One Radical Planet

🔒
❌ About FreshRSS
There are new available articles, click to refresh the page.
Before yesterdayYour RSS feeds

Σημείωμα Θέσεων – Τετάρτη, 3 Απριλίου 2019

By reclaim-the-sea

Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών

Σημείωμα Θέσεων – Τετάρτη, 3 Απριλίου 2019

Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος

Θέμα: Η επέμβαση του Τμήματος Δασών στις προστατευόμενες παραλίες ωοτοκίας των θαλάσσιων χελωνών της Λίμνης και της Αργάκας στον Κόλπο Χρυσοχούς και οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από απόφαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και του κ. Γιώργου Περδίκη, 27/3/2019, Αρ. Φακ. 23.04.036.075-2019)

  1. Το «Διαχειριστικό Σχέδιο της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001)» προνοεί τη σταδιακή απομάκρυνση του χωροκατακτητικού ξένου είδους της ακακίας (Acacia saligna) από την περιοχή Natura 2000, την αντικατάσταση του με ιθαγενή είδη χλωρίδας και την αποκατάσταση των αμμοθινικών οικοτόπων. Η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί πρωτίστως στην προστασία των ενδημικών, σπάνιων και απειλούμενων ειδών που περιλαμβάνονται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου» και απειλούνται από την επέκταση της ακακίας. Επιπλέον, το Διαχειριστικό Σχέδιο προβλέπει την εκ των προτέρων εκπόνηση και αξιολόγηση κατάλληλης φυτοτεχνικής μελέτης και σχεδίου εφαρμογής φυτεύσεων με ιθαγενή είδη βλάστησης, λαμβάνοντας υπόψη πάντοτε το ρόλο που επιτελεί η πυκνή και απροσπέλαστη βλάστηση από ακακίες στην προστασία των παραλιών ωοτοκίας του είδους προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta από τη φωτορύπανση, την ηχορύπανση, την ανθρώπινη όχληση και την πρόσβαση οχημάτων.

 

  1. Λαμβάνοντας υπόψη το χρόνο, το χώρο, τη διαδικασία, την κλίμακα και τη μέθοδο των εργασιών απομάκρυνσης της ακακίας που διεξήγαγε το Τμήμα Δασών στην παραλία της Λίμνης Πόλις Χρυσοχούς και το δυτικό μέρος της παραλίας της Αργάκας, εντός του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), θεωρούμε ότι οι εργασίες αυτές δεν συνάδουν με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις του Διαχειριστικού Σχεδίου για την περιοχή Natura Τονίζεται ότι οι εργασίες απομάκρυνσης της ακακίας πραγματοποιήθηκαν ενάμισι μήνα πριν από την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου (αρχές Μαΐου) της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, η οποία αποτελεί το κύριο είδος καθορισμού και προτεραιότητας της περιοχής Natura 2000. Παράλληλα, αντί της σταδιακής απομάκρυνσης της ακακίας, η εκχέρσωση και η πλήρης αποκοπή των ακακιών σε έκταση συνολικού μήκους περίπου 700 μέτρων και μέσου πλάτους περίπου 25 μέτρων, αφήνει εντελώς εκτεθειμένη τη σημαντικότερη σε πυκνότητα φωλεοποίησης παραλία ωοτοκίας του είδους προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta στην Κυπριακή Δημοκρατία και μία εκ των σημαντικότερων στη Μεσόγειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

 

  1. Επισημαίνεται ότι εντός της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), συνολικού μήκους περίπου 11 χιλιομέτρων, απαντώνται 5 σπάνια και απειλούμενα, αμμόφιλα είδη που περιλαμβάνονται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου»:
    • Το ενδημικό και κρισίμως κινδυνεύον Malcolmia nana var glabra: Στην 95η συνεδρίαση της Επιστημονικής Επιτροπής, η οποία έγινε στις 31/7/2017, το Τμήμα Δασών ενημέρωσε την Επιστημονική Επιτροπή ότι θα προβεί στην υλοποίηση μίας εντός τόπου (in situ) δράσης διατήρησης του είδους, στο πλαίσιο του έργου CARE-MEDIFLORA («Δράσεις Διατήρησης Απειλούμενων Φυτικών Ειδών των Νησιών της Μεσογείου: Κοινές δράσεις για εκτός τόπου και εντός τόπου διατήρηση»). Η δράση διατήρησης αποσκοπούσε στην ενίσχυση του πληθυσμού του είδους και την απομάκρυνση της ακακίας από τη θέση στην οποία εντοπίζεται στο Κρατικό Δάσος Γιαλιάς. Η θέση αυτή απέχει περίπου 5 χιλιομέτρα από το ανατολικό άκρο του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και 6 χιλιόμετρα από το ανατολικό άκρο της παραλίας της Λίμνης.
    • Το κινδυνεύον Ipomoea imperati: Πρόκειται για το μοναδικό σπάνιο και απειλούμενο είδος χλωρίδας που βρίσκεται στο Κρατικό Δάσος Μαυραλής. Ωστόσο, η θέση στην οποία εντοπίζεται βρίσκεται σε απόσταση περίπου 350 μέτρων από το ανατολικό άκρο της παραλίας της Λίμνης και εκτός της περιοχής εκχέρσωσης και αποκοπής των ακακιών. Επιπλέον, η επέκταση της ακακίας δεν συνιστά απειλή για το ενδιαίτημα του είδους (παράκτιες αμμώδεις και αμμοχαλικώδεις θέσεις).
    • Το εύτρωτο Achillea maritima: Το είδος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 4 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και 6 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο της παραλίας της Λίμνης.
    • Το εύτρωτο Mesembryanthemum crystallinum: Το είδος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 5,5 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και 6,5 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο της παραλίας της Λίμνης.
    • Το εγγύς απειλούμενο Pancratium maritimum: Το είδος βρίσκεται σε απόσταση περίπου 3,5 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και 4,5 χιλιομέτρων από το ανατολικό άκρο της παραλίας της Λίμνης.

Στη βάση των πιο πάνω, η ακακία στο Κρατικό Δάσος Μαυραλής δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για οποιοδήποτε ενδημικό, σπάνιο και απειλούμενο είδος που περιλαμβάνεται στο «Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου».

 

  1. Σημειώνεται ότι τον Σεπτέμβριο 2012, υπεργολάβος ιδιωτικής εταιρείας επενέβη παράνομα σε μέρος της κρατικής δασικής γης, ξερίζωσε ακακίες και εκχέρσωσε έκταση συνολικής έκτασης περίπου 600 τ.μ. Σύμφωνα με το ίδιο το Τμήμα Δασών, η παράνομη επέμβαση στην παραλία της Λίμνης Πόλις Χρυσοχούς προέκυψε αρχικά «με την ανοχή των δασικών υπαλλήλων λόγω κακής συνεννόησης και στη συνέχεια χωρίς αυτήν». Αμέσως υπήρξε αντίδραση από το Τμήμα Δασών, ο υπεργολάβος καταγγέλθηκε, διατάχθηκε πειθαρχική έρευνα και οι εργασίες καθαρισμού ολοκληρώθηκαν από το Τμήμα Δασών στην ίδια έκταση. Σε συγκριτική οπτική:
    • Η παράνομη επέμβαση που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2012 οδήγησε στην εκχέρσωση έκτασης συνολικού μήκους περίπου 150 μέτρων, ενώ η επέμβαση του Τμήματος Δασών που έγινε τον Μάρτιο 2019 οδήγησε στην εκχέρσωση έκτασης συνολικού μήκους περίπου 700 μέτρων.
    • Η παράνομη επέμβαση που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2012 συνέπεσε με το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου των θαλάσσιων χελώνων, ενώ η επέμβαση του Τμήματος Δασών τον Μάρτιο 2019 έγινε αμέσως πριν από την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου των θαλάσσιων χελώνων.
    • Η παράνομη επέμβαση που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2012 επηρέασε μία μικρή περιοχή εκτός της ζώνης φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελώνων και πλησίον της αποβάθρας και των αποθηκών του παλαιού μεταλλείου της Λίμνης, ενώ η επέμβαση του Τμήματος Δασών που έγινε τον Μάρτιο 2019 επηρεάζει ολόκληρη την παραλία της Λίμνης και το δυτικό μέρος της παραλίας της Αργάκας, δηλαδή ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζώνης φωλεοποίησης των θαλάσσιων χελώνων.
    • Οι επιπτώσεις της παράνομης επέμβασης που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2012 κρίθηκαν ως ήπιες, επειδή θεωρήθηκε ότι οι μικρές αποθήκες του παλαιού μεταλλείου της Λίμνης που βρίσκονται ανατολικά της αποβάθρας μπορούσαν να προστατεύσουν την παραλία ωοτοκίας από τη φωτορύπανση, σε συνδυασμό με το προστατευτικό δίχτυ που τοποθετήθηκε πίσω από αυτές. Λόγω του γεγονότος ότι η επέμβαση του Τμήματος Δασών που έγινε τον Μάρτιο 2019 αφήνει απροστάτευτη ολόκληρη την παραλία της Λίμνης και το δυτικό μέρος της παραλίας της Αργάκας από τη φωτορύπανση που προκαλείται από τα διερχόμενα αυτοκίνητα του παρακείμενου δρόμου Πόλις Χρυσοχούς – Αργάκας και τις οικοδομές που βρίσκονται εκατέρωθεν του συγκεκριμένου δρόμου, οι επιπτώσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν ως ήπιες.

 

  1. Σύμφωνα με το άρθρο 15 (Διάταγμα διαχείρισης και προστασίας της φύσης) του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015, ο οποίος εναρμονίζει τη νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, για τον καθορισμό συγκεκριμένων μέτρων διατήρησης και σχεδίων διαχείρισης χρειάζεται η γραπτή γνωμοδότηση της Επιστημονικής Επιτροπής, αφού ληφθούν υπόψη οι θέσεις των συναρμόδιων αρχών, και η έκδοση σχετικού διατάγματος από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν υποβλήθηκε γραπτή γνωμοδότηση της Επιστημονικής Επιτροπής και δεν εκδόθηκε σχετικό Διάταγμα Διαχείρισης και Προστασίας της Φύσης για την Ειδική Ζώνη Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001) από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Επιπρόσθετα, το Τμήμα Δασών δεν προέβη στην ενημέρωση των συναρμόδιων αρχών (Τμήμα Περιβάλλοντος και Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών) και της Επιστημονικής Επιτροπής (παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από το Τμήμα Δασών στη συνεδρίαση με αριθμό 95 και ημερομηνία 31/7/2017, οπότε έγινε παρουσίαση των δράσεων του έργου CARE-MEDIFLORA και εγκρίθηκε μία μικρότερης κλίμακας, εντός τόπου δράση διατήρησης στο Κρατικό Δάσος Γιαλιάς).

 

  1. Η επηρεαζόμενη έκταση στην παραλία της Λίμνης Πόλις Χρυσοχούς και το δυτικό μέρος της παραλίας της Αργάκας, εντός του Κρατικού Δάσους Μαυραλής και της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), έχει συνολικό μήκος περίπου 700 μέτρα και μέσο πλάτος περίπου 25 μέτρα. Συνεπώς, δεν πρόκειται περί μίας αμελητέας επέμβασης μικρής κλίμακας και ήσσονος σημασίας. Επιπλέον, η απομάκρυνση της βλάστησης έγινε ενάμισι μήνα πριν την έναρξη της αναπαραγωγικής περιόδου και αφήνει εκτεθειμένη τη σημαντικότερη σε πυκνότητα φωλεοποίησης παραλία ωοτοκίας του είδους προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Λόγω ακριβώς της ευνοϊκής κατάστασης διατήρησης του βιοτόπου του κύριου είδους καθορισμού και προτεραιότητας της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), θεωρούμε ότι μία τέτοια ενέργεια δεν ήταν αναγκαία για τη διαχείριση της εν λόγω περιοχής, καθώς η ακακία δεν αποτελούσε σοβαρή απειλή για αμμοθινικούς οικοτόπους προτεραιότητας ή/και ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα είδη χλωρίδας. Παράλληλα, η επέμβαση αυτή ενδέχεται να επιφέρει σοβαρές, αρνητικές και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο κύριο είδος καθορισμού και προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta και τους στόχους διατήρησης της περιοχής Natura 2000. Όπως αναφέρεται στη Γνωμάτευση Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον για την διαχείριση αποβλήτων από τις εγκαταστάσεις του παλαιού μεταλλείου της Λίμνης, η οποία εκδόθηκε στις 6/11/2009, «στην παραλία όπου έχουν γίνει μεταλλευτικές αποθέσεις καταγράφεται η πυκνότερη φωλεοποίηση της Caretta caretta στην Κύπρο. Οποιαδήποτε επέμβαση δεν θα προκαλέσει αναβάθμιση του βιοτόπου, αλλά αντίθετα θα έχει σοβαρές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια ενός πολύ σημαντικού ενδιαιτήματος ωοτοκίας ενός είδους που κινδυνεύει με αφανισμό και που είναι είδος προτεραιότητας της ΕΕ. Ως εκ τούτου, απαγορεύεται η οποιαδήποτε επέμβαση ή ενέργεια στην περιοχή αυτή». Ειδικότερα, θεωρούμε ότι η εκχέρσωση της κρατικής δασικής γης που αποτελείτο από πυκνή και απροσπέλαστη βλάστηση ακακιών με τη χρήση μηχανικών μέσων (εκσκαφέων) και η καύση μεγάλων σωρών ακακιών πάνω στους αμμόλοφους έχει οδηγήσει στη διατάραξη, υποβάθμιση και αλλοίωση του ενδιαιτήματος του είδους καθορισμού και προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta. Τονίζουμε ότι η καταπάτηση των αμμοθινικών οικοτόπων από βαρέα μηχανοκίνητα οχήματα προκαλεί συμπίεση του εδάφους, με αποτέλεσμα τα θηλυκά άτομα θαλάσσιων χελώνων να μην μπορούν να σκάψουν τις φωλιές τους και να γεννήσουν τα αβγά τους πάνω στους αμμόλοφους. Επιπλέον, οι μεγάλες σωροί στάχτης που έχουν δημιουργηθεί από την καύση ακακιών και τα ιζήματα (μεταλλευτικές αποθέσεις) του παλαιού μεταλλείου της Λίμνης ενδέχεται να μεταφερθούν πάνω στους αμμόλοφους και την αμμώδη παραλία, κυρίως λόγω των έντονων βροχοπτώσεων των τελευταίων ημερών, και να επηρεάσουν τη σύσταση του εδάφους. Επιπλέον, η αφαίρεση της πυκνής και απροσπέλαστης βλάστησης με ακακίες μεγιστοποιεί τον κίνδυνο φωτορύπανσης, ηχορύπανσης, ανθρώπινης όχλησης και ανεξέλεγκτης πρόσβασης μηχανοκίνητων οχημάτων στο βιότοπο ζωτικής σημασίας του κύριου είδους καθορισμού και προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.

 

  1. Κατά την άποψη μας, η αφαίρεση με μηχανικά μέσα της πυκνής και απροσπέλαστης βλάστησης με ακακίες από την παραλία της Λίμνης Πόλις Χρυσοχούς και το δυτικό μέρος της παραλίας της Αργάκας από το Τμήμα Δασών συνιστά παράβαση ουσιωδών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης που εξέδωσε η Περιβαλλοντική Αρχή για την ανέγερση δύο γηπέδων γκολφ με παρεμφερείς εμπορικές, τουριστικές και οικιστικές αναπτύξεις στην περιοχή της Λίμνης Πόλις Χρυσοχούς (βλ. Έκθεση Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, ημερομηνίας 25/6/2016, και Γνωματεύσεις Μελετών Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, ημερομηνίας 2/8/2016 και 18/5/2018). Οι ουσιώδεις όροι της περιβαλλοντικής έγκρισης και των σχετικών πολεοδομικών αδειών που φαίνεται να παραβιάζονται αφορούν την απαγόρευση της πρόσβασης οποιουδήποτε οχήματος και γενικά οποιασδήποτε επέμβασης σε οποιοδήποτε τμήμα της παράκτιας ζώνης, τη διατήρηση των υφιστάμενων δέντρων και της αυτοφυούς βλάστησης, τη δημιουργία πυκνής βλάστησης ύψους 4 μέτρων πίσω από τους αμμοθινικούς οικότοπους για την αποφυγή οποιουδήποτε φωτισμού που εκπέμπεται προς την παραλία και τη διασφάλιση της απομόνωσης της εν λόγω περιοχής. Επιπρόσθετα, κατά την άποψη μας, η αφαίρεση του φυτοφράκτη ακακιών συνιστά παράβαση των μέτρων προτεραιότητας που έχουν καθορισθεί με βάση τα Διατάγματα Κήρυξης (Κ.Δ.Π. 231/2017 και 233/2017) της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), τα οποία αφορούν τη διατήρηση και βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του είδους προτεραιότητας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, καθώς και τον περιορισμό και την απαγόρευση ενεργειών και δραστηριοτήτων εντός της περιοχής Natura 2000 που δυνατό να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στα αντικείμενα προστασίας, λόγω της υποβάθμισης των οικοτόπων και της όχλησης των ειδών καθορισμού της εν λόγω περιοχής.

 

  1. Στη βάση των πιο πάνω, θεωρούμε ότι η επέμβαση του Τμήματος Δασών καταστρατηγεί την θεμελιώδη αρχή της πρόληψης και της προφύλαξης (prevention and precautionary principle). Όπως επισημαίνει ο ειδικός εμπειρογνώμονας της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Δρ. Paolo Casale, ο οποίος εκπόνησε έκθεση αξιολόγησης για τη διατήρηση των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσσιων χελώνων στις περιοχές Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμας (CY4000010) και Ειδική Ζώνη Διατήρησης Περιοχή Πόλις – Γιαλιά (CY4000001), κατόπιν επιτόπιας επίσκεψης που πραγματοποίησε τον Οκτώβριο 2016: «Μέσα από το διάλογο, φαίνεται ότι έχει προκληθεί σύγχυση / παρερμηνεία δύο διαφορετικών εννοιών: της προσέγγισης της προφύλαξης (precautionary approach) και των μέτρων μετριασμού (mitigation measures). Τα μέτρα μετριασμού είναι εκείνα τα μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση των επιπτώσεων μίας ανθρωπογενούς απειλής, η οποία υφίσταται ήδη και έχει αρνητικές επιπτώσεις στον πληθυσμό. Σε μία τέτοια περίπτωση, η μείωση στον ελάχιστο δυνατό βαθμό της απειλής αποτελεί τη μέγιστη δυνατή επιδίωξη των μέτρων μετριασμού, αλλά η πλήρης αποτροπή της απειλής – π.χ. η αποκατάσταση των φυσικών συνθηκών ενός ενδιαιτήματος – ενδέχεται να μην είναι ρεαλιστική. Από την άλλη πλευρά, σε μία φυσική κατάσταση, δηλαδή χωρίς να υφίσταται ήδη μία συγκεκριμένη ανθρωπογενής απειλή, και στο πλαίσιο της επιστημονικής αβεβαιότητας σχετικά με τις επιπτώσεις μίας δυνητικής απειλής, λόγω της πολυπλοκότητας των σχετικών παραγόντων, η προσέγγιση της προφύλαξης προϋποθέτει την αποφυγή της πρόκλησης μίας πιθανής απειλής σε ένα τόσο σημαντικό και ευαίσθητο ενδιαίτημα, όπως μία παραλία ωοτοκίας θαλάσσιων χελώνων. Η τελευταία περίπτωση περιγράφει την υφιστάμενη κατάσταση στην Λίμνη». Σύμφωνα με τον ειδικό εμπειρογνώμονα της Σύμβασης της Βέρνης και Επικεφαλή της Εξειδικευμένης Ομάδας για τις Θαλάσσιες Χελώνες της Επιτροπής Επιβίωσης Ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης: «Η πρόκληση μίας τέτοιας δυνητικής απειλής σε μία φυσική κατάσταση και η προσπάθεια αντιστάθμισης της στη συνέχεια, μέσω της επιβολής μέτρων μετριασμού, είναι μία προσέγγιση θεωρητικά αμφισβητούμενη και αδύνατη», καθώς «λόγω της πολυπλοκότητας των σχετικών παραγόντων, ενδέχεται να έχει επιπρόσθετες επιπτώσεις τις οποίες είναι δύσκολο ακόμη και να φανταστούμε προς το παρόν στάδιο».

 

Στοιχεία επικοινωνίας:

Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών | Initiative for the Protection of the Natural Coastline

Website: http://reclaimthesea.org/ | Email: reclaimthesea@gmail.com |

Facebook: https://el-gr.facebook.com/coastlinecy/

33 χρόνια αγώνα για τον Ακάμα

By reclaim-the-sea

Παρασκευή, 22 Μαρτίου 2019

Κοινό Δελτίο Τύπου

Οικολογική Παρέμβαση Φίλοι του Ακάμα, Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης Terra Cypria, Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, Φίλοι της Γης Κύπρου, Οικολογική Κίνηση Κύπρου, Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο Ενάλια Φύσις και Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών

22 Μαρτίου 1986: Μια ομάδα ατόμων που ενδιαφέρεται για την προστασία της Φύσης επισκέπτεται μια από τις τελευταίες φυσικές περιοχές της Κύπρου που γλύτωσε από την ανεξέλεγκτη και διάσπαρτη τουριστική ανάπτυξη, τη Χερσόνησο Ακάμα. Κατά την επίσκεψη αυτή, η ομάδα, που αργότερα θα πάρει το όνομα ‘Φίλοι του Ακάμα’ ζητά από το Κράτος την κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε περιοχή προστασίας. 33 ολόκληρα χρόνια μετά, η ίδια ομάδα, με σύμμαχους άλλες 7 οργανώσεις, εξακολουθούν να ζητούν από το Κράτος τα αυτονόητα.

Τις τελευταίες τρείς δεκαετίες, η σημασία της Χερσονήσου Ακάμα για τη Φύση και τον Άνθρωπο έχει αναγνωριστεί από νομοθεσίες και διατάγματα, ενώ μία σειρά από σχέδια διατήρησης και διαχείρισης έχουν ετοιμαστεί για την περιοχή. Παρόλα αυτά, μια σύντομη επίσκεψη στον Ακάμα είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς την απουσία διαχείρισης και την παρουσία πολλών παρανομιών για την άρση των οποίων δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο. Παράνομα εστιατόρια και αναψυκτήρια και άλλες παράνομες κατασκευές και αυθαίρετες επεμβάσεις, η παρουσία πλείστων των οποίων χρονολογείται, εξακολουθούν να υφίστανται.

Η υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2018, προϋποθέτει άρση όλων αυτών των παρανομιών πριν την υλοποίησή του. Αυτό όμως δεν έχει γίνει. Οι μόνες δράσεις που έχουν  μέχρι τώρα προωθηθεί αφορούν οδικά έργα σε περιοχή που δεν επιτρέπεται καμία οικοδομική εργασία και αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος (δρόμος Λουτρά της Αφροδίτης-Φοντάνα Αμορόζα). Το Σχέδιο προβλήθηκε από την Κυβέρνηση σαν ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, πλην όμως περιέχει πλείστες προβληματικές πτυχές που χρήζουν συνολικής και σοβαρής αντιμετώπισης για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη της Χερσονήσου του Ακάμα. Πρόνοιες του Σχεδίου όπως η χωροθέτηση κόμβων αναψυχής για επισκέπτες και η αναβάθμιση δρόμων είναι ανησυχητικές, πόσο μάλλον το γεγονός ότι το Σχέδιο δεν έχει υποβληθεί σε Δέουσα Εκτίμηση και σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αναγκαίες διαδικασίες που απαιτεί η νομοθεσία.

Διερωτόμαστε λοιπόν, τι θα γράφουν οι εφημερίδες για τη Χερσόνησο του Ακάμα σε 33 χρόνια από σήμερα; Θα έχουν αρθεί οι παρανομίες για τις οποίες οι αρμόδιες αρχές κάθε χρόνο δίνουν υποσχέσεις ότι θα λάβουν δράση; Θα υπάρξει ποτέ ουσιαστική διαχείριση, προστασία και επιτήρηση της Χερσονήσου ή όλα θα βρίσκονται ακόμα στα χαρτιά;

Οι Φίλοι του Ακάμα, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας της Φύσης – Terra Cypria, ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, οι Φίλοι της Γης, η Οικολογική Κίνηση Κύπρου, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και το Περιβαλλοντικό Ερευνητικό Κέντρο – Ενάλια Φύσις καλούν όλα τα αρμόδια τμήματα να περάσουν από τα λόγια στα έργα. Να λάβουν άμεση δράση για την άρση των παρανομιών και να προωθήσουν τη σωστή διαχείριση της περιοχής εφαρμόζοντας τα Διαχειριστικά Σχέδια για τις περιοχές Natura 2000 της Χερσονήσου Ακάμα. Τότε και μόνο τότε ο Ακάμας, θα αναδειχθεί στην ολότητά του και θα ωφεληθούν ουσιαστικά οι κάτοικοι και οι κοινότητες της περιοχής.

Παράνομο Εστιατόριο Νότια Λάρα

Παράνομο Αναψυκτήριο Νότια Λάρα

Παράνομη Οδήγηση Τζιόνι

Παράνομες Ομπρέλες Βόρεια Λάρα

Παράνομη Κατασκήνωση Τοξεύτρα

Παράνομο Εστιατόριο Άσπρος Ποταμός

Παράνομο Αναψυκτήριο Άσπρος Ποταμός

Παράνομος Εβραχισμός Καφίζης

Παράνομη Οδήγηση Γουρούνων στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας Τοξεύτρας

Υπόμνημα Θέσεων – Ιδιωτικοί Τεχνητοί Ύφαλοι

By reclaim-the-sea

Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών

Υπόμνημα Θέσεων

Τετάρτη, 10 Οκτωβρίου 2018

 

Προς: Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος

 

Συνεδρία 10/10/2018. Κεφάλαιο Β. Θέμα 1.

Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018 (Αρ. Φακ. 23.03.054.085-2017).

 

Πλαίσιο αναφοράς

Επί της γενικής αρχής, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών θεωρεί ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και αναπόσπαστο μέρος του δημόσιου πλούτου. Ως εκ τούτου, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και ολοκληρωμένη διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, και την διασφάλιση του ως δημόσιο αγαθό.

Αντ’ αυτού, παρατηρούμε συστηματικές προσπάθειες με στόχο την αποξένωση / εκχώρηση και οικειοποίηση / ιδιωτικοποίηση του θαλάσσιου χώρου. Τονίζουμε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού όσον αφορά θαλάσσιες δραστηριότητες, την έλλειψη διαφάνειας και την περιορισμένη διαβούλευση, την ανεπαρκή αιτιολόγηση των αναγκών που καλούνται να καλύψουν οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις, αλλά και τη σύγκρουση / ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με την ισχύουσα νομοθεσία και τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας ως Κράτους Μέλους της ΕΕ.

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο, με τίτλο «Οι περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Τεχνητοί Ύφαλοι) Κανονισμοί του 2018» προβλέπει την έκδοση κανονισμών κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, «ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται με βάση το άρθρο 6 των περί της Σύμβασης για την Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικών) Νόμων του 1979 μέχρι 2017».

Οι προτεινόμενοι κανονισμοί, σύμφωνα με το Άρθρο 3 («Πεδίο Εφαρμογής») θα:

«(1) εφαρμόζονται στους τεχνητούς υφάλους, οι οποίοι κατασκευάζονται, τοποθετούνται και λειτουργούν σε θαλάσσιο χώρο της Δημοκρατίας.

(2) […] εφαρμόζονται για την αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων και δεν εφαρμόζονται σε σχέση με έργα τα οποία υλοποιούνται από τη Δημοκρατία».

Αποσκοπούν δηλαδή στη δημιουργία νομικού πλαισίου για την κατασκευή, τοποθέτηση και λειτουργία ιδιωτικών τεχνητών υφάλων. Σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο: «Για την έκδοση ή ανανέωση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων σε θαλάσσιο χώρο καταβάλλονται τέλη που ανέρχονται σε επτακόσια ευρώ (€ 700)» (Άρθρο 7), «η άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου σε θαλάσσια περιοχή της Δημοκρατίας για σκοπούς κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων χορηγείται από το Υπουργικό Συμβούλιο» (Άρθρο 8), και «για κάθε θαλάσσια περιοχή, σε σχέση με την οποία εκδίδεται άδεια χρήσης θαλάσσιου χώρου για σκοπούς τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητών υφάλων, καταβάλλονται τέλη 17 σεντ ετησίως για κάθε τετραγωνικό μέτρο της επιφάνειας του θαλάσσιου βυθού που αποτελεί τη συνολική περιοχή έκτασης των τεχνητών υφάλων, περιλαμβανομένης της θαλάσσιας περιοχής που ορίζεται με βάση το Άρθρο 5Α του Περί Αλιείας Νόμου» (Άρθρο 9).

 

Κατευθυντήριες Γραμμές

Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού (ΚΟΤ) στις 2/7/2015, με αφορμή την «Εβδομάδα Ζηνοβίας», διεξήγαγε έρευνα για τη «Λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο», την οποία παρέδωσε στο Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών για πιθανή αξιοποίηση. Προς συνέχεια της συγκεκριμένης έρευνας και με αφορμή τη συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, σε επιστολή ημερομηνίας 24/9/2018, ο ΚΟΤ αναφέρει προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος ότι ο τομέας του καταδυτικού τουρισμού έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και γι’αυτό τον λόγο στηρίζει την προσπάθεια που γίνεται για ρύθμιση των περιβαλλοντικών θεμάτων που αφορούν τη δημιουργία τεχνητών υφάλων.

Δεν αντιλαμβανόμαστε στη βάση ποιας δικαιοδοσίας και τεχνογνωσίας, ο ΚΟΤ προέβη σε μια έρευνα για τη «λειτουργία και διαχείριση των υπό δημιουργία θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών με την τοποθέτηση τεχνητών υφάλων – θαλάσσιων πάρκων στην Κύπρο». Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (Food and Agriculture Organisation – FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στόχοι των τεχνητών υφάλων είναι «η αναβάθμιση και / ή βελτίωση των φυσικών βιοτόπων, η αύξηση της παραγωγικότητας του οικοσυστήματος και η διαχείρηση των αλιευτικών πόρων» («to recover and/or improve natural habitats, increase productivity and manage aquatic resources») [1]. Επιπρόσθετα, οι κατευθυντήριες γραμμές του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Environment Programme / Mediterranean Action Plan – UNEP/MAP), αν και αναγνωρίζουν ότι οι τεχνητοί ύφαλοι μπορούν να στοχεύουν και στην προώθηση έρευνας και αναψυχής, τονίζουν πως πρωταρχικός στόχος των τεχνητών υφάλων είναι το «να παρέχουν ορισμένες λειτουργίες ενός φυσικού υφάλου, όπως η προστασία, η αναγέννηση, η συγκέντρωση και/ή η ενίσχυση της βιολογικής ποικιλομορφίας ή / και των πληθυσμών των έμβιων θαλάσσιων πόρων» («emulate some functions of a natural reef such as protecting, regenerating, concentrating, and/or enhancing [biological diversity and/or] populations of living marine resources») [2]. Σύμφωνα με το «Ερωτηματολόγιο Αντίκτυπου» του προτεινόμενου Νομοσχεδίου, ο στόχος των προτεινόμενων Κανονισμών είναι «η παραχώρηση χρήσης χώρου για τη διεξαγωγή και αδειοδότηση δυνητικών επενδύσεων με τεχνητούς υφάλους στο θαλάσσιο χώρο», γεγονός το οποίο δεν συνάδει με τις πιο πάνω κατευθυντήριες γραμμές.

Όσον αφορά τη διαβούλευση που προηγήθηκε, σε αυτή συμμετείχαν ως επί το πλείστον συναρμόδιες αρχές. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, χωρίς να διεξαχθεί οποιαδήποτε δημόσια παρουσίαση και ακρόαση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ο μόνος περιβαλλοντικός μη κυβερνητικός οργανισμός που κλήθηκε να υποβάλει απόψεις ήταν η Ομοσπονδία Περιβαλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ), οι θέσεις της οποίας ήταν αρνητικές και δεν ενσωματώθηκαν στους προτεινόμενους Κανονισμούς.

Κατά την άποψη μας, υπάρχει έλλειψη διαφάνειας και επαρκούς αιτιολόγησης όσον αφορά τους προτεινόμενους Κανονισμούς. Σύμφωνα με το άρθρο 28 (Επαρκής Αιτιολογία) των περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμων του 1999 έως 2014: «(1) Η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης πρέπει να είναι σαφής, ώστε να μην αφήνει αμφιβολίες ως προς το ποιος ήταν ο πραγματικός λόγος που οδήγησε το διοικητικό όργανο στη λήψη της απόφασης. (2) Δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία η αναφορά στην απόφαση γενικών χαρακτηρισμών που μπορούν να εφαρμοστούν και να ισχύουν για κάθε περίπτωση ούτε η απλή αναφορά των γενικών όρων του νόμου που μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε περίπτωση. (3) Αναιτιολόγητη είναι μια πράξη που επικαλείται γενικά και αόριστα το δημόσιο συμφέρον. Το δημόσιο συμφέρον του οποίου γίνεται επίκληση πρέπει να εξειδικεύεται με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά στα οποία στηρίχτηκε η κρίση του αρμόδιου διοικητικού οργάνου» [7].

Αντιλαμβανόμαστε ότι η τοποθέτηση και λειτουργία τεχνητών υφάλων από επενδυτές αποσκοπεί σε κάποια ωφελήματα στους ίδιους τους επενδυτές. Νοουμένου ότι η δημιουργία τεχνητών υφάλων έχει πολύ υψηλό οικονομικό κόστος, ποιά θα είναι τα ωφελήματα και με ποιό τρόπο θα γίνει η απόσβεση ενός ιδιώτη επενδυτή;

Ταυτόχρονα η εκχώρηση δημόσιου (θαλάσσιου) χώρου ενέχει και άλλους προβληματισμούς και ερωτήματα τα οποία δεν έχουν απαντηθεί. Τι είδους δικαιώματα αποκτά ένας ιδιώτης επενδυτής, ο οποίος ενδέχεται να υποβάλει αίτηση για χορήγηση άδειας κατασκευής, τοποθέτησης και λειτουργίας τεχνητού υφάλου στο θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με βάση τους προτεινόμενους Κανονισμούς; Στη βάση ποιων κριτηρίων και προδιαγραφών θα γίνεται η επιλογή του θαλάσσιου χώρου στον οποίο θα κατασκευαστεί ένας τεχνητός ύφαλος;

Πέρα από την ασυμβατότητα των προτεινόμενων Κανονισμών με τις Κατευθυντήριες Γραμμές Διεθνών Οργανισμών, όπως ο FAO και το UNEP/MAP, θα θέλαμε να σημειώσουμε και τους προβληματισμούς μας σχετικά με την ευθυγράμμιση / εναρμόνιση του συγκεκριμένου Νομοσχεδίου, με άλλες υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, και συγκεκριμένα τη θέσπιση ενός δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών, καθώς και την εκπόνηση ενός Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού.

 

Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται με το πρόσχημα ότι οι τεχνητοί ύφαλοι θα «συμβάλλουν στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, στην ανάκαμψη των ιχθυοαποθεμάτων και στην προσέλκυση καταδυτικού τουρισμού» (Άρθρο2: «Ερμηνεία»).

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ) του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, έχει από το 2012 θεσπίσει, και ξεκινήσει να εφαρμόζει σχετική στρατηγική για τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους. Έχουν ήδη εκδοθεί 6 διατάγματα για απαγόρευση αλιείας και διέλευσης σκαφών σε καθορισμένες θαλάσσιες περιοχές, με βάση το Άρθρο 5Α («Έκδοση διατάγματος απαγόρευσης της αλιείας ή/και της διέλευσης σκαφών») του «Περι Αλιείας Νόμο (ΚΕΦ.135)» [3]. Τα διατάγματα αυτά αφορούν τις ακόλουθες περιοχές: Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Παραλιμνίου [4], Θαλάσσια Περιοχή Τεχνητού Υφάλου στην Αγία Νάπα [5], Ναυάγιο Ζηνοβία στη Λάρνακα [6], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Αμαθούντας στην Λεμεσό [7], Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή στο Δασούδι στην Λεμεσό [8] και Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Τεχνητού Υφάλου Γεροσκήπου στην Πάφο [9].

Σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη «Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο», η «απουσία ενιαίας εθνικής στρατηγικής στην Κύπρο για τη διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και ο καταρτισμός επιμέρους στρατηγικών εγγράφων ενδεχομένως να οδηγεί σε κατακερματισμό των προσπαθειών της Δημοκρατίας για την προστασία των περιοχών και των ειδών και οικοτόπων που απαντώνται σε αυτές» [10]. Η Ειδική Έκθεση επίσης αναφέρει ότι «διαπιστώνονται ανεπάρκειες στους μηχανισμούς παρακολούθησης της κατάστασης των προστατευόμενων περιοχών με τεχνητούς υφάλους, ενώ ο βαθμός εφαρμογής των καθορισμένων μέτρων διαχείρισης και η αποτελεσματικότητά τους στη διατήρηση των προστατευόμενων ειδών και περιοχών, δεν φαίνεται να αξιολογούνται» [11].

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν θα βοηθήσει ως προς την εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής για θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στην Κύπρο, η οποία πρέπει να έχει προτεραιότητα. Αντίθετα, θα αποτελέσει ένα επιπλέον εμπόδιο, καθώς αντί να κηρύσσονται θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές με βάση οικολογικά κριτήρια, θα δημιουργούνται στη βάση ιδιωτικών συμφερόντων και επενδυτικών προγραμμάτων.

 

Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προωθείται ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ – Maritime Spatial Planning, MSP), ένα από τα βασικά εργαλεία της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την έννοια του ΘΧΣ υποδηλώνεται «ο σχεδιασμός του χρόνου και του τόπου άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Κατά τη διαδικασία αυτή, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συνεργάζονται με διαφάνεια με στόχο τον σχεδιασμό των θαλάσσιων δραστηριοτήτων» [12]. Η Κυπριακή Δημοκρατία εναρμονίστηκε με την Οδηγία 2014/89/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 2014 Περί Θεσπίσεως Πλαισίου για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με την ψήφιση από την Βουλή των Αντιπροσώπων του περί Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2017 [Ν. 144(I)/2017] [13] στις 29/9/2017 και τη δημοσίευση του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 13/10/2017.

Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του σχετικού Νόμου, «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» σημαίνει το «εθνικό σχέδιο ή σχέδια που καταρτίζονται, εγκρίνονται και δημοσιεύονται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού» («Ερμηνεία»). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Άρθρο 17(2) («Κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου»), η θέσπιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου «θα πρέπει να καταρτιστεί το συντομότερο δυνατό και το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2021».

Σημειώνεται ότι στις 25/10/2017 και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ανοίξει υπόθεση παράβασης του κοινοτικού κεκτημένου, η οποία βρισκόταν σε επίπεδο Αιτιολογημένης Γνώμης, για μη εναρμόνιση με την σχετική Οδηγία [14], το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε και εξουσιοδότησε τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όπως καταθέσει τους προτεινόμενους Κανονισμούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.

Η ψήφιση των προτεινόμενων Κανονισμών από την Βουλή των Αντιπροσώπων και η προώθηση επενδύσεων υπό μορφή ιδιωτικών τεχνητών υφάλων θα δημιουργήσει τετελεσμένα εν τω μέσω της διαδικασίας κατάρτισης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.

 

Εισηγήσεις

Έχοντας ως γνώμονα το γεγονός ότι η θάλασσα αποτελεί κοινό αγαθό και δημόσιο πλούτο, θεωρούμε ότι σε κρατική ακίνητη ιδιοκτησία πρέπει να αδειοδοτούνται αποκλειστικά σχέδια, προγράμματα ή/και έργα, τα οποία εξυπηρετούν υπέρτερους λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος και αιτιολογούνται επαρκώς, με αναφορά σε συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά. Προτεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική βασισμένη σε οικολογικά πρωτίστως κριτήρια, αλλά και κοινωνικά, και όχι σε δυνητικές επενδύσεις οι οποίες θα οικειοποιηθούν δημόσιο πλούτο για παραγωγή κέρδους από ιδιώτες επενδυτές.

Η οικειοποίηση και αποξένωση των κοινών αγαθών – της γης, των δασών, των παραλιών, της ακτογραμμής και της θάλασσας – δεν νομιμοποιείται ηθικά, κοινωνικά και πολιτικά. Στη βάση των πιο πάνω, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών  διαφωνεί με τους υπό συζήτηση Κανονισμούς και εισηγείται την απόσυρση τους από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ή την καταψήφιση τους από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων.

 

Λευκωσία, Τετάρτη, 10/10/2018

Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών

 

 

Υποσημειώσεις και Παραπομπές

[1] Practical Guidelines for the Use of Artificial Reefs in the Mediterranean and the Black Sea. Studies and Reviews. General Fisheries Commission for the Mediterranean. No. 96. Rome, FAO 2015; p.2.

[2] UNEP(DEPI)/MED IG.23/21. 20th Ordinary Meeting of the Contracting Parties to the Convention for the Protection of the Marine Environment and the Coastal Region of the Mediterranean and its Protocols Tirana, Albania, 17-20 December 2017. Agenda item 3: Thematic Decisions Draft Decision IG.23/15: Updated Guidelines for Regulating the Placement of Artificial Reefs at Sea.

[3] Ο περί Αλιείας Νόμος (ΚΕΦ.135)

[4] Κ.Δ.Π. 404/2017.

[5] Κ.Δ.Π. 220/2015.

[6] Κ.Δ.Π. 73/2018.

[7] Κ.Δ.Π. 445/2017.

[8] Κ.Δ.Π. 403/2017.

[9] Κ.Δ.Π. 489/2014.

[10] Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας. Ειδική Έκθεση αρ. ΠΕ/03/2018. Διαχείριση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών στην Κύπρο. 25 Ιουνίου 2018; σελ. 1.

[11] Ό.π. σελ.2.

[12] Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ευρωπαϊκή Επιτροπή > Θαλάσσια πολιτική > Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική > Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός

[13] CYLaw > Ο περί Θαλάσσιου Χωρταξικού Σχεδιασμού και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2017 (144(I)/2017)

[14] European Commission > Press Releases Database > Δέσμη Παραβάσεων Ιουλίου – Μέρος 1: Κυριότερες Αποφάσεις – Βρυξέλλες, 13 Ιουλίου 2017. 11. Θαλάσσια Πολιτική και Αλιεία.

❌