέρριπτε λεκτικά την όποια συνεργασία με την αποικιακή κυβέρνηση, βρέθηκε ξαφνικά στην ίδια γραμμή πάλης με τους Άγγλους αποικιοκράτες, απέναντι στα πιο δυναμικά κομμάτια της Κυπριακής εργατικής τάξης.
Η επιρροή της Αριστεράς ποτέ δεν είχε εξαρτηθεί από την πρόσβαση στον κυβερνητικό μηχανισμό ή στις δομές εξουσίας της ελληνικής κοινότητας. Η παράταξη αντλούσε τη δύναμη της από την υποστήριξη την οποία της παρείχαν τα λαϊκά στρώματα τα οποία ήταν οργανωμένα στα κατά τόπους παραρτήματα των μορφωτικών συλλόγων, στα συνεργατικά ιδρύματα και κυρίως στις εργατικές συντεχνίες.[2] Προκειμένου να κατασταλεί η επιρροή της παράταξης ως συνόλου, έπρεπε να νικηθεί το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα και μαζί του να επέλθει και η πολιτικό-ιδεολογική ήττα του ΑΚΕΛ. Άλλωστε, μέσα σε συνθήκες όξυνσης της ταξικής αναμέτρησης, μια σειρά ζητήματα τα οποία είχαν εκ πρώτης όψεως οικονομικό χαρακτήρα, συνδέονταν άρρηκτα με τον αντί-αποικιακό αγώνα.’[3]
Οι ταξικοί απεργιακοί αγώνες έγιναν μέσα σε συνθήκες έντονης ιδεολογικο-πολιτικής πόλωσης, τόσο εντός της Κύπρου όσο και διεθνώς. Παρόλο που οι δύο αυτοί παράγοντες αλληλοεπηρεάζονταν σε μια διαλεκτική σχέση, θα τους διαχωρίσουμε για χάρη της ανάλυσης. Το 1948 ήταν χρονιά οικονομικής κρίσης στη Βρετανία, μετά και την Κρίση της Μετατρεψιμότητας της Στερλίνας με το Δολάριο το καλοκαίρι του 1947. Η οικονομική κρίση μεταφέρθηκε και στην Κύπρο το 1948, όπου η τάση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ήταν η πτώση των μισθών λόγω της μείωσης των εξαγωγών, κυρίως προς τη Μεγάλη Βρετανία και η άνοδος της ανεργίας.[4] Κατά συνέπεια, οι εργοδότες στο νησί προσπάθησαν να πάρουν πίσω όλες τις κατακτήσεις του συνδικαλιστικού κινήματος και της εργατικής τάξης συνολικά.
Σε συνάρτηση με τα πιο πάνω, και που το σημειώνουν οι Άγγλοι στα έγγραφα της εποχής, είναι ότι η ιστορία των μισθών στην Κύπρο, είναι μια ιστορία αγώνα δρόμου για να συμβαδίζουν με την αύξηση του κόστους διαβίωσης.[5] Ο πληθωρισμός την περίοδο 1947-1948 έφτασε το 24.5%, εκμηδενίζοντας έτσι το λαϊκό εισόδημα.[6] Επίσης, ο δείκτης για τις τιμές των τροφίμων πρώτης ανάγκης για την ίδια χρονική περίοδο, ανέβηκε κατά 19% κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη τη διαβίωση της εργατικής οικογένειας, αφού το μεγαλύτερο μέρος του μεροκάματου πήγαινε αμέσως σε τρόφιμα πρώτης ανάγκης.[7] Η μετωπική σύγκρουση του ’48, διεξήχθη μέσα σε πολύ αντίξοες οικονομικές συνθήκες για το εργατικό κίνημα, όπου έπρεπε από τη μια να διεκδικήσει τα τρέχοντα οικονομικά αιτήματα και από την άλλη να υπερασπιστεί τις παλαιότερες κατακτήσεις του, με κυριότερο το δικαίωμα στο συνδικαλισμό. Όπως αναφέρει άλλωστε και ο Ζιαρτίδης, ο χαρακτήρας του αγώνα ήταν αμυντικός.[8]
Στις διεθνείς εξελίξεις το 1948 έχουμε την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου μετά την απόσπαση σειράς χωρών της Ανατολικής Ευρώπης από το καπιταλιστικό στρατόπεδο. Στην Ελλάδα, ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και της ελληνικής κυβέρνησης που υποστηριζόταν από τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν στην πιο κρίσιμη του καμπή. Όλα αυτά είχαν άμεσο αντίκτυπο στο νησί, αφού είχαν γεννήσει ένα έντονο αντικομμουνισμό. Ο εθνικισμός της Δεξιάς εκφραζόταν υπό τη μορφή του αντικομμουνισμού και το κύριο του χαρακτηριστικό ήταν η έντονη και βίαιη αντίθεση προς το μαζικό λαϊκό κίνημα, των ταξικών συντεχνιών και αγροτικών οργανώσεων.’[9]
Η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, σε συνδυασμό με τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα, είχαν και μια άλλη επίδραση στην Κύπρο, που αφορούσε τις Κυπριακές εθνικές φιλοδοξίες. Μια μελλοντική σοσιαλιστική Ελλάδα, σε συνδυασμό με ένα ισχυρό κομμουνιστικό κίνημα στην Κύπρο, ήταν κάτι που έπρεπε να αποφευχθεί, αφού το νησί είχε αποκτήσει σημαντική στρατηγική σημασία για τα βρετανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και οποιεσδήποτε εσωτερικές εξελίξεις θα είχαν άμεσες επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή. Η απώλεια του κράτους κατ’ εντολή της Παλαιστίνης και η άτακτη φυγή των Βρετανών από εκεί, η αποχώρηση των Βρετανικών στρατευμάτων από την Κυρηναϊκή, και τέλος η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση για την ανανέωση της Αγγλο-Αιγυπτιακής Συνθήκης του 1936, είχαν ως αποτέλεσμα την επισφαλή θέση της Μεγάλης Βρετανίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Συνέπεια των εξελίξεων στην περιοχή, ήταν η Κύπρος να παραμείνει το μοναδικό στρατηγικό σημείο στην περιοχή για τα Βρετανικά στρατηγικά συμφέροντα. Χαρακτηριστικά, σε δύο διαφορετικά σημειώματα των Αρχηγών του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Chiefs of Staff Committee) και της υποεπιτροπής Joint Planning Staff το Μάρτη και Νοέμβρη του 1947, τόνιζαν τη σημασία του να διατηρηθεί η επικυριαρχία της Βρετανίας στην Κύπρο.[10]
Ήδη από τον Ιούνη, η Συντεχνία αμιαντωρύχων είχε υποβάλει στη διεύθυνση της Tunnel Asbestos Company, εταιρεία Αγγλο-Δανικών συμφερόντων, τα αιτήματά της. Αυτά προνοούσαν αύξηση κατά 5% στα μεροκάματα, αναγνώριση της Επιτροπής Εργατικών Διαφορών, αυξημένη πληρωμή της υπερωρίας, ώστε να υπολογίζεται η μια ώρα μιάμιση τις καθημερινές και η μια ώρα δύο τις Κυριακές.[11] Σε αυτά τα αιτήματα προστέθηκε και η επαναπρόσληψη των απολυμένων εργατών, όταν τον Ιούλη η εταιρεία απέλυσε εκδικητικά 15 συνδικαλιστές, λόγω του ότι η ΠΕΟ είχε καταφέρει να εκλέξει την Επιτροπή του Ταμείου Ιατρικής Περίθαλψης. Η εταιρεία απέρριψε όλα τα αιτήματα της συντεχνίας και αρνήθηκε την όποια συζήτηση με αυτή, υπολογίζοντας και στην υποστήριξη που θα είχε από το αποικιακό καθεστώς, αλλά και τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς των «νεοσυντεχνιακών» της ΣΕΚ. Αυτοί οι υπολογισμοί της εταιρείας δεν ήταν αβάσιμοι αφού υπήρχε το χρήσιμο προηγούμενο της απεργίας των μεταλλωρύχων της ΚΜΕ, όπου τόσο το αποικιακό καθεστώς όσο και η ντόπια αστική τάξη με τους μηχανισμούς τους έδρασαν ανοικτά υπέρ της εταιρείας. Συνεπώς, στις 2 Αυγούστου, η συντεχνία κήρυξε την έναρξη της απεργίας με τις εργασίες στο μεταλλείο να σταματούν.
Η Tunnel Asbestos Co. Κατείχε προπολεμικά βαρύνουσα θέση στην ντόπια παραγωγική διαδικασία, κάτι που προσπάθησε να ανακτήσει με την επανέναρξη κανονικών παραγωγικών συνθηκών το 1945. Η εταιρεία στη μεταπολεμική περίοδο μπήκε δυναμικά στην εξόρυξη και εξαγωγή αμιάντου. Στηριζόμενη στην ψηλή παγκόσμια τιμή του αμιάντου, λόγω της αυξημένης ζήτησης για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης Ευρώπης, γρήγορα ξεπέρασε τις προπολεμικές εξαγωγές της σε αμίαντο, τόσο σε όγκο αλλά και σε αξία. Παρόλο που η εξόρυξη και επεξεργασία του αμιάντου μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην τοπική παραγωγική διαδικασία και συγκεκριμένα στον τομέα των κατασκευών, η εταιρεία προτιμούσε το μεγαλύτερο μέρος του επεξεργασμένου αμίαντου να το εξάγει στη Δανία, Μεγάλη Βρετανία και Ιρλανδία. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι, ενώ το 1938 εξάχθηκαν 5578 τόνοι επεξεργασμένου αμίαντου αξίας £110.000, αμέσως με το τέλος του πολέμου το 1945, η εταιρεία κατάφερε να εξάγει 3445 τόνους επεξεργασμένου αμιάντου αξίας £120.000.[12] Το 1945 οι εξαγωγές αμιάντου σε αξία αντιπροσώπευαν το 35.6% από τις συνολικές Κυπριακές εξαγωγές μεταλλεύματος, σε αντίθεση με την προπολεμική περίοδο (1938), που αυτές μετά βίας ξεπερνούσαν το 7% της συνολικής αξίας εξαγόμενου μεταλλεύματος από την Κύπρο. Για να καταλάβουμε τη σημασία των εξαγωγών μεταλλευμάτων της Κύπρου, το 1938 αυτές οι εξαγωγές αντιπροσώπευαν το 53% όλων των εξαγωγών του νησιού. To 1947, εξάχθηκαν 7021 τόνοι αμιάντου αξίας £280.000, που αντιπροσώπευε το 12.1% των μεταλλευτικών εξαγωγών σε αξία από την Κύπρο και αντίστοιχα το 4.4% των συνολικών εξαγωγών της Κύπρου.[13]
Η εταιρεία μπόρεσε, παρόλη την απόλυτη άνοδο στα εργατικά της κόστη, να καρπώνεται σε κέρδος τις υψηλές μεταπολεμικές τιμές του επεξεργασμένου αμίαντου.[14] Σε αυτό συνέτειναν δυο παράγοντες. Ο πρώτος, που δείχνει και την άψογη συνεργασία της αστικής τάξης με το αποικιακό κράτος, ήταν το γεγονός ότι το 1947 η κυβέρνηση μείωσε τα μεταλλευτικά δικαιώματα που πλήρωνε η εταιρεία από 5% πάνω στην αξία του εξαγώμενου μεταλλεύματος στο 1.5%.[15] Ο δεύτερος παράγοντας ήταν οι πρώτες μεταπολεμικές κεφαλαιακές επενδύσεις της εταιρείας που έγιναν το 1950-1951 και που βοήθησαν στον εκσυγχρονισμό της παραγωγής και στην άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας.[16]
Από την πρώτη κιόλας μέρα της απεργίας, η υπόθεση των αμιαντωρύχων έγινε υπόθεση ολόκληρης της εργατικής τάξης, αφού η αστυνομία προσπάθησε βίαια να διαλύσει την πορεία των απεργών προς τα γραφεία της εταιρείας, τραυματίζοντας έξι εργάτες. Σαν απάντηση, οι απεργοί προχώρησαν στην κατάληψη διάφορων μύλων της εταιρείας και πάλι όμως η αποικιακή αστυνομία προστάτευσε το ξένο κεφάλαιο, αφού βίαια κατέστειλε τις καταλήψεις και προχώρησε στη σύλληψη 51 εργατών.[17] Από εκείνη τη στιγμή, ο αγώνας των αμιαντωρύχων έγινε αγώνας για να αναγνωριστεί η συντεχνία και να διασφαλιστούν τα στοιχειώδη συνδικαλιστικά δικαιώματα. Μόλις έγιναν γνωστές οι αστυνομικές βιαιότητες και η αυθαιρεσία της εταιρείας, διοργανώθηκαν σε όλες τις πόλεις της Κύπρου διαδηλώσεις από ολόκληρο το Λαϊκό Κίνημα. Στις εργατικές κινητοποιήσεις κυριαρχούσαν τα συνθήματα «Κάτω τα χέρια από τους εργάτες», «Εξουσίες στο λαό», «Αυτοκυβέρνηση» και «Ελευθερία». Όπως πολύ σωστά παρατηρεί ο Κατσιαούνης ‘η πολιτική της Αριστεράς εύρισκε έτσι πρόσφορο έδαφος, θέτοντας σε πολιτικό πλαίσιο τα κοινωνικά ζητήματα τα οποία διεκδικούσε’.[18] Το αποικιακό καθεστώς δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια, αφού προχώρησε στη σύλληψη ολόκληρης της ηγεσίας του λαϊκού κινήματος, με την κατηγορία της διοργάνωσης και συμμετοχής σε παράνομη διαδήλωση.[19] Ταυτόχρονα, η εταιρεία προχώρησε και σε εκδικητικά αντίποινα, αφού σταμάτησε τη δωρεάν διανομή ψωμιού, στο οποίο πολλές οικογένειες εξαρτούσαν τη διαβίωση τους και ταυτόχρονα διέταξε τους απεργούς να εγκαταλείψουν τα σπίτια που τους είχε παραχωρήσει η εταιρεία.[20]
Το εργατικό κίνημα της Κύπρου συνειδητοποιώντας ότι ο αγώνας των αμιαντωρύχων ήταν αγώνας ολόκληρης της εργατικής τάξης χρησιμοποίησαν το όπλο της Παγκύπριας παναπεργίας. Στις 13 Αυγούστου, ημέρα που δικαζόταν η ηγεσία του λαϊκού κινήματος, προκηρύχτηκε από τη ΠΕΟ 24ωρη Παγκύπρια παναπεργία. Οι εκδηλώσεις αλληλεγγύης αλλά και η αποφασιστικότητα της συντεχνίας απέδωσαν καρπούς, αφού πολλοί νεοσυντεχνιακοί εργάτες αποχώρησαν από την ΣΕΚ και προσχώρησαν στην ΠΕΟ. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η διεύθυνση της εταιρείας κάθισε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με απεργιακή επιτροπή της συντεχνίας.[21] Ως επακόλουθο των διαπραγματεύσεων, στις 30 Αυγούστου λύθηκε η απεργία, αφού ικανοποιήθηκαν τα αιτήματα των απεργών, και ειδικότερα το ζήτημα της επαναπρόσληψης όλων των εργατών και την ακύρωση της «εξορίας» του Γραμματέα της Συντεχνίας Χριστοφή Λασέττα από την περιοχή των μεταλλείων.[22]
Πριν ακόμα λυθεί η απεργία της συντεχνίας των αμιαντωρύχων, ένας άλλος αγώνας ξεκίνησε για την εργατική τάξη της Κύπρου, ένας αγώνας που χαρακτηρίστηκε από τον Β. Γ. Γ. της ΠΕΟ Ανδρέα Φάντη σαν ‘η πιο σοβαρή μάχη του ‘48’.[23] Τόση σημασία προσέδωσε η ΠΕΟ σε αυτή την απεργιακή μάχη, που σε άρθρο του στο Δημοκράτη, μια μέρα πριν την κήρυξη απεργίας, ο Φάντης τόνιζε ότι ‘δεν είναι καθόλου υπερβολή να λεχθεί πως η έκβαση αυτής της απεργίας θα επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις μέχρι σήμερα κατακτήσεις του εργατικού μας κινήματος, τη μελλοντική πορεία του κινήματος μας, την οργανωτική του ανάπτυξη και σαν αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω, τις πολιτικές κατακτήσεις και τους μελλοντικούς πολιτικούς αγώνες του λαού μας.’[24] Η απεργία αυτή είχε τον πιο έντονο πολιτικό χαρακτήρα από όσες είχαν γίνει μέχρι τότε στη Κύπρο.[25] Ενώ στη περίπτωση των μεταλλωρύχων της ΚΜΕ και των αμιαντωρύχων της Asbestos Tunnel Co. ο εργοδότης ήταν ξένος, στην περίπτωση των οικοδόμων οι εργολάβοι ήταν Κύπριοι, και γύρω τους συνασπίστηκε όλη η ντόπια κεφαλαιοκρατία, με αποτέλεσμα η σύγκρουση να προσλάβει έντονα ταξικό και πολιτικό περιεχόμενο. Ήδη από τις 18 Αυγούστου σε σύσκεψη των οργανώσεων της Δεξιάς, διακηρύχτηκε ότι επρόκειτο να δραστηριοποιηθούν υπέρ των εργολάβων σε περίπτωση διαφοράς τους με την ΠΕΟ.[26]
Η συντεχνία πρόταξε οικονομικά αιτήματα, όπως την αύξηση των κατώτατων μεροκαμάτων κατά 3 σελίνια και την αύξηση της συνδρομής των εργολάβων στις Συντεχνιακές Κοινωνικές Ασφαλίσεις κατά 3 γρόσια την εβδομάδα. Αυτά τα αιτήματα έγιναν αμέσως αποδεχτά από τους εργολάβους. Το κύριο σημείο διαφωνίας όμως, ήταν η αξίωση του Συνδέσμου Εργολάβων Οικοδομών να διαγραφεί άρθρο της προηγούμενης σύμβασης, που καθόριζε ότι μόνο μέλη της ΠΕΟ μπορούσαν να προσλαμβάνονται. Αυτό το ζήτημα ήταν καίριο αφού με την «ελεύθερη πρόσληψη», οι εργολάβοι θα είχαν τα χέρια τους λυμένα για να προβαίνουν σε σκανδαλώδεις διακρίσεις σε βάρος των εργατών που ήταν οργανωμένοι στην ΠΕΟ. Αν έκανε πίσω η συντεχνία σε αυτό το θέμα, ουσιαστικά θα προσυπέγραφε την αυτοκαταστροφή της αν λάβουμε υπόψη το πολωμένο κλίμα της εποχής.[27] Η ιθύνουσα τάξη, ενθαρρύνοντας τους εργολάβους να απορρίψουν τη συνομολόγηση συλλογικής σύμβασης με την ΠΕΟ και προσφέροντας ταυτόχρονα την εναλλακτική λύση της εργοδότησης μέσω της ΣΕΚ, δε στόχευε απλά στο να επιτύχει όρους απασχόλησης ευνοϊκότερους για την εργοδοσία. Στην πραγματικότητα, ο απώτερος σκοπός ήταν να εξοστρακιστεί το ταξικό συντεχνιακό κίνημα ή έστω να επέλθει η διαφοροποίηση του χαρακτήρα του, με βραχυπρόθεσμο στόχο τη συρρίκνωση της παράταξης της Αριστεράς στις δημοτικές εκλογές του 1949.[28]
Η απεργία επηρέαζε 1200 εργάτες, αλλά από τις πρώτες μέρες της απεργίας, μερικοί εργολάβοι δέχτηκαν τα αιτήματα και 400 εργάτες επέστρεψαν στις δουλειές τους.[29] Εκτός από τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς της ΣΕΚ αλλά και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, που απροκάλυπτα πήραν το μέρος των εργολάβων και των απεργοσπαστών, οι απεργοί είχαν να αντιμετωπίσουν αυτή τη φορά και το καινούργιο φαινόμενο της ριζοσπαστικοποιημένης δεξιάς που πήρε τη μορφή της «Χ» Κύπρου, όπου δρούσαν σαν παρακρατικοί συνοδεύοντας απεργοσπάστες στις οικοδομές και επιτίθονταν στους δρόμους σε στελέχη του λαϊκού κινήματος.[30] Την ίδια ώρα που η «Χ» είχε το ελεύθερο να δρα στους δρόμους της Λευκωσίας ανενόχλητη, εργαζόμενοι και μέλη μαζικών οργανώσεων σύρονταν στα δικαστήρια ‘για παραπτώματα των οποίων η φύση φανέρωνε πόσο το καθεστώς φοβόταν το λαό που κυβερνούσε.’[31] Για παράδειγμα, στις 2 Σεπτεμβρίου το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού καταδίκασε το Δήμαρχο της πόλης Πλουτή Σέρβα, τους Δημοτικούς Συμβούλους Κώστα Παρτασίδη και Παντίνο Μαυρογένη και άλλα 10 συνδικαλιστικά στελέχη της Αριστεράς με την κατηγορία της παράνομης παρέλασης.[32]
Λόγω της βίας των εργολάβων και της κυβέρνησης, αλλά και των αντικειμενικών οικονομικών δυσχερειών τις οποίες αντιμετώπιζαν οι απεργοί λόγω της μακροχρόνιας απεργίας, μια μερίδα απεργών απάντησαν με αντιβία. Σε μερικές περιπτώσεις δυναμιτίστηκαν υποστατικά που ανήκαν σε απεργοσπάστες, αλλά το αποκορύφωμα της αντιβίας ήταν η ανατίναξη του υπό κατασκευή ασύρματου σταθμού της RAF στη Λευκωσία.[33]
Τελικά, μετά από ένα τετράμηνο απεργιακό αγώνα, η συντεχνία των οικοδόμων βγήκε κερδισμένη, αφού στις 18 Δεκεμβρίου 1948 υπεγράφη καινούρια συμφωνία με το Σύνδεσμο Εργολάβων Λευκωσίας.[34] Προς αποφυγή διακρίσεων εις βάρος της ΠΕΟ, οι εργολάβοι αποδέχτηκαν την ίδρυση Γραφείου Εξευρέσεως Εργασίας, όπου θα καταγράφονταν οι άνεργοι κατά σειρά προσέλευσης και οι εργολάβοι θα μπορούσαν να προσλάβουν προσωπικό μόνο μέσω του Γραφείου. Επιπλέον, η συμφωνία επέβαλλε την απόλυση όλων των απεργοσπαστών που εργοδοτήθηκαν κατά τη διάρκεια της απεργίας. Η πολιτική σημασία της απεργίας ήταν πολύπλευρη, αφού η οξύτατη αναμέτρηση είχε συμβάλει στην παραπέρα πόλωση μεταξύ των Ελληνοκυπρίων. Το γεγονός ότι η ΠΕΟ είχε ανταπεξέλθει σε μια τόσο δύσκολη αναμέτρηση, εξανάγκασε την ιθύνουσα τάξη να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τους προσανατολισμούς της προς την ασφάλεια την οποία παρείχε η Βρετανική εξουσία.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες, μαζί με την απροθυμία των Βρετανών να δώσουν πλήρη Αυτοκυβέρνηση σε μια αποικία που θεωρούσαν ότι θα κυριαρχούσαν οι κομμουνιστές, συνέτειναν στην κατάρρευση της Διασκεπτικής Συνέλευσης, που είχε αρχίσει τις διεργασίες της το Νοέμβρη του 1947 και θα καθόριζε το συνταγματικό μέλλον της Κύπρου. Γι’αυτό, ενώ η Διασκεπτική είχε δημιουργηθεί για να διαμορφώσει και να υποβάλει προτάσεις για σύνταγμα, τελικά το σύνταγμα το υπέβαλε η ίδια η Κυβέρνηση προς τη Συνέλευση. Το ΑΚΕΛ που συμμετείχε στη Διασκεπτική μέσω των εκλελεγμένων δημάρχων του και των συνδικαλιστών της ΠΕΟ, απέρριψε το περιορισμένο, δοτό σύνταγμα δηλώνοντας ότι δε θα αποδεχόταν προδοτικούς συμβιβασμούς. Εντείνοντας τον μαζικό πολιτικό αγώνα, την 1η Αυγούστου μαζί με τον Εθνικό Απελευθερωτικό Συνασπισμό, προχώρησε στην οργάνωση Παγκύπριου Λαϊκού Συνεδρίου Αυτοκυβέρνηση διατρανώνοντας ότι δε θα συνθηκολογήσει στην ξένη κυριαρχία ούτε στα σχέδια του ιμπεριαλισμού να μετατρέψουν το νησί σε Αμερικανο-Βρετανική βάση.[35]
Το Λαϊκό Κίνημα το 1948 με μπροστάρη το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, έδωσε τις πιο σκληρές μάχες στην ιστορία του. Οι απεργιακές μάχες ξέφυγαν από το στενά συνδικαλιστικό και οικονομικό και πήραν πολιτική μορφή. Η εργατική τάξη της Κύπρου αντιπάλεψε με επιτυχία την ντόπια και ξένη πλουτοκρατία, τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς της ΣΕΚ, τους παρακρατικούς τραμπουκισμούς της οργάνωσης «Χ» και εν τέλει το ίδιο το αποικιακό κράτος με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του και βγήκε νικήτρια. Απέδειξε έμπρακτα τη δυναμική και την αποφασιστικότητα της να παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις, τόσο στα κοινωνικά όσο και στα πολιτικά ζητήματα. Και όλα αυτά μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες οικονομικής κρίσης, έξαρσης του αντικομμουνισμού και ένταση της καταστολής από πλευράς της αποικιοκρατίας, για να ξεκάνει τη μόνη παράταξη που αμφισβητούσε έμπρακτα την κυριαρχία της, την παράταξη της Αριστεράς.
Αλέξης Αντωνίου
Πανεπιστήμιου του Βοσπόρου, Κωνσταντινούπολη.
Σημειώσεις:
[1] Δημοκράτης, ‘Το 48, Χρόνος των πιο σκληρών αγώνων της εργατικής τάξης’, 19 Σεπτεμβρίου 1948.
[2] Ρ. Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική 1946-1948, Με Aνασκόπηση της Περιόδου 1878-1945 (Λευκωσία: Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, 2000), σ. 488.
[3] Οπ. Παρ., σ. 472.
[4] Colonial Office, Colonial Annual Reports: Cyprus 1949 (London: HMSO, 1951), σ.10; Δημοκράτης, ‘Η Ανεργία’, 21 Ιουλίου 1948.
[5] A. Avraamides, ‘The Colonial Period – Labour Relations in Cyprus, 1931-1956, in J. H. Slocum (ed.) The Development of Labour Relations in Cyprus (Nicosia: Ministry of Labour and Social Insurance, 1972), σ. 32.
[6] Οπ. Παρ.
[7] CO 67/339/1, Labour Conditions in Cyprus in 1947 (Nicosia: Government Printing Office, 1948).
[8] Α. Φάντης, ‘Στον Αγώνα για Ψωμί, Εξουσία, Λευτεριά’, Δημοκράτης, Τεύχος 6, Νοέμβρης 1948.
[9] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σσ. 124-125.
[10] ‘The Defence of the Commonwealth: Memorandum by the Chiefs of Staff for the Cabinet Defence Committee on the General Requirements for Survival in a future War’, 7 March 1947 as seen in J. Kent (ed.), Egypt and the Defence of the Middle East 1945-1951, Part 1 (British Documents on the End of Empire Project, 1998); DEFE 6/4, JP (47) 137, ‘Report by Joint Planning Staff for the Chiefs of Staff Committee’, 4 November 1947.
[11] ΠΕΟ, Ιστορία ΠΣΕ-ΠΕΟ 1941-1991 (Λευκωσία: ΠΕΟ, 1991), σ. 144.
[12] Δημοκράτης, ‘Αμίαντος- Το Βατικανό του Κούκουλα’, 7 Αυγούστου 1948; CO 67/339/1, ‘Trade During 1947’ (Nicosia: Nicosia Printing Office, 1948), p. 5.
[13] W. Parry James, Annual Report of the Inspector of Mines for the Year 1947 (Nicosia: Government Printing Office, 1948).
[14] Δημοκράτης, Ο Αγώνας των Αμιαντωρύχων και τα Τεράστια Κέρδη της Εταιρείας Αμιάντου, 12 Αυγούστου 1948.
[15] Δημοκράτης, ‘Παναπεργία’, 13 Αυγούστου 1948.
[16] W. Parry James, Annual Report of the Inspector of Mines for the Year 1950 (Nicosia: Government Printing Office, 1951).
[17] Δημοκράτης, ‘Τα Χθεσινά Δραματικά Γεγονότα στο Μεταλλείο Αμιάντου’, 3 Αυγούστου 1948.
[18] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σ. 473.
[19] Δημοκράτης, ’28 Στελέχη του Λαϊκού Κινήματος στο Δικαστήριο’, 4 Αυγούστου1948.
[20] Δημοκράτης, ‘Ο Αγώνας των Εργατών Αμιάντου Συνεχίζεται’, 4 Αυγούστου 1948.
[21] Δημοκράτης, ‘Άρχισαν από την Κυριακή Διαπραγματεύσεις στον Αμίαντο’, 17 Αυγούστου 1948.
[22] ΠΕΟ, Ιστορία ΠΣΕ-ΠΕΟ 1941-1991 (1991), σσ. 144-149.
[23] Δημοκράτης, ‘Ο Αγώνας των Οικοδόμων η πιο Σοβαρή Μάχη του ‘48’, 19 Αυγούστου 1948.
[24] Δημοκράτης, ‘Ο Αγώνας των Οικοδόμων- Ποίοι είναι οι Παράγοντες της Νίκης’, 25 Αυγούστου 1948.
[25] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σ. 490.
[26] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σ. 488.
[27] ΠΕΟ, Ιστορία ΠΣΕ-ΠΕΟ (1991), σ. 150.
[28] Οπ. Παρ.
[29] Οπ. Παρ., σ. 152.
[30] CO 537/4041, Political Situation Report in Cyprus During the Month of September 1948, σ. 1. Οι σχέσεις της παρακρατικής οργάνωσης «Χ» που στεγαζόταν στη Λευκωσία στο Σωματείο του Ολυμπιακού με την αποικιακή αστυνομία είναι καλά καταγραμμένες στο Cyprus White Paper το οποίο εκδόθηκε τον Δεκέμβρη του 1948 και το οποίο υπέγραψαν ο Γ. Γ. του Εθνικού Απελευθερωτικού Συνασπισμού, ο Γ. Γ. του ΑΚΕΛ, ο Γ. Γ. της ΠΕΟ, ο Γ. Γ. της ΑΟΝ, ο Γ. Γ. της Ένωσης Αγροτών Κύπρου, ο Γ. Γ. της Παγκύπριας Ένωσης Μικροκαταστηματαρχών, όπως και οι Δημάρχοι Λάρνακας, Αμμοχώστου, Μόρφου, Λαπήθου, Καραβά και Λευκονοίκου και ο Αντιδήμαρχος Λεμεσού.
[31] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σ. 495.
[32] Κατσιαούνης, Η Διασκεπτική (2000), σ. 496.
[33] CO 67/360/5, The Internal Security Situation in Cyprus, 25 November 1948, σ. 6.
[34] Δημοκράτης, ‘Λύεται η Απεργία των Οικοδόμων Λευκωσίας. Υπογράφτηκε Χθες η Συμφωνία Μεταξύ των Ενδιαφερομένων’, 19 Δεκεμβρίου 1948.
[35] Δημοκράτης, Στην Αυτοκυβέρνηση κι από την Αυτοκυβέρνηση στην Ένωση Τίποτα δε θα Σταματήσει το Λαό μας για να Κερδίσει: Εξουσία, Ψωμί, Λευτεριά- Ολόκληρη η Ιστορική Ομιλία του Γ. Γ. του ΑΚΕΛ φ. Φιφή Ιωάννου’, 3 Αυγούστου 1948.
*Αρχική Δημοσίευση, 8 Αγούστου 2017
The post Ο ιστορικός εργατικός Αύγουστος του 1948 appeared first on Αγκάρρα.
One Radical Planet 