Adam Shatz - Μετά τον Νασράλα

 

London Review of Books,  Τόμος 46 Νο 20 - 24 Οκτωβρίου 2024

Μετά τον Νασράλα

Adam Shatz

Ο θάνατος του Χασάν Νασράλα ανακοινώθηκε το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου, την επέτειο του θανάτου του Αιγύπτιου προέδρου Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, του πατέρα του παναραβισμού. Ο Νάσερ πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1970, τρία χρόνια μετά την ταπεινωτική ήττα του στον Πόλεμο των Έξι Ημερών, το «νάξα» ή πισωγύρισμα που οδήγησε στην κατάκτηση της Δυτικής Όχθης, της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, της Λωρίδας της Γάζας, των Υψιπέδων του Γκολάν και του Σινά από το Ισραήλ. Ο Νασράλα σκοτώθηκε κάτω από έναν καταιγισμό ογδόντα βομβών που έριξε η ισραηλινή πολεμική αεροπορία στο αρχηγείο του στο Χαρέτ Χάκε, στα νότια περίχωρα της Βηρυτού. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε μιλήσει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, καταγγέλλοντας τον οργανισμό ως βόθρο αντισημιτισμού και ορκίστηκε να συνεχίσει τον πόλεμό του στο Λίβανο. «Δεν ήταν απλώς ένας ακόμη τρομοκράτης. Ήταν ο τρομοκράτης», δήλωσε ο Νετανιάχου μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Νασράλα.

Οι Αμερικανοί εγκάθετοι του Νετανιάχου - ο Τζο Μπάιντεν, η Καμάλα Χάρις και ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν - γρήγορα επανέλαβαν τους πανηγυρισμούς του Ισραηλινού πρωθυπουργού για τον θάνατο του Νασράλα. Δεν τους ενδιέφερε ότι ο Νετανιάχου δεν τους είχε συμβουλευτεί για τον βομβαρδισμό, ο οποίος γελοιοποίησε την αμερικανική και γαλλική πίεση για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χιζμπολάχ, στην οποία ο Νετανιάχου είχε δώσει κατ' ιδίαν την έγκρισή του. Αφήστε τις συχνές προειδοποιήσεις των Αμερικανών για τους κινδύνους της κλιμάκωσης και τη δηλωμένη επιθυμία τους να αποφύγουν μια σύγκρουση με το Ιράν. Για τον Μπάιντεν, η δολοφονία του Νασράλα παρείχε ένα «μέτρο δικαιοσύνης» για τα θύματα της Χιζμπολάχ, από τις βομβιστικές επιθέσεις του 1983 στην αμερικανική πρεσβεία και τους στρατώνες των πεζοναυτών στη Βηρυτό μέχρι σήμερα. Ο Χάρις αποκάλεσε τον Νασράλα «τρομοκράτη με αμερικανικό αίμα στα χέρια του.» Λες και ο Νετανιάχου και οι συνάδελφοί του στο υπουργικό συμβούλιο είχαν κρατήσει τα χέρια τους καθαρά κατά τη διάρκεια της δολοφονίας δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στη Γάζα και του βίαιου εκτοπισμού πάνω από το 90% του πληθυσμού της - για να μην αναφέρουμε το κύμα επιθέσεων και κατεδαφίσεων εποίκων στη Δυτική Όχθη ή τους βομβαρδισμούς του νότιου Λιβάνου, της κοιλάδας Μπεκάα και της Βηρυτού μετά τις φρικτές επιθέσεις με τηλεειδοποιητές και ραδιοφωνικά μέσα πριν από δύο εβδομάδες. Αλλά το «αραβικό αίμα» δεν έχει την ίδια αξία με το αμερικανικό ή το ισραηλινό αίμα στον ηθικό υπολογισμό της Δύσης.

Μεταξύ των υποστηρικτών του στο Λίβανο, και για πολλούς εκτός Δύσης, ο Νασράλα θα μείνει στη μνήμη τους με διαφορετικό τρόπο: όχι ως «τρομοκράτης» αλλά ως πολιτικός ηγέτης και σύμβολο πρόκλησης των αμερικανικών και ισραηλινών φιλοδοξιών στη Μέση Ανατολή. Παρόλο που η Χιζμπολάχ παρέμεινε μια στρατιωτική οργάνωση διαβόητη για τις θεαματικές επιθέσεις της εναντίον δυτικών συμφερόντων, το Κόμμα του Θεού και ο ηγέτης του υπέστησαν μια πολύπλοκη εξέλιξη μετά το τέλος του λιβανέζικου εμφυλίου πολέμου το 1990. Δεν ήταν μια ασυνήθιστη πορεία στην περιοχή. Ο Menachem Begin και ο Yitzhak Shamir, πρώην ηγέτες του Likud, του κόμματος του Netanyahu, ξεκίνησαν και οι δύο ως «τρομοκράτες». Ο Begin ήταν πίσω από τη βομβιστική επίθεση του 1946 στο ξενοδοχείο King David, η οποία σκότωσε σχεδόν εκατό πολίτες- ο Shamir σχεδίασε την απαγωγή και τη δολοφονία του απεσταλμένου του ΟΗΕ Folke Bernadotte το 1948. Ο Γιτζάκ Ράμπιν, που εκτιμήθηκε από τους φιλελεύθερους σιωνιστές ως ειρηνοποιός, επέβλεψε την εκδίωξη δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων από τη Λύδδα και τη Ράμλε το 1948. Περνώντας από τη βία στην πολιτική, ο Νασράλα ακολούθησε τα βήματα των ισραηλινών εχθρών του, τη σταδιοδρομία των οποίων φέρεται να έχει μελετήσει στενά.

Ο Νασράλα έγινε ηγέτης της Χιζμπολάχ το 1992, αφού το Ισραήλ δολοφόνησε τον προκάτοχό του, τον σεΐχη Αμπάς αλ-Μουσάουι. Ήταν 31 ετών, και παρόλο που ήταν ηγετικό μέλος του συμβουλίου σούρα της Χιζμπολάχ για πέντε χρόνια, ήταν ελάχιστα γνωστός εκτός των εσωτερικών κύκλων του κινήματος. Το να πούμε ότι αποδείχθηκε πιο ικανός από τον αλ-Μουσάουι είναι υποτιμητικό: Ο Νασράλα ήταν ένας ηγέτης ιστορικών διαστάσεων, μια από τις μορφές που καθόρισαν τη Μέση Ανατολή των τελευταίων τριών δεκαετιών. Ένας Λιβανέζος συγγραφέας μου είπε πρόσφατα ότι ήταν η κατάρα του Λιβάνου -και σύμπτωμα της κρίσης της κοσμικής ελίτ- ότι ο πιο ταλαντούχος πολιτικός ηγέτης της χώρας ήταν ένας σιίτης φονταμενταλιστής.

Ο Νασράλα ήταν στενός σύμμαχος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και οπαδός του velayet-e faqih, του συστήματος ιερατικής διακυβέρνησης του Ιράν, αλλά απείχε πολύ από τον φανατικό «αφοσιωμένο στο τζιχάντ, όχι στη λογική», όπως τον περιέγραψε ο Jeffrey Goldberg στο New Yorker το 2002. Αντίθετα, ήταν ένας υπολογιστικός, έξυπνος ηγέτης που σπάνια επέτρεπε στο πάθος του να υπερισχύει της ικανότητάς του για λογική- ήταν πάντα προσεκτικός στο να λαμβάνει υπόψη του την ψυχολογία του εχθρού του στην άλλη πλευρά των συνόρων. Κατάλαβε ότι ο λαός του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένου του σιιτικού πληθυσμού του, δεν ήταν θρησκευτικοί ζηλωτές και ότι ένα ισλαμικό κράτος δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη στο ορατό μέλλον. Ποτέ δεν προσπάθησε να επιβάλει τον νόμο της Σαρία στους οπαδούς του- οι γυναίκες στο φέουδό του στα νότια προάστια της Βηρυτού ήταν ελεύθερες να ντύνονται όπως ήθελαν χωρίς να παρενοχλούνται από την αστυνομία ηθικής. Μετά την απελευθέρωση του νότου από την ισραηλινή κατοχή από τη Χιζμπολάχ το 2000, ο Νασράλα ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπάρξουν εξωδικαστικά αντίποινα κατά των χριστιανών που είχαν συνεργαστεί με τους Ισραηλινούς. Αντίθετα, θα τους οδηγούσαν στα σύνορα και θα τους παρέδιδαν στο Ισραήλ. Οι σιίτες συνεργάτες, ωστόσο, είδαν κάποια αντίποινα.

Μέχρι που οδήγησε τη Χιζμπολάχ στον πόλεμο της Συρίας στο πλευρό του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, προσελκύοντας το μίσος πολλών που κάποτε τον θαύμαζαν, ο Νασράλα φαινόταν να είναι ο τελευταίος Άραβας εθνικιστής, ο μόνος Άραβας ηγέτης εκτός Παλαιστίνης που ήταν πρόθυμος να σταθεί απέναντι στο Ισραήλ. Συχνά τον συνέκριναν με τον Νάσερ, αλλά σε αντίθεση με τον Νάσερ, του οποίου η πολεμική αεροπορία κονιορτοποιήθηκε την πρώτη ημέρα του Πολέμου των Έξι Ημερών, πολέμησε το Ισραήλ μέχρις εσχάτων το 2006, και μάλιστα έδωσε στον λιβανέζικο λαό μια τηλεοπτική ομιλία στην οποία ανακοίνωσε επικείμενη επίθεση σε ισραηλινό πλοίο, το οποίο τυλίχθηκε στις φλόγες την ώρα που μιλούσε (έγινε μάλιστα για λίγο και απίθανο αντικείμενο θαυμασμού στον σουνιτικό αραβικό κόσμο). Αλλά παρόλο που καυχιόταν για τις επιδόσεις της Χιζμπολάχ στο πεδίο της μάχης, τιμωρήθηκε από την αγριότητα των ισραηλινών βομβαρδισμών και αναγνώρισε ότι η διασυνοριακή επιχείρηση ομηρίας του κινήματός του έδωσε στο Ισραήλ την αφορμή να καταστρέψει μεγάλα τμήματα του Λιβάνου, ένα λάθος που ορκίστηκε να μην επαναλάβει ποτέ.

Η Hizbulah ιδρύθηκε το 1982, με τη βοήθεια του Ιράν, μετά την ισραηλινή εισβολή στο Λίβανο. Υπήρχε κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της PLO από τον Ιούλιο του 1981. Αλλά όταν τρομοκράτες που απασχολούσε ο Αμπού Νιντάλ, ορκισμένος αντίπαλος του Γιασίρ Αραφάτ, προσπάθησαν να σκοτώσουν τον πρεσβευτή του Ισραήλ στο Λονδίνο τον Ιούνιο του 1982, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Αριέλ Σαρόν άδραξε την ευκαιρία για να δικαιολογήσει τον πόλεμο κατά της PLO του Αραφάτ και να εισβάλει στον Λίβανο, όπου είχε την έδρα της η PLO. Ορισμένοι από τους σιίτες στο νότο, εξοργισμένοι από τη σκληρή παρουσία των Παλαιστινίων μαχητών, αρχικά καλωσόρισαν τις προσπάθειες του Ισραήλ να καταργήσει το «κράτος μέσα στο κράτος» της PLO. Αλλά το Ισραήλ έγινε γρήγορα εχθρός, προκαλώντας μια εξέγερση από νέους σιίτες.

Ο Νασράλα, γεννημένος το 1960, ήταν ένας από αυτούς. Η Χιζμπολάχ περιγράφεται συχνά στη Δύση ως «πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από το Ιράν», κάτι που είναι αλήθεια, αλλά οι περισσότερες πολιτικές ομάδες στο Λίβανο έχουν καλλιεργήσει ξένους χορηγούς (Αμερικανούς, Γάλλους, Σαουδάραβες). Και, όπως συχνά επισημαίνουν οι ηγέτες της Χιζμπολάχ, οι σιίτες είναι λιγότερο πιθανό να έχουν δεύτερο διαβατήριο ή δεύτερο σπίτι στο Παρίσι και το Λονδίνο. Όποιοι και αν είναι οι δεσμοί τους με το Ιράν, είναι «γιοι του Λιβάνου». Ο Νασράλα μεγάλωσε σε μια εργατική, κυρίως αρμενική γειτονιά της Βηρυτού, μέχρι που η οικογένειά του εκδιώχθηκε από χριστιανικές πολιτοφυλακές στην αρχή του εμφυλίου πολέμου το 1975. Εγκαταστάθηκαν στο νότο, στο χωριό κοντά στην Τύρο όπου γεννήθηκε ο πατέρας του. Ο Νασράλα μοιραζόταν τον θαυμασμό του πατέρα του για τον ιρανικής καταγωγής κληρικό Μούσα αλ Σαντρ, του οποίου το Κίνημα των Αναξιοπαθούντων είχε προωθήσει την ενδυνάμωση των καταπιεσμένων σιιτών στον Λίβανο πριν εξαφανιστεί μυστηριωδώς σε ένα ταξίδι στη Λιβύη το 1978. Όπως πολλοί νεαροί σιίτες, ο Νασράλα βρέθηκε επίσης να έλκεται από την επανάσταση του Χομεϊνί στο Ιράν. Και το 1982, η Ισλαμική Δημοκρατία έφτασε στο κατώφλι του, όταν ένα απόσπασμα 1.500 ανδρών της Φρουράς της Επανάστασης άρχισε να οργανώνει την πολιτοφυλακή που έγινε γνωστή ως Hizbulah στην κοιλάδα Bekaa. Ο Nasrallah ήταν ένα από τα πρώτα μέλη της. Στις 23 Οκτωβρίου 1983, η ομάδα έγινε γνωστή στον κόσμο με δύο βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στη Βηρυτό με στόχο Αμερικανούς και Γάλλους ειρηνευτές, στις οποίες σκοτώθηκαν περισσότεροι από τριακόσιοι. Δύο χρόνια αργότερα, η Hizbulah δημοσίευσε ένα ανακοινωθέν στην εφημερίδα As-Safir, ανακοινώνοντας την αποφασιστικότητά της να «διώξει τους Αμερικανούς, τους Γάλλους και τους συμμάχους τους από το Λίβανο μια για πάντα, βάζοντας τέλος σε όλες τις αποικιοκρατικές οντότητες στη χώρα μας» και να αντικαταστήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας με ένα ισλαμικό κράτος ιρανικού τύπου.

Όταν ο Νασράλα έγινε γενικός γραμματέας το 1992, οδήγησε τη Χιζμπολάχ στην πολιτική, επικρατώντας έναντι των μελών που υποστήριζαν ότι το κίνημα θα έπρεπε να περιοριστεί στην αντίσταση στο νότο και να αποφύγει να εμπλακεί στο θρησκευτικό σύστημα του Λιβάνου, αν και ο ίδιος προσπάθησε να μείνει προσωπικά μακριά. Το κύρος του αυξήθηκε μετά τον θάνατο του 18χρονου γιου του, Χαντί, ο οποίος πέθανε πολεμώντας το Ισραήλ το 1997. 'Ο γιος μου είχε την εξαιρετική ευκαιρία να πεθάνει ως μάρτυρας', είπε. 'Αν υποφέρω σε προσωπικό επίπεδο, σε εθνικό επίπεδο, είμαι ευτυχής. Από τότε, ο Νασράλα είναι γνωστός ως «Αμπού Χαντί». Αφού οι ΗΠΑ δολοφόνησαν τον Qasem Soleimani, τον ηγέτη της Δύναμης Quds της Ιρανικής Επαναστατικής Φρουράς, το 2020, ο Nasrallah έγινε ο ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή στον ιρανικό άξονα - δεύτερος μετά τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές. Καθώς η Χιζμπολάχ εμπλέκεται όλο και περισσότερο στο πολιτικό σύστημα του Λιβάνου, το οποίο κάποτε είχε κατακεραυνώσει, ο Νασράλα ενδιαφέρθηκε να επεκτείνει την επιρροή του στέλνοντας πράκτορες της Χιζμπολάχ να εκπαιδεύουν συμμάχους στη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη. Έδωσε την εντύπωση ότι είχε ξεπεράσει τη μικρή του χώρα.

Πριν αναγκαστεί να αποσυρθεί στην παρανομία το 2006, ο Νασράλα ήταν περιστασιακά διαθέσιμος σε ξένους δημοσιογράφους. Κατάφερα να του πάρω μια συνέντευξη για το New York Review of Books το 2004. Στο γραφείο του στο Χαρέτ Χρέικ, ο μεταφραστής μου και εγώ γίναμε δεκτοί από έναν δημοσιογράφο του τηλεοπτικού σταθμού της Χιζμπολάχ, του al-Manar, και, μετά από μια ενδελεχή αλλά ευγενική έρευνα, πήραμε το ασανσέρ για να ανεβούμε μερικούς ορόφους. Η αίθουσα υποδοχής ήταν διακοσμημένη με φωτογραφίες του αλ-Μουσάουι, του Χομεϊνί και του Χαμενεΐ. Στην είσοδο υπήρχε μια φωτογραφία του Χαντί Νασράλα. (Παρ' όλες τις προσπάθειες της Χιζμπουλάχ να αυτοχαρακτηριστεί ως η χτυπούσα καρδιά του αραβικού εθνικισμού, δεν υπήρχαν φωτογραφίες σουνιτών Αράβων ηγετών, μια υπενθύμιση της αδυναμίας του κόμματος να αποβάλει τις σεχταριστικές του καταβολές). Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, μου έκανε εντύπωση η άνετη εξουσία που επέδειξε ο Νασράλα: οι συνάδελφοί του τον σέβονταν αλλά δεν έδειχναν να τον φοβούνται. Αν ήταν ανένδοτος στις απόψεις του, ήταν επίσης φιλικός και ανεπιτήδευτος, και ποτέ δεν καυχιόταν. Τα επιχειρήματά του ήταν σχολαστικά διατυπωμένα, αντανακλώντας την ανάγνωση της ιστορίας και τη μελέτη του εχθρού του- η θρησκεία δεν αναφέρθηκε ποτέ. (Απαντούσε στις ερωτήσεις μου στα αραβικά μέσω μεταφραστή - μιας Λιβανέζας σιίτισσας που εργαζόταν για τον ΟΗΕ - αλλά καταλάβαινε σαφώς αγγλικά).

Η περηφάνια του για το επίτευγμα του κινήματός του ήταν εμφανής. Τέσσερα χρόνια μετά τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τον Λίβανο, η Χιζμπούλα εξακολουθούσε να απολαμβάνει τη λάμψη της νίκης. Το κόμμα είχε ετήσιο προϋπολογισμό 100 εκατομμυρίων δολαρίων, μεγάλο μέρος του οποίου προμηθεύτηκε από το Ιράν, και δέκα έδρες στο κοινοβούλιο- συνέχισε να αυξάνει τη στρατιωτική του δύναμη στο νότο και στην κοιλάδα Μπεκάα. Ο Νασράλα ήταν ανένδοτος ότι η Χιζμπολάχ έπρεπε να διατηρήσει τα όπλα της σε περίπτωση που το Ισραήλ αποφάσιζε να επιστρέψει στον Λίβανο.

Το Ισραήλ, ωστόσο, δεν ήταν ο μόνος εχθρός του Νασράλα ούτε η μόνη του ανησυχία. Στο Λίβανο παρέμεινε μια διχαστική φιγούρα, ακόμη και μεταξύ εκείνων που ήταν ευγνώμονες για τον αγώνα του κατά του κατακτητή. Υπήρχαν φήμες ότι είχε συμμετάσχει στη δολοφονία λιβανέζων κομμουνιστών τη δεκαετία του 1980, καθώς και σε βιαιοπραγίες και ομηρίες με στόχο δυτικά συμφέροντα. Καθώς η Χιζμπουλάχ εξελίχθηκε σε ένα κράτος μέσα σε ένα κράτος πολύ μεγαλύτερο και ισχυρότερο από ό,τι ήταν το κράτος του Αραφάτ, οι εχθροί του Νασράλα στο Λίβανο πολλαπλασιάστηκαν. Δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τη δύναμή του για να εκμεταλλευτεί το θρησκευτικό πολιτικό σύστημα που η Χιζμπολάχ είχε καταγγείλει στο ανακοινωθέν της το 1985 ή για να εκφοβίσει και μερικές φορές να δολοφονήσει αντιπάλους, συμπεριλαμβανομένων των σιιτών επικριτών του κόμματος, όπως ο δημοσιογράφος Λόκμαν Σλιμ. Η Χιζμπούλα εμπλέκεται επίσης σε ορισμένες από τις μεγάλες καταστροφές που έπληξαν τον Λίβανο τα τελευταία χρόνια, από τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι το 2005 έως την έκρηξη του 2020 σε αποθήκη του λιμανιού της Βηρυτού, όπου η Χιζμπούλα φέρεται να αποθήκευε νιτρικό αμμώνιο. Έχει προσπαθήσει να τοποθετήσει τον εαυτό του ως μια βασιλική φιγούρα υπεράνω της πολιτικής, αλλά έχει επίσης ζητήσει με σθένος τον τερματισμό πολλών ερευνών υψηλού προφίλ και υπερασπίστηκε ακόμη και τον Riad Salameh, τον ατιμασμένο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, μετά την οικονομική κατάρρευση του 2019. Ο Νασράλα μπορεί να είχε δίκιο να οδηγήσει τη Χιζμπολάχ στην πολιτική, αλλά οι επικριτές του είχαν δίκιο να προειδοποιούν ότι το λιβανέζικο σύστημα θα διέφθειρε το κόμμα και θα ροκάνιζε τη φήμη της ακεραιότητάς του.

Όμως καμία απόφαση του Νασράλα δεν ήταν πιο επιζήμια για το κύρος του κόμματός του από την παρέμβασή του στον πόλεμο της Συρίας για λογαριασμό της δικτατορίας του Άσαντ: δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένα από τα θύματα του Άσαντ εξέφρασαν τη χαρά τους για την πρόσφατη ταπείνωση της Χιζμπολάχ. Οι λόγοι του Νασράλα μπορεί να ήταν πραγματιστικοί: Ο Άσαντ ήταν μέρος του λεγόμενου Άξονα της Αντίστασης, και αν έπεφτε από την εξουσία, η Χιζμπολάχ δεν θα μπορούσε να μεταφέρει όπλα από το Ιράν μέσω των συριακών συνόρων στον Λίβανο. (Εξίσου επικίνδυνη, από την άποψη της Χιζμπολάχ, ήταν η αυξανόμενη δύναμη των σουνιτών τζιχαντιστών στη συριακή αντιπολίτευση, εχθρών των σιιτών). Αλλά ο Νασράλα είχε αυτοχαρακτηριστεί ως υπερασπιστής των καταπιεσμένων και πολλοί δεν ήταν ευχαριστημένοι που έβλεπαν μαχητές της Χιζμπαλάχ να συνδράμουν έναν αδίστακτο πόλεμο καταστολής.

Η απόφαση του Νασράλα βοήθησε στη διατήρηση του καθεστώτος Άσαντ. Ενίσχυσε επίσης τους δεσμούς της Χιζμπολάχ με τη Ρωσία. Αλλά αποδείχθηκε εξίσου καταστροφική με την παρέμβαση της Αιγύπτου στον εμφύλιο πόλεμο της Βόρειας Υεμένης τη δεκαετία του 1960, τον οποίο ο Νάσερ περιέγραψε ως «το δικό μου Βιετνάμ». Η Χιζμπούλα δεν έχασε μόνο χιλιάδες μαχητές: το κόμμα της αντίστασης ήταν πλέον το κόμμα της αντεπίθεσης εναντίον των συμπατριωτών της Αράβων, και η συνεργασία της με τις συριακές και ρωσικές μυστικές υπηρεσίες την έκανε ευάλωτη σε αμερικανική και ισραηλινή διείσδυση. Η Χιζμπουλάχ είχε βάλει στο στόχαστρο στρατιώτες στον αγώνα της κατά του Ισραήλ, αλλά τώρα ήταν μέρος μιας εκστρατείας καμένης γης στη Συρία που δεν έκανε καμία διάκριση μεταξύ στρατιώτη και πολίτη. Μετά το 2006, η Χιζμπολάχ συμμετείχε μόνο σε περιστασιακές ανταλλαγές τίτλων με το Ισραήλ, που συνήθως αφορούσαν τα αγροκτήματα Σεμπάα, ένα κομμάτι εδάφους που η Χιζμπολάχ ισχυρίζεται ότι ανήκει στον Λίβανο και το Ισραήλ στα συριακά Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ισραηλινό έλεγχο. Κατά τα άλλα, τα σύνορα ήταν σχετικά ήσυχα - τόσο ήσυχα που οι σουνίτες ριζοσπάστες στο Λίβανο κατηγόρησαν τον Νασράλα ότι είναι ένας από τους συνοριοφύλακες του Ισραήλ. Όλα αυτά άλλαξαν, ωστόσο, στις 8 Οκτωβρίου 2023, όταν αποφάσισε να ανοίξει ένα «βόρειο μέτωπο» για την υποστήριξη της Χαμάς και του λαού της Γάζας.

Ισραηλινοί σχολιαστές, αριστεροί και δεξιοί, υποστήριξαν ότι η Χιζμπολάχ δεν είχε κανένα λόγο να εκτοξεύσει ρουκέτες στο βόρειο Ισραήλ, ότι επέλεξε να ξεκινήσει αυτή τη σύγκρουση. Ο Νασράλα είχε διαφορετική άποψη. Η Χιζμπολάχ, πίστευε, βρισκόταν «στην καρδιά της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης. Είναι μια ενιαία οντότητα και δεν μπορείτε να τη διαιρέσετε. Είναι τελικά μία πραγματικότητα». Όπως το έβλεπε, αναλάμβανε τις ευθύνες του στο πλαίσιο του Άξονα της Αντίστασης για να μειώσει την πίεση στον σύμμαχό του στη Γάζα. Οι επιθέσεις της Χιζμπολάχ στο βόρειο Ισραήλ, οι οποίες οδήγησαν στην εκκένωση περισσότερων από πενήντα χιλιάδων Ισραηλινών πολιτών, καταγγέλθηκαν από τη Δύση ως τρομοκρατία. Αλλά πολλοί Παλαιστίνιοι εκτίμησαν την υποστήριξη του Νασράλα, ειδικά από τη στιγμή που κανένας από τους άλλους Άραβες ηγέτες δεν έκανε τίποτα για να υπερασπιστεί το λαό της Γάζας. Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, μίλησε εκ μέρους πολλών από αυτούς όταν δήλωσε στον Antony Blinken λίγο μετά τις 7 Οκτωβρίου: «Ενδιαφέρομαι προσωπικά για το παλαιστινιακό ζήτημα; Δεν ενδιαφέρομαι, αλλά ο λαός μου ενδιαφέρεται, οπότε πρέπει να βεβαιωθώ ότι αυτό έχει νόημα».

Το στοίχημα του Νασράλα ήταν ότι στοχεύοντας στρατιωτικές και αμυντικές υποδομές και αποφεύγοντας σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες αμάχων, θα μπορούσε να δείξει ένα μέτρο υποστήριξης προς τον λαό της Γάζας και να αναγκάσει το Ισραήλ να καταλήξει σε κατάπαυση του πυρός με τη Χαμάς χωρίς να οδηγήσει σε κλιμάκωση στα σύνορα Λιβάνου-Ισραήλ. Γνώριζε ότι ένας πόλεμος με το Ισραήλ θα ήταν αντίθετος από τους περισσότερους ανθρώπους στο Λίβανο, συμπεριλαμβανομένων πολλών σιιτών, καθώς και από τους συμμάχους του στην Τεχεράνη, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν το οπλοστάσιο της Χιζμπολάχ σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν. Αλλά έπρεπε επίσης να διατηρήσει την εικόνα του κινήματός του ως υπέρμαχου της παλαιστινιακής αντίστασης, μια φήμη που θα είχε καταστραφεί αν δεν είχε δράσει. Εξ ου και η επιμονή του ότι δεν επρόκειτο για μια τελική αποκαλυπτική μάχη με το Ισραήλ: Η Χιζμπολάχ σκόπευε απλώς να αποτρέψει την ισραηλινή επιθετικότητα στη Γάζα και θα σταματούσε να εκτοξεύει τους πυραύλους της όταν το Ισραήλ αποδεχόταν την κατάπαυση του πυρός.

Ο Νασράλα τόνισε επανειλημμένα ότι δεν επιθυμούσε έναν ευρύτερο πόλεμο, όπως και οι σύμμαχοί του στο Ιράν, ιδιαίτερα ο συμφιλιωτικός νέος πρόεδρός του, Μασούντ Πεζεκιάν, ο οποίος έβγαλε έναν αχαρακτήριστα γκαντιανό τόνο στις εκκλήσεις του για τερματισμό των μαχών στο Λίβανο κατά την επίσκεψή του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Οι υψηλού επιπέδου ιρανικές αντιδράσεις στις προκλήσεις του Ισραήλ -ιδιαίτερα στις δολοφονίες των ηγετών της Χιζμπολάχ και της Χαμάς στη Βηρυτό, τη Δαμασκό και την Τεχεράνη- ήταν υποτονικές. Αλλά ο Νασράλα, ο οποίος είχε κερδίσει τον σεβασμό όχι μόνο των Αράβων αλλά και των Ισραηλινών για την ανάλυσή του σχετικά με τις προθέσεις των ηγετών του Ισραήλ, για μια φορά εκτίμησε λάθος τον εχθρό του, ενώ αποκάλυψε μια εκπληκτική δόση αφέλειας σχετικά με την πραγματική ισορροπία δυνάμεων. Παρόλο που η Χιζμπολάχ είχε καταφέρει να δημιουργήσει μια κατάσταση αμοιβαίας αποτροπής με τον γείτονά της, το Ισραήλ είχε αποδεχτεί μόνο απρόθυμα αυτή την κατάσταση. Επιχειρώντας να συνδέσει το βόρειο Ισραήλ και τη Γάζα στις 8 Οκτωβρίου, εκτοξεύοντας ρουκέτες «σε ένδειξη αλληλεγγύης» προς τους Παλαιστίνιους, ο Νασράλα προσέφερε στο Ισραήλ τη δικαιολογία που αναζητούσε εδώ και καιρό για να ξαναγράψει τους «κανόνες του παιχνιδιού» που διέπουν τα σύνορα από το 2006.

Μετά τις 7 Οκτωβρίου, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γιοάβ Γκαλάντ, φέρεται να ήθελε να χτυπήσει πρώτα τη Χιζμπολάχ και όχι τη Χαμάς. Ο Νετανιάχου απέρριψε τη συμβουλή του Γκαλάντ, αλλά ο πόλεμος κατά της Χιζμπολάχ, για τον οποίο το Ισραήλ προετοιμάζεται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, παρέμεινε μέρος της συζήτησης, ακόμη και όταν ο Νετανιάχου έκανε ότι άκουγε τις προειδοποιήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν για περιφερειακή ανάφλεξη. Ήξερε ότι ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν θα συνθηκολογούσαν τελικά, με μια ανόητη τελετή «ανησυχίας» και «επιφυλακτικότητας» για τον «καλύτερο δρόμο προς τα εμπρός». Τους επόμενους έντεκα μήνες, οι Ισραηλινοί σφυροκόπησαν τον νότιο Λίβανο, σκοτώνοντας αρκετές εκατοντάδες ανθρώπους και αναγκάζοντας σχεδόν εκατό χιλιάδες να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αλλά αυτό προβλημάτισε τη δυτική συνείδηση πολύ λιγότερο από τη φυγή των Ισραηλινών πέρα από τα σύνορα. Το Ισραήλ διεξήγαγε το 80% των επιθέσεων κατά μήκος των συνόρων, αλλά για άλλη μια φορά αυτή η ανισότητα ελάχιστα τονίστηκε στον αμερικανικό Τύπο, όπου η έξοδος των Αράβων υπό την ισραηλινή βία αντιμετωπίστηκε ως φυσική καταστροφή και περιγράφηκε με παθητική φωνή.

Με τις βομβιστικές επιθέσεις και τις επιθέσεις με ραδιοτηλέφωνα στις 17-18 Σεπτεμβρίου, που σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους και τραυμάτισαν χιλιάδες άλλους, έγινε πιο σαφές ότι το Ισραήλ πλησίαζε τον Νασράλα και τη Χιζμπούλα. Οι επιθέσεις δεν κατέστρεψαν μόνο το σύστημα επικοινωνιών της Χιζμπολάχ: αποκάλυψαν την πλήρη έκταση της ισραηλινής διείσδυσης στην οργάνωση, ρίχνοντάς την σε παράλυση. Στη συνέχεια ήρθε ο δολοφονικός βομβαρδισμός του Λιβάνου, κατά την πρώτη ημέρα του οποίου έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι άνθρωποι από οποιαδήποτε άλλη ημέρα από το τέλος του λιβανέζικου εμφυλίου πολέμου, και ακολούθησαν οι δολοφονίες του Νασράλα και μεγάλου μέρους της ανώτερης ηγεσίας της Χιζμπολάχ. Περίπου 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι στο Λίβανο -σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού- έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους και περισσότεροι από 1.400 έχουν σκοτωθεί. (Ένας από αυτούς ήταν ένας 56χρονος Λιβανέζος-Αμερικανός, ο Kamel Jawad, πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο οποίος εργαζόταν εθελοντικά στη γενέτειρά του, τη Nabatieh, και ο θάνατος του οποίου δεν θα ενδιαφέρει την αμερικανική κυβέρνηση περισσότερο από ό,τι ο θάνατος του 26χρονου Τουρκοαμερικανού Ayşenur Ezgi Eygi, ο οποίος πυροβολήθηκε από ισραηλινούς στρατιώτες σε μια ειρηνική διαμαρτυρία κοντά στη Ναμπλούς στις αρχές Σεπτεμβρίου).

Η Χιζμπολάχ δεν είναι ο μόνος στόχος: το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει πλήγματα κατά των ηγετών της Χαμάς και του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στο Λίβανο, καθώς και κατά των Χούτι στην Υεμένη. Και ενώ η προσοχή του κόσμου είναι στραμμένη στους πολέμους του Ισραήλ στο εξωτερικό, οι κάτοικοι της Γάζας πεθαίνουν σε αεροπορικές επιδρομές - στις 10 Οκτωβρίου, 28 άνθρωποι σκοτώθηκαν ενώ βρίσκονταν σε ένα σχολείο στην πόλη Ντέιρ αλ Μπαλάχ, ένα από τα περισσότερα από διακόσια σχολεία που βομβαρδίστηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις τον τελευταίο χρόνο - και ολόκληρες γειτονιές στη Δυτική Όχθη ισοπεδώνονται από ισραηλινές μπουλντόζες. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει σταθεί στο πλευρό του Ισραήλ ακόμη και όταν αυτό έχει ταπεινωθεί από την προκλητικότητα του Νετανιάχου, είτε επειδή πιστεύει ότι η αμερικανική πίεση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις πιθανότητες νίκης του Χάρις, είτε επειδή σιωπηρά χαιρετίζει την επίθεση του Ισραήλ ως τρόπο αποδυνάμωσης της γραμμής άμυνας του Ιράν στον Λίβανο. Ο Νετανιάχου έχει πει επανειλημμένα ψέματα στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αφού έδωσε διαβεβαιώσεις ότι η χερσαία επίθεση του Ισραήλ θα ήταν «περιορισμένη», έστειλε τον στρατό στον νότιο Λίβανο, όπου τον συνάντησαν καλά εκπαιδευμένοι μαχητές της Χιζμπολάχ, οι οποίοι, όσο υποβαθμισμένες και αν είναι οι ικανότητές τους, προετοιμάζονται για αυτή τη μάχη από το 2000 και γνωρίζουν το έδαφος πολύ καλύτερα από τους Ισραηλινούς. Μόνο την πρώτη εβδομάδα, έντεκα ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στο Λίβανο. Η Χιζμπολάχ συνέχισε επίσης να εκτοξεύει ρουκέτες προς το Ισραήλ.

Ο Νετανιάχου έχει προειδοποιήσει τη λιβανέζικη κυβέρνηση ότι αν δεν καταφέρει να απομακρύνει τη Χιζμπολάχ -κάτι που δεν έχει τη δύναμη να επιτύχει ακόμη και αν το επιθυμούσε- ο Λίβανος θα βρεθεί αντιμέτωπος με «καταστροφή και πόνο όπως βλέπουμε στη Γάζα». Εν τω μεταξύ, οι υποστηρικτές του Ισραήλ στο εξωτερικό ισχυρίζονται ότι, όπως το έθεσε ο Bernard-Henri Lévy στο Χ, «το Ισραήλ δεν εισβάλλει στον Λίβανο, αλλά τον απελευθερώνει». Μια τέτοια ρητορική δεν είναι καθόλου καινούργια. Η εισβολή στο Λίβανο το 1982 διαφημίστηκε ως «Επιχείρηση Ειρήνη για τη Γαλιλαία». Όχι μόνο απέτυχε να καταστρέψει την παλαιστινιακή αντίσταση, αλλά οδήγησε στη δημιουργία μιας ακόμη πιο αποτελεσματικής πολεμικής δύναμης: Hizbullah. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2006, η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κοντολίζα Ράις ισχυρίστηκε ότι άκουσε τους «πόνους της γέννησης μιας νέας Μέσης Ανατολής» καθώς το Ισραήλ βομβάρδιζε τον νότιο Λίβανο και τη Βηρυτό.

Το Ισραήλ επιμένει ότι δεν είχε άλλη επιλογή, κάτι που είναι αποδεδειγμένα ψευδές. Θα μπορούσε να είχε εργαστεί για να επιτύχει κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Θα μπορούσε να είχε υιοθετήσει την αμερικανο-γαλλική πρόταση για μια παύση 21 ημερών στις μάχες μεταξύ του Ισραήλ και της Χιζμπολάχ, στην οποία ο Νασράλα έδωσε την έγκρισή του, και η οποία θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει τη Χιζμπολάχ να υποχωρήσει στον ποταμό Λιτάνι. Όπως επισήμανε ο εκπρόσωπος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι, η πρόταση «δεν συντάχθηκε απλώς στο κενό. Έγινε μετά από προσεκτική διαβούλευση, όχι μόνο με τις χώρες που την υπέγραψαν, αλλά και με το ίδιο το Ισραήλ». Αντ' αυτού, όπως έκανε επανειλημμένα στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα, ο Νετανιάχου βοήθησε τους Αμερικανούς να συντάξουν μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός την οποία δεν είχε καμία πρόθεση να τιμήσει, και συνωμότησε για να σκοτώσει τους Άραβες ηγέτες με τους οποίους επρόκειτο να επιτευχθεί η κατάπαυση του πυρός: πρώτα τον Ισμαήλ Χανίγια, τον πρώην ηγέτη του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, ο οποίος σκοτώθηκε στην Τεχεράνη στις 31 Ιουλίου, και τώρα τον Νασράλα. Ο Νετανιάχου φέρεται να δίστασε να σκοτώσει τον Νασράλα, αλλά συμφώνησε στο χτύπημα καθώς επιβιβαζόταν σε αεροπλάνο για τη Νέα Υόρκη.

Η Χιζμπολάχ δεν είναι μια οργάνωση που καθοδηγείται από προσωπικότητες, ή ισχυρίζεται ότι δεν είναι, αλλά στο πρόσωπο του Νασράλα είχε έναν ηγέτη με ασυνήθιστα χαρίσματα, και ο θάνατός του είναι ένα τεράστιο, αν όχι μοιραίο, πλήγμα- είναι επίσης ένα τεράστιο πλήγμα για το Ιράν. Την 1η Οκτωβρίου, με μικρή προειδοποίηση αλλά σαφώς ως απάντηση στις δολοφονίες του Νασράλα και του Χανίγια, το Ιράν εκτόξευσε σχεδόν διακόσιους βαλλιστικούς πυραύλους στο Ισραήλ, προκαλώντας μικρή ζημιά αλλά χτυπώντας μερικές στρατιωτικές βάσεις και σκοτώνοντας έναν Παλαιστίνιο στη Δυτική Όχθη. Ο Μπάιντεν είχε συμβουλεύσει τους Ισραηλινούς να «πάρουν τη νίκη», αφού η προηγούμενη επίθεση του Ιράν τον Απρίλιο αναχαιτίστηκε (με σημαντική αμερικανική βοήθεια). Αυτή τη φορά, συμβούλεψε απλώς τον Νετανιάχου να μην επιτεθεί στις πετρελαιοπηγές του Ιράν (το αποτέλεσμα θα ήταν μεγάλη αύξηση των τιμών του πετρελαίου) ή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του. Θα τον ακούσουν οι Ισραηλινοί; Η συνήθειά τους να αψηφούν τους προστάτες τους δεν είναι καθόλου καθησυχαστική. 'Η επίθεσή μας θα είναι θανατηφόρα, ακριβής και πάνω απ' όλα αιφνιδιαστική', υποσχέθηκε ο Gallant σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου. 'Δεν θα καταλάβουν τι συνέβη και πώς συνέβη. Θα δουν τα αποτελέσματα». Αλλά ακόμη και αν οι Ισραηλινοί επιτεθούν σε ορισμένες από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι απίθανο να εκτροχιαστεί. Όπως επεσήμανε ο Avner Cohen, ο κορυφαίος ιστορικός του πυρηνικού προγράμματος του Ισραήλ, στη Ha'aretz, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι διασκορπισμένο σε ένα εκτεταμένο σύμπλεγμα εγκαταστάσεων - σε αντίθεση με την κεντρική πυρηνική εγκατάσταση του Ισραήλ στη Dimona. Οι εγκαταστάσεις του Ιράν - ορισμένες από αυτές είναι θαμμένες βαθιά κάτω από το έδαφος - είναι «αποκεντρωμένες και μπορούν να μετακινηθούν με σχετική ευκολία». Οι Ιρανοί έχουν δηλώσει ότι σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης θα εγκατέλειπαν τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. «Προτείνω ότι δεν πρέπει να παίρνουμε τις δηλώσεις τους ελαφρά τη καρδία», κατέληξε ο Κοέν.

Οι Αμερικανοί θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους αυτή την προειδοποίηση, αλλά έχουν επανειλημμένα εμφανιστεί πρόθυμοι να συνθηκολογήσουν με την ισραηλινή προκλητικότητα, ακόμη και με τον κίνδυνο να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο αμερικανικός Τύπος ήταν γεμάτος από αναφορές για «τεταμένες» σχέσεις μεταξύ του Μπάιντεν και του Μπίμπι. Στο νέο βιβλίο του Bob Woodward, War, ο Biden περιγράφει κατ' ιδίαν τον Netanyahu ως ναρκισσιστή και ψεύτη, και σε ένα σημείο του λέει κατάμουτρα: «Ξέρεις, η αντίληψη για το Ισραήλ σε όλο τον κόσμο είναι όλο και περισσότερο ότι είσαι ένα κράτος απατεώνας ή μια απάτη». Ωστόσο, για όλα αυτά τα «στελέχη», τα όπλα συνεχίζουν να έρχονται. Τον τελευταίο χρόνο, οι ΗΠΑ παρείχαν στο Ισραήλ στρατιωτική βοήθεια ύψους 18 δισεκατομμυρίων δολαρίων και διπλασίασαν τον αριθμό των δικών τους μαχητικών αεροσκαφών στην περιοχή σε περίπτωση που το Ισραήλ δεχθεί επίθεση από το Ιράν. Μετά τη δολοφονία του Nasrallah, έστειλαν αρκετές χιλιάδες περισσότερους στρατιώτες στη Μέση Ανατολή, μαζί με μοίρες μαχητικών αεροσκαφών F-15E, F-16 και F-22 και επιθετικά αεροσκάφη A-10. Το Ισραήλ εξαρτάται από τις ΗΠΑ, ωστόσο η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται να μην έχει κανένα μοχλό πίεσης - ή δεν είναι πρόθυμη να ασκήσει, δεδομένου ότι το Ισραήλ αποδυναμώνει τους ίδιους τους αντιπάλους της Ουάσιγκτον στη Βηρυτό, την Τεχεράνη και τη Γάζα. Στις 3 Οκτωβρίου, το Ισραήλ δολοφόνησε τον ξάδελφο του Νασράλα, τον Χασίμ Σαφεντίν, ο οποίος αναμενόταν ευρέως να είναι ο διάδοχός του καθώς και «ο αντικαταστάτης του αντικαταστάτη του» (λόγια του Νετανιάχου). Δεκάδες χιλιάδες άμαχοι στον ανατολικό Λίβανο -πολλοί από αυτούς Σύροι πρόσφυγες- περνούν τώρα τα σύνορα προς τη Συρία. Η καταστροφή χωριών και σπιτιών στο νότιο Λίβανο, στην κοιλάδα Μπεκάα, στα νότια προάστια της Βηρυτού και τώρα στο κέντρο της Βηρυτού, όπου 22 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αεροπορική επιδρομή με στόχο έναν ηγέτη της Χιζμπολάχ στις 10 Οκτωβρίου, θα γιορτάζεται σύντομα στο TikTok από Ισραηλινούς στρατιώτες. Ενώ η ισραηλινή εβραϊκή κοινωνία κατακλύζεται από τους εορτασμούς της 7ης Οκτωβρίου, η έκφραση του εθνικού πένθους αντισταθμίζεται από τις απολαύσεις που λαμβάνονται από την εκδίκηση και την αποκατάσταση της «αποτροπής».

Ωστόσο, η ευφορία μπορεί να αποδειχθεί βραχύβια, ειδικά καθώς αρχίζει η φθορά, τόσο στο Λίβανο όσο και στη Γάζα, όπου οι μαχητές της Χαμάς συνεχίζουν να προκαλούν τις ισραηλινές δυνάμεις. Όπως και άλλοι δευτερεύοντες πόλεμοι που διεξήχθησαν σε περιόδους τέλματος - ο γαλλικός βομβαρδισμός της Τυνησίας στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο αμερικανικός βομβαρδισμός της Καμπότζης το 1969-70 - η επίθεση στον Λίβανο είναι απίθανο να προσφέρει κάτι περισσότερο από πρόσκαιρη παρηγοριά. Η δολοφονία του Νασράλα είναι απίθανο να επιταχύνει την ήττα της Χαμάς στη Γάζα ή την επιστροφή των υπόλοιπων ομήρων (για την τύχη των οποίων ο Νετανιάχου φαίνεται να έχει χάσει κάθε ενδιαφέρον εκτός από ένα σημείο συζήτησης), πολύ λιγότερο την παράδοση του παλαιστινιακού λαού στις σιωνιστικές φιλοδοξίες. Η Χιζμπολάχ θα ανασυγκροτηθεί σιγά-σιγά και ο Νασράλα και τα στελέχη του θα αντικατασταθούν από μια νέα και όχι λιγότερο πικραμένη γενιά ηγετών που θα θυμούνται την οργή που εξαπέλυσε το Ισραήλ στον Λίβανο: τους θανάτους, τους ακρωτηριασμούς και τους εκτοπισμούς που προκάλεσε μια από τις πιο εντατικές εκστρατείες βομβαρδισμών του 21ου αιώνα. Ο θάνατος του Νασράλα είναι μια ταπεινωτική οπισθοδρόμηση για το κίνημά του, όπως ήταν η ήττα του Νάσερ το 1967 για την αραβική υπόθεση. Αλλά τίποτα δεν τροφοδοτεί την αντίσταση όσο η ταπείνωση.

Οι ηγέτες του Ισραήλ πάντα το γνώριζαν αυτό, αλλά πάντα προτιμούσαν να ταπεινώνουν (ή να σκοτώνουν) τους εχθρούς τους παρά να διαπραγματεύονται μαζί τους, πόσο μάλλον να επιτυγχάνουν μια νέα διευθέτηση που θα επέτρεπε μια δίκαιη διευθέτηση στο Ισραήλ/Παλαιστίνη. 'Ας μην κατηγορούμε τους δολοφόνους', είπε ο Moshe Dayan το 1956 στον επικήδειο λόγο του για έναν κιμπούτσνικ που σκοτώθηκε στα σύνορα με τη Γάζα από Παλαιστίνιους ενόπλους. 'Γιατί να παραπονεθούμε για το μίσος τους εναντίον μας; Εδώ και οκτώ χρόνια κάθονται στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Γάζας και βλέπουν, με τα ίδια τους τα μάτια, πώς κάναμε τη γη και τα χωριά όπου κάποτε ζούσαν αυτοί και οι πρόγονοί τους σπίτι τους». Η συμβουλή του Dayan προς τους συγκεντρωμένους πενθούντες ήταν «να μη δειλιάσουν ποτέ μπροστά στο μίσος που συνοδεύει και γεμίζει τις ζωές εκατοντάδων χιλιάδων Αράβων που ζουν γύρω μας και περιμένουν τη στιγμή που τα χέρια τους θα μπορέσουν να διεκδικήσουν το αίμα μας. Δεν πρέπει να αποστρέψουμε τα μάτια μας, για να μην αποδυναμωθούν τα χέρια μας. Αυτό είναι το διάταγμα της γενιάς μας».

Το μάθημα που πήραν οι περισσότεροι Ισραηλινοί από την 7η Οκτωβρίου ήταν ότι οι ηγέτες τους απέστρεψαν τα μάτια τους και επέτρεψαν να αποδυναμωθούν τα χέρια τους, ενώ ο Yahya Sinwar και ο Mohammed Deif ετοίμαζαν τα σχέδιά τους για την κατάκλυση της Al-Aqsa. Και κανείς δεν είχε αποστρέψει τα μάτια του περισσότερο από τον Νετανιάχου, ο οποίος είχε σφυρηλατήσει μια σιωπηρή συμμαχία με τις αρχές της Χαμάς στη Γάζα, πιστεύοντας ότι είχαν εξουδετερωθεί, ενώ έκανε ό,τι μπορούσε για να αποδυναμώσει την Παλαιστινιακή Αρχή στη Δυτική Όχθη. Ακόμη και οι υποστηρικτές του είχαν πειστεί, τις εβδομάδες μετά την 7η Οκτωβρίου, ότι η πτώση του από την εξουσία ήταν επικείμενη. Αλλά τον τελευταίο χρόνο μετέτρεψε τις επιθέσεις σε μια ευκαιρία να αναδιοργανώσει την ισραηλινή κοινωνία, μαζί με τους συναδέλφους του φασίστες Μπεζαλέλ Σμότριχ και Ιταμάρ Μπεν-Βιρ, το όραμα των οποίων για ένα Μεγάλο Ισραήλ εκκαθαρισμένο από τους Άραβες αντικατοπτρίζει το όραμα του Σινάρ για μια ισλαμική Παλαιστίνη. Απελπισμένοι για το μέλλον του Ισραήλ, ένας ανυπολόγιστος αριθμός Εβραίων με δεύτερο διαβατήριο - οι «ελίτ» που περιφρονεί ο Νετανιάχου - έχουν καταφύγει στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και τις ΗΠΑ, αλλά αντίθετα με τις φαντασιώσεις του Σινάρ και ορισμένων μελών του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη στο εξωτερικό, το κράτος δεν κινδυνεύει με κατάρρευση επειδή οι Εβραίοι της θρησκευτικής δεξιάς δεν μετακινούνται και το μέλλον της χώρας φαίνεται να τους ανήκει. Ο πολυμέτωπος πόλεμος που ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο όχι μόνο αύξησε τη δύναμή τους, αλλά ενίσχυσε τη θεοκρατία του στρατού και ενθάρρυνε τις πολιτοφυλακές των εποίκων που τρομοκρατούν τους Παλαιστίνιους χωρικούς στη Δυτική Όχθη. Ο πόλεμος έχει επίσης εμπνεύσει όλο και πιο δολοφονικές προτάσεις για εθνοκάθαρση στην Παλαιστίνη και για την αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής υπέρ του Ισραήλ. Ο συνταξιούχος υποστράτηγος Giora Eiland, ένας στοχαστής με επιρροή στους ισραηλινούς στρατιωτικούς κύκλους, πρότεινε πρόσφατα να δοθεί εντολή σε όλους τους κατοίκους της βόρειας Γάζας να εκκενώσουν την περιοχή εντός μιας εβδομάδας, πριν επιβληθεί πολιορκία στην περιοχή, με διακοπή των προμηθειών νερού, τροφίμων και καυσίμων μέχρις ότου όλοι όσοι απομένουν είτε παραδοθούν είτε πεθάνουν από την πείνα. Ο Eiland δεν είναι μια περιθωριακή φιγούρα. Γράφοντας στη Ha'aretz, ο αρθρογράφος Zvi Bar'el λέει ότι αυτό που τον φοβίζει περισσότερο δεν είναι

ο επερχόμενος πόλεμος με το Ιράν, ή η κατανόηση ότι ένας τρίτος πόλεμος στο Λίβανο δεν είναι πλέον μια βραχύβια φιλοδοξία. Είναι η αναγνώριση ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να κυβερνάται από μια κακόβουλη συμμορία που κατάφερε να μετατρέψει τη χειρότερη καταστροφή στην ιστορία της χώρας σε φάρμακο που σώζει τη ζωή της. Και χάρη στα εγκλήματά της, τα οποία οδήγησαν στην καταστροφή της περασμένης 7ης Οκτωβρίου, θα της δοθεί νέα ζωή, η οποία θα της επιτρέψει να οδηγήσει λαμπρά τη χώρα σε περισσότερους Οκτώβρηδες.

Περισσότερο από ένα χρόνο μετά την 7η Οκτωβρίου, το Ισραήλ εμπλέκεται σε μια σειρά από αλληλεπικαλυπτόμενες και επεκτεινόμενες στρατιωτικές συγκρούσεις, χωρίς ορατό τέλος. Στις πόλεις του Ισραήλ, επίσης, έχουν ανανεωθεί οι ένοπλες επιθέσεις των Παλαιστινίων που εκδικούνται την καταστροφή στη Γάζα. Το όνειρο ενός «κανονικού» κράτους, πόσο μάλλον ενός ασύλου, έχει απομακρυνθεί στο βάθος, ίσως για πάντα. «Κάτι λεπτό έχει συμβεί», έγραψε ο Yezid Sayigh στην επέτειο της 7ης Οκτωβρίου. 'Το Ισραήλ έχει ενταχθεί στο αξιοζήλευτο κλαμπ των αραβικών χωρών που έχουν παγιδευτεί για πάντα σε δικούς τους πολέμους'. Αυτοί οι πόλεμοι είναι απίθανο να τελειώσουν σύντομα, επειδή οι Παλαιστίνιοι δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, αλλά προς το παρόν εξυπηρετούν έναν άλλο σκοπό: επιτρέπουν στον Νετανιάχου να προσκολληθεί στην εξουσία μπροστά στις κατηγορίες για διαφθορά και την οργή για την καταστροφική αποτυχία του να αποτρέψει την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου και την αδιαφορία του για τους ομήρους που βρίσκονται ακόμη στη Γάζα. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι αυτός είναι ο πόλεμος του Νετανιάχου. Είναι επίσης του Ισραήλ και υποστηρίζεται από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ισραηλινών Εβραίων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που τον απεχθάνονται. (Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ που αντιτίθενται στον πόλεμο κινδυνεύουν να συλληφθούν για «υποκίνηση»- μια Παλαιστίνια που εξέφρασε τη λύπη της για τη δολοφονία των παιδιών στη Γάζα αποβλήθηκε από το σχολείο). Πράγματι, η υποστήριξη του πολέμου είναι ένα από τα λίγα πράγματα στα οποία συμφωνεί ο πικρά διχασμένος εβραϊκός πληθυσμός.

Το ανθρώπινο κόστος αυτών των πολέμων είναι συγκλονιστικό. Περισσότεροι από 42.000 επίσημα νεκροί στη Γάζα - και πιθανώς δεκάδες χιλιάδες βρίσκονται κάτω από τα ερείπια. Αναζωπύρωση της πολιομυελίτιδας, εκτεταμένος υποσιτισμός, αυξανόμενη πείνα. Μια επιδημία ακρωτηριασμών, μια γενιά ορφανών. Κάποτε, θα μπορούσε κανείς να γράψει ότι ήταν «τραγικό» το γεγονός ότι το Ισραήλ, ένα κράτος στο οποίο εγκαταστάθηκαν πολλοί επιζώντες του Ολοκαυτώματος μετά τον πόλεμο, ένα κράτος αφιερωμένο στη διασφάλιση της εβραϊκής επιβίωσης μετά την καταστροφή στην Ευρώπη, υπέβαλλε έναν άλλο λαό σε απάτριδες, καταπίεση και διώξεις. Αλλά μετά τη Γάζα είναι απλώς εξοργιστικό - και γίνεται ακόμη πιο εξοργιστικό από την ικανότητα του Ισραήλ να εξασφαλίζει τη δυτική διπλωματική υποστήριξη και τα όπλα επικαλούμενο το Ολοκαύτωμα. Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο σε μια τέτοια θιγμένη στάση. Ο Μιλόσεβιτς στη Βοσνία, ο Πούτιν στην Τσετσενία και ο Άσαντ στο Χαλέπι δεν ήταν διαφορετικοί. Ακόμη και οι Γερμανοί μπορούσαν να αναφερθούν στην αγριότητα των βομβαρδισμών των πόλεών τους κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ακριβώς οι Ισραηλινοί συνεχίζουν να αναφέρονται στην 7η Οκτωβρίου, σαν να ξεκίνησε η ιστορία εκείνη την ημέρα. Ωστόσο, η απέραντη δυστυχία της 7ης Οκτωβρίου δεν μετέτρεψε και δεν μετατρέπει το κράτος του Ισραήλ σε θύμα μιας σύγκρουσης στην οποία είναι ο κύριος θύτης. Και ενώ οι δυτικές δυνάμεις μπορεί να είναι πρόθυμες να υποκύψουν στη χειραγώγηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος από το Ισραήλ, αυτό έχει σπαταλήσει το όποιο ηθικό κεφάλαιο είχε ακόμη στον υπόλοιπο κόσμο. Έχει επίσης θέσει σε κίνδυνο τη φυσική ασφάλεια των Εβραίων στη διασπορά, όπου τα περιστατικά αντισημιτικής βίας αυξάνονται. Οι ηγέτες του Ισραήλ αναμφίβολα θα εκλάβουν τέτοιους παροξυσμούς οργής, που προκλήθηκαν από τη δική του συμπεριφορά, ως απόδειξη ότι οι Εβραίοι χρειάζονται ένα εθνοτικά αποκλειστικό κράτος για την επιβίωσή τους. Η αρχαία μνήμη της θυματοποίησης και η αλαζονεία της στρατιωτικής δύναμης -και τα δύο προικισμένα από μια υπερδύναμη προστάτη- έχουν τυφλώσει τους Ισραηλινούς για την ευθύνη τους σε αυτόν τον πόλεμο και έχουν καταδικάσει τους Παλαιστίνιους σε κατοχή, απαρτχάιντ και τώρα σε γενοκτονία.

Είναι δύσκολο να δει κανείς ποια στρατηγική, αν υπάρχει, κρύβεται πίσω από την απερίσκεπτη κλιμάκωση του πολέμου από το Ισραήλ. Αλλά η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τακτικής και στρατηγικής μπορεί να μην σημαίνει πολλά στην περίπτωση του Ισραήλ, ενός κράτους που βρίσκεται σε πόλεμο από την ίδρυσή του. Η ταυτότητα του εχθρού αλλάζει - οι αραβικοί στρατοί, ο Νάσερ, η PLO, το Ιράκ, το Ιράν, η Χιζμπούλα, η Χαμάς - αλλά ο πόλεμος δεν τελειώνει ποτέ. Οι ηγέτες του Ισραήλ ισχυρίζονται ότι αυτός ο πόλεμος είναι υπαρξιακός, ένα ζήτημα εβραϊκής επιβίωσης, και υπάρχει μια δόση αλήθειας σε αυτόν τον ισχυρισμό, επειδή το κράτος είναι ανίκανο να φανταστεί την ισραηλινοεβραϊκή ύπαρξη παρά μόνο στη βάση της κυριαρχίας επί ενός άλλου λαού. Η κλιμάκωση, επομένως, μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκει το Ισραήλ, ή είναι διατεθειμένο να διακινδυνεύσει, αφού θεωρεί τον πόλεμο ως καθήκον και πεπρωμένο του. Ο Ράντολφ Μπορν είπε κάποτε ότι «ο πόλεμος είναι η υγεία του κράτους», και ο Νετανιάχου και ο Γκάλαντ σίγουρα θα συμφωνούσαν.

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο διαδίκτυο στις 2 Οκτωβρίου και ενημερώθηκε στις 11 Οκτωβρίου.

Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο FacebookEmailΕκτύπωση

Adam Shatz

Ο Adam Shatz είναι συντάκτης του LRB στις ΗΠΑ. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου Writers and Missionaries ( Συγγραφείς και ιεραπόστολοι): Essays on the Radical Imagination, το οποίο περιλαμβάνει αρκετά κομμάτια από την εφημερίδα, και The Rebel's Clinic: The Revolutionary Lives of Frantz Fanon. Έχει γράψει για την LRB για θέματα όπως ο πόλεμος στη Γάζα, ο Φανόν, ο πόλεμος της Γαλλίας στην Αλγερία, η μαζική φυλάκιση στην Αμερική , και οι Deleuze και Guattari. Η σειρά podcast του LRB's , Human Conditions, εξετάζει την επαναστατική σκέψη στον 20ό αιώνα μέσα από συζητήσεις με τους Judith Butler, Pankaj Mishra και Brent Hayes Edwards. Εγγραφείτε εδώ.

Περισσότερα από αυτόν τον συνεργάτη

Μετά τον Νασράλα

10 Οκτωβρίου 2024

Η κάθοδος του Ισραήλ

20 Ιουνίου 2024

Εκδικητικές παθολογίες

2 Νοεμβρίου 2023

Περισσότερα από Adam Shatz

Εκδηλώσεις

Βιβλιοπωλείο London Review

Τσάγκος, οι αποικίες της Βρετανίας και η νεοϊμπεριαλιστική επανατοποθέτησή της - Tanzil Chowdhury

 

12 Οκτωβρίου 2024 δημοσιεύτηκε στο Legal Form



Όπως μετέδωσε με αγαλλίαση το BBC,[1] το Ηνωμένο Βασίλειο επιβεβαίωσε ότι «παραιτείται από την κυριαρχία» για να «παραδώσει τα νησιά Τσάγκος στον Μαυρίκιο σε μια ιστορική κίνηση». Η κοινή δήλωση τόσο του Γραφείου Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και της κυβέρνησης του Μαυρίκιου περιγράφει αυτό ως μια «σημαδιακή στιγμή», που αποδεικνύει τη «διαρκή δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου για την ειρηνική επίλυση των διαφορών και το κράτος δικαίου»-[2 ] εκφράζοντας μάλιστα κάποια μεταμέλεια κατά τη διάρκεια της διαδικασίας (αν και δεν είναι σαφές ποιος ακριβώς ευθύνεται - «η συνθήκη θα αντιμετωπίσει τα λάθη του παρελθόντος»-).
Αυτή η δήλωση, που ομολογεί τα επιτεύγματα των «μεγάλων ανδρών» του Καρλάι, είναι, ωστόσο, τυπική συσκοτίωση. Το Αρχιπέλαγος Τσάγκος (επίσης γνωστό ως Βρετανικό Έδαφος του Ινδικού Ωκεανού) είναι μια βρετανική αποικία, την οποία μια φθίνουσα παγκόσμια δύναμη πιέστηκε να παραιτηθεί από την αναγκαστική κυριαρχία της, αφού το Διεθνές Δικαστήριο επιβεβαίωσε, αυτό που πολλοί από εμάς γνώριζαν, ότι η διαδικασία αποαποικιοποίησης της πρώην αποικίας του Βρετανικού Μαυρίκιου δεν είχε ολοκληρωθεί νόμιμα. [3] Ελάχιστα περιέχονται στη δήλωση σχετικά με την αναγκαστική εκδίωξη περίπου 2000 Τσαγκουσιανών, τα ρατσιστικά κυβερνητικά τηλεγραφήματα που τους περιέγραφαν ως «Ταρζάνους ή άνδρες της Παρασκευής»,[4] ή τη μυθοπλασία που προπαγάνδιζε ο τότε νομικός σύμβουλος του Υπουργείου Εξωτερικών, Andrew Aust, ότι οι 200 και πλέον ετών Τσαγκουσιανοί ήταν ένας «ημιμόνιμος» πληθυσμός.[5 ] Αυτή η περιθωριοποίηση έχει διαρκέσει και στις τρέχουσες συζητήσεις για τη συνθήκη, με τις φωνές των Τσαγκουσιανών να επικρίνουν τη συνολική απουσία τους από τις διαδικασίες. Αξιοσημείωτο επίσης σε αυτές τις συζητήσεις είναι ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο (με την πλήρη υποστήριξη της Ινδίας του Μόντι) θα διατηρήσουν τη στρατιωτική τους βάση στο Ντιέγκο Γκαρσία για μια αρχική περίοδο 99 ετών- μια βασική κομβική υποδομή που υποστηρίζει τα καθεστώτα συσσώρευσης των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στη Δυτική Ασία και την περιοχή του Ινδικού Ειρηνικού.
Οι αποικίες της Βρετανίας ως μέσα προβολής νεο-ιμπεριαλιστικής ισχύος
Η Επιτροπή των 24 των Ηνωμένων Εθνών διατηρεί έναν κατάλογο «μη αυτοδιοικούμενων εδαφών» (NSGT) τα οποία «δεν έχουν ακόμη αποκτήσει πλήρη αυτοδιοίκηση». 10 από αυτά τα NSGT στον κατάλογο «διοικούνται» από το Ηνωμένο Βασίλειο. Εκτός από το κατ' ευφημισμόν μητρώο για τις de facto αποικίες, υπάρχει και μια άλλη ανωμαλία. Η Βρετανία στην πραγματικότητα διατηρεί imperium σε 14 αποικίες (προηγουμένως Εξαρτημένα Εδάφη, τώρα Υπερπόντια Εδάφη, εφεξής αναφερόμενα ως BOT), διάσπαρτες σε όλο τον κόσμο. Δύο βρίσκονται στην Ευρώπη (Γιβραλτάρ, Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων), ορισμένες έχουν υψηλά επίπεδα αυτοδιοίκησης (π.χ. Βερμούδες, Τερκς και Κάικος), άλλες έχουν μικρό (π.χ. Νήσοι Πίτκαιρν) ή καθόλου μόνιμο πληθυσμό (π.χ. Βρετανικό Ανταρκτικό Έδαφος, Νότια Γεωργία και Νότιος Νήσος Σάντουιτς)- αλλά όλες είναι «κτήσεις» του βρετανικού στέμματος. Πράγματι, το 2009, τα Τερκς και Κάικος, ένα έδαφος με υψηλό επίπεδο αυτοδιοίκησης σε απόσταση σχεδόν 7000 χιλιομέτρων, διοικούνταν απευθείας από έναν κυβερνήτη, εκπρόσωπο του Βρετανικού Στέμματος. Αν και ορισμένοι μπορεί να έχουν ακούσει για ορισμένα εδάφη, είτε ως σημαντικός δείκτης βρετανικής εθνικιστικής εχθρότητας (π.χ. Νήσοι Φόκλαντ), είτε ως τα μακρινά σφραγισμένα σεντούκια θησαυρού των υπερπλουσίων που διαφεύγουν (π.χ. Νήσοι Κέιμαν), πολλοί άνθρωποι είναι πιθανό να αγνοούν εντελώς αυτή την κατά τα άλλα κρυμμένη αυτοκρατορία. Παράλληλα με διάφορους άλλους αυτοκρατορικούς μηχανισμούς διακυβέρνησης, τα Σώματα του Κοινοβουλίου μπορούν να νομοθετούν και για τα 14 εδάφη[6], και η Δικαστική Επιτροπή του Μυστικού Συμβουλίου -με έδρα το κτίριο του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ηνωμένου Βασιλείου στο Middlesex Hall του Λονδίνου- ενεργεί ως το ανώτατο δικαστήριό τους.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο, δεν διατηρεί την κυρίαρχη εξουσία σε αυτά τα 14 εδάφη για συμβολική επιτήδευση ή λόγω της συνεχούς προσήλωσης σε κάποια ευγενή πολιτιστική αποστολή. Καθένα από αυτά εξυπηρετεί έναν συγκεκριμένο σκοπό για την προβολή της νεοϊμπεριαλιστικής ισχύος της Βρετανίας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σε αυτό που η Vanessa Ogle[7 ] έχει αναφέρει ως «καπιταλισμό των αρχιπελάγων», ορισμένες ΒΟΤ (π.χ. Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, Τερκς και Κάικος και Νήσοι Κέιμεν) λιπαίνουν τους ήδη λαδωμένους τροχούς του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, λειτουργώντας ως φορολογικοί παράδεισοι, μητρώα σημαιών ευκαιρίας, υπεράκτιες χρηματοπιστωτικές αγορές και τραπεζικά ιδρύματα (τα οποία προσέφεραν στους επενδυτές πλεονεκτήματα που δεν υπήρχαν στις εθνικές χρηματοπιστωτικές αγορές) και εξωτερικού εμπορίου ή ειδικές οικονομικές ζώνες. Η ανάπτυξη αυτή καθοδηγήθηκε σε μεγάλο βαθμό, όπως γράφει η ίδια, από την επιθυμία των εποίκων που επέστρεψαν από την αυτοκρατορία να διατηρήσουν τις ευνοϊκές φορολογικές συνθήκες που είχαν βιώσει κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατίας. Τα νομικά και χρηματοοικονομικά πλαίσια που δημιουργήθηκαν σε αυτά τα εδάφη επέτρεψαν σε ιδιώτες και επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν τους διαφορετικούς φορολογικούς κώδικες, δημιουργώντας ένα σύστημα νομικο-πολιτικο-οικονομικής ανομοιομορφίας που θύμιζε το αυτοκρατορικό παρελθόν, σε ένα νεοαυτοκρατορικό παρόν.
Το Ακτορίτι και η Δεκέλεια, γνωστές και ως Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων, είναι μια άλλη ΒΔΤ που αποτελείται από μικρές λωρίδες γης στα νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά της Κύπρου. Η προμήθεια όπλων και πληροφοριών πληροφοριών προς το κράτος απαρτχάιντ των εποίκων-αποικιοκρατών του Ισραήλ θα ήταν απροσμέτρητα πιο δύσκολη αν δεν υπήρχαν οι SBAs. Το έδαφος βρίσκεται λιγότερο από 200 μίλια μακριά από το Τελ Αβίβ, με χρόνο πτήσης κάτω από μία ώρα. Σε αντίθεση με άλλες ΒΟΤ, οι οποίες τυπικά διοικούνται μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, ο διαχειριστής, ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του βρετανικού στρατού, αναφέρεται αντ' αυτού στο Υπουργείο Άμυνας. Τις πρώτες εβδομάδες μετά την7η Οκτωβρίου, η Haaretz ανέφερε μια τεράστια μεταφορά αεροπλανοφόρων, όπλων και στρατιωτικού προσωπικού που αναπτύχθηκαν στις ΣΒΑ[8] Εδώ και αρκετό καιρό, το Αποχαρακτηρισμένο Ηνωμένο Βασίλειο[9] έχει παρουσιάσει λεπτομερώς τη μυστική βοήθεια των ΣΒΑ στον γενοκτονικό πόλεμο του Ισραήλ κατά της Γάζας. Η κυβέρνηση των Εργατικών της Βρετανίας χρησιμοποίησε τα αποικιακά εδάφη για να πραγματοποιήσει πάνω από 100 αναγνωριστικές πτήσεις πάνω από τη Γάζα για να βοηθήσει τις προσπάθειες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. 42 από αυτές τις αποστολές πραγματοποιήθηκαν πάνω από τη Γάζα κατά τον πρώτο πλήρη μήνα διακυβέρνησης των Εργατικών. Μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο και την απάντηση του Ιράν στις επιθέσεις κατά της πρεσβείας του στη Βηρυτό και τις δολοφονίες του Ισμαήλ Χανίγια και του Σαγίντ Χασάν Νασράλα, η κυβέρνηση των Εργατικών ανέπτυξε ένα στρατιωτικό μεταγωγικό αεροπλάνο A400M και μαχητικά αεροσκάφη Typhoon στο κράτος του απαρτχάιντ.

Το Ντιέγκο Γκαρσία ως στρατιωτική υποδομή για συσσώρευση
Επιστρέφοντας στο Αρχιπέλαγος Τσάγκος- η ιδέα για την κατασκευή στρατιωτικής βάσης ξεκίνησε ως η «Στρατηγική Αντίληψη για τα Νησιά», η οποία πρότεινε το Ντιέγκο Γκαρσία ως τοποθεσία για μια αμερικανική στρατιωτική βάση. Οι ΗΠΑ ανησυχούσαν ότι οι αναδυόμενες μετα-αποικιακές κυβερνήσεις θα ήταν εχθρικές προς την παρουσία αμερικανικών ναυτικών βάσεων στο έδαφός τους και επιρρεπείς στη σοβιετική επιρροή. Ως εκ τούτου, παρουσιάστηκε ως λύση η κατασκευή ναυτικών βάσεων σε στρατηγικά τοποθετημένα ελαφρά κατοικημένα, απομονωμένα νησιά που εξακολουθούσαν να ελέγχονται από φιλικές δυτικές δυνάμεις. Η πολιτική αυτή κέντρισε το ενδιαφέρον ανώτερων στρατιωτικών αξιωματούχων των ΗΠΑ, ιδίως καθώς το πετρέλαιο συνέχιζε να ρέει στον Περσικό Κόλπο και το προκύπτον περιφερειακό κενό ισχύος μετά τη βρετανική ήττα στη Διώρυγα του Σουέζ. Το «πρόβλημα» και για τις δύο κυβερνήσεις, ωστόσο, ήταν η παρουσία μόνιμου πληθυσμού σε αυτά τα νησιά. Η εκδίωξη των Τσάγκων είναι καλά τεκμηριωμένη[10] και μέχρι τις 26 Μαΐου 1973 είχε ολοκληρωθεί η απέλαση περίπου 2.000 Τσάγκων. Λίγους μόνο μήνες μετά την εκδίωξη των νησιών, η βάση χρησιμοποιήθηκε για την πτήση αεροσκαφών επιτήρησης για την υποστήριξη του Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου Yom Kipur του 1973.

Χαρακτηριστικά, η κατασκευή της στρατιωτικής βάσης στο Ντιέγκο Γκαρσία γίνεται αντιληπτή με όρους ρεαλιστικής πολιτικής ως ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος των ΗΠΑ στην παράκτια περιοχή του Ινδικού Ωκεανού. Ωστόσο, όπως έχω υποστηρίξει αλλού[11], η στρατιωτική βάση ήταν μια βασική κομβική υποδομή για την καπιταλιστική αναπαραγωγή[12]. Με τον ίδιο τρόπο που οι δρόμοι και οι σιδηρόδρομοι κατασκευάστηκαν από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις στις αποικίες τους για να συνδέσουν τους τόπους παραγωγής εμπορευμάτων με τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις αγορές, οι στρατιωτικές βάσεις ήταν απαραίτητες για τη διασφάλιση της παραγωγής και της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, υπογράφοντας τα συμφέροντα του κεφαλαίου με την απειλή ή τη χρήση βίας. Για παράδειγμα, η στρατιωτική βάση με το ειρωνικό όνομα Camp Justice στο Ντιέγκο Γκαρσία ήταν ένας κρίσιμος τόπος ανεφοδιασμού για την εισβολή του 2003 και τη νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση του Ιράκ, αυτό που ο David Harvey ανέφερε ως δημιουργική καταστροφή[13].

Τι θα γίνει στη συνέχεια;
Η συνθήκη μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και του Μαυρίκιου πιθανότατα δεν θα δημοσιευθεί πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου στο κράτος του Ινδικού Ωκεανού. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές ενδείξεις στην κοινή δήλωση σχετικά με το πώς θα μοιάζει η διαδικασία της «αποαποικιοποίησης». Η δήλωση περιγράφει «μετασχηματιστική εταιρική σχέση υποδομών», η οποία υποστηρίζεται από «επιχορηγήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, για την υλοποίηση στρατηγικών έργων που δημιουργούν ουσιαστικές αλλαγές για τους απλούς Μαυριταίους και ενισχύουν την οικονομική ανάπτυξη». Με τον ίδιο τρόπο, λοιπόν, που οι προσπάθειες αποαποικιοποίησης στα μέσα του 20ου αιώνα αφορούσαν πρώην αυτοκρατορικές δυνάμεις που επένδυσαν κεφάλαια σε τεράστια έργα υποδομής σε νέα μετα-αποικιακά κράτη, το αρχιπέλαγος Τσάγκος μπορεί επίσης να γίνει τόπος για βρετανική χρηματοδότηση και επενδύσεις, ιδίως καθώς το βρετανικό κράτος και το βρετανικό κεφάλαιο ξεκινούν την επανατοποθέτησή τους μετά το Brexit για να προσπαθήσουν να προβάλουν την παγκόσμια ισχύ τους εκτός Ευρώπης. Κατά ειρωνικό τρόπο, αλλά και με συνέχειες από τους ιστορικούς της προγόνους, η αποαποικιοποίησητου 21ου αιώνα υπό το παγκόσμιο κεφάλαιο μπορεί απλώς να είναι η επαναδιατύπωση της αυτοκρατορικής εξουσίας.

Ο Tanzil Chowdhury είναι αναπληρωτής καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Queen Mary του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, συνδιευθυντής του Κέντρου για το Δίκαιο και την Κοινωνία σε Παγκόσμιο Πλαίσιο και μέλος της συντακτικής ομάδας του Legal Form.

[1] Andrew Harding, 'UK will give sovereignty of Chagos Islands to Mauritius' (BBC 2004)<https://www.bbc.co.uk/news/articles/c98ynejg4l5o&gt,
[2] FCDO, «Κοινή δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου και του Μαυρίκιου, 3 Οκτωβρίου 2024» (FCDO 2024)<https://www.gov.uk/government/news/joint-statement-between-uk-and-mauritius-3-october-2024&gt,
[3] Νομικές συνέπειες του διαχωρισμού του αρχιπελάγους Τσάγκος από τον Μαυρίκιο το 1965 https://www.icj-cij.org/case/169
[4] Denis Greenhill, Diplomatic Cable<https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6d/Diplomatic_Cable_signed_by_D.A._Greenhill%2C_dated_August_24%2C_1966.jpg&gt,
[5] David Vine, Island of Shame: The Secret History of the US Military Base on Diego Garcia (Princeton Press 2011) 92
[6] Μόλις το 2018, το βρετανικό κοινοβούλιο ψήφισε έναν νόμο που εφαρμόζεται στις ΒΟΤ, τον νόμο περί κυρώσεων και καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος, ο επικεφαλής υπουργός του Γιβραλτάρ, ένας κατά τα άλλα ακλόνητος συμπατριώτης της βρετανικής κυριαρχίας, τον περιέγραψε ως «σύγχρονη πράξη αποικιοκρατίας».
[7] Vanessa Ogle, «Archipelago Capitalism: Tax Havens, Offshore Money, and the State, 1950s-1970s» (2017) 122, 5 American Historical Review
[8] Avi Scharf και Anshel Pfeffer, 'OSINT Shows Third U.S. Naval Group Arrives in Mideast, Countries Prep Prep to Evacuate Thousands' (Haaretz 2023)<https://archive.li/vKFe4&gt,
[9] Matt Kennard, 'Keir Starmer's 100 spy flights over Gaza in support of Israel' (Declassified, 2024)<https://www.declassifieduk.org/keir-starmers-100-spy-flights-over-gaza-in-support-of-israel/&gt,
[10] David Vine, Island of Shame: The Secret History of the US Military Base on Diego Garcia (Princeton Press 2011)
[11] Tanzil Chowdhury, «Executive Robbery': UK public law, race, and «regimes of dispossession» (2024) 51, 1 Journal of Law and Society
[12] Βλ. επίσης Laleh Khalili, «The infrastructural power of the military: The geoeconomic role of the US Army Corps of Engineers in the Arabian Peninsula» (2017) 24, 4 European Journal of International Relations: Catherine Lutz (επιμ.), Οι βάσεις της αυτοκρατορίας: The Global Struggle against US Military Posts (Pluto Press 2008)
[13] David Harvey, «Ο νεοφιλελευθερισμός ως δημιουργική καταστροφή» (2007) 610, 10 The American Academy of Political and Social Science

Avishai Ehrlich- At the end of a damned year of war, the citizens of Israel should understand: you can't sit on bayonets

 [Published in Zoha 09.10.2024 https://zoha.org.il/132706/ ]

Avishai Ehrlich - Στο τέλος ενός καταραμένου έτους πολέμου, οι πολίτες του Ισραήλ θα πρέπει να καταλάβουν: δεν μπορείς να κάθεσαι πάνω σε ξιφολόγχε

[Δημοσιευτηκε στην εφημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ισραήλ Zoha]

Η μεταφορά της έντασης του πολέμου στο Λίβανο αποσπά την προσοχή από τη Γάζα και τη δέσμευση της κυβέρνησης για την επιστροφή των απαχθέντων

Ακτιβιστές της Hadash και της Peace Partnership σε διαδήλωση κατά της δεξιάς κυβέρνησης και υπέρ της συμφωνίας για τις απαγωγές (Φωτογραφία: Eric Marmor / Flash 90)

Avishai Ehrlich

09.10.2024

Ήταν η πιο καταραμένη χρονιά στην ιστορία του κράτους του Ισραήλ. Το μέλλον του Ισραήλ καλύπτεται από την ομίχλη ενός παρατεταμένου πολέμου χωρίς ορατό στόχο, χωρίς ημερομηνία λήξης και χωρίς τιμή. Στη Δυτική Όχθη διεξάγεται μια βίαιη εκστρατεία λεηλασίας των εδαφών Β και μια οριστική αποτροπή της δυνατότητας δημιουργίας κράτους και ύπαρξης για τους Παλαιστίνιους. Η κυβέρνηση, ο στρατός και η αστυνομία εργάζονται για τους εποίκους. Η «Συμμαχία του Αβραάμ» - Σαουδική Αραβία, ΗΠΑ και Ισραήλ - απειλεί να αποκόψει τους Παλαιστίνιους από την αραβική και ισλαμική υποστήριξη και αλληλεγγύη.

Στο πλαίσιο της εκδίκησης που ακολούθησε την 7/10, το Ισραήλ κατέστρεψε τη Γάζα, δολοφόνησε περισσότερους από 40.000 και υποβάθμισε τους κατοίκους της Γάζας σε πεινασμένους και εξαθλιωμένους πρόσφυγες. Στο Ισραήλ, περίπου 100.000 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους φέτος και ζουν μέσα στο πένθος, το τραύμα και χωρίς εικόνα για το μέλλον. Η επιστροφή των απαχθέντων, το σύμβολο της αμοιβαίας εγγύησης και ο πρώτος διακηρυγμένος στόχος του πολέμου, διαλύεται ενόψει της άρνησης του Ισραήλ να εγκαταλείψει τη Γάζα και ενόψει της ιεράρχησης άλλων πεδίων. Ένας πόλεμος ξέσπασε μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου που περιλαμβάνει επίσης τη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί πιθανότατα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο ισραηλινός στρατός επιδίδεται στη συστηματική καταστροφή της Δυτικής Όχθης, της Γάζας και του Λιβάνου. Το Ιράν μόλις τάχθηκε στο πλευρό του Λιβάνου. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ υποστηρίζουν το Ισραήλ. Ο πόλεμος έγινε περιφερειακός.

Οι εφεδρείες έγιναν μόνιμες: στρατολογούνται ξανά και ξανά. Οι στρατεύσιμοι χάνουν τη ζωή τους, τις δουλειές τους, τις επιχειρήσεις και τις σπουδές τους. Τα παιδιά τους είναι μονογονεϊκές οικογένειες και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι σχεδόν μη λειτουργικό. Δεν εργάζονται, δεν σπουδάζουν, δεν χτίζουν (απαγόρευση εισόδου Παλαιστινίων εργατών). Οι κρατικές δαπάνες εκτοξεύονται στα ύψη, οι τιμές είναι τρομερά υψηλές, οι επενδυτές εξαφανίζονται, το χρέος μετακυλίεται στο μέλλον, η οικονομία συρρικνώνεται και η διεθνής εμπιστοσύνη στην οικονομία του Ισραήλ πέφτει κατακόρυφα. Οι νέοι εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού στη Μόκα. Σήμερα, το Ισραήλ είναι μια απομονωμένη και λεπτεπίλεπτη χώρα, της οποίας οι πρώην φίλοι απομακρύνονται από αυτήν. Δεν πετάς στο Ισραήλ, είναι δύσκολο να φύγεις και να έρθεις στο Ισραήλ, δεν υπάρχουν τουρίστες. Στα θεσμικά όργανα του ΟΗΕ, το Ισραήλ έχει την ιδιότητα του εγκληματία πολέμου και του δράστη γενοκτονίας. Όταν ο πρωθυπουργός του μιλάει στον ΟΗΕ, οι περισσότεροι εκπρόσωποι σηκώνονται και φεύγουν. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών απαγορεύεται να επισκεφθεί το Ισραήλ.

Θυμάται κανείς άλλος τις τσάντες των 1000, 2000, 4000; Τη σαμπάνια, τα πούρα, τον Μωυσή και τα υποβρύχια; Τη δίκη του Νετανιάχου; Θυμάται κανείς άλλος ότι έδωσαν μάχη ενάντια στο ενδεχόμενο ο Νετανιάχου να γίνει πρωθυπουργός όσο ήταν σε δίκη; Θυμάται κανείς άλλος ότι κάποτε υπήρχαν κρατικές εξεταστικές επιτροπές για θέματα στα οποία η κυβέρνηση ή οι ηγέτες της απέτυχαν; Θυμάται κανένας άλλος ότι ο Νετανιάχου είναι υπεύθυνος για τη χρεοκοπία των 7/10; Θυμάται κανείς τη νομική μεταρρύθμιση; Θυμάται κανείς άλλος ότι υπήρχαν δικαστές στην 69η μοίρα που αρνήθηκαν να προσφερθούν εθελοντικά; Θυμάται κανείς τη διαμαρτυρία; Δεν ακούσαμε γι' αυτήν πρόσφατα. Οποιοσδήποτε μπορούσε να διαμαρτυρηθεί λόγω των πυραύλων Θυμάται κανείς ότι οι καθηγητές και οι δάσκαλοι μπορούσαν να μιλήσουν στις αίθουσες διδασκαλίας και η τηλεόραση δεν ήταν μόνο αντιπολίτευση; Θυμάται κανείς τι είπε ο Σαχάρ για τον Νετανιάχου; Θυμάται κανείς ότι μιλούσαν για την ειρήνη και την πράσινη γραμμή;

Το Ισραήλ, από τη σιωνιστική δεξιά μέχρι την αριστερά, πιστεύει ότι μπορεί να ζήσει χωρίς λύση του παλαιστινιακού προβλήματος, ενώ αυτό ανατινάζεται επανειλημμένα στα μούτρα του σε έναν πόλεμο που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο. Η εξάρτηση του Νετανιάχου από τη Χαμάς για την αποτροπή πολιτικών διαπραγματεύσεων συνάδει με την αγνόηση των ενδείξεων ότι η Χαμάς προετοιμάζεται για επίθεση εδώ και χρόνια. Αυτό είναι μέρος της νοοτροπίας των περισσότερων Εβραίων στο Ισραήλ: περιφρόνηση για τους Παλαιστίνιους, στήριξη της ασφάλειας στη βία και λαχτάρα για εκδίκηση και μια τελική και αιώνια νίκη.

Ο Σινουάρ κατάφερε να επαναφέρει το παλαιστινιακό πρόβλημα στο επίκεντρο της παγκόσμιας σκηνής, αλλά με τι τρομερό κόστος για εμάς και το λαό μας; Χωρίς αξιοπρέπεια στη ζωή, το Ισραήλ άφησε στους Παλαιστίνιους μόνο την αξιοπρέπεια του θανάτου ως χέρια. Η «πλημμύρα της Αλ Άκσα» είναι ένα τρομερό αποτέλεσμα της απελπισίας, της «επιλογής του Σαμψών», της καταστροφής του σπιτιού πάνω στους κατοίκους του. Είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τι πίστευε ο Σινουάρ ότι θα συνέβαινε μετά τη δολοφονική εκστρατεία στο Φάκελο της Γάζας.

Η καταστροφή και η διάλυση των αραβικών χωρών της περιοχής

Είναι αδύνατο να κατανοήσουμε την τρέχουσα κατάσταση στη Μέση Ανατολή χωρίς να κατανοήσουμε τις μακροχρόνιες διαδικασίες καταστροφής και διάλυσης των αραβικών χωρών που γειτνιάζουν με το Ισραήλ: την καταστροφή του Λιβάνου μετά τον εμφύλιο πόλεμο, την καταστροφή του Ιράκ μετά τον Σαντάμ Χουσεΐν και την καταστροφή της Συρίας μετά τον εμφύλιο πόλεμο, την αδυναμία της Αιγύπτου μετά την επανάσταση των Αδελφών Μουσουλμάνων, την καταστροφή και τη διαίρεση στη Λιβύη και την Υεμένη. Μόνο στην απουσία ενός λειτουργικού κράτους, όταν δεν υπάρχει κεντρικό μονοπώλιο στα μέσα βίας, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και να υπάρξουν η Αλ Κάιντα, το ISIS και οι πολιτοφυλακές «πληρεξούσιοι».

Μόνο χάρη στη διάλυση των γύρω χωρών, ο Qasem Soleimani θα μπορούσε να υφάνει το «πολυ-σενάριο» («δακτύλιος της φωτιάς») ως μέρος του ιρανικού δόγματος ασφαλείας μαζί με την πυρηνική ανάπτυξη. Αυτή η έννοια της ασφάλειας βασίζεται στη δημιουργία ποικίλων υποκρατικών δυνάμεων, οι οποίες δημιουργήθηκαν από τη διάλυση των κρατών και τη σύνδεσή τους με το Ιράν μέσω της χρηματοδότησης, του εξοπλισμού και της εκπαίδευσης. Όλα αυτά δημιουργώντας παράλληλα μια ενότητα σκοπού μεταξύ τους μέσω της ιδεολογίας της ισλαμικής αντίστασης στο κέντρο - ένας λαϊκιστικός αγώνας των καταπιεσμένων (όχι με την ταξική μαρξιστική έννοια) κατά της Δύσης , κατά των ΗΠΑ και του κύριου συμμάχου τους στην περιοχή μας, του Ισραήλ, για τη δημιουργία ενός θρησκευτικού, πανισλαμικού έθνους πιστών με επικεφαλής τον εκπρόσωπο του Θεού, τον Αγιατολάχ. Το ιρανικό όραμα δεν είναι ένα αριστερό όραμα- Είναι ένα αποκαλυπτικό μεσσιανικό όραμα όπως το όραμα της μεσσιανικής δεξιάς στο Ισραήλ.

Το Ισραήλ επέλεξε να επεκτείνει τον πόλεμο

Από την Πρωτοχρονιά, το Ισραήλ βρίσκεται, εκ των πραγμάτων, στην αρχή ενός πολέμου πολλαπλών αρένων με τους Παλαιστίνιους, τη Χεζμπολάχ, τους Χούτι και το Ιράν. Αυτός ο πόλεμος δεν χρειαζόταν να επεκταθεί: Είναι ακόμη δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία με τη Χαμάς. Αλλά το Ισραήλ επέλεξε να τον επεκτείνει. Αυτός είναι ένας πόλεμος επιλογής. Η πλήρως δεξιά κυβέρνηση, χωρίς την αντίθεση της σιωνιστικής αντιπολίτευσης, επέλεξε να αρνηθεί τη συμφωνία με τη Χαμάς και έτσι να τερματίσει επίσης την επέμβαση της Χεζμπολάχ στο βορρά και να απελευθερώσει τους απαχθέντες στη Γάζα. Ο Νετανιάχου επέλεξε να επεκτείνει τον πόλεμο στο Λίβανο αντί να τον μειώσει. Στο Λίβανο, το Ισραήλ πραγματοποίησε προκλητικές ενέργειες επίδειξης, ορισμένες από τις οποίες ήταν παράνομες, με σκοπό να ωθήσει το Ιράν σε δράση. Το Ισραήλ κλιμάκωσε σκόπιμα την τοπική σύγκρουση σε περιφερειακό πόλεμο και μετέτρεψε τη μάχη κατά της Χαμάς σε μάχη για περιφερειακή ηγεμονία. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τη σφαγή στη Λωρίδα της Γάζας για να κινητοποιήσει τη νομιμότητα, την υποστήριξη και τη δυτική (και αραβική) συνεργασία για την αντιπαράθεση με το Ιράν.

Είναι βολικό για τις ΗΠΑ να παρουσιάζονται στο περιθώριο, σαν να μην είναι στο προσκήνιο: να περιορίζουν τον πόλεμο στις σφαίρες του διεθνούς δικαίου- ως ένας αξιοπρεπής και ουδέτερος μεσολαβητής- να αποτρέπουν τις «υπερβολές του Ισραήλ» όταν αυτό ενεργεί ως εγκληματίας πολέμου- ως ευεργέτης, παρέχοντας τρόφιμα και φάρμακα (η προβλήτα της Γάζας που δεν λειτούργησε). Είναι βολικό για τις ΗΠΑ να ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν πριν από τις ισραηλινές ενέργειες. Ποιος μπορεί να το ελέγξει; Είναι όλα μια συγκάλυψη. Οι σχολιαστές (όπως ο Alon Panax) που διαδίδουν αυτή την άποψη στο «φιλελεύθερο» κοινό στο Ισραήλ γνωρίζουν ότι συκοφαντούν. Οι ΗΠΑ καταλαβαίνουν πολύ καλά τι συμβαίνει στη Μέση Ανατολή. Ο Μπάιντεν είναι μια έμπειρη αλεπού του πολέμου. Οι βαρείς βομβαρδισμοί που οι ΗΠΑ φάνηκε να έχουν αποτρέψει από το Ισραήλ στην πρώτη εκστρατεία, επιβλήθηκαν από το Ισραήλ στη δεύτερη εκστρατεία - με την εξόντωση του Νασράλα στο υπόγειο καταφύγιο στην Νταχάια. Η απαγόρευση που επέβαλε ο Μπάιντεν για την κατάληψη της Ράφα, όταν το Ισραήλ προσπαθούσε ακόμη να μεταφέρει τους κατοίκους της Γάζας προς την κατεύθυνση του Σινά, εξαφανίστηκε όταν το Ισραήλ ήθελε απεγνωσμένα οι Παλαιστίνιοι να διαφύγουν στην Αίγυπτο και αποφάσισε να εισέλθει στη Ράφα και να αποκλείσει την αιγυπτιακή πλευρά.

Η Κεντρική Διοίκηση του ΝΑΤΟ ενημερώνεται εκ των προτέρων για κάθε ισραηλινή κίνηση, αφού είναι ένας από τους εγκριτές της. Έτσι γίνεται όταν η Ιορδανία, το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία, μαζί με το αμερικανικό και το βρετανικό ναυτικό, υπερασπίζονται τον ουρανό του Ισραήλ. Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι υποστηρίζουν το «δικαίωμα του Ισραήλ στην άμυνα». Το ερώτημα παραμένει: ποιος και πώς ερμηνεύει τι περιλαμβάνει αυτό το δικαίωμα της άμυνας;

Η διαμάχη και η κρίση, προφανώς, μεταξύ Μπάιντεν και Νετανιάχου είναι επίσης ψευδείς. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία εβδομάδα που οι εκπρόσωποι του Μπάιντεν να μην συμμετέχουν σε συζητήσεις στο Ισραήλ. Ο Μπιντάν και ο Νετανιάχου συναντώνται όταν είναι απαραίτητο. Ο Νετανιάχου έχει έναν ειδικό υπουργό για τις αμερικανικές υποθέσεις, τον Ρον Ντερμέρ, ο οποίος εργάζεται χωριστά από τον υπουργό Εξωτερικών. Υπάρχει πλήρης συνεργασία μεταξύ του Γενικού Επιτελείου και του Αρχηγείου της Κεντρικής Διοίκησης του ΝΑΤΟ με επικεφαλής τον στρατηγό Κορίλα. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Ισραήλ σε όλους τους διεθνείς θεσμούς- του παρέχουν ένα στρατιωτικό αμυντικό οπισθόφυλλο- χρηματοδοτούν ένα σημαντικό μέρος του ισραηλινού στρατιωτικού προϋπολογισμού και της στρατιωτικής έρευνας - οι ΗΠΑ παρείχαν πρόσφατα 5 δισεκατομμύρια δολάρια στο «Light Fund» - το ισραηλινό όπλο λέιζερ. Το Ισραήλ εξαρτάται πλήρως από την εισαγωγή όπλων και πυρομαχικών από τις ΗΠΑ. Το Ισραήλ είναι η κύρια αμερικανική δύναμη που σταθμεύει μόνιμα στη Μέση Ανατολή. Μερικές φορές χρειάζεται βοήθεια - αλλά δεν είναι ανεξάρτητο: η έκταση της αυτονομίας του βρίσκεται στα χέρια των ΗΠΑ.

Τα αίτια της επέκτασης του πολέμου

Η επιλογή της σημερινής κυβέρνησης σε έναν περιφερειακό πόλεμο έχει πολλούς παράγοντες και αξίζει μια ξεχωριστή ανάλυση. Εδώ θα ειπωθεί μόνο ότι ένας πόλεμος με το Ιράν βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων της κυβέρνησης και του στρατού για περισσότερο από μια δεκαετία. Στη διάλυση της ιρανικής πυρηνικής συμφωνίας από τον Τραμπ το 2018, το Ισραήλ είχε μεγάλη επιρροή. Το Ισραήλ επεδίωξε και πέτυχε τη διαμόρφωση αυστηρών και ασφυκτικών οικονομικών κυρώσεων στο Ιράν. Η ιρανική απάντηση ήταν - ένας αγώνας δρόμου προς μια κατάσταση πυρηνικού κατωφλίου στον εμπλουτισμό και την ανάπτυξη της βόμβας και την εκτόξευση πυραύλων. Το Ιράν απάντησε επίσης με την αύξηση των επενδύσεων στους πληρεξουσίους του, σύμφωνα με το δόγμα «Δακτύλιος της φωτιάς» του Σουλεϊμανί. Το Ιράν υπέγραψε επίσης, το 2022, τη συμμετοχή του στη «Συμμαχία της Σαγκάης» υπό την ηγεσία της Ρωσίας και της Κίνας.

Ενάντια στο Ιράν, το Ισραήλ ανέπτυξε την τριεπίπεδη άμυνά του και προχώρησε σε αντιαεροπορικούς πολέμους σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τη μεταφορά όπλων ακριβείας στον πληρεξούσιο. Τόσο το Ισραήλ όσο και το Ιράν επενδύουν στους αντιπάλους τους σημαντικό μέρος των πόρων τους εις βάρος των επενδύσεων στην ανάπτυξη και την ευημερία. Αλλά τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ είναι πολύ ευάλωτες χώρες: Το Ισραήλ είναι πυκνό και μικρό , και το Ιράν, το οποίο εξαρτάται από τους τερματικούς σταθμούς πετρελαίου και τα ευάλωτα λιμάνια πετρελαίου, στα οποία βασίζεται σχεδόν το σύνολο της οικονομίας του. Δεν υπάρχει ιστορική εχθρότητα μεταξύ τους, και δεν υπάρχει κανένα κοινό σύνορο μεταξύ τους. Η λύση του παλαιστινιακού προβλήματος μπορεί να θέσει τέλος στην αντιπαλότητά τους, ακόμη και στο παρελθόν, υπό ένα φιλοαμερικανικό καθεστώς.

Υπάρχει όμως και ένας εσωτερικός παράγοντας για την επέκταση του πολέμου: η διαμαρτυρία κατά του Νετανιάχου συνεχίστηκε όλο το χρόνο παρά τις μάχες στη Γάζα, ενώ η έμφαση της ανανεώνεται καθώς αλλάζει η εθνική ατζέντα. Η κατάσταση πολέμου είναι μια κλασική δικαιολογία για την κατάργηση των ατομικών δικαιωμάτων και των πολιτικών δικαιωμάτων- Είναι καιρός για κυβερνητική μεταρρύθμιση. Σε κατάσταση πολέμου, είναι πολύ εύκολο να σταματήσει μια διαμαρτυρία και να φιμωθεί η εσωτερική αντίσταση. Η φασιστική κυβέρνηση στο Ισραήλ θέλει να εξαλείψει το παλαιστινιακό πρόβλημα με τη μεταφορά, την προσάρτηση των παλαιστινιακών εδαφών και την πλήρη υποταγή των Παλαιστινίων που είναι πολίτες του Ισραήλ και οι οποίοι υποβιβάζονται στο καθεστώς των υπηκόων.

Η λιβανέζικη λάσπη

Η μεταφορά της έντασης του πολέμου στο Λίβανο αποσπά την προσοχή από τη Γάζα και τη δέσμευση της κυβέρνησης για την επιστροφή των απαχθέντων. Η παραμερισμός της πίεσης για την απελευθέρωση των απαχθέντων διευκολύνει την απόρριψη της απαίτησης της Χαμάς να αποσυρθεί ο IDF από τη Γάζα ως μέρος της συμφωνίας για τους απαχθέντες.

Η δεξιά κυβέρνηση θέλει να κρατήσει τη Γάζα και να την εγκαταστήσει με εποίκους. Ο Σμότριτς και ο Μπεν-Γβιρ δεν εγκατέλειψαν το όραμά τους και ο φασίστας πρωθυπουργός εξαρτάται από αυτούς για τη συνέχιση της διακυβέρνησής του. Η επέκταση του πολέμου στο Λίβανο και το Ιράν αναβάλλει τη λύση του προβλήματος της Γάζας τουλάχιστον μέχρι τις αμερικανικές εκλογές. Ένας πραγματικός πόλεμος στο Λίβανο θα δυσκολέψει τον όποιο νέο πρόεδρο εκλεγεί να τον σταματήσει στη μέση. Είναι πιθανό η αναβολή του τέλους των επιχειρήσεων στη Γάζα να συνεχιστεί μέχρι να ληφθεί μια απόφαση στο Λίβανο, ώστε να καμφθεί το πνεύμα αντίστασης της Χαμάς. Να θυμάστε και να έχετε στο επίκεντρο ότι διεξάγεται ένας πόλεμος στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και το Λίβανο, ακόμη και όταν δεν τοποθετείτε τις τρεις περιοχές στην ίδια τάξη.

Πολλοί θυμούνται ακόμα τις προηγούμενες εισβολές του Ισραήλ στο Λίβανο. Η εισβολή ήταν σχετικά εύκολη. Στην αρχή υπήρχαν και Λιβανέζοι που έριχναν ρύζι. Αλλά με τη συνέχιση της ταλαιπωρίας και της καταστροφής, στο τέλος όλοι μισούν τον κατακτητή και αρχίζει ένας μακρύς και αιματηρός ανταρτοπόλεμος. Στον πόλεμο του Λιβάνου της Ασούνα, πέρασαν 18 χρόνια μέχρι να φύγει το Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν θέλει μόνο μια ζώνη ασφαλείας (όπως ορίζει η συμφωνία του 1701). Για να μπορέσει ο κόσμος να επιστρέψει στα σπίτια του στο βορρά, δεν πρέπει να υπάρχει κανείς που να προσπαθεί να στείλει πυραύλους στο βορρά. Οι πύραυλοι, παρεμπιπτόντως, μπορούν επίσης να εκτοξευθούν και βόρεια του Λιτάνι. Ως εκ τούτου, η Χεζμπολάχ θα πρέπει να καταστραφεί σε όλο τον Λίβανο, καθώς και η Χαμάς σε όλη τη Γάζα. Αλλά η Χεζμπολάχ είναι ανάμεσα στους ανθρώπους του, θα πουν. Είναι αδύνατο να γίνει διάκριση. Στο Λίβανο θα σκοτωθούν και θα τραυματιστούν γέροι, γυναίκες και παιδιά όπως και στη Γάζα. Ο στόχος της καταστροφής της Χεζμπολάχ είναι σχεδόν εξίσου δύσκολος με την καταστροφή των σιιτών στο Λίβανο (περίπου 40%). Το Ισραήλ δεν έχει καμία λύση στο Λίβανο.

Ζητάμε τον τερματισμό των πολέμων και της κατοχής στη Δυτική Όχθη, τη Λωρίδα της Γάζας και το Λίβανο τώρα. Ζητάμε μια συμφωνία για την επίλυση των συγκρούσεων μόνο με ειρηνικά μέσα, αναγνωρίζοντας παράλληλα την αμοιβαία αναγνώριση του δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοδιάθεση, το δικαίωμα των Παλαιστινίων στο κράτος τους στην Παλαιστίνη και το δικαίωμά τους στην ισότιμη ιθαγένεια και την αναγνώριση του πολιτισμού τους στις χώρες διαμονής τους.

Ζητάμε την άμεση απελευθέρωση όλων των απαχθέντων και κρατουμένων χωρίς περαιτέρω όρους. Ζητούμε την αποπυρηνικοποίηση της Μέσης Ανατολής. Καλούμε το Ισραήλ και το Λίβανο να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την επίλυση των διαφορών σχετικά με τα μεταξύ τους σύνορα και να αφοπλίσουν τις πολιτοφυλακές ώστε να λειτουργήσουν ως πολιτικά κόμματα. Καλούμε όλες τις χώρες να συμμετάσχουν στην ειρήνευση στη Μέση Ανατολή και τον ΟΗΕ - να δημιουργήσει τους μηχανισμούς και να δημιουργήσει τις δυνάμεις που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή των συμφωνιών και την αποκατάσταση της περιοχής.

Republic of Cyprus: Genocide and Ecocide

Alberto Florentin (This is the English translation of an article published in Anatropi in 13 July 2024) “Niko, Niko you can’t hide, you are supporting genocide.” This slogan is chanted at all United for Palestine rallies. The unconditional support for Israel from the entire Greek Cypriot Right is glaring. To support the Palestinians more effectively… Continue reading Republic of Cyprus: Genocide and Ecocide

Κύπρος μου τι σε εκάμαν;

Κύπρος μου τι σε εκάμαν; Να ανήκεις στο καρτέλ των εγκληματιών πολέμου.

Πάει ο πρόεδρος σας τζ̆αι κάμνει δήλωσην υποταγής στους πολιτικούς υποστηριχτές τζ̆αι χρηματοδότες εισβολών, εγκλημάτων πολέμου τζ̆αι γενοκτονίας ενάντια σε γειτονικούς λαούς (αξιόπιστος τζ̆αι προβλέψιμος σύμμαχος, η Κύπρος ανήκει στην Δύση) τζ̆αι ο κόσμος ψουμνίζει κρέας να κάμει τα ψητά της Κυριακής.

Σκοτώννεται κόσμος, σφάζουνται λαοί, τζ̆αι η αριστερά που θα έπρεπεν να είναι ο πολιτικός εμπνευστής τζ΅αι εκφραστής της οργής τους κόσμου απλά μελαχονιέται. Ρε μα τζ̆οιμούνται οξά περιπαίζουν μας; Αντιλαμβάνουνται τί σημαίνει « συνεργασία στον τομέαν της ασφάλειας τζ̆ιαι της ενέργειας »;

Εκαταντήσαν τον Θεοδόσην Πιερίδην βραβείον για μπουρζ̆ουά μποέμ μικροαστούς διανοούμενους. «Λογαριάσατε λάθος με τον νού σας εμπόροι ». Πάει τζ̆αι ο Πιερίδης. « Όθεν ήρθατε πάτε, φοβεροί Αμερικάνοι ». Περασμένα μεγαλεία έκφρασης του αριστερού πατριωτισμού που για τους διεθνιστές δεν μπορεί να είναι άλλον που τον αντιιμπεριαλισμόν. «Θα αναμένουμε από το αποτέλεσμα για να κρίνουμε» μας είπεν ο Κουκουμάς. Το αποτέλεσμαν εχτές ήταν 18 νεκροί που βομβαριδμόν σχολείου ζ̆αι σφυροκόπημα με βομβαρδισμούς της νότιας Βυριτού. Εχτές ανάμενες. Κρίνε σήμμερα.

Βρε κάμνει η κυβέρνηση της χώρας στρατηγικήν συμμαχίαν με το κέντρον του ιμπεριαλισμού ακριβώς την ώραν που διενεργεί γενοκτονίαν, την ώραν που κάμνει εισβολήν τζ̆αι εγκλήματα πολέμου τζ̆αι η αντίδραση της αριστεράς είναι να μελαχονιέται; Βρε η χώρα μας γίνεται σύμμαχος γενοκτονίας!!!

Βράζει η ψυσ̆ή μου να ξέρω τους ανάξιους λλίους κυβερνώντες της χώρας μου να την δίννουν πας το άρμαν εγγλημάτων πολέμου. Να τους θωρώ σαν αδύναμα υποτακτικά κκομπλεξιά χωρκατούθκια να σέρνουνται σαν τα σκουλούτζ̆ια για να παίξουν τον ρόλον του παράσιτου πας τον δολοφόνον τζ̆αι τον άρπαγαν πέρκι τους δώσει κανέναν παξ̆ίσ̆ιν που αυτά που θα του αρτηρίσουν που ότι αρπάξει πον να σταματήσει να σκοτώννει, όταν θα τα κάμει ούλλα δικά του (στρατηγικός σύμμαχος στην ασφάλειαν τζ̆αι την ενέργειαν λέει ο Γεροσ̆σ̆ύπου κάμνωντας το κκελλούϊν του κάτω μπροστά στον 90% άνοιαν εντιπρόσωπον του ιμπεριαλισμού που του εδώκαν κολλούαν να θκιαβάσει τα φιρμάνια. Ο Νότιος Λίβανος τζ̆αι η πρόσοψη της Γάζας που θα αρπάξει για να διοικεί το εγκληματικόν κράτος του Ισραήλ έσ̆ει κάζ̆ια).

Σκληρή η αλήθεια σαν αλέτρι.

 

Έσκισε τη γη, θεμέλιωσε τον πόθο,

έπνιξε τις φύτρες της προπαγάνδας τους

και λευτερώθηκε μέσα στην μυστική άνοιξη.

Είχε βουβαθεί το λουλούδι της, κυνηγηθεί

το συναγμένο φως της, είχε χτυπηθεί…

λέει ο Νερούδα στο Κάντο Χενεράλ

…Ώρα χτεσινή, ώρα μεσημεριού,

ώρα σημερινή ξανά, ώρα καρτερεμένη

ανάμεσα στο λεφτό που πέθανε και σ’ αυτό που γεννιέται,

στην αγκαθιασμένη εποχή της ψευτιάς.

Οι καταβολές μας, όλος αυτός ο κόσμος που ενειρεύτηκεν την ουτοπίαν, την αθρωπιάν την κοινωνικήν δικαιοσύνην, την ειρήνην για τους λαούς, όλοι αυτοί που εθυσιαστήκαν, όλοι αυτοί που εκλάψαν πολύ για να μάθουν τον κόσμον να γελάσει δεν είναι για κοσμικά ιβέντς. Τα κοσμικά ιβέντς ας έρτουν όταν θα σιγάσουν τα κανόνια του ιμπεριαλισμού, όταν θα σταματήσουν τα θραύσματα των μεγαπόμπων να τρουπούν τα κορμούθκια των μωρών τους, τα κορμούθκια των δικών μας αθώων μωρών, όταν θα σταματήσουν οι έποικοι να αρπάζουν γην τζ̆αι να ξιριζώννουν ελιές, όταν θα κάτσουν οι γενοκτόνοι τζ̆αι οι εγγληματίες πολέμου φυλακήν.

Οι υποτακτικοί απόγονοι των πραξικοπηματιών που εκαταστρέψαν τον τόπον για να διοριστούν κυβερνήτες τζ̆αι να πετύχουν να πιάσουν την θέσην αυτού που απομυζά το δρώμαν, τον κόπον, την εργασίαν του κόσμου ή να αρπάζει τον δημόσιον πλούτον να πλουτίζει, δεν θα ηττηθούσιν με κοσμικά ιβέντς, με κοσμικές συμμαχιούλλες ή με μελαχονιάσματα « εφιστούμεν την προσοχήν… » Βρε βάλλουν την χώραν σε συμμαχίαν εγληματικών γκάγκστερ πολέμου τζ̆αι σεις φοάστε να τους πείτε ακόμα ποιοί είναι; τί κάμουν; Καρτεράτε να πέψουν τα παιθκιά σας στους πολέμους που κυρίσσουν οι Αμερικάνοι για να αντιδράσετε; Διάτε τους το σ̆αίριν σας το καθαρόν να σας το ξιμαρίζουν που κάμνουν ττόκκες τζ̆αι λυκοσυμμαχίες με τους εγκληματίες για να κάμνετε εποικοδομητικήν αντιπολίτευσήν;

Τα λόγια του America insurrecta (1800) του Πάβλο Νερούδα στα ελληνικά που εμελοποίησεν στο αριστούργημαν του ο Μίκης Θεοδωράκης τζ̆αι τραουδά ο Πανδής τζ̆αι ξησικώννει τους Έλληνες θα τα έβρετε δαμαί.

Πάω να κλάψω τα μωρά που εσκοτώσαν εχτές. Αρρώστησα να μην μπορώ να κάμω τίποτε. Ούτε καν μιαν κραυγήν, ή μιαν δήλωσην αλληλεγγύης για αυτούς που κραυγάζουν την ώραν που συμμαχεί η χώρα μου με τους εγκληματίες τζ̆αι στηρίζει εγκλήματα.

THE MOVEMENT THAT PAVED THE WAY TO THE OPENING OF THE CHECK-POINTS

I was the T/C Coordinator of the Movement (Contact Group) for Independent and Federal Cyprus. Our Movement was the first bi-communal establishment of T/Cs and G/Cs since the first terror wave of the TMT in 1958.

On 13-16 May 1989, about 20 Cypriots gathered in West Berlin with the call of a German environmental group “Bildungswerk für Demokratie und Umweltschutz” and we initiated our “Movement for Independent and Federal Cyprus” with a mass participation in Nicosia in the garden of Lidra Palace Hotel on 23-24 September 1989. A document entitled “Views and Basic Principles”, which was adopted at the same place on 20-21 January 1990, was presented to the public in Greek, Turkish and English. (See the English text here: http://myislandcyprus.blogspot.com/2016/11/the-first-bi-communal-movement-for.html )

We carried out various activities for the realization of our basic principles. The most important of these were the conferences of three T/C opposition party leaders on 14 December 1989 by Alpay Durduran (New Cyprus Party), on 19 January 1990 by Mustafa Akıncı (Communal Liberation Party) and on 23 February 1990 by Özker Özgür (Republican Turkish Party). The conferences took place in the G/C part of Nicosia, where opportunity was given to explain the G/C community their views on various aspects of the Cyprus problem. This was the first time in the near history of the two communities. The G/C wing of the Movement informed us that these conferences were very useful and were widely reflected in the G/C press.

In the third and last joint meeting that we held on 10-11 February 1990, five papers, written by the G/Cs and T/Cs, were discussed. Unfortunately, we did not have the opportunity to continue our discussions on issues such as the views of the G/C side on the equality and guarantees, the structure of the federal state, and how this will be reflected in everyday life in a federal solution. The T/C leadership banned our intercommunal contacts by citing the demonstrations of the nationalist G/C students that started in March 1990. After this incident, only 5 of the 44 applications we made were allowed. The most important was the participation of Aziz Nesin, the famous Turkish humourist writer, in the events organized between 17 and 19 December 1990, due to his visit to the free part of our island. About 80 T/Cs attended cultural meetings in the G/C part of Nicosia for three nights. Journalists, writers and artists had the opportunity to meet their colleagues. Aziz Nesin held a press conference in the occupied northern part of Nicosia and about 20 G/C artists and writers were allowed to accompany him during his visit.

On 26 February 1991, our activity about the Federal State in the US was held at the Ledra Palace Hotel in the buffer zone, but the one about Yugoslavia on 22 March 1991 was not allowed.

In addition, we made various attempts to bring together journalists, doctors, cartoonists and writers from both sides of the divide. Some of these were allowed, but we could not get the permission for most of them. (http://myislandcyprus.blogspot.com/2014/04/the-list-of-attempts-to-have.html )

On 6 May 1991, a three-man delegation of our Movement visited Mr. Atakol, the Foreign Minister whose department was responsible for giving the permissions. We were asked once again to make a statement that we are not coming from the occupied area, when we meet with our compatriots. I, as the T/C coordinator of the Movement, told Mr. Atakol that I accepted the occupation as the reality. Later Mr. Atakol reported this incident to Mr. Denktash, who wrote a letter to the Commander of the “Turkish Peace Forces”, telling him not to give ever any permission to the T/C coordinator and to the other three persons accompanying me during that visit.

On 13 May 1991 the T/C Committee of the Movement for an Independent and Federal Cyprus filed a complaint with the Council of Europe, Commission on Human Rights in Strasbourg in order to protest the restrictions imposed on our freedom of travel in our own country. This application (No.18270/92, Ahmet Cavit An and others v. Cyprus) made the T/C leadership furious, which reacted in the press against us. (Vatan newspaper, 25 May 1991)

Within the three years of our Movement (24 September 1989 – 8 September 1992) , I applied 87 times for myself or for the T/C members of the Movement to get permission for contacts in political, cultural, medical and social fields. Unfortunately, only 15 of these applications received a positive response.

As my freedom of organization in my homeland was restricted, I decided to lodge an application to the ECHR against Turkey on 8 September 1992 and it was declared admissible in 1998. (Case of Djavit An v. Turkey, Application No.20652/92)

From 8 September 1992 until 14 April 1998, I filed 147 applications to the occupation authorities to allow me to visit the free area (58 for political reasons, 47 for cultural reasons, 25 for medical reasons and 17 for social reasons.) From the 147 applications, 122 were rejected by the Denktash regime and 22 were approved. It should be noted that most applications were filed for participation at bi-communal meetings. (A detailed report can be read here: http://myislandcyprus.blogspot.com/2014/01/affidavit-of-drahmet-djavit-an.html )

On 20 February 2003, a press release was published about the judgement of the ECHR. "The Court considered that all the meetings the applicant wished to attend were designed to promote dialogue and an exchange of ideas and opinions between Turkish Cypriots living in the north and Greek Cypriots living in the south, with the hope of securing peace on the island," the release said. "The refusals to grant these permits to the applicant in effect barred his participation in bi-communal meetings, preventing him from peacefully assembling with people from both communities" it added. Under Article 41 (just satisfaction) of the Convention, the Court awarded the applicant 15,000 euros for non-pecuniary damage and 4,715 euros for costs and expenses.” Two months later the check-point at Ledra Palace was opened for crossings, which was the most important development since the division of our island in 1974.

T/C State Attorney, Zaim Necatigil, who was defending Turkey at the ECHR, wrote the following in Turkish in his book “The Cyprus Conflict and Turkey in the grip of ECHR: Cases brought against Turkey by the Greek Cypriot Administration and the Greek Cypriots before the European Commission of Human Rights and the European Court of Human Rights,  Ankara 2005”:

"The TRNC Government took a very dramatic decision on April 21, 2003 with the number E-762-203 number and lifted from 23 April 2003 onwards, except some formalities, all the restrictions in order to facilitate the crossings, mutually from North to the South and from South to the North." (p.189)

 “There was a great impact of the Cavit An’s application to the European Court of Human Rights, which announced its decision on 20 February 2003,  on the opening of the gates on the “Green Line” on 23 April 2003. It is not possible to see the opening of the gates as a coincidence that came after this provision." (p.189)

"A compensation should have been paid to Cavit An. The Attorney-General of the TRNC contacted Cavit An, the Euro account was opened in a bank in the TRNC and the compensation and the judicial expenses were credited to that account. After the court's decision, the gates were opened and the objectives of the decision were fulfilled."(p.190)

 On 6 January 2019, the G/C newspaper Politis reported that in 2018, the T/Cs made 1,000,076 crossings and the G/Cs made 1,000,014 crossings from the 9 check-points on the dividing line. But unfortunately my wish of having a common political party has not yet been established!

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK… CHILDREN KILLED IN PALEKYTHRO AND MARATHA…

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK… CHILDREN KILLED IN PALEKYTHRO AND MARATHA…

*** Reflections on children killed in 1974…

Children who were no one's enemy…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

One of my readers, a 14-year-old boy on the 24th of August 2024, under the heading "The silent cry of 1974" writes the following text and shares it on his social media, accompanied by the photo of the "missing" child from Palekythro, Yiannis Souppouris… He is the grandson of a famous Cypriot peace activist and just like his grandpa, he too is very dedicated from a very young age to defending peace… This is what he writes:
"The other day, I went around Palekythro… There were also signs left over by the war in the village… But something else had drawn me towards this village… That day, just as always, the traces of the past was still fresh but there was something different about this village. It was as though the ghosts of the past were still roaming this village…
In that village, in the southern part of our island, and also from Sevgul Uludagh, I have heard of the story of Yiannis Souppouris who had been killed in 1974… He was still a child… His milk teeth had only started falling, maybe he was just playing with his friends in the street or maybe with his family spending a hot summer day…
Everyone has a story on this island… But the story of Yiannis touches you in a different way… It is an exemplary story of how the innocence can disappear among the ruthlessness of war… A child who was not anyone's enemy, who did not belong to any side, a child who only wanted to live… But there you go, the war does not discriminate even that!
Actually an acquaintance I had from Palekythro in the southern part of our island was the first person to tell me the story of Yiannis. "He was so small" he had said, "he was so innocent…" It was as though he could still see the face of Yiannis as he looked far away with tears in his eyes…
"What if a child dies, what of it?" I said to myself… This war brought no benefits to anyone… Neither to the Greek speaking persons, nor to the Turkish speaking persons… Only thing that remained was missing persons, pain and wounds that would never heal… The story of Yiannis became the voice of those who could not have their voices heard among this pain… He became a symbol for those who didn't deserve any war…
After I heard this story, I thought a lot… Maybe, I am thinking, we shouldn't be so much involved in the past but look towards the future… But how? While the memory of Yiannis and those like him are still fresh, how can we forget? He is a memory we shouldn't forget… So that we would not make same mistakes it is a memory so that no other child would go through this pain…
All of a sudden I realized that even though I had never seen the face of Yiannis, I could picture him in front of my eyes… Maybe he became an image of all the missing for me… A symbol of how futile and meaningless war is…
The memory of Yiannis reminds me of how valuable peace and harmony is… It reminds me that for his memory, we have to create a better world for every child…
As I was leaving Palekythro it was as though the ghost of Yiannis came with me… The innocent look in his eyes, his silent screams… Is it possible to forget him? And actually no, we should not forget him… We should always remember him and become the voice of him and those like him… Because in this dark history of Cyprus, children like Yiannis can be our light…
Sometimes I am thinking, maybe we can really do something… Maybe it is still not too late! In the memory of Yiannis, we can realize his dreams and dreams of others like him… For a more peaceful Cyprus…
I shall not forget Yiannis… And other innocent persons like him… They will continue to live in our memory and in our hearts… Because Cyprus is a place like that… At every corner there is a story and in every story there is a lesson to draw from… And we should never forget those lessons… Kids should eat sweets, not get bullets and die…
The future of Cyprus is hidden in these stories…
When the two communities find peace, maybe Yiannis will also be found…"

A PHOTO OF KIDS…
Erato Kozakou Markoulli meanwhile shares the photo of a classroom of kids from Maratha, the Turkish Cypriot kids who had been killed by EOKA B on the 14th of August 1974... Except one kid in the photo, Shafak Nihat and his family the whole classroom of kids were massacred – and the teacher in the photo was not in the village since it was summer and schools were closed… So only two, the teacher and Shafak remained alive from this photo… Here is what Erato writes about this photo:
"The photo of the pupils of the primary school of Maratha, at the end of the school year of 1974. All the children in this photo, (except for their teacher who had been captured as a prisoner of war and a pupil, Shafak Nihat, who had hidden with his family and survived), were murdered on 14 August 1974 by the criminals of EOKA B. Shafak is the boy second from the right in the last row and is the one who later discovered the location of the mass grave. No one to date, although the killers are widely known, has been brought to justice. No one has been punished for these heinous crimes! I am sorry my dear children, beloved innocent creatures, for so abruptly and brutally cutting the thread of your lives. Today you would have been 56-57 years old, most of you probably married happily with children and grandchildren! We are unworthy as a state and as citizens of this state for doing nothing to this day to punish the criminals!!!"
And Erato who had been brave enough to apologize, reiterates her apology once again and has the following to say:
"I reiterate my public apology to our Turkish-Cypriot compatriots, for the heinous crimes in Aloa, Maratha, Santalari and Tohni, because I feel the need to express what I feel and what we as a state have not been able to deal with and handle all these years. The heinous murders of a total of 209 innocent Turkish Cypriot compatriots of ours, by the protesters and traitors of EOKA B, the same ones who betrayed our homeland and brought ATTILA to Cyprus, with all the consequences of the invasion and occupation, of innocent Turkish Cypriot civilians, to the majority of children and women. Aloa, Maratha and Santalari, as well as Tohni will be there to haunt our consciences until the moment we admit as a community that extremists and as the official Greek Cypriot side did not do what we needed to do all these years to reveal the murderers of these people of heinous crimes. The fact that ATTILAS and the Turkish Cypriot extremists did the same thing, perhaps worse, during the Turkish invasion, this is not a lightening to committing crimes that took the lives of innocent people belonging to the other community! I think the time has come to realize, fifty years after the Turkish invasion and coup, and sixty years after the two-communal conflicts, the scale of these criminal activities and to ask, at last, the investigation of these heinous crimes, while apologizing to our Turkish-Cypriot compatriots. The murderers may not be alive anymore, but a cleansing and an apology are necessary! For my part I did it in 2016 and despite the attacks I received then, I repeat it today! Why don't I want to mourn more innocent victims of insane extreme nationalists out there and a Turkey who is bribing to make the next mistake to complete its plans!!!"

ANTREAS EFSTATHIOU…
And some of the most meaningful words about all this comes from Antreas Efstathiou, the hero who had helped a Turkish Cypriot baby by bringing her milk that could not be found… His story is told in the documentary made by Cemal Yildirim entitled "My milk father" that has been shown all over Cyprus and that touched the hearts of so many people…
Antreas Efstathiou under the post of my 14-year-old reader writes the following: "In the short life we have to live you have to be HUMAN... and not satan…"
And I think that summarizes all over wishes: To act like humans with human feelings… Not kill, not steal, not destroy but to help, to love, to uplift the values of humanity… This is the way we must all take if we want to build a better place for our kids…



*** KIBRIS'TA GEÇMİŞLE YÜZLEŞME İÇİN YAZILAR...

1974'ün sessiz çığlığı: Palekitire ve Muratağa'da öldürülen çocuklar...

14 yaşındaki bir Kıbrıslıtürk okurumuz, Palekitire (Balıkesir) katliamında öldürülerek "kayıp" edilen küçük Yannis Suppuris'le ilgili kaleme aldığı yazısını bize gönderdi... Bu okurumuz, bir barış aktivistinin torunu ve kendisi de küçük yaşına rağmen, barış mücadelesinde yerini almaya çalışıyor...
Bu küçük okurumuz "1974'ün sessiz çığlığı" başlıklı yazısında şöyle yazıyor:
"Geçen gün, Palekitire (Palekythro-Balıkesir) köyünde gezdim… Etrafta savaşın bıraktığı izleri de vardı… Ama, başka bir şey beni o köye çekmişti. O gün, her zaman olduğu gibi savaşın izleri halen daha taptazeydi, ama bu köyde başka bir şey vardı... Sanki geçmişin hayaletleri hâlâ burada dolanıyordu.
O köyde, Güney'de ve Sevgül Uludağ'dan, 1974'de öldürülen Yannis Suppouris'in hikayesini duydum... Küçücük bir çocuktu o.. Süt dişleri yeni dökülmeye başlamış, belki de sokakta arkadaşlarıyla oyun oynarken, belki de ailesiyle sıcak bir yaz günü geçirirken…
Herkesin bir hikayesi var bu adada... Ama Yannis'in hikayesi, başka türlü dokunuyor insana... Masumiyetin nasıl da savaşın acımasızlığında kaybolduğunu gösteren bir örnek-hikaye... Bir çocuk, kimsenin düşmanı olmayan, bir tarafa ait olmayan, sadece yaşamak isteyen bir çocuk… Ama işte, savaş bunu da ayırt etmiyor!
Güney'de Palekitireli bir tanıdığım anlatmıştı ilk bana aslında, Yannis'in hikayesini… "O kadar küçüktü ki," demişti, "O kadar masum…" Sanki hala onun o masum yüzünü görür gibi oluyordu, yaşlı gözleri uzaklara dalıp giderken...
"Bir çocuğun ölümünden ne çıkar ki?" dedim kendi kendime... Bu savaş, kimseye yararı olmadı… Ne Rumca ne de Türkçe konuşanlara… Sadece kayıplar, acılar ve hiç kapanmayan yaralar bıraktı geriye. Bu acılar içinde, Yannis'in hikayesi, bir nebze olsun sesini duyuramayanların sesi oldu benim için... O, hiçbir savaşı hak etmeyenlerin simgesi oldu...
Bu hikayeyi duyduktan sonra çok düşündüm... Belki da diyorum, geçmişle bu kadar haşır neşir olmayı bırakmalı, geleceğe bakmalıyız... Ama nasıl? Yannis'in ve onun gibilerin hatıraları hep taze iken, biz nasıl unutabiliriz ki? O, bizim unutmamamız gereken bir hatıra... Bir daha aynı hataları yapmamamız için, bir daha hiçbir çocuğun bu acıyı yaşamaması için bir hatıra!
Birden fark ettim ki, Yannis'in yüzünü hiç görmemiş olmama rağmen, onu gözlerimin önünde canlandırabiliyorum.. Belki de tüm kayıpların bir sureti oldu benim için... Savaşın anlamsızlığının bir simgesi. Yannis'in hatırası, barışın ve huzurun ne kadar kıymetli olduğunu hatırlatıyor bana... Onun anısına, her çocuk için daha iyi bir dünya kurmak zorunda olduğumuzu hatırlatıyor...
Palekitire'den ayrılırken, Yannis'in hayaleti benimle geldiydi sanki... Onun masum bakışları, sessiz çığlıkları... Onu unutmak mümkün mü? Ve aslında unutmamak gerek... Her zaman hatırlamalı, her zaman onun ve onun gibilerin sesi olmalıyız... Çünkü Kıbrıs'ın bu karanlık tarihinde, Yannis gibi çocuklar ışığımız olabilir…
Bazen düşünüyorum da, belki de gerçekten bir şeyler yapabiliriz... Belki de henüz geç değil! Yannis'in anısına, onun ve onun gibilerin hayallerini gerçekleştirebiliriz. Daha barışçıl, daha huzurlu bir Kıbrıs için…
Yannis'i unutmayacağım... Ve onun gibi tüm masumları da... Onlar bizim hafızamızda, bizim yüreğimizde yaşamaya devam edecek... Çünkü Kıbrıs, işte böyle bir yer.. Her köşesinde bir hikaye, her hikayede bir ders saklı... Ve biz, bu dersleri asla unutmamalıyız.. Çocuklar, mermi yerine şeker yesinler, ölmesinler...
Kıbrıs'ın geleceği, geçmişteki bu hikayelerde saklı...
İki toplum barışı bulunca, belki Yannis de bulunur..."

ERATO KOZAKU MARKULLİS'İN YAZDIKLARI...
Çok değerli arkadaşımız, Kıbrıs Cumhuriyeti eski Dışişleri Bakanı, her dönemin barış atkivisti Erato Kozaku Markulli, bu yıl da 14 Ağustos'ta profil resmini değiştirerek Muratağa-Sandallar'da katledilmiş çocukların sınıf fotoğrafını koydu sosyal medya hesabına ve 2016 yılında bu konuda özür dilemiş olduğunu hatırlattı. Erato Kozaku Markulli, EOKA-B'ci Kıbrıslırumlar'ın Muratağa-Atlılar-Sandallar'da 126 Kıbrıslıtürk kadın, çocuk ve yaşlı insanı katletmesinden ötürü üzgün olduğunu açıklayarak özür dilemişti ve bu özür üzerine çok ağır saldırılar altında kalmış, ölüm tehditleri almıştı... Markulli, Dohni katliamı için de özür dilemişti...
Biz de Erato Kozaku Markulli'nin özür yazısını bu sayfalarda 2020 yılında yeniden yayımlamıştık. Erato arkadaşımız Muratağa köyünde toplu mezarlar açılırken çekilmiş olan resimleri de paylaşarak şöyle diyordu:
"14 Ağustos 1974'te EOKA-B aşırı unsurları tarafından Muratağa-Atlılar-Sandallar köylerinden 126 kadın ve çocuğa karşı ve Dohni köyünden 85 sivil erkeğe karşı (aralarında 12 yaşında bir de çocuk vardı) işlenen korkunç suçlar nedeniyle kamuoyu önünde samimi biçimde Kıbrıslıtürk yurttaşlarımızdan özür dileme ihtiyacı hissediyorum.
Ne yazık ki resmi Kıbrıs Cumhuriyeti devleti aradan geçen 42 yıl süre boyunca, bu cinayetlerin ardındaki gerçeği ortaya çıkarmak için herhangi bir soruşturma yapmadı ve bu suçları işleyenlerden hiçbiri de adalete teslim edilmedi.
Yakın geçmişte yaşanan Kıbrıs trajedisinin arkasında yatan gerçeği etkili biçimde ortaya çıkarmak için bir Hakikat Komisyonu kurmanın artık zamanı gelmiştir çünkü gerçek ortaya çıkarılmadan, yeniden uzlaşma olmayacaktır, yeniden uzlaşma olmazsa da barışçıl birlikte bir yaşam mümkün değildir.
Gerek Türkiye'nin işgal ordusu, gerekse Kıbrıslıtürk aşırı unsurları tarafından ağırlıkla sivil olan masum Kıbrıslırumlar'a karşı işlenmiş korkunç suçları son 42 yıldır uluslararası alanda güçlü biçimde kınarken, kendi aşırı unsurlarımızın ve faşistlerimizin masum ve sivil Kıbrıslıtürkler'e karşı işlemiş oldukları suçları görmezden gelemeyiz.
Burada yayımladığım resimler Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde vahşice öldürülmüş Kıbrıslıtürkler'le ilgilidir ve Birleşmiş Milletler arşivlerinden alınmışlardır."

(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler… Sevgül Uludağ – 28.8.2024)

https://www.yeniduzen.com/1974un-sessiz-cigligi-palekitire-ve-muratagada-oldurulen-cocuklar-22462yy.htm




Παιδιά που δεν ήταν εχθροί κανενός...

Σκέψεις για τα παιδιά που σκοτώθηκαν το 1974...

Sevgul Uludag
caramel_cy@yahoo.com
Τηλ: 99 966518

Στις 24 Αυγούστου 2024 ένας από τους αναγνώστες μου, ένα 14χρονο αγόρι, γράφει το παρακάτω κείμενο με τίτλο «Η σιωπηλή κραυγή του 1974» και το κοινοποιεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συνοδευόμενο από τη φωτογραφία του «αγνοούμενου» παιδιού από το Παλαίκυθρο, Γιάννη Σουππουρή... Είναι εγγονός ενός γνωστού Κύπριου ακτιβιστή της ειρήνης και όπως ο παππούς του, έτσι και αυτός είναι πολύ αφοσιωμένος από πολύ μικρή ηλικία στην υπεράσπιση της ειρήνης... Γράφει τα ακόλουθα:
«Τις προάλλες, περιηγήθηκα στο Παλαικύθρο... Υπήρχαν και στο χωριό σημάδια που είχαν μείνει από τον πόλεμο... Αλλά κάτι άλλο με είχε τραβήξει προς αυτό το χωριό... Εκείνη την μέρα, όπως πάντα, τα ίχνη του παρελθόντος ήταν ακόμα νωπά, αλλά υπήρχε κάτι διαφορετικό σε αυτό το χωριό. Ήταν σαν πως και τα φαντάσματα του παρελθόντος τριγυρνούσαν ακόμα σε αυτό το χωριό...
Σε αυτό το χωριό, όπως επίσης στο νότιο μέρος του νησιού μας, και από τη Sevgul Uludag, έχω ακούσει την ιστορία του Γιάννη Σουππουρή που είχε σκοτωθεί το 1974... Ήταν ακόμα παιδί... Τα παιδικά του δόντια μόλις είχαν αρχίσει να πέφτουν, ίσως απλά έπαιζε με τους φίλους του στο δρόμο ή ίσως ήταν με την οικογένεια του περνώντας μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα...
Ο καθένας έχει μια ιστορία σε αυτό το νησί... Αλλά η ιστορία του Γιάννη σε αγγίζει με διαφορετικό τρόπο... Είναι μια παραδειγματική ιστορία για το πώς η αθωότητα μπορεί να εξαφανιστεί μέσα στην αδίστακτη φύση του πολέμου... Ένα παιδί που δεν ήταν εχθρός κανενός, που δεν ανήκε σε καμία πλευρά, ένα παιδί που ήθελε μόνο να ζήσει... Αλλά ορίστε, ο πόλεμος δεν κάνει διακρίσεις ούτε σε αυτό!
Βασικά ένας γνωστός μου στο νότιο μέρος του νησιού μας που είναι από το Παλαίκυθρο ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μου είπε την ιστορία του Γιάννη. «Ήταν τόσο μικρός» είχε πει, «ήταν τόσο αθώος...» Ήταν σαν να έβλεπε ακόμα το πρόσωπο του Γιάννη καθώς κοίταζε μακριά με δάκρυα στα μάτια...
«Τι κι αν πεθάνει ένα παιδί, τι θα συμβεί;» Είπα στον εαυτό μου... Αυτός ο πόλεμος δεν έφερε κανένα όφελος σε κανέναν... Ούτε στους ελληνόφωνους, ούτε στους τουρκόφωνους... Το μόνο που έμεινε ήταν οι αγνοούμενοι, ο πόνος και οι πληγές που δεν θα επουλωθούν ποτέ... Η ιστορία του Γιάννη έγινε η φωνή εκείνων που δεν μπόρεσαν να ακουστεί η φωνή τους μέσα σε αυτόν τον πόνο... Έγινε σύμβολο για εκείνους που δεν άξιζαν κανέναν πόλεμο...
Αφότου άκουσα αυτή την ιστορία, σκέφτηκα πολύ... Ίσως, σκέφτομαι, δεν πρέπει να ασχολούμαστε τόσο πολύ με το παρελθόν αλλά να κοιτούμε προς το μέλλον... Αλλά πώς; Ενώ η μνήμη του Γιάννη και των άλλων σαν αυτόν είναι ακόμα νωπή, πώς μπορούμε να ξεχάσουμε; Είναι μια ανάμνηση που δεν πρέπει να ξεχάσουμε... Για να μην κάνουμε τα ίδια λάθη, είναι μια ανάμνηση για να μην περάσει κανένα άλλο παιδί αυτόν τον πόνο...
Ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι παρόλο που δεν είχα δει ποτέ το πρόσωπο του Γιάννη, μπορούσα να τον φανταστώ μπροστά στα μάτια μου... Ίσως έγινε για μένα μια εικόνα όλων των αγνοουμένων... Ένα σύμβολο του πόσο μάταιος και ανούσιος είναι ο πόλεμος...
Η μνήμη του Γιάννη μου θυμίζει πόσο πολύτιμη είναι η ειρήνη και η αρμονία... Μου θυμίζει ότι στη μνήμη του πρέπει να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο για κάθε παιδί...
Καθώς έφευγα από το Παλαίκυθρο ήταν σαν να ήρθε μαζί μου το φάντασμα του Γιάννη... Το αθώο βλέμμα στα μάτια του, οι σιωπηλές κραυγές του... Είναι δυνατόν να τον ξεχάσω; Και πραγματικά όχι, δεν πρέπει να τον ξεχάσουμε... Πρέπει πάντα να τον θυμόμαστε και να γινόμαστε η φωνή αυτού και των άλλων σαν αυτόν... Γιατί σε αυτή τη σκοτεινή ιστορία της Κύπρου, παιδιά σαν τον Γιάννη μπορούν να γίνουν το φως μας...
Μερικές φορές σκέφτομαι, ίσως μπορούμε πραγματικά να κάνουμε κάτι... Ίσως δεν είναι ακόμα πολύ αργά! Στη μνήμη του Γιάννη, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τα όνειρα του και τα όνειρα άλλων σαν αυτόν... Για μια πιο ειρηνική Κύπρο...
Δεν θα ξεχάσω τον Γιάννη... Και άλλα αθώα άτομα σαν κι αυτόν... Θα συνεχίσουν να ζουν στη μνήμη μας και στις καρδιές μας... Γιατί η Κύπρος είναι ένας τέτοιος τόπος... Σε κάθε γωνιά υπάρχει μια ιστορία και σε κάθε ιστορία υπάρχει ένα μάθημα για να αντλήσουμε... Και δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε αυτά τα μαθήματα... Τα παιδιά πρέπει να τρώνε γλυκά, όχι να δέχονται σφαίρες και να πεθαίνουν...
Το μέλλον της Κύπρου κρύβεται σε αυτές τις ιστορίες...
Όταν οι δύο κοινότητες βρουν την ειρήνη, ίσως βρεθεί και ο Γιάννης...»

Μια φωτογραφία παιδιών...
Στο μεταξύ η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή μοιράζεται τη φωτογραφία μιας τάξης παιδιών από τη Μαράθα, των Τουρκοκύπριων παιδιών που είχαν σκοτωθεί από την ΕΟΚΑ Β στις 14 Αυγούστου 1974... Εκτός από ένα παιδί της φωτογραφίας, τον Shafak Nihat και την οικογένεια του, όλη η τάξη των παιδιών σφαγιάστηκε – και ο δάσκαλος της φωτογραφίας δεν ήταν στο χωριό αφού ήταν καλοκαίρι και τα σχολεία ήταν κλειστά... Έτσι μόνο δύο άτομα από αυτή τη φωτογραφία παρέμειναν ζωντανοί – ο δάσκαλος και ο Shafak... Η Ερατώ γράφει τα ακόλουθα σχετικά με τη φωτογραφία:
«Η φωτογραφία των μαθητών του δημοτικού σχολείου της Μαράθας, με το τέλος της σχολικής χρονιάς του 1974. Όλα τα παιδιά σε αυτή τη φωτογραφία, (πλην του δασκάλου τους που ήταν αιχμάλωτος και ενός μαθητή, του Shafak Nihat, που είχε κρυφτεί μαζί με την οικογένεια του και διασώθηκαν), δολοφονήθηκαν στις 14 Αυγούστου 1974 από τους εγκληματίες της ΕΟΚΑ Β. Ο Shafak είναι το αγόρι δεύτερος από δεξιά στην τελευταία σειρά και είναι αυτός που αργότερα υπέδειξε την τοποθεσία του μαζικού τάφου. Κανείς μέχρι σήμερα, παρόλο που είναι ευρύτερα γνωστοί οι δολοφόνοι, δεν προσήχθηκε στη δικαιοσύνη. Κανείς δεν τιμωρήθηκε για τα ειδεχθή αυτά εγκλήματα! Συγνώμη αγαπημένα μου παιδιά, λατρεμένα αθώα πλάσματα, που κόψανε τόσο απότομα και βάναυσα το νήμα της ζωής σας. Σήμερα θα είσαστε 56-57 χρόνων οι περισσότεροι ίσως παντρεμένοι ευτυχισμένοι με παιδιά και εγγόνια! Είμαστε ανάξιοι σαν κράτος και σαν πολίτες αυτού του κράτους που δεν κάναμε τίποτα μέχρι σήμερα για την τιμωρία των ενόχων!!!»
Και η Ερατώ που είχε το θάρρος να ζητήσει συγγνώμη, επαναλαμβάνει για άλλη μια φορά τη συγγνώμη της και έχει να πει τα εξής:
«Επαναφέρω την δημόσια απολογία μου προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, για τα ειδεχθή εγκλήματα στην Αλόα, Μαράθα, Σανταλάρη και Τόχνη, γιατί νοιώθω την ανάγκη να εκφράσω αυτό που αισθάνομαι και αυτό που σαν πολιτεία όλα αυτά τα χρόνια δεν μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε και να χειριστούμε. Τις αποτρόπαιες δολοφονίες συνολικά 209 αθώων Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας, από τα πρωτοπαλλίκαρα και τους προδότες της ΕΟΚΑ Β, αυτούς τους ίδιους που πρόδωσαν την πατρίδα μας και έφεραν τον ΑΤΤΙΛΑ στην Κύπρο, με όλες τις συνέπειες της εισβολής και κατοχής, αθώων Τουρκοκύπριων άμαχων, στην πλειονότητα τους παιδιών και γυναικών. Η Αλόα, Μαράθα και Σανταλάρη, όπως και η Τόχνη θα είναι εκεί να στοιχειώνουν την συνείδηση μας μέχρι τη στιγμή που θα παραδεχθούμε ως κοινότητα ότι εξτρεμιστικά στοιχεία και ως επίσημη Ελληνοκυπριακή πλευρά δεν κάναμε ότι έπρεπε να κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια για να αποκαλυφθούν οι δολοφόνοι αυτών των αποτρόπαιων εγκλημάτων. Το ότι ο ΑΤΤΙΛΑΣ και οι Τουρκοκύπριοι εξτρεμιστές έπραξαν τα ίδια, ίσως και χειρότερα, κατά την διάρκεια της Τουρκικής εισβολής, αυτό δεν αποτελεί ελαφρυντικό για την διάπραξη εγκλημάτων που αφαίρεσαν τη ζωή από αθώους ανθρώπους που ανήκαν στην άλλη κοινότητα! Πιστεύω ήλθε η στιγμή να συνειδητοποιήσουμε, πενήντα χρόνια μετά την Τουρκική εισβολή και το πραξικόπημα, και εξήντα χρόνια μετά τις δικοινοτικές συγκρούσεις, το μέγεθος αυτών των εγκληματικών ενεργειών και να ζητήσουμε, επιτέλους, την διερεύνηση αυτών των στυγερών εγκλημάτων, απολογούμενοι ταυτόχρονα στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Μπορεί οι δολοφόνοι να μη ζουν πια, όμως είναι αναγκαία η κάθαρση και η εκατέρωθεν απολογία! Από τη δική μου πλευρά το έπραξα το 2016 και παρόλες τις επιθέσεις που δέχθηκα τότε, το επαναλαμβάνω σήμερα! Γιατί δεν θέλω να θρηνήσουμε άλλα αθώα θύματα από παράφρονες ακραίους εθνικιστές εκατέρωθεν και μια Τουρκία που καραδοκεί για να κάνουμε το επόμενο λάθος για να ολοκληρώσει τα σχέδια της!!!»

Αντρέας Ευσταθίου...
Και μερικά από τα πιο ουσιαστικά λόγια για όλα αυτά προέρχονται από τον Αντρέα Ευσταθίου, τον ήρωα που βοήθησε ένα Τουρκοκύπριο μωρό φέρνοντας του το γάλα που δεν μπορούσε να βρεθεί... Η ιστορία του παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Cemal Yildirim με τίτλο «Ο πατέρας του γάλακτος μου» που έχει προβληθεί σε όλη την Κύπρο και που άγγιξε τις καρδιές τόσων ανθρώπων...
Ο Αντρέας Ευσταθίου γράφει κάτω από την ανάρτηση του 14χρονου αναγνώστη μου τα εξής: «Στη σύντομη ζωή που έχουμε να ζήσουμε πρέπει να είσαι ΑΝΘΡΩΠΟΣ... και όχι σατανάς...»
Και νομίζω ότι αυτό συνοψίζει όλες τις ευχές: Να συμπεριφερόμαστε σαν άνθρωποι με ανθρώπινα συναισθήματα... Να μην σκοτώνουμε, να μην κλέβουμε, να μην καταστρέφουμε αλλά να βοηθούμε, να αγαπούμε, να αναβαθμίζουμε τις αξίες της ανθρωπότητας... Αυτός είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε όλοι μας αν θέλουμε να χτίσουμε ένα καλύτερο μέρος για τα παιδιά μας...


(Published in POLITIS on the 29th of September 2024).

https://politis.com.cy/apopseis/stiles/843999/skepseis-gia-ta-paidia-poy-skotothikan-to-1974-paidia-poy-den-itan-echthroi-kanenos

BKP,MYK: Federal çözüm modeli ana çerçeveyi oluşturuyor.

BKP Merkez Yürütme Kurulu, New York’taki 3’lü zirve sonuçlarını değerlendirdi. Görüşmelerin devam edecek olması önemli.
BKP Merkez Yürütme Kurulu, görüşmelerin Garantörleri de kapsayacak şekilde devam edecek olmasının, olumlu yönde atılmış bir adım olduğunu vurguladı. “ Garantörler Kıbrıs’ta yaşanan trajedinin ana sorumlularıdır “ diyen BKP Merkez Yürütme Kurulu, masaya oturup eteklerindeki taşları dökmeleri, perde gerisinden yürüttükleri faaliyetleri, sorumluluk alarak paylaşmaları, yapıcı davranmaları durumunda Kıbrıs sorununun çözümüne katkı yapabilir “ dedi.
Federal çözüm modeli masadadır.
Görüşmelerin BM Güvenlik Konseyi kararları ve Genel Sekreter Antonio Guterres’in himayesinde devam edecek olması, federal çözüm modelinin ana çerçeveyi oluşturmasını garanti altına aldığını belirten BKP Merkez Yürütme Kurulu, iki devletli çözüm modeli gibi önerilerin zemin bulmasının mümkün olmadığını vurguladı.
BM Genel Sekreteri Antonia Guterres’in iki toplum liderine yeni kapıların açılması gibi güven yaratıcı önlemler sunarak kabul ettirmesinin, sorunun çözümüne yardımcı olacağını dile getiren BKP Merkez Yürütme Kurulu, ayrıkçılık peşinde koşan statükocuların, BM Genel Sekreterinden gerekli cevabı aldıklarını vurguladı.
Kıbrıs’ta federal çözüm yanlılarına düşen görevin, birlikte mücadele ederek, erken zamanda barışa ulaşmak olduğunu belirten BKP Merkez Yürütme Kurulu, BKP’nin üzerine düşen görevi kararlılıkla yerine getireceğini açıkladı.

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: A HIDDEN STORY OF HUMANITY FROM ASSIA…

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: A HIDDEN STORY OF HUMANITY FROM ASSIA…

(From our archives: October 2018)

A hidden story of humanity from Assia…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

One day in May this year, I receive an e-mail that touches my heart…
The e-mail is from Nedi Zannettou and she says:
"Dear Sevgul,
I was given your name by several people. I was a prisoner in Assia, in 1974. I was a young girl at the time.
We were rescued by a Turkish Cypriot officer. I cannot remember his name. He spoke Greek. Good looking, about 35 from Paphos. We do not know his name.
I left Cyprus and lived in South Africa for 25 years.
I am back the last 6 years. Never crossed my mind to look for this person.
Now I have the wish to meet him if he is still alive. I would like to thank him for what he did for me and my family!
Any possibility even small of tracing him, will mean a lot to me!
Kind regards,
Nedi Zannettou"
I am touched by this hidden story of humanity and I set out to try to find the Turkish Cypriot officer of that time who had been in Assia and who had saved the lives of Nedi and her family…
I call various readers of mine, one of them from Mora who has been helping us in finding the "missing persons" buried around Mora…
He then makes an investigation and finds out who this Turkish Cypriot was, and I search for his phone and reach him…
Humble and without any pretence, he speaks to me and remembers that day…
We agree to meet one day when it's suitable both for him, for me and for Nedi… I tell this to Nedi and she is happy that we managed to find him… His name is Ezel and coincidentally my husband knew him and his wife…
Later on, Nedi Zannettou sits down and writes about her thoughts of that day…
Here is what Nedi Zannettou has written:
"Year, 1974...
Following the military coup and the first phase of Turkish invasion in Cyprus, for safety reasons, my parents sent me and my older sister to Assia. I was to spend a few days with my godparents, to avoid stray bullets from the green line in Pallouriotissa.
On the morning of the 14th of August, we woke up to the sound of sirens. The second invasion was taking place.
My parents, my mother being 8 months pregnant with my youngest sister at the time, drove to Assia, risking their lives, to reach us.
13h45 on the same day, I remember well! I was listening to our radio RIK. It was announcing that our soldiers are by the village Mia Milia, and they are unfolding in order! What a mislead!!! The Turkish soldiers were already in Assia!
4 families, three houses, we decided to stay together in one of the houses. We chose the one that was the oldest, to avoid attraction.
Three very long days and three even longer nights...
In the day we were hiding quietly, so that nobody suspected we were in the house... In the night, people would sneak by, from neighbouring houses, to share their information and fear. They described to us what was happening at the local school. We were told of murders and rapes that were taking place!
On two occasions, Turkish 'soldiers' kicked and yelled on our door. My grandmother, I remember well... she opened the door. Nobody else dared to do that. She said that she lived her life, so it was ok...
They were not looking for people, they were looking to loot and steal!
They said to us that we had to leave the house and give ourselves up at the school. We refused.
On day four, there was a knock on the door again. This time it was different.
There was a big military van, full of soldiers in uniforms. All armed.
The officer in charge, I still remember his face. He spoke Greek. He insisted, that we could not stay in the house any more. He said that was not safe.
We did not believe him. We knew what was happening over the last three days at the school. We said to him that we would not go to the school. We have decided to stay in the house and rather die there.
He offered to take us to Mora. A Turkish village.
The owner of the house Christoforos, immediately agreed. He knew well the mouhtari of Mora. He was working for him in the past, they knew each other well and they were friends.
We were asked, to each family take its own car. We were told to take all our valuables with us. We did not. We just put some clothes and absolute necessities in a suitcase.
My mother, ever since I can remember, she had a fear... She always dreamed that she was captured by the Turks... Nothing I can explain.
She asked the officer in charge to get into our car. She insisted, he rides with us! She felt she could trust him.
He agreed. He squeezed himself next to my heavily pregnant mother in the front passenger seat.
He held his left hand outside the window holding his gun. I remember well that he apologised to my mother. He said that his soldiers would kill him if he left his gun!
We drove to Mora. Four cars, followed by the big army van.
I cannot remember how long it took.
We were welcomed by the Turkish mouhtari of the village. It was a very warm welcome. The two men hugged each other and cried together!
We stayed in a very old house. The mouhtaris was sitting at the front door 24/7. He was holding a little gun. He was safekeeping us from any possible attack from outside. He was, I later found out the father in law of the officer that drove us there.
We spent another 3 days in Mora. They arranged for the Red Cross to register all of us. We knew then, that we would survive.
The village looked after us. They cooked and brought food and fresh water to us every day.
Three days later we were taken by bus to Garage Pavlides. The men were taken to Adana for two months. Very difficult time.
We were released 2 days later. With our suitcase, untouched as promised.
My story is very different to the story of Yiannos Demetriou. He was also captured in the same village with his family. I came across his story while reading the book: Cyprus: The Untold Stories, by Sevgul Uludag, page 103. His story was very different! We encountered no killings, no rapes. I do not recall the smell of decomposing bodies. We left Assia earlier, on day four.
Just one thing was the same: While driving to Mora, I saw the car Yiannos Demetriou describes in the book: 'it was like a piece of board because a Turkish tank went over it'.
44 years later... Nothing is the same. Thousands have died, thousands are missing and hundreds of thousands are refugees in their own country. Our island is divided in two.
Some people want reunification, some others want 'us here and them on that side'! Many ...'do not forget', and yet, what is it that they do not forget, if they have never, ever seen half of their country?
Having spent 25 years of my life in South Africa, I cannot not find similarities.
It took a leader of the calibre of Nelson Mandela and his creation of the truth and reconciliation committee to save the country from a civil war. South Africa was called the rainbow nation.
War crimes have been committed nobody denies that!
I am not judging. History will do that.
I believe in the good and I can recognise the bad. I resent war atrocities no matter where they come from. I am not a politician. I am just me, and this is the reason, that I have decided 44 years later, to look for the man that saved my life and the lives of my loved ones.
Looking forward to seeing him and thanking him for his kindness!
This is my story! This is my life! This is my experience! I need no comments, no judging and no opinions!
Looking also forward to the day that this island will create its own truth and reconciliation committee, punish the people that show no remorse and move forward for the future of the generations to come.
For this to happen we will need to discover our own great leaders, that will have the power, the vision and the will to reunite and bring peace to our country!
Nedi Zannettou
June 2018"
It would take a few months until we would be able to organise the meeting of Nedi Zannettou and her sister Thelma Zannettou's meeting with the courageous Turkish Cypriot who saved their lives, Ezel Akturel… During the meeting I would find out that Mr. Ezel did not only save the lives of the family of Nedi but also the lives of three more families: He had in fact saved the lives of a total of 18 Greek Cypriots from Assia… 44 years after, 2 of those Greek Cypriots, Nedi and Thelma have come to say "Thank you" – you can see that even saying "Thank you" takes a lot of courage and humanity in Cyprus – people prefer just to keep quiet and forget that they owe their lives to a humanitarian act from someone from "the other community"… But Nedi and Thelma choose the courageous way and decide to say "Thank you"…
I would take Nedi and Thelma to meet him in his house since his wife, Mrs. Duyal Akturel would insist to host them, instead of meeting at a restaurant… At an overwhelmingly emotional day, Mr. Ezel and Ms. Nedi would embrace each other and Nedi and Thelma would give him a "Thank you" plaquette that says:
"THANK YOU
To the person that saved our lives, and the lives of our family in Assia on the 18th of August 1974. We were strangers to you, we met in a village where so many atrocities took place and you made the difference.
For your compassion, your humanity and your kindness,
We express my appreciation and great fullness on our behalf and on the behalf of our family.
May people like you, show us the way to forget the barbed wires, the green lines and bring an end to an expired conflict.
To Ezel Akturel,
With Respect,
Nedi Zannettou and Thelma Zannettou
Captured in Assia in 1974
August 2018… 44 years later…"
I will write about their meeting in another article in the coming days…

(Published in POLITIS newspaper on the 17th of October 2018).



44 yıl sonra gelen anlamlı teşekkür…

Sevgül Uludağ

Lefkoşa'dan Aşşa'ya (Paşaköy) bir yakınlarını ziyarete giden ve savaş nedeniyle mahsur kalan Kıbrıslırum ailenin iki kızı, o zor süreçte kendilerini kurtaran Ezel Aktürel'i tam 44 yıl sonra ziyaret etti, "teşekkür plaketi" sundu…
1974'te henüz 26 yaşında genç bir subay olan Ezel Aktürel, 14'ü Aşşalı olmak üzere 18 kişiden oluşan dört aileyi dört arabayla savaş suçlarının işlendiği Aşşa'dan çıkararak Mora'ya, kaynatasının evine götürdü. Onları güvence altına aldı. İsimlerini Kızılhaç listesine koydurdu. Çocuklara süt, bu ailelere yiyecek götürdü ve üç gün ardından güvenli biçimde Kıbrıs'ın güneyine geçmelerini sağladı.
Nedi Zanettu, geçtiğimiz Haziran ayında bize ulaşarak hayatlarını kurtaran, ismini bilmedikleri Kıbrıslıtürk'ü bulmamızı istedi. Okurlarımızın yardımlarıyla Ezel Aktürel'i bulduk ve geçtiğimiz Cumartesi günü (13 Ekim 2018) Nedi ve kızkardeşi Thelma'yı, Ezel Aktürel'i evinde ziyarete götürdük…
Bu olağanüstü günde olağanüstü duygulu anlar yaşandı… Kıbrıs'ta yalnızca savaş suçları işlenmediğinin, merhamet ve insaniyetin de bulunduğunun, savaşta da, barışta da insaniyetini ve merhametini yitirmeyen insanların kanıtı işte bu duygulu anlardı: 18 kişinin hayatını kurtaran koca yürekli bir insandı Ezel Aktürel…
Her ikisi de doktor olan Nedi ve kızkardeşi Thelma Zannettu, Ezel Aktürel ve eşi Duyal Hanım ve kızları Hande Aktürel ile Hande Hanım'ın oğlu tarafından karşılandı… Duyal Hanım, bir kafe ya da lokanta yerine, onları kendi evlerinde ağırlamak istemişti – ekmek kadeyifleri, börekler, bulgur köfteleri hazırdı… Ezel Aktürel o kadar ince düşünmüştü ki, kendisi aslen Baflı olduğu ve biraz Rumca konuştuğu halde, kızının yakın arkadaşı Cemile hanımı, tercüman olarak bu buluşmaya davet etmişti… Cemile hanım da Baflı'ydı ve güzel Rumca konuşuyordu…
Lefkoşa'da, Ezel-Duyal Aktürel'in güzel evlerinde gerçekleştirilen bu buluşmada Nedi ve Thelma Zannettu, Ezel Bey'e çok anlamlı bir teşekkür plaketi sundular…
Plakette şöyle yazıyordu:
"18 Ağustos 1974'te Aşşa'da bizim ve ailemizin hayatlarını kurtardığınız için TEŞEKKÜR EDERİZ.
Bizler size yabancıydık, insanlığa karşı onca suçun işlendiği bir köyde karşılaştık ve bizim için fark yaratan şey siz oldunuz.
Merhametiniz, insancıllığınız ve iyi yürekliliğiniz nedeniyle hem kendimiz, hem de ailemiz adına sizlere duyduğumuz şükranı ve büyük memnuniyetimizi ifade etmek istiyoruz.
İnşallah sizin gibi insanlar bizlere dikenli telleri, yeşil hatları unutturur ve süresi çoktan dolmuş bir çatışmaya son vermemizin yolunu gösterir.-
Ezel Aktürel'e saygılarımızla,
Nedi Zannettu ve Thelma Zannettu
1974'te Aşşa'da yakalanan ve 44 yıl sonra… Ağustos 2018'de…"

Plaketi verdikleri zaman Ezel Bey'in gözleri doluyordu, herkes çok duygulanmıştı ve 44 yıl sonra gelen bu teşekkür son derece anlamlıydı…
"Hatırlar mısın? O gün olanları?" diye soruyordu Nedi Zannettu ve Ezel Bey, "Hatırlarım ya…" diyordu…
Nedi Zannettu'nun anlattığına göre kendileri aslında Pallaryotissa'da (Lefkoşa'nın Kaymaklı'ya yakın bir bölgesi) oturuyorlardı ancak 20 Temmuz 1974'te savaş patlak verdiğinde, iki harekat arasında evleri mermiler altında kalıyordu…
Nedi'nin vaftiz annesi ve vaftiz babası Aşşalı'ydı (Paşaköy) ve onlara "Bizim köye gelin da bizde ortalık sakindir" demişlerdi.
Onlar da gitmişlerdi…
Ve 14 Ağustos 1974'te savaşta ikinci harekat başlayınca, Aşşa'da kısılmışlardı. Pelekanos adlı ailenin evindeydiler…
İki kez kapıları çalınmıştı – birincisinde bazı Türk askerleri, ikincisinde ise sivil giyimli, eli bıçaklı bazı Kıbrıslıtürkler gelmişti eve…
Kapıyı Nedi'nin yaşlı ninesi Theklu hanım açıyordu hep…
Erkekler kapıyı açarlarsa öldürülebilirler, alınıp götürülebilirlerdi… Kadınlar kapıyı açarsa tecavüze uğrayabilirlerdi…
Theklu hanım, "Ben ekmeğimi yedim, suyumu içtim… Beni öldürseler da umurumda değil… Ben açacam kapıyı" demiş ve her kapı çalındığında o açmıştı kapıyı…
Onları evden çıkarıp köyün içinde diğer savaş esirlerinin toplandığı yere götürmek istiyorlardı – ancak Zannettular neler olup bittiğinden haberdardılar – Aşşa'da esir alınanlar arasında öldürülenler olmuş, genç kızlara tecavüz edilmekteydi… Bu yüzden evden çıkmamakta direnmekteydiler…
Derken 26 yaşında genç bir subay olan Ezel Aktürel gelmişti buraya ve onlara artık evde kalamayacaklarını, kendilerini Aşşa'daki okula götüreceğini söylemişti ancak aile bunu kabul etmiyordu… Nedi ve Thekla'nın annesi Marulla Hanım, dokuz aylık hamileydi… Ezel Bey, yaşamakta oldukları travmayı ve dehşeti gördüğü zaman, Marulla hanımın nasıl ağladığını gördüğü zaman onları oradan çıkarıp güvenli bir yere götürmeye çalışacaktı – insan eğer insancılsa, ister savaşta, ister barışta olsun, her zaman insancıldır – merhametliyse, bu merhametini her koşulda gösterir… Ezel Bey de işte böyle biriydi ve onlara "Hemen hazırlanın" demişti… "Sizin için değerli şeyleri, altınlarınızı, paranızı yanınıza alın…"
Giysilerini almışlardı, paralarını almışlardı yanlarına, altınlarını almamışlardı… Çünkü bu evden çıktıkları anda, evin ganimetçiler tarafından soyulacağını biliyordu…
Mavi bir BMW arabaya binmişlerdi…
Nedi ve Thekla'nın annesi Marulla Hanım, Ezel Bey kendileriyle arabaya binmezse hiçbir yere gitmeyeceğini söylemişti.
Böylece arabanın ön koltuğuna Nedi'nin babası Yeorgios Panayi Yorgacis, annesi Marulla Hanım ve Ezel Bey binmişler, Ezel bey silahını pencerenin dışında tutmuştu, onlara da "Böyle yapmazsam bizi durdurabilirler, başınıza bir şey gelebilir" demişti.
Nedi'nin vaftiz annesi ve vaftiz babası ile vaftiz annesinin kızkardeşi ve Pelekanos ailesi de kendi arabalarına binmişler, böylece dört arabalık bir konvoy oluşmuştu… Ezel Bey'in dışında konvoyda toplam 18 Kıbrıslırum vardı dört araba içerisinde…
Ezel Bey onları Aşşa'nın içinden geçirerek Mora'ya götürmüştü…
Kaynatası, Mora'nın muhtarı Hasan Salahor idi – Mora'nın muhtarı ile Pelekanos'un çok iyi ilişkileri vardı… Tümünü de kaynatasının evine götürmüştü…
Hasan Bey, elinde küçük bir tabancayla, evin dışında nöbet bekleyip durmuştu – bu esirlerin başına bir şey gelmesin diyeydi bu…
Sonra Ezel Bey, bu 18 kişinin isimlerinin Kızılhaç'a verilmesini sağlamıştı – çocuklara süt, onlara yiyecek taşımıştı…
Nedi henüz 14 yaşında, Thekla 16 yaşındaydı…
Üç gün Mora'da kaldıktan sonra Pavlidis Garajı'na götürülmüşler ve esir değiş-tokuşunda güneye gitmeyi beklemeye başlamışlardı. Onlarla birlikte gidenler güneye geçmişler, erkekler Adana'ya gönderilmişler ancak Nedi'nin annesi ve Nedi, Arabahmet bölgesindeki Pavlidis Garajı'nın üst katında bir hafta süreyle kalmışlardı – Nedi'nin annesi doğum yapmak üzereydi ama Türk tarafında hastaneye gitmeyi reddediyordu – 12 kişilik bir Kıbrıslırum esir grubunu, 12 kişilik bir Kıbrıslıtürk esir grubuyla değiş-tokuş edeceklerdi ve böylece Pavlidis Garajı'nda bir hafta beklemişler, bir haftanın sonunda esir değiş-tokuşunda onlar da güneye geçmişlerdi…
Nedi'nin annesi Marulla Hanım, güneye geçtikten kısa süre sonra Leymosun'da hastanede doğum yapmış ve 30 Ağustos 1974'te üçüncü evladı, kızı Silvia dünyaya gelmişti…
Ezel Bey, başkalarını da kurtarmaya çalıştığını anlatıyor bize – Timbu'da bir aileye ısrar etmişti, onları da güvenli bir yere götürmek için ama bu Kıbrıslırum aile "Biz burada iyiyiz, bir yere gitmiyoruz" demişlerdi. Başka bir bölgede gene başkalarını da güvenli yerlere taşımaya çalışmış ama oradakiler de gitmek istememişlerdi…
En azından Aşşa'dan 18 Kıbrıslırum'un hayatını kurtarmıştı…
Ezel Bey'in bu buluşmada bir de sürprizi var Nedi ve Thekli Zannettu'ya: Bir anahtarlık… O mavi BMW'nun anahtarlığı… 44 yıl saklamış bu anahtarlığı ve şimdi onlara veriyor… Anahtarlığı tanımıyorlar ama teşekkür edip alıyorlar… Anneleri Marulla Hanım hayatta, babaları vefat etmiş – belki de anneleri bu anahtarlığı tanıyacaktır…
Bu buluşma öncesinde Nedi Zannettu, bana gönderdiği mesajda neler yazmıştı? Bu buluşmada neler hissettiler?
1974'te henüz 26 yaşında genç bir subay olan Ezel Aktürel, 14'ü Aşşalı olmak üzere 18 kişiden oluşan dört aileyi dört arabayla savaş suçlarının işlendiği Aşşa'dan çıkararak Mora'ya, kaynatasının evine götürdü. Onları güvence altına aldı. İsimlerini Kızılhaç listesine koydurdu. Çocuklara süt, bu ailelere yiyecek götürdü ve üç gün ardından güvenli biçimde Kıbrıs'ın güneyine geçmelerini sağladı.
Nedi Zanettu, geçtiğimiz Mayıs-Haziran aylarında bize ulaşarak hayatlarını kurtaran, ismini bilmedikleri Kıbrıslıtürk'ü bulmamızı istedi. Okurlarımızın yardımlarıyla Ezel Aktürel'i bulduk ve geçtiğimiz Cumartesi günü (13 Ekim 2018) Nedi ve kızkardeşi Thelma'yı, Ezel Aktürel'i evinde ziyarete götürdük…
Bu olağanüstü günde olağanüstü duygulu anlar yaşandı… Kıbrıs'ta yalnızca savaş suçları işlenmediğinin, merhamet ve insaniyetin de bulunduğunun, savaşta da, barışta da insaniyetini ve merhametini yitirmeyen insanların kanıtı işte bu duygulu anlardı: 18 kişinin hayatını kurtaran koca yürekli bir insandı Ezel Aktürel…

NEDİ ZANNETTU'NUN YAZDIKLARI…
Ezel Aktürel'in hayatını kurtardığı Nedi Zannettu, bana Mayıs ayında bir elektronik posta göndererek şöyle diyordu:
"Sevgili Sevgül,
Senin adını bana çeşitli kişiler verdi. Ben, 1974 yılında Aşşa'da esir idim… Bir Kıbrıslıtürk subay tarafından kurtarıldık. Adını hatırlamıyorum… Rumca konuşuyordu ve iyi bir görünümü vardı, 35 yaşlarındaydı ve Baflı'ydı… Adını hatırlamıyoruz…
Ben Kıbrıs'tan ayrılarak 25 yıl boyunca Güney Afrika'da yaşadım. Kıbrıs'a döneli altı sene oldu. Bu şahsı arayıp bulmak hiç aklıma gelmemişti daha önce. Şimdi eğer hayattaysa, bu şahısla buluşmak istiyorum. Benim ve ailem için yapmış oldukları nedeniyle ona teşekkür etmek istiyorum!
Onun izini bulmak için en ufak bir olasılık dahi benim ve ailem için çok şey ifade edecektir!
Selamlar,
Nedi Zannettu…"

Bu saklı kalmış insani öykü beni çok etkilemişti ve hemen Nedi ve ailesinin hayatını kurtarmış olan, Aşşa'da (Paşaköy) bulunmuş olan o Kıbrıslıtürk subayı bulmak üzere harekete geçmiştim…
Bazı okurlarımı aradım, bunlardan birisi de bize "kayıp" şahısları bulmamızda Mora'da yardım etmiş olan bir kişiydi…
O da kendi araştırmasını yaparak bu Kıbrıslıtürk'ün kim olduğunu buldu – ben de bu Kıbrıslıtürk'ün telefonunu bularak onu aradım…
Aradığım şahıs Ezel Aktürel idi… Son derece mütevazi bir insandı, hiçbir abartıya kaçmaksızın son derece sade biçimde bana o günü hatırladığını anlatıyordu…
Ona da, bana da, Nedi'ye de uyan bir günde buluşmayı kararlaştırdık hemen… Nedi Hanım'a bunu söylediğimde ve aradığı Kıbrıslıtürk'ü bulduğumuz haberini verdiğimde çok mutlu olmuştu… Bu Kıbrıslıtürk'ün adı Ezel Aktürel'di – ne tesadüftür ki eşim, canyoldaşım Zeki Erkut da hem onu, hem de hanımı Duyal Aktürel'i tanıyordu…
Daha sonra Nedi Zannettu oturup o güne ilişkin hatırladıklarını kaleme aldı ve bana gönderdi…

NEDİ ZANNETTU'NUN HATIRLADIKLARI…
Nedi Zannettu, şöyle yazıyordu:
"1974 yılı…
Kıbrıs'taki Askeri darbe ve onu izleyen Türk işgalinin ilk aşaması ardından, benden daha büyük kızkardeşimle birlikte güvenlik nedeniyle ailem tarafından Aşşa'ya gönderilmiştik. Vaftiz annem ve vaftiz babamla Aşşa'da birkaç gün geçirecektim çünkü Lefkoşa'da yeşil hat yakınındaki Pallaryotissa'daki evimizin çevresinden sürekli kurşunlar geçiyordu, bundan korunmak amacıyla orada kalacaktım.
14 Ağustos sabahı sirenlerin çalmasıyla uyandık. İkinci işgal başlamıştı.
Annemle babam – ki annem o günlerde en küçük kızkardeşime sekiz aylık hamile vaziyetteydi – arabalarına binip Aşşa'ya gelmişlerdi, bize ulaşabilmek için kendi hayatlarını tehlikeye atarak…
Aynı günün saat 13.45'ini çok iyi hatırlıyorum! Radyomuz RIK'i dinliyordum. Radyo, askerlerimizin Mia Milya'da olduğunu ve düzen içerisinde orada bulunduklarını söylüyordu! Ne büyük bir yanılgı! Türk askerleri Aşşa'ya varmıştı bile!
Üç evden dört aile, birlikte, bu evlerden birinde kalmaya karar vermiştik.
Dikkat çekmemek maksadıyla, en eski evi seçmiştik…
Üç uzun gün ve daha da uzun geceler…
Gündüzün sessizce saklanıyorduk ki kimse evde olduğumuzdan kuşkulanmasın…
Geceleyin komşu evlerden insanlar gizlice gelerek öğrendiklerini ve korkularını aktarıyorlardı bize… Bize Aşşa'daki okulda neler olup bittiğini anlatıyorlardı… Devam etmekte olan öldürme olayları ve tecavüzleri anlatıyorlardı!
İki kez Türk "askerler"i kapımızı tekmeleyip bağırdılar. Nenemi çok iyi hatırlıyorum… Kapıyı o açmıştı… Başka hiç kimse kapıyı açmaya cesaret edememişti… Nenem, yaşayacağı kadar yaşamış olduğunu, kapıyı kendisinin açabileceğini söylüyordu…
Gelenler insan aramıyordu, ganimet edip çalacak şeyler arıyorlardı!
Bize teslim olup evden çıkmamızı ve okula gitmemizi söylüyorlardı. Bunu reddediyorduk.
Dördüncü günü, kapı gene çalındı. Bu kez durum farklıydı ama…
Büyük bir askeri van araç vardı, içinde üniformalı askerler vardı. Hepsi de silahlıydı.
Onlardan sorumlu olan subay, yüzünü hala hatırlıyorum… Rumca konuşuyordu… Artık bu evde kalamayacağımız konusunda ısrar ediyordu… Burasının güvenli olmadığını söylüyordu…
Ona inanmadık… Son üç günden beridir okulda olup bitenleri biliyorduk çünkü. Ona, okula gitmeyeceğimizi söyledik. Daha iyi evde kalıp burada ölürdük…
Bizi Mora'ya götürebileceğini söyledi. Mora, bir Kıbrıslıtürk köyüydü…
Evinde kalmakta olduğumuz Hristoforos, bunu derhal kabul etti. Mora'nın muhtarını tanıyordu… Geçmişte muhtar onun için çalışmıştı ve birbirlerini iyi tanıyorlardı, ahbaptılar…
Bu dört aileden her birinin kendi arabasını alması istendi. Bize bütün değerli şeylerimizi yanımıza almamız söylendi. Bunu yapmadık. Bir valize yalnızca biraz giysi ve en kesin ihtiyaçlarımızı doldurduk.
Kendimi hatırladığım günden beridir annemin bir korkusu vardı… Her zaman Türkler tarafından alınmaktan korkardı… Neden böyle olduğunu bilmiyorum…
Sorumlu Kıbrıslıtürk subaydan bizim arabamıza binmesini istedi. Ve bu subayın bizimle birlikte aynı arabada gitmesini istedi! Ona güvenebileceğini hissediyordu.
O Kıbrıslıtürk de bunu kabul etti. Hamileliğinin son aşamasında bulunan annemin yanındaki ön koltuğa sıkıştı…
Elini arabanın penceresinden dışarıya çıkarmıştı ve silahını bu şekilde tutuyordu. Bunun için annemden özür dilediğini hatırlıyorum… Eğer silahını bırakacak olursa, kendi askerlerinin kendini vuracağını söylüyordu!
Mora'ya doğru yol aldık… Dört araba, büyük bir askeri van da bu dört arabayı izliyordu…
Bizi köyün Kıbrıslıtürk muhtarı karşıladı. Çok sıcak bir karşılamaydı bu… Hristoforos ile birbirlerine sarılıp birlikte ağladılar!
Çok eski bir evde kaldık. Muhtar, 24 saat boyunca evin ön kapısında oturmaktaydı… Küçük bir silah tutuyordu… Dıştan gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı bizi korumaktaydı… Sonraları öğreneceğim üzere bizi bu köye getiren o Kıbrıslıtürk subayın kaynatasıydı bu muhtar…
Mora'da üç gün daha kaldık… Kızılhaç'ın tümümüzü kayıt altına almasını sağladılar. İşte o zaman hayatta kalacağımızı anlamıştık.
Köylüler bize baktılar… Bizim için yemek pişirdiler, yiyecek getirdiler, temiz içme suyu getirdiler her gün…
Üç gün sonra bir otobüsle Pavlidis Garajı'na götürüldük… Erkekler, iki aylığına Adana'ya götürüldü… Çok zor günlerdi…
İki gün sonra serbest bırakıldık… Valizimize, söz verildiği gibi hiç dokunulmamıştı…
Benim öyküm, Aşşa'dan Yannos Dimitriu'nun öyküsünden çok farklıdır. O da aynı köyde ailesiyle birlikte esir alınmıştı… Sevgül Uludağ'ın "Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler" başlıklı kitabını okurken, 103'üncü sayfada onun öyküsünü bulup okudum. Onun öyküsü çok farklıydı! Biz cinayetlerle ve tecavüzlerle karşılaşmamıştık… Çürüyen cesetlerin kokularını hatırlamıyordum. Biz Aşşa'dan erken vakitte, dördüncü gün ayrılmıştık. Tek bir şey aynıydı: Mora'ya giderken kitapta Yannos Dimitriu'nun tarif ettiği arabayı görmüştüm: "Karton parçası gibiydi çünkü arabanın üstünden bir Türk tankı geçmişti…"
44 yıl sonra… Hiçbir şey eskisi gibi değil… Binlerce insan öldü, binlerce insan kayıp oldu, yüz binlerce insan kendi yurdunda göçmen oldu. Adamız ikiye bölünmüştür.
Bazıları adamızın yeniden birleştirilmesini istiyor, bazıları ise "biz burada, onlar öteki tarafta yaşasın!" diyor. "Unutma" deniyor ancak unutmadıkları şey nedir, eğer ülkelerinin öteki yarısını hiç görmemişlerse?
Hayatımın 25 yılını Güney Afrika'da geçirmiş birisi olarak, benzerlikler göremiyorum.
Güney Afrika'da Nelson Mandela gibi kapasiteli bir lider, Hakikat ve Uzlaşma Komitesi'ni yaratarak, yurdunu bir iç savaştan kurtarmıştı…
Güney Afrika'ya gökkuşağı ulusu deniyordu.
Savaş suçları işlendi, kimse bunu inkar etmiyor!
Yargılamıyorum… Tarih bunu yapacaktır…
İyiliğe inanıyorum ve kötülüğü gördüğümde de onu tanıyabiliyorum. Nereden gelirse gelsin, savaşta işlenen suçlara içerliyorum… Ben politikacı değilim. Yalnızca kendimim ve işte bu nedenden dolayı, 44 yıl aradan sonra benim ve sevdiklerimin hayatlarını kurtarmış olan insanı aramaya karar vermiş bulunuyorum.
Onu bulmayı ve ona yaptığı iyilikten dolayı teşekkür etmeyi iple çekiyorum…
Benim öyküm işte budur! Benim hayatım budur! Benim deneyimim budur! Buna herhangi bir yorum, yargılama ya da görüş verilmesine ihtiyacım da yoktur!
Aynı zamanda bu adanın kendi Hakikat ve Uzlaşma Komitesi'ni kuracağı, hiç pişmanlık göstermeyen insanları cezalandıracağı ve gelecek kuşaklar için geleceğe doğru harekete geçeceği günü de iple çekiyorum.
Bunun olabilmesi için de yurdumuza barış getirecek ve adamızı yeniden birleştirecek bir güce, vizyona ve istence sahip kendi büyük liderlerimizi keşfetmemiz gerekiyor!
Nedi Zannettu
Haziran 2018."

Ezel Aktürel: "Hepimiz orada, birlikte bir kader birliği yaşadık… Kader bizi birleştirdi…"
SORU: Ezel Bey, ne hissedersiniz şu anda?
EZEL AKTÜREL: Vallahi duygularım çok karışık yani… Burada hem mutluyum, 44 yıl önce gördüğüm insanları tekrar görmekten, hem da müthiş hislerle doluyum. Ben dilerim bundan sonra bu insanlarla birliktelik devam etsin. Hatta eşim "Ben öldükten sonra bu dostluk çocuğumla devam etsin" dedi kendilerine, ben de aynı şekilde düşünüyorum. Bu, bana göre her insanın düşünmesi ve yapması gereken bir şeydir.
Onları Mora'ya götürdüğümde, o zaman esas üstünde durduğum, yol dahi yoktu Lefkoşa'ya… Ve öğrendiydim ki şimdiki bu anayol, toprak yol olarak açıldıydı – o, bana ışık tuttu ve onları Lefkoşa'ya nasıl naklederim diye düşünmeye başladıydım. Çünkü Lefkoşa'ya gittikten sonra biliyordum nereye gideceklerini… Onların da araştırmasını yaptım. Unuttum kaç gün kaldılar… Ama en erken zamanda ben onları gönderdiğimi bilirim. Üç gün Aşşa'da, üç gün Mora'da kaldıklarını söyledi bize şimdi Nedi Hanım – ve ben onların Lefkoşa'ya transferini sağladım. Onları Lefkoşa'ya götüreni bile ben taburda bekledim, çağırdım kendini, nereye teslim ettiğini söyledi bana… "Herhangi bir sorun çıktı mı?" dedim. "Hayır" dedi, "ben götürdüm, esirlerin olduğu yere teslim ettim, merak etme, karşı tarafa geçecekler" dedi.
Onları Aşşa'dan Mora'ya götürdüşüm günü hiç unutmam… Oradan ayrıldıktan sonra bile ben hem büyük bir mutluluk yaşadım ama üzgündüm aynı zamanda… O görüntüyü aslında yaşamak istemezdim… Çok trajikti çünkü o günkü olay… O beni kamçıladı ve benim mutlaka bir şeyler yapmam lazım diye düşündüm… Onlar ağlardı, benim içim ağlardı… Kaynatamı gönderdim onlara, battaniye götürdü kendilerine ama onlara o adamın kayınpederim olduğunu söyleyemedim. Kayınpederim de konuşurken Pelekano'yla "Bu benim damadımdır" demedi – çünkü sordu kendine, "Kimdir bizi kurtaran?" diye…
Seneler sonra Pelekano, benim eşimin dayısıyla İngiltere'de buluştu… O zaman ona söylediydi kim olduğumu…
Pelekanos ilk Aşşa'da kalmak istediydi, kalmak istediler. Ben de ısrarla onları oradan kurtarmak istiyordum. Çok ısrar ettiydim onları oradan çıkarmak için… Onlara güven vererek onları oradan çıkarmak istediydim…
Hepimiz orada, birlikte bir kader birliği yaşadık… Kader bizi birleştirdi… Bu insanlar o pozisyonda, ben farklı pozisyondaydım ama bu önemli değildi – ve ben aklıma geldiğinde, yaşadıklarına üzüldüm çok… Üzülürdüm…
Onlar benimle karşılaşmaları için "Bizim için çok büyük bir şanstı ki sizin gibiyle karşılaştık o günlerde" diye yorumluyorlar. Benim için de bir şanstı ki böyle iyi insanları kurtardım…

Nedi Zannettu: "Sanki bir şey eksikti ve şimdi Ezel Bey'i ziyaret edince bu eksiklik tamamlandı…"
SORU: Şu anda neler hissediyorsun?
NEDİ ZANNETTU: Bilmiyorum… Bir bütünlük sanırım… Sanki bir şey eksikti ve şimdi tamamlandı, eksik olduğunu fark etmediğim bir şey eksikti ve şimdi bu birleşiyor… Müteşekkirim… Ezel Bey olmasaydı ben burada olmayacaktım, gerçekten olmayacaktım… Şimdi insanları duyuyoruz, şöyle diyorlar, "Onlar kendi taraflarında yaşasınlar, biz de kendi tarafımızda" diyorlar… Ancak Ezel gibi insanların varlığı, sizi iki kere düşünmeye zorluyor bu konuda… Bizler aynıyız, aynı insanlarız, aynı renkleriz, birbirimize benzeriz, aynı DNA'ya sahibiz, aynı yiyecekler, her şey aynı… Ve aynı iyi yürekli insanlarız… Ezel gibi bir insanla karşılaşmak bizim için çok büyük bir şanstı…

Hande Aktürel (Ezel Aktürel'in kızı): "Dostluğumuz inşallah her zaman devam edecek…"
SORU: Şu anda neler hissediyorsun?
HANDE AKTÜREL: Çocukluğumdan beri bu hikayeyi dinliyorum. 40 yaşındayım. Ben doğmadan yaşanmış bir hikaye bu. Ben hiç savaşa ve savaş ortamına tanık olmamama rağmen, ailemden, annemden, babamdan, üç kez, dört kez savaş görmüş geçirmiş insanlardan çok şeyler dinledim. Bunlar gerçek olan ve yaşamış oldukları şeylerdi… Çok mutluyum kendi adıma da ki bir hayat, bir can, bir nesil veya bir kuşak – sonuçta aile olan, anne baba ve annenin karnındaki çocuğun ve diğer çocukların babam tarafından kurtarılmış olmasından mutluyum… Vicdanlı insanlarla buluşması ve hayatlarının devam etmiş olması, bugün 40 sene sonra buluşmuş olmasından çok mutluyum. Çok güzel duygular bunlar…
İnşallah da her zaman için dostluğumuz, birlikteliğimiz devam edecektir…
Ben savaş görmedim, çok hikaye dinledim, çok can kaybetti herkes ama aynı topraklarda doğduk… Aynı toprağın insanlarıyız. Zaten savaşı görmemiş olarak ama çok şey dinlemiş olarak bunların yaşanmaması gerekirdi. Savaşı yaşamış olanlar için da çok üzgünüm ama kurtulan herkes için da – gerek bizim taraftan, gerek onlar tarafından da çok mutluyum…

Duyal Aktürel (Ezel Aktürel'in eşi): "44 sene boyunca bunu zaman zaman aile içinde hep konuştuk…"
SORU: Şu anda neler hissediyorsunuz Duyal Hanım?
DUYAL AKTÜREL: Ezel'in böyle bir insani davranışından dolayı ve karakterini da bildiğim için, tam yerinde, iyi düşünerek, güzel düşünerek yaptı…
Çok mutluyum…
Ve 44 senedir da bunu zaman zaman aile içinde hep konuştuk… Yakın, komşu köy olmaları, Nedi'nin Aşşa'da evlerinde kaldığı Pelekanos'u tanımalarından dolayı da çok mutluyum. O zaman geldiklerinde da babam, Mora muhtarı Hasan Bey, Pelekanos'u çok iyi tanırdı… Köyden, yani Mora'dan, Pelakanos'un yanında çalışanlar vardı… Onların isimlerini sorarak geldi Pelekanos zaten… Yanında çalışanları sorardı… Mutluyum yani – insanlık adına mutluyum… Bir daha yaşanmamasını temenni ederim böyle şeylerin. Güzel bir olay… Mutluyum, görüşmek, her zaman onları görmek isterim…

Türkiye basını haberimizi çaldı, ALITHIA kadar olamadı… TAK da sınıfta kaldı…
Dün, Türkiye basını üç gündür gazetemizde yayınlanmakta olan haberimizi "çalarak" kendileri bulmuş gibi "haber" yaptı, Cumartesi günü Zannettu-Aktürel ailelerini buluşturduğumuz zaman bizim çekmiş olduğumuz fotoğrafları da "çalarak", kendilerine "mal" etti…
Kıbrıs'ın güneyinde yayın yapan günlük Rumca gazete ALITHIA kadar olamadı Türkiye basını – VATAN gazetesi, MİLLİYET, HÜRRİYET, YENİ ŞAFAK, CNN TÜRK, NTV gibi gazete ve televizyonlar, bizim haberin üstüne atlayıp bunu YENİDÜZEN'den almış olduklarından hiç bahsetmeksizin tepe tepe kullandılar… Hatta bazı Kıbrıslıtürk gazeteler de, YENİDÜZEN'in manşetini görmezden gelerek, Türkiye medyasının çaldığı haberimizi kendi sitelerinde kullandılar! İtirazımız üzerine bunlardan biri haberi yayından kaldırdı…
ALITHIA gazetesi ise bizim haberimizden söz ederken, ön sayfasında YENİDÜZEN'de manşet olarak çıkan haberimizin tam sayfa küpürünü yayımladı…
TAK ise bu konuda sınıfta kaldı… ALITHIA'nın ön sayfadan verdiği ve YENİDÜZEN küpürünü kullandığı haberinde, TAK Ajansı Rumca Haber Servisi gazetemizin ve bizim adımızı sansürleyerek haberin "Kıbrıs Türk basınından alındığı" gibi bir "genelleme" yaparak haberin kaynağını gizledi…
Haberin kaynağı burada: YENİDÜZEN – Sevgül Uludağ – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler…
Bundan kendilerine "pay" çıkarmaya çalışanlar, tıpkı birer köpekbalığı gibi habere saldırdılar! Kendileri "bulmuş" gibi yaptılar!
Emeğimizi hiçe saydılar…
Türkiye'de ve Kıbrıs'ın kuzeyinde "medya"nın "ganimetçi" yaklaşımı işte böyle…

(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler… Sevgül Uludağ – 15-16-17 Ekim 2018)






Μια κρυμμένη ιστορία ανθρωπιάς από την Άσσια…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Μια μέρα φέτος το Μάϊο λαμβάνω ένα email που αγγίζει την καρδιά μου…
Το email αυτό είναι από τη Νέδη Ζαννέττου και λέει:
«Αγαπητή Sevgul
Διάφορα άτομα μου έχουν δώσει το όνομα σου. Ήμουν εγκλωβισμένη στην Άσσια το 1974. Ήμουν τότε νεαρό κορίτσι.
Μας έσωσε ένας Τουρκοκύπριος αξιωματικός. Δεν θυμούμαι το όνομα του. Μιλούσε ελληνικά. Ήταν ευπαρουσίαστος, γύρω στα 35, από την Πάφο. Δεν ξέρουμε το όνομα του.
Έφυγα από την Κύπρο και έζησα στη Νότιο Αφρική για 25 χρόνια.
Είμαι πίσω στην Κύπρο τα τελευταία 6 χρόνια. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου να ψάξω για αυτόν τον άνθρωπο.
Τώρα έχω την επιθυμία να τον συναντήσω, αν είναι ακόμα ζωντανός. Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για αυτά που έκανε για μένα και την οικογένεια μου!
Αν υπάρχει κάποια πιθανότητα, έστω και μικρή να τον εντοπίσουμε, αυτό θα σήμαινε πολλά για μένα!
Θερμούς χαιρετισμούς,
Νέδη Ζαννέττου»
Συγκινήθηκα από αυτή την κρυμμένη ιστορία ανθρωπιάς και άρχισα να προσπαθώ να εντοπίσω τον Τουρκοκύπριο τότε αξιωματικό που ήταν στην Άσσια και που έσωσε τη ζωή της Νέδης και της οικογένειας της…
Τηλεφωνώ σε διάφορους αναγνώστες μου, ένας από αυτούς είναι από τη Μόρα και μας βοηθά να βρούμε τους «αγνοούμενους» που είναι θαμμένοι γύρω από τη Μόρα…
Κάνει μια έρευνα και βρίσκει ποιος ήταν αυτός ο Τουρκοκύπριος και ψάχνω για το τηλέφωνο και τον βρίσκω…
Ταπεινός και χωρίς προσποιήσεις μου μιλά και θυμάται εκείνη τη μέρα…
Συμφωνούμε να συναντηθούμε μια μέρα κατάλληλη για αυτόν, τη Νέδη και μένα… Το λέω αυτό στη Νέδη και χαίρεται που καταφέραμε να τον βρούμε… Λέγεται Ezel και συμπτωματικά ο σύζυγος μου τον γνώριζε, όπως επίσης και τη γυναίκα του…
Αργότερα, η Νέδη Ζαννέττου κάθεται και γράφει τις σκέψεις της για εκείνη τη μέρα…
Η Νέδη Ζαννέττου έγραψε τα ακόλουθα:
«Έτος 1974…
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα και την πρώτη φάση της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, για λόγους ασφαλείας, οι γονείς μου έστειλαν εμένα και την μεγαλύτερη μου αδελφή στην Άσσια. Θα περνούσα μερικές μέρες με το νονό και τη νονά μου, για να αποφύγουμε αδέσποτες σφαίρες από την πράσινη γραμμή στην Παλλουριώτισσα.
Το πρωί της 14ης Αυγούστου ξυπνήσαμε με τον ήχο σειρήνων. Η δεύτερη εισβολή λάμβανε χώρα.
Οι γονείς μου, η μητέρα μου ήταν τότε έγκυος 8 μηνών με την μικρή μου αδελφή, οδήγησαν στην Άσσια, για να έρθουν σε μας, θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Στις 13:45 την ίδια μέρα, το θυμούμαι καλά! Άκουγα το ράδιο μας, το ΡΙΚ. Ανακοίνωνε ότι οι στρατιώτες μας βρίσκονταν κοντά στο χωριό Μια Μηλιά και αναδιπλώνονταν ομαλά! Τι παραπλάνηση!!! Οι Τούρκοι στρατιώτες ήταν ήδη στην Άσσια!
Τέσσερεις οικογένειες, τρία σπίτια, αποφασίσαμε να μείνουμε μαζί σε ένα από τα σπίτια. Επιλέξαμε αυτό που ήταν το πιο παλιό, για να αποφύγουμε την προσοχή.
Τρεις πολύ μακρές μέρες και τρεις ακόμα πιο μακρές νύκτες…
Τη μέρα κρυβόμασταν ήσυχα, έτσι ώστε κανένας να μην υποπτευθεί ότι βρισκόμασταν μέσα στο σπίτι… Τη νύκτα γλιστρούσαν μέσα άνθρωποι από τα γειτονικά σπίτια για να μοιραστούν τις πληροφορίες τους και το φόβο τους. Μας περίγραφαν τι συνέβαινε στο τοπικό σχολείο. Μας είπαν για δολοφονίες και βιασμούς που λάμβαναν χώρα!
Σε δύο περιπτώσεις, Τούρκοι «στρατιώτες» κλώτσησαν και φώναζαν στην πόρτα μας. Η γιαγιά μου, θυμούμαι καλά… άνοιξε την πόρτα. Κανένας άλλος δεν τόλμησε να το κάνει αυτό. Είπε ότι έζησε τη ζωή της, έτσι ήταν εντάξει…
Δεν έψαχναν για ανθρώπους, έψαχναν για να λεηλατήσουν και να κλέψουν!
Μας είπαν ότι έπρεπε να φύγουμε από το σπίτι και να παραδοθούμε στο σχολείο. Αρνηθήκαμε.
Την τέταρτη μέρα, η πόρτα ξανακτύπησε. Αυτή τη φορά ήταν διαφορετικά.
Υπήρχε ένα μεγάλο στρατιωτικό φορτηγό, γεμάτο ένστολους στρατιώτες. Όλοι οπλισμένοι.
Ο υπεύθυνος αξιωματικός, ακόμα θυμούμαι το πρόσωπο του. Μιλούσε ελληνικά. Επέμενε ότι δεν μπορούσαμε να μείνουμε άλλο στο σπίτι. Είπε ότι δεν ήταν ασφαλές.
Δεν τον πιστέψαμε. Γνωρίζαμε τι συνέβαινε τις τελευταίες τρεις μέρες στο σχολείο. Του είπαμε ότι δεν θα πηγαίναμε στο σχολείο. Είχαμε αποφασίσει να μείνουμε στο σπίτι και προτιμούσαμε να πεθάνουμε εκεί.
Προσφέρθηκε να μας πάρει στη Μόρα. Ένα τούρκικο χωριό.
Ο Χριστόφορος, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού αμέσως συμφώνησε. Ήξερε καλά το μουχτάρη του χωριού Μόρα. Εργαζόταν για αυτόν στο παρελθόν και γνωρίζονταν πολύ καλά και ήταν φίλοι.
Μας είπαν η κάθε οικογένεια να πάρει το δικό της αυτοκίνητο. Μας ζήτησαν να πάρουμε όλα τα πολύτιμα μας αντικείμενα μαζί μας. Δεν το πράξαμε. Απλά βάλαμε σε μια βαλίτσα μερικά ρούχα και τα απολύτως αναγκαία.
Η μητέρα μου, από τότε που μπορώ να θυμηθώ, είχε ένα φόβο… Πάντοτε ονειρευόταν ότι την αιχμαλώτιζαν οι Τούρκοι… Δεν είναι κάτι που μπορώ να εξηγήσω.
Ζήτησε από τον υπεύθυνο αξιωματικό να μπει στο αυτοκίνητο μας. Επέμενε, να έρθει μαζί μας! Ένιωθε ότι μπορούσε να τον εμπιστευθεί.
Συμφώνησε. Στριμώχτηκε δίπλα από τη βαριά εγκυμονούσα μητέρα μου στην μπροστινή θέση του συνοδηγού. Είχε το αριστερό του χέρι έξω από το παράθυρο κρατώντας το όπλο του. Θυμούμαι καλά ότι απολογήθηκε στη μητέρα μου. Είπε ότι οι στρατιώτες του θα τον σκότωναν αν άφηνε το όπλο του!
Οδηγήσαμε στη Μόρα. Τέσσερα αυτοκίνητα, ακολουθούμενα από το μεγάλο στρατιωτικό φορτηγό.
Δεν θυμούμαι πόσο χρόνο μας πήρε.
Ο Τούρκος μουχτάρης του χωριού μας υποδέχτηκε. Ήταν μια πολύ ζεστή υποδοχή. Οι δύο άντρες αγκαλιάστηκαν και έκλαψαν μαζί!
Μείναμε σε ένα πολύ παλιό σπίτι. Ο μουχτάρης καθόταν στην εξώπορτα όλο το εικοσιτετράωρο. Κρατούσε ένα μικρό όπλο. Μας προστάτευε από οποιαδήποτε πιθανή επίθεση από έξω. Όπως αργότερα έμαθα, ήταν ο πεθερός του αξιωματικού που μας οδήγησε εκεί.
Περάσαμε ακόμα 3 μέρες στη Μόρα. Διευθέτησαν έτσι ώστε ο Ερυθρός Σταυρός να μας καταγράψει όλους. Τότε ξέραμε ότι θα επιβιώναμε.
Το χωριό μας φρόντιζε. Κάθε μέρα μαγείρευαν και μας έφερναν φαγητό και φρέσκο νερό.
Μετά από τρεις μέρες μας πήραν με λεωφορείο στο Γκαράζ Παυλίδη. Τους άντρες τους πήραν στα Άδανα για δύο μήνες. Πολύ δύσκολοι καιροί.
Εμάς τα γυναικόπαιδα μας απελευθέρωσαν 2 μέρες αργότερα. Με την βαλίτσα μας, ανέγγιχτη όπως μας υποσχέθηκαν.
Η ιστορία μου είναι πολύ διαφορετική από αυτή του Γιάννου Δημητρίου. Και αυτός αιχμαλωτίστηκε στο ίδιο χωριό με την οικογένεια του. Έμαθα την ιστορία του ενώ διάβαζα το βιβλίο: «Κύπρος: Οι Ανείπωτες Ιστορίες» της Sevgul Uludag, στη σελίδα 103. Η ιστορία του ήταν πολύ διαφορετική! Εμείς δεν συναντήσαμε σκοτωμούς, βιασμούς. Δεν θυμούμαι τη μυρωδιά σωμάτων σε αποσύνθεση. Φύγαμε νωρίτερα από την Άσσια, την τέταρτη μέρα.
Μόνο ένα πράγμα ήταν το ίδιο: Ενώ οδηγούσαμε προς τη Μόρα, είδα το αυτοκίνητο που περιγράφει ο Γιάννος Δημητρίου στο βιβλίο: «ήταν σαν ένα κομμάτι πλακάζ διότι ένα τουρκικό τανκ πέρασε από πάνω του».
44 χρόνια μετά… Τίποτε δεν είναι το ίδιο. Χιλιάδες έχουν πεθάνει, χιλιάδες αγνοούνται και εκατοντάδες χιλιάδες είναι πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα. Το νησί μας είναι διαιρεμένο στα δύο.
Κάποιοι άνθρωποι θέλουν επανένωση, άλλοι θέλουν «εμείς από εδώ και αυτοί απ' εκεί»! Πολλοί … «δεν ξεχνούν» και όμως, τι είναι που δεν ξεχνούν, αν δεν έχουν δει ποτέ τη μισή τους χώρα - πατρίδα;
Έχοντας περάσει 25 χρόνια της ζωής μου στη Νότιο Αφρική, δεν μπορώ να μην βρίσκω ομοιότητες.
Χρειάστηκε ένα ηγέτη του επιπέδου του Nelson Mandela και τη δημιουργία μιας Επιτροπής Αλήθειας και Συμφιλίωσης για να σωθεί η χώρα από ένα εμφύλιο πόλεμο. Η Νότιος Αφρική ονομάστηκε το έθνος του ουράνιου τόξου.
Έχουν διαπραχθεί εγκλήματα πολέμου και κανένας δεν το αρνιέται!
Δεν κρίνω. Η ιστορία θα το κάνει αυτό.
Πιστεύω στο καλό και μπορώ να αναγνωρίσω το κακό. Ανησυχώ για τις φρικαλεότητες του πολέμου ανεξάρτητα από που προέρχονται. Δεν είμαι πολιτικός. Είμαι μόνο εγώ, και γι αυτό το λόγο, έχω αποφασίσει μετά από 44 χρόνια να αναζητήσω τον άνθρωπο που έσωσε τη ζωή μου και τη ζωή των αγαπημένων μου.
Ανυπομονώ να τον συναντήσω και να τον ευχαριστήσω για την καλοσύνη του!
Αυτή είναι η ιστορία μου! Αυτή είναι η ζωή μου! Αυτή είναι η εμπειρία μου! Δεν χρειάζομαι σχόλια, επικρίσεις ή γνώμες!
Ανυπομονώ επίσης για τη μέρα που αυτό το νησί θα δημιουργήσει τη δική του επιτροπή αλήθειας και συμφιλίωσης, θα τιμωρήσει τους ανθρώπους που δεν δείχνουν καμία μεταμέλεια και θα προχωρήσει μπροστά για το μέλλον των επόμενων γενιών.
Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να ανακαλύψουμε τους δικούς μας μεγάλους ηγέτες, που θα έχουν τη δύναμη, το όραμα και τη θέληση να επανενώσουν το νησί και να φέρουν ειρήνη στη χώρα μας!
Νέδη Ζαννέττου
Ιούνιος 2018»
Χρειάστηκαν μερικοί μήνες μέχρι να καταφέρουμε να οργανώσουμε τη συνάντηση της Νέδης Ζαννέττου και της αδελφής της Θέλμας Ζαννέττου με τον θαρραλέο Τουρκοκύπριο που έσωσε τη ζωή τους, τον Ezel Akturel… Στη διάρκεια της συνάντησης έμαθα ότι ο κύριος Ezel δεν έσωσε μόνο τις ζωές της οικογένειας της Νέδης, αλλά επίσης και τις ζωές τριών ακόμα οικογενειών: Είχε κατ΄ ακρίβεια σώσει τις ζωές συνολικά 18 Ελληνοκυπρίων από την Άσσια… 44 χρόνια μετά, 2 από αυτούς τους Ελληνοκύπριους, η Νέδη και η Θέλμα έχουν έρθει για να πουν «Ευχαριστώ» - μπορείτε να δείτε ότι ακόμα και το να πεις «Ευχαριστώ» χρειάζεται πολύ κουράγιο και ανθρωπιά στην Κύπρο – οι άνθρωποι προτιμούν απλά να παραμένουν σιωπηλοί και να ξεχνούν ότι οφείλουν τις ζωές τους σε μια ανθρωπιστική πράξη κάποιου από την «άλλη κοινότητα»… Όμως η Νέδη και η Θέλμα επέλεξαν τη θαρραλέα οδό και αποφάσισαν να πουν «Ευχαριστώ»…
Πήρα τη Νέδη κα τη Θέλμα για να τον συναντήσουν στο σπίτι του, αφού η γυναίκα του, η κυρία Duyal Akturel, επέμενε να τους φιλοξενήσει παρά να συναντηθούν σε ένα εστιατόριο… Σε μια συγκλονιστικά συναισθηματική μέρα ο κύριος Ezel και η κυρία Νέδη αγκαλιάστηκαν και η Νέδη και η Θέλμα του έδωσαν μια ευχαριστήρια πλακέτα που λέει:
«ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ
Στον άνθρωπο που έσωσε τις ζωές μας, και τις ζωές της οικογένειας μας στην Άσσια στις 18 Αυγούστου 1974. Ήμασταν άγνωστοι για σένα, συναντηθήκαμε σε ένα χωριό όπου έγιναν τόσες φρικαλεότητες και εσείς κάνατε τη διαφορά.
Για τη συμπόνοια σας, την ανθρωπιά σας και την καλοσύνη σας,
Εκφράζουμε την εκτίμηση μας και το σεβασμό μας εκ μέρους μας και εκ μέρους της οικογένειας μας.
Μακάρι άνθρωποι σαν εσάς, να μας δείξουν το δρόμο για να ξεχάσουμε τα συρματοπλέγματα, τις πράσινες γραμμές και να φέρει ένα τέλος σε μια σύγκρουση που έχει λήξει.
Στον Ezel Akturel,
Με σεβασμό,
Νέδη Ζαννέττου και Θέλμα Ζαννέττου
Αιχμαλωτίστηκαν στην Άσσια το 1974
Αύγουστος 2018… 44 χρόνια μετά…»
Θα γράψω για τη συνάντηση τους σε ένα άλλο άρθρο τις επόμενες μέρες…

(Published in POLITIS newspaper on the 17th of October 2018).

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: PEOPLE REMEMBER THEIR FRIENDS…

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: PEOPLE REMEMBER THEIR FRIENDS…

*** Andreas Kyprianou's brother Kypros who went "missing" on 3rd February 1964 with a red bicycle, still not found…

People remember their friends…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

Andreas Kyprianou whose brother Kypros Kyprianou has been "missing" since the 3rd of February 1964 and whose remains have not yet been found remembers his friends with whom he used to work at CYTA…
He has not forgotten his friend Enver with whom he worked and shares some memories with him…
"Another story from the past" he writes on his social media… "Our office at CYTA told us that we had to go to Lefka and work there – the call centre in those days was at the Lefka police station and some things needed to be repaired. Together with me a Turkish Cypriot friend whom we called "Enveraki" would come, he too was working at CYTA. We took our stuff, put some clothes in the luggage – we would need this since we were expected to stay in Lefka for a week. We started our journey in a Mini car that the company gave us and reached Lefka. Thank God there was a hotel that a Turkish Cypriot owned just next to the police station in Lefka and he greeted us with great joy… After we got settled in the Hotel, Enveraki (Enver) got out a musical instrument and started playing and we sang together the song "Hade gidelim"…
Until we finished our repairs at the call centre, our evenings were really nice and then we got back. We had become good friends with Enverakis. One day, he had invited me to his house, to meet his friends…
Time passed and 1963 events began… Enveraki's father was also working at CYTA, at the Elektra House as a night watchman… One evening as he got out of the building, he was shot by some soldiers… In the meantime, Enverakis left the island and went to England, I don't know what happened to him. If he is alive, I send him my best regards and wish that he has overcome the evil that came over him… Friends can never be forgotten…"

MEHMET RAIF SHOT AND MISSING
I start searching about the friend of Andreas Kyrianou and find out that he is in fact in England now but comes to Cyprus from time to time since he has a house here… The friend of Andreas, "Enveraki" was born in Istindjon-Paphos and came to Nicosia to go to secondary school and they were living in Omorphita. He had started working at CYTA in 1955 and after working for 6 years at CYTA, he became in charge of the CYTA Lefka section in 1961 at the age of 20… Then he resigned from CYTA and in order to further his studies, he went to London on the 8th of August 1961. For many years he would work at the British Telecom and would come back to Cyprus years later. His father Osman Dervish would go "missing" on the 31st of December 1963 from Omorphita together with Shukru Tevfik and they are still "missing" as far as I know…
Therefore it was not the father of "Enveraki" who was shot – there was only one person "missing" from CYTA and that is Mehmet Raif who had been working there and when he got out of work, he would be shot and killed on his way home outside the CYTA building… And we are still looking for his burial site… What we had heard was that some Greek Cypriots with guns on top of the CYTA building or around CYTA building had shot him… When I tell this to Andreas Kyprianou, he tells me that on those days he had not been at CYTA but he only heard that someone was shot. Most probably what he remembers from 61 years ago is not about the father of Enveraki but about Mehmet Raif… He does not remember Mehmet Raif… If there is anyone who remembers what happened to Mehmet Raif, please contact me so that we can bring some closure to his family…
With the help of my cousin who remembers "Enver" from British Telecom when he was in London I trace him and with help from other friends I find his phone but he is not answering. Most probably he is not in Cyprus and when he comes back, I would definitely try to get him in contact with Andreas Kyprianou so that they can remember their good times and their good friendship… Finally I find him and Andreas Kyprianou calls Orhan (Enver) Dizliklioghlou and speak over the phone… Soon they will get together to continue their friendship…

STILL LOOKING FOR KYPROS KYPRIANOU…
Years ago in November 2016, I had written the story of Andreas Kyprianou and his "missing" brother Kypros Kyprianou… I want to remind my readers about this article so that if they know anything more about the "missing" Kypros Kyprianou, they can help us to try to find his burial site…
"Andreas Kyprianou was born on 1938 at Mousoulita village, a small Mesaoria village… He would attend a commercial school which would become a lyceum and he would be living in Nicosia with his grandmother at Pallouriotissa. Every Saturday and Sunday he would be going back to his village to his family. He would graduate in 1954-55 and when he would learn that CYTA was looking for workers he would apply and get a job… He passed examinations and had a course for the installation of telephone exchanges. He would be trained and would do the wiring and checking and repairing of all the telephone exchanges all over Cyprus.
He began working in CYTA in 1956 – at that time CYTA was managed by the British and they were doing cable as well…
Andreas was one of five brothers… His father from Pyrga, Costas Kyprianou had been married to Agathi from Mousoulita and that was where their home was… They had five children, all boys: Andreas, Panayiotis, Sotiris, Kypros and Kyriakos…
The last exchange they installed to Turkish Cypriots was in Kyrenia in 1962-63, Andreas remembers…
`We installed telephone exchanges at Lapithos, Agios Epihtitos, at Kythrea, at Lefkonico and Yialousa, at Rizokarpasso and Paphos… CYTA had a Toyota car and I would go with my team to build exchange cables, to wire them, to check and repair all the faults. Then we would give the exchange to the authorities there and go… I worked in Polis as well…`
His brother Kypros Kyprianou would go `missing` on the 3rd of February 1964…
Kypros had only been 18 years old and he had graduated from the lyceum in Famagusta and had come to Nicosia to find a job.
On the day Kypros went `missing`, he had come to the shop of their brother Panayiotis who had a souvenir shop at the end of the Ermou Street, near the old Olympiakos building. He had met a friend of his and got his brother's bicycle… The friend of Kypros, Theodoros was going to sit in the exams to become a policeman and asked Kypros to accompany him… The exam would be at the Paphos Gate in Nicosia. Theodoros went inside for the examination and had told Kypros to wait for him there since it won't take him so long…
Andreas thinks that maybe Kypros tried to pass from the Paphos Road where four Greek Cypriot policemen were caught by some Turkish Cypriot policemen that same day. They were caught at the Chappa Building near Paphos Gate and kept some time and some of them were tortured as I would find out years later…
`He didn't come back to my brother's shop to bring back the bicycle… I went to the police next day and to the UN – I begged the UN soldiers to search for my brother… I showed the UN soldier my brother's photograph and also gave him the photo – nothing came out of this…
My father Costa was searching for my brother continuously… And he was trapped by some Greek Cypriots to get his money… One Greek Cypriot had told my father that he knew some Turkish Cypriots who would help him to find my brother… So on 11th of October 1965 my father started to go from Pallouriotissa to Tymbou on his bicycle to meet this guy and at the Zoppas crossroads, one truck coming hit my father and my father was wounded on the head and on his chest… I ran and he was alive in hospital… Five minutes later my father died… He had had 500 Cypriot pounds with him…
After my father died, a year later my mother Agathi also died from a heart attack… Of course you can understand our pain, our mother's pain…"
One of my Turkish Cypriot readers had given information that a young boy with a bicycle who crossed accidentally to the Turkish Cypriot side at Ledra Palace was caught and he was killed in the garage of a house there (the house of Dr. Mangoian) and his clothes and things shared among the killers… That he might have been buried there in the garage or in the basement. We showed this to the CMP but no excavations have been done yet. There needs to be more excavations at the Tekke Gardens to see if he was buried there like some other Greek Cypriots "missing" from 1963-64…


"Kayıp" yakını Andreas Kiprianu, CYTA'da birlikte çalıştığı arkadaşı Enver'i unutmamış...

Sevgül Uludağ

3 Şubat 1964'te kırmızı bisikletiyle "kayıp" edilen Kipros Kiprianu'nun abisi Andreas Kiprianu, yıllardır kardeşinin akibeti hakkında bir haber bekliyor...
2016 yılında yani bundan tam sekiz sene evvel bu sayfalarda öyküsüne yer vermiş olduğumuz Andreas Kiprianu'nun babası Kostas Kiprianu da sahte bir ihbar üzerine "kayıp" oğlu Kipros'un akibeti hakkında bilgi almak üzere bisikletiyle alel acele bir buluşmaya giderken bir kamyon çarpması sonucu vefat etmiş...

"CYTA'DAN ENVER..."
"Kayıp" yakını Andreas Kiprianu, CYTA'da uzun yıllar birlikte çalıştığı Kıbrıslıtürk arkadaşlarından söz etmişti bana yıllar önceki röportajımızda... Geçtiğimiz günlerde bir arkadaşının öyküsünü daha paylaştı sosyal medya sayfasında... Bu konuda şöyle yazdı:
"Geçmişten bir öykü daha... CYTA'daki ofisimiz Lefke'ye giderek buradaki çağrı merkezinde çalışma yapmamız gerektiğini bildirmişti bana, çağrı merkezi o günlerde Lefke polis karakolundaydı, bazı şeylerin tamir edilmesi gerekmekteydi. Benimle birlikte CYTA'da çalışmakta olan Enver adlı bir Kıbrıslıtürk de gelecekti, biz ona genellikle "Enveraki" diyorduk. Malzemelerimizi aldık, giysilerimizi bavula koyduk, bunlara ihtiyacımız olacaktı çünkü bir hafta kalmamız bekleniyordu Lefke'de. Şirketin bize verdiği Mini arabayla yola koyulduk ve Lefke'ye vardık. Çok şükür tam da polis karakolunun yanında bir Kıbrıslıtürk'ün sahibi olduğu bir otel vardı ve bizi büyük bir sevinçle karşıladı otel sahibi... Otele yerleştikten sonra enveraki bir müzik aleti çıkardı ve bunu çalmaya başladı, "Hade gidelim" şarkısını birlikte söyledik... Çağrı merkezindeki tadilatları bitirinceye kadar gecelerimiz çok güzel geçmekteydi, sonra da geri döndük.
Enverakis'le çok iyi arkadaş olmuştuk, bir gün beni evine, ailesiyle tanışmaya davet etmişti...
Zaman geçmiş ve 1963 olayları başlamıştı... Enveraki'nin babası da CYTA'da çalışıyordu, Elektra House denilen binada gece bekçisi olarak görev yapmaktaydı. Bir gece işten çıktığında binayı izleyen askerler tarafından vuruldu... Bu arada Enverakis adadan ayrılarak İngiltere'ye gitti, sonra ne oldu ona, bilmiyorum. Eğer hayattaysa ona en iyi dileklerimi yolluyorum, uğradığı kötülüğü atlatmış olmasını diliyorum... Arkadaşlar asla unutulmaz..."
CYTA'da çalışan Enver Bey hakkında bilgisi olan okurlarımızı beni 0542 853 8436 numaralı telefondan aramaya davet ediyorum...
(Okurlarıma not: Bu yazı yayımlandıktan sonra, sevgili yeğenim Tamer Zaim ile Mustafa Gürsel ve Harper Orhon'un çok değerli yardımlarıyla Andreas Kirpianu'nun arkadaşı "Enver"i bulduk: Orhan (Enver) Dizliklioğlu idi. Kendisi Londra'daydı ve birkaç ay sonra döndüğü zaman nihayet ona ulaşabildik. Kendisinin izniyle telefon numarasını Andreas Kiprianu'ya verdik. Bay Andreas Kiprianu, Orhan Dizliklioğlu'nu aradı ve sonrasında bize bilgi verdi. Pek yakında buluşacaklarmış. Onları buluşturabileceğimiz için mutluyuz. Orhan Beyi bulmamıza yardım eden yeğenim ve arkadaşlarımıza da çok teşekkürler… S.U.)

"KIRMIZI BİSİKLETİYLE KAYBEDİLEN GENÇ..."
Andreas Kiprianu'nun kırmızı bisikletiyle "kayıp" edilen kardeşi Kipros Kiprianu'nun öyküsünü bundan tam sekiz sene önce, 13 Ocak 2016'da bu sayfalarda özetle şöyle yazmıştık:
"Herşey sevgili arkadaşımız Katerina Antona'nın 1963-1974 "kaybı" Kıbrıslıtürkler'le Kıbrıslırumlar'a yönelik FACEBOOK'ta bir "Kayıplar" sayfası açmasıyla oldu… Katerina'nın genç kardeşi Hristakis Antona 1974'ten "kayıp"tı ve ondan geride kalanlar, başka "kayıplar"la birlikte Ayakebir'de (Dilekkaya) bir kuyuda bulunmuştu Kayıplar Komitesi'nin kazılarında…
Ancak Katerina, kardeşinden geride kalanların bulunup onu defnettiği halde, başka "kayıplar" için çaba göstermekten geri durmadı....  Böylece Katerina'nın "kayıplar"la ilgili Facebook sayfasında elimizdeki bilgileri, haberleri ve makaleleri paylaşıyoruz ve işte 1964 yılında kırmızı bisikletiyle birlikte "kaybedilen" genç bir Kıbrıslırum'un, Kipros Kiprianu'nun öyküsüyle de Katerina'nın bu sayfasında karşılaşıyorum…
Katerina, özellikle bu "kayıp" gencin öyküsüne dikkatimi çekiyor ve bu "kayıp" şahsın abisi Andreas Kiprianu'yla temasa geçmemi öneriyor… Böylece Andreas Kiprianu'yla buluşmayı kararlaştırıyoruz…
Andreas Kiprianu 1938 yılında Musullita köyünde (şimdiki adı Kurudere) dünyaya gelmiş – küçücük bir Mesarya köyüdür bu… Andreas önce ticaret Lisesi'ne devam etmiş, daha sonra bu ticaret lisesi, normal bir liseye dönüşecekmiş. Bu lise Lefkoşa'da olduğundan, Pallaryotissa'daki ninesinin evinde kalıyormuş ve her haftasonu köyüne, ailesine gidiyormuş.
1954-55 yılında mezun olmuş ticaret lisesinden ve o günlerde CYTA'nın işçi alacağını duyunca hemen başvuru yapmış…
Bir sınava tabi tutulmuş ve telefon santralarını kurma konusunda kurs verilmiş kendisine… Böylece adamızın her tarafında telefon santraları kurma, bunların hatlarını çekme, bunları kontrol etme ve tamir etme işine girişmiş.
1956'da CYTA'da çalışmaya başlamış – o zamanlar CYTA, İngiliz idaresindeymiş ve telsiz işleri de yapmaktaymışlar.
Andreas beş erkek çocuktan birisiymiş ailede… Babası Kostas Kiprianu aslen Pirga köyündenmiş ve Musullitalı Agathi ile evlenerek Musullita'ya yerleşmişler. Beş çocukları olmuş, tümü erkekmiş: Andreas, Panayiotis, Sotiris, Kipros ve Kiriakos…
Kıbrıslıtürkler için kurdukları son telefon santralını Girne'ye kurduklarını, bunun 1962-63 yıllarında olduğunu hatırlıyor Andreas…
"Lapta'da, Ayios Epihtitos'ta (Çatalköy), Kitrea'da (Değirmenlik), Lefkonuk'ta, Yialusa'da (yeni Erenköy), Dipkarpaz'da ve Baf'ta telefon santraları kurduk" diye anlatıyor… "CYTA'nın Toyota marka bir arabacığı vardı, ekibimle birlikte telefon hatları kurmaya, telleri çekmeye, bunları kontrol etmeye, tamir etmeye giderdik… Sonra da santralı oradaki etkililere devredip oradan ayrılırdık… Poli'de de çalışmıştık" diye anlatıyor.
Kardeşi Kipros Kiprianu, 3 Şubat 1964 tarihinde "kayıp" olmuş.
Kipros o günlerde henüz 18 yaşında bir gençmiş, Mağusa'daki liseden mezun olup Lefkoşa'ya iş bulmaya gelmiş… Pallaryotissa'daki nineleri vefat etmiş olduğu için Lefkoşa varoşlarındaki Latsia bölgesine evlenip orada evi olan Andreas'la kalmaya geliyormuş… Birkaç gün kardeşi Andreas'la kalıp, sonra otobüsle köyü Musullita'ya dönüyormuş…
Ve Kipros bir gün "kayıp" olmuş…
Kipros, "kayıp" olduğu gün, abisi Panayotis'in Ermu Sokağı sonundaki tuhafiye dükkanına gitmiş – bu dükkan eski Olimpiakos binası yakınındaymış… Kipros bir arkadaşıyla buluşmuş ve abisinin dükkanına, bisikletini ödünç almak için gitmişmiş…
Kipros'un arkadaşı Theodoros, o gün polis olmak için sınava girecekmiş ve Kipros'tan kendisiyle birlikte gelmesini istemiş. Sınav, Lefkoşa'da Baf Kapısı'nda yapılacakmış… Baf Kapısı polis istasyonunda imtihana girmiş Theodoros, Kipros'a da "Çok sürmez, beni burada bekle" demiş…
Andreas'a göre Kipros belki de Baf Kapısı'ndan bisikletiyle Türk tarafına geçmiş… Kipros'un bilmediği o gün dört Kıbrıslırum polisin, bazı Kıbrıslıtürk polisler tarafından Chappa Binası'nda (şimdiki adı Çapa binası) yakalanmış olmasıymış… Chappa Binası, Baf Kapısı yakınında bulunuyor, buradan alınan bazı Kıbrıslırum polislere Lefkoşa polis merkezinde işkence yapıldığı ve bir süre orada tutuldukları hakkında yıllar sonra ben de okurlarımın anlattıklarından bilgi edinmiştim… Yani bu bölgede meydana gelen bu olaylardan bihaber olan Kipros da bu bölge çevresinde "kayıp" edilmişti…
"Kardeşim anneme doktora gideceğini çünkü midesinin ağrıdığını anlatmıştı" diyor Andreas. "Ama o gün hastaneye gitmediğini biliyoruz…"
Kipros'un "kayıp" olduğunu ne zaman farketmişler?
"Bisikleti geri getirmek üzere kardeşimin dükkanına dönmeyince fark ettik… Ertesi günü polise gittim, Birleşmiş Milletler'e gittim… Birleşmiş Milletler askerlerine kardeşimi aramaları için yalvardım… Kardeşimin fotoğrafını BM askerlerine gösterdim ve bir suretini onlara verdim. Bundan hiçbirşey çıkmadı. Bir başka zaman tekrar BM'ye gittim ve BM askeri bana "Bu genç adamı sanki Pavlidis garajında gördüm… Belki de senin kardeşindi" dedi…
Babam Kosta sürekli kardeşimi arıyordu… Bazı Kıbrıslırumlar parasını yemek için ona tuzak da kurmuşlardı… Bir Kıbrıslırum babama, "kayıp" kardeşim Kipros Kiprianu'nun bulunmasına yardım edecek bazı Kıbrıslıtürkler tanıdığını söylemişti… Böylece 11 Ekim 1965 tarihinde babam bisikletine binerek Pallaryotissa'dan Timbu'ya (şimdiki Ercan) gitmek üzere yola çıkmıştı, bu Kıbrıslırum'la buluşacaktı… Ancak Zoppas kavşağında bir kamyon babama çarptı ve babam başından ve göğsünden yaralandı… O gün ben oradan tesadüfen geçmekteydim ve köylümüz birisi beni görüp "Andreas, baban hastanededir" dedi.
Hemen koştum, babam hayattaydı – çevresinde beş-altı tane doktor vardı ve iyileşemeyeceğini söylediler… Beş dakika sonra da babam hayata veda etti. Üstünde 500 Kıbrıs Lirası vardı…
Babam çok enerjik bir insandı. Bir parça toprağı yoktu ama evlatlarının eğitim görmesi için çok çalıştı… Kardeşim "kayıp" olunca her tarafa koşuşturuyor, araştırıyor, onu bulmaya çalışıyordu… Babam öldükten sonra polis bana babamın cebinde 500 Kıbrıs Lirası bulduklarını söyledi.
Babama tuzak kurmuş olan o Kıbrıslırum'u bulmaya gittim… Ona "Neden böyle yaptın?" demek istiyordum… Beni görünce koşturarak kaçtı… Bu adam şimdi hayatta değildir…
Babam öldükten bir yıl sonra da annemiz Agathi bir kalp krizi geçirerek hayata veda etti. Anneciğimizin çektiği acıyı, bizim çektiğimiz acıyı anlayabilirsiniz…
Kardeşim çok iyi bir insandı, çok sessiz birisiydi… Biz öyle bir aileyiz ki insanlardan nefret etmeyiz, insanları severiz… CYTA'da birlikte çalıştığım bir arkadaşım vardı, adı Ahmet Cevdet… Bir gün bana "Usta" dedi, "bir gün savaş çıkarsa ve karşında beni bulursan, napacan?"
"Tabii ki havaya ateş edecem" dedim.
"Ben da aynısını yapacam" dedi bana. Ne yazık ki onu bulamadım. CYTA'da çalışıyordu, daha sonra Lefkoşa'da asker olmuştu…
Gönyeli'den bizimle birlikte CYTA'da çalışan bir Kıbrıslıtürk daha vardı, adı Veli Mehmet idi. Ancak o Ahmet Cevdet gibi değildi, daha "politik"ti…
Kardeşim "kayıp" edildiğinde gurşuni renkli pantolon ve beyaz bir gömlek giyiyordu.
Bisikletiyle birlikte "kayıp" edildi – bisikletin rengi kahve/kızıl bir renkti ve yeni bir bisikletti. "Ranch" marka bir bisiklet…"
Bunlar bisikletiyle birlikte "kayıp" edilen Kipros Kiprianu'nun öyküsü…
Belki de bisikletin bizim için önemli bir ipucu olduğunu hissediyorum, belki de okurlarımızın yardımlarıyla bu genç insana, henüz 18 yaşındaki bu masum çocuğa ne olduğunu öğrenebiliriz… Herhangi bir çatışmayla herhangi bir alakası yoktu, yalnızca kardeşinin bisikletiyle yanlışlıkla Kıbrıslıtürk tarafına geçmiş, tam da olayların civcivlendiği bir günde çatışmanın kurbanı olmuştu…
Yıllar önce Londra'dan telefonla beni arayan bir Kıbrıslıtürk okurum, yanlışlıkla bisikletiyle Kıbrıslıtürk tarafına geçen bir gencin Ledra Palace yakınlarında bir eve götürüldüğünü anlatmıştı… Bu, Dr. Mangoyan'ın eviydi – Dr. Mangoyan vefat etmişti ancak eşi Haysmig alt katta yaşıyordu, üst katta da Kıbrıslıtürk mücahitler kalıyordu, buraya "Madam'ın mevzi" deniyordu. Bu okuruma göre bisikletiyle yanlışlıkla Türk tarafına geçen bu Kıbrıslırum genç, bu evin garajında sorguya çekilmiş ve orada öldürülmüştü…
"Hatta bu genci öldürdükten sonra giysilerini da taksim etmişlerdi kendi aralarında" diye anlatmıştı Londralı okurum. Bu okurum o mevzide görevli olduğu için buna tanık olmuştu.
"Onu garaja gömdüler" diye anlatmıştı.
Bu olası gömü yerini Kayıplar Komitesi'ne göstermiştim ancak bugüne kadar orada herhangi bir kazı yapılmadı. Zaten garajın da yerinde yeller esiyor…
Evin bir de bodrumu var – belki de bodrum da, bahçe de karış karış araştırılmalı…
Bu evin sahibi Haysmig Mangoyan, bir süre sonra kendi evinde bir Kıbrıslıtürk tarafından öldürülmüştü…
Aynı Kıbrıslıtürk, aynı sokaktaki bir Kıbrıslıtürk kadını da öldürecek ve sonuçta hapse girecekti…
Haysmig Mangoyan, Atatürk'ün eşi Latife Hanım'ın yakın arkadaşlarından biriydi…
Mangoyanlar'ın evi bundan sonra yıllarca asker tarafından kullanılacaktı – daha sonra da bu evi Türkiye'den gazetecilere ofis olarak kullanmak üzere devredeceklerdi…
Alt katta açılan çeşitli restorantlar ya da barların tümü de başarısız olup kapanacaktı…
Acaba Londra'daki okurumun sözünü ettiği "kayıp" şahıs Kipros Kiprianu muydu yoksa başka birisi miydi?
Okurlarımın yardımıyla belki bu sorunun cevabını bulabiliriz…
Bu konuyla ilgili olarak herhangi bir şey hatırlıyorsanız, herhangi bir şey biliyorsanız, isimli veya isimsiz olarak beni 0542 853 8436 numaralı telefonumdan arayabilirsiniz…"
(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler... Sevgül Uludağ – 13.1.2016)

TEKKE BAHÇESİ TEKRAR ARAŞTIRILMALI...
Bir diğer olasılık, Kipros Kiprianu'nun o günlerde adet olduğu üzere Tekke Bahçesi'ne gömülmüş olması... Bu konuda da daha ayrıntılı kazıların gerek Tekke Bahçesi içerisinde, gerekse Tekke Bahçesi dışında yürütülmesi gerekiyor... Tekke Bahçesi'nde Kayıplar Komitesi'nin yaptığı kazılarda hem "kayıp" Kıbrıslıtürkler'den, hem de "kayıp" Kıbrıslırumlar'dan geride kalanlar bulunmuştu geçmişte... Bu konunun tekrar gündeme alınarak kazılmamış olan yerlerin de kazılmasını önermekteyiz...

(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler… Sevgül Uludağ – 1.8.2024)

https://www.yeniduzen.com/kayip-yakini-andreas-kiprianu-cytada-birlikte-calistigi-arkadasi-enveri-unutmamis-22345yy.htm




Ο Κύπρος, αδελφός του Αντρέα Κυπριανού, που «εξαφανίστηκε» στις 3 Φεβρουαρίου 1964 με ένα κόκκινο ποδήλατο, δεν έχει βρεθεί ακόμα...

Άνθρωποι θυμούνται τους φίλους τους…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ο Ανδρέας Κυπριανού, του οποίου ο αδελφός Κύπρος Κυπριανού «αγνοείται» από τις 3 Φεβρουαρίου 1964 και του οποίου τα οστά δεν έχουν βρεθεί ακόμα, θυμάται τους φίλους του με τους οποίους εργαζόταν στη CYTA...
Δεν έχει ξεχάσει τον φίλο του Enver μαζί με τον οποίο εργαζόταν και μοιράζεται κάποιες αναμνήσεις με αυτόν...
«Άλλη μια ιστορία από το παρελθόν» γράφει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης... «Από το γραφείο μας στη ΣΥΤΑ με ειδοποίησαν ότι πρέπει να πάμε στη Λεύκα να δουλέψουμε στο τηλεφωνικό κέντρο το οποίο εβρίσκετο στον αστυνομικό σταθμό της Λεύκας για να διορθώσουμε κάποια λάθη που υπήρχαν στο κέντρο μαζί μου ήτο ένας Τουρκοκύπριος που τον έλεγαν Ενβέρ και συνήθως τον λέγαμε Ενβεράκη. Πήραμε λοιπόν όλα τα σχετικά, τη βαλίτσα μας με τα ρούχα που θα χρειαστούμε γιατί υπολογίζαμε να μείνουμε για μια βδομάδα. Ξεκινήσαμε λοιπόν το ταξίδι μας με ένα μίνι που μας έδωσε η Εταιρία και φθάσαμε αισίως στη Λεύκα. Ευτυχώς δίπλα από τον αστυνομικό σταθμό υπήρχε ένα ξενοδοχείο που ανήκε σε μια Τουρκάλα και μας υποδέχτηκε με μεγάλη χαρά… Αφού βολευτήκαμε στο ξενοδοχείο ο Ενβεράκης παρουσίασε ένα τουρκικό μουσικό όργανο και άρχισε να παίζει και τραγουδούσαμε μαζί το «ις κιτάρα κιτελίμ»......και περνούσαμε τες βραδιές μας πολύ ωραία, μέχρι που διορθώσαμε τα λάθη στο κέντρο και πήραμε το δρόμο της επιστροφής.
Με τον Ενβεράκη γίναμε κολλητοί φίλοι όπου μια μέρα με προσκάλεσε στο σπίτι του και γνώρισα την οικογένεια του.
Έλα τώρα που περνούσε ο καιρός τόσο ήσυχα και ευχάριστα άρχισαν οι φασαρίες του 1963 .
Ο πατέρας του Ενβεράκη εργάζετο και αυτός στη ΣΥΤΑ ως νυχτοφύλακας εις το Electra House και όπως κάθε νύχτα έτσι και εκείνην την ώρα που θα έπιανε δουλειά και μόλις εκόντεψε τον πυροβόλησαν οι στρατιώτες που ήταν σκοπιά στο κτήριο και έμεινε επί τόπου.
Όμως δεν θυμάμαι αν οι στρατιώτες φρουροί πυροβόλησαν μετά που οι Τούρκοι πυροβόλησαν το Electra House με καταιγιστικά πυρά και σκοτώθηκε ο φίλος ο Χριστάκης από την Κυρά του Μόρφου κι έτσι χάσαμε ακόμα ένα καλό φίλο.
Εν το μεταξύ ο Ενβεράκης έφυγε για την Αγγλία και μέχρι τώρα δεν γνωρίζω τι απέγινε. Όμως αν ζει του εύχομαι να είναι καλά και να ξεπέρασε το κακό που τον βρήκε. Όμως οι φίλοι δεν ξεχνιούνται ποτέ.»

Ο Mehmet Raif πυροβολήθηκε και αγνοείται
Άρχισα να ψάχνω για τον φίλο του Αντρέα Κυπριανού και ανακαλύπτω ότι είναι στην Αγγλία τώρα αλλά κατά καιρούς έρχεται στην Κύπρο, αφού έχει ένα σπίτι εδώ... Ο φίλος του Αντρέα, ο «Ενβεράκι» γεννήθηκε στο χωριό Istinjon (Κιός) στην Πάφο και ήρθε στη Λευκωσία για να πάει στο γυμνάσιο και ζούσαν στην Ομορφίτα. Το 1955 είχε αρχίσει να εργάζεται στη CYTA και αφού εργάστηκε για 6 χρόνια στη CYTA, το 1961 έγινε υπεύθυνος του τμήματος της CYTA Λεύκας σε ηλικία 20 ετών... Στη συνέχεια παραιτήθηκε από τη CYTA και πήγε στο Λονδίνο στις 8 Αυγούστου 1961 για να συνεχίσει τις σπουδές του. Για πολλά χρόνια εργάστηκε στην British Telecom και μετά από χρόνια επέστρεψε στην Κύπρο. Ο πατέρας του Osman Dervish έγινε «αγνοούμενος» στις 31 Δεκεμβρίου 1963 από την Ομορφίτα μαζί με τον Shukru Tevfik και από όσο γνωρίζω εξακολουθούν να «αγνοούνται»...
Επομένως, δεν ήταν ο πατέρας του «Ενβεράκι» που πυροβολήθηκε – υπήρχε μόνο ένα «αγνοούμενο» άτομο από τη CYTA και αυτό ήταν ο Mehmet Raif που εργαζόταν εκεί και όταν τελείωσε τη δουλειά του, πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε έξω από το κτίριο της CYTA στο δρόμο για το σπίτι του... Και ακόμα ψάχνουμε να βρούμε τον τόπο ταφής του... Αυτό που είχαμε ακούσει ήταν ότι τον είχαν πυροβολήσει κάποιοι Ελληνοκύπριοι με όπλα στην οροφή του κτιρίου της CYTA ή γύρω από το κτίριο της CYTA... Όταν το λέω αυτό στον Αντρέα Κυπριανού, μου λέει ότι εκείνες τις μέρες δεν ήταν στη CYTA αλλά άκουσε μόνο ότι κάποιος είχε πυροβοληθεί. Πιθανότατα αυτό που θυμάται από 61 χρόνια πριν δεν αφορά τον πατέρα του Ενβεράκη αλλά τον Mehmet Raif... Δεν θυμάται τον Mehmet Raif... Αν υπάρχει κάποιος που θυμάται τι συνέβη στον Mehmet Raif, παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μου για να μπορέσουμε να δώσουμε ένα τέλος στην οικογένεια του...
Με τη βοήθεια του ξαδέλφου μου που θυμάται τον «Enver» από την British Telecom όταν ήταν στο Λονδίνο τον εντοπίζω και με τη βοήθεια άλλων φίλων βρίσκω το τηλέφωνο του αλλά δεν απαντάει. Πιθανότατα δεν βρίσκεται στην Κύπρο και όταν επιστρέψει θα προσπαθήσω οπωσδήποτε να τον φέρω σε επαφή με τον Αντρέα Κυπριανού για να θυμηθούν τις καλές τους στιγμές και την καλή τους φιλία... Τελικά τον βρίσκω και ο Αντρέας Κυπριανού τηλεφωνεί στον Orhan (Enver) Dizliklioghlou και μιλούν στο τηλέφωνο... Σύντομα θα βρεθούν για να συνεχίσουν τη φιλία τους...

Ψάχνοντας ακόμα για τον Κύπρο Κυπριανού...
Πριν από χρόνια, τον Νοέμβριο του 2016, είχα γράψει την ιστορία του Αντρέα Κυπριανού και του «αγνοούμενου» αδελφού του Κύπρου Κυπριανού... Θέλω να υπενθυμίσω στους αναγνώστες μου αυτό το έτσι άρθρο, ώστε αν γνωρίζουν κάτι περισσότερο για τον «αγνοούμενο» Κύπρο Κυπριανού, να μας βοηθήσουν να προσπαθήσουμε να βρούμε τον τόπο ταφής του...
«Ο Ανδρέας Κυπριανού γεννήθηκε το 1938 στο μικρό χωριό Μουσουλίτα στη Μεσαορία… Φοίτησε στο εμπορικό σχολείο που έγινε λύκειο και ζούσε στη Λευκωσία, στην Παλλουριώτισσα μαζί με τη γιαγιά του. Κάθε Σάββατο και Κυριακή πήγαινε πίσω στο χωριό του στην οικογένεια του. Αποφοίτησε το 1954-55 και όταν έμαθε ότι η CYTA έψαχνε για υπαλλήλους έκανε αίτηση και έπιασε δουλειά… Πέρασε τις εξετάσεις και εκπαιδεύτηκε στην εγκατάσταση τηλεφωνικών κέντρων. Ήταν εκπαιδευμένος και έκανε την καλωδίωση και τον έλεγχο και την επισκευή όλων των τηλεφωνικών κέντρων σε όλη την Κύπρο.
Άρχισε να εργάζεται στη CYTA το 1956 – εκείνο τον καιρό η CYTA διοικούνταν από τους Βρεττανούς και έφτιαχναν επίσης και καλώδια…
Ο Ανδρέας ήταν ένας από πέντε αδελφούς… Ο πατέρας του Κώστας Κυπριανού ήταν από τα Πυργά, και παντρεύτηκε την Αγάθη από την Μουσουλίτα και ζούσαν εκεί… Είχαν πέντε παιδιά, όλα αγόρια: τον Ανδρέα, τον Παναγιώτη, τον Σωτήρη, τον Κύπρο και τον Κυριάκο…
Ο Ανδρέας θυμάται ότι το τελευταίο τηλεφωνικό κέντρο που εγκατέστησαν για τους Τουρκοκύπριους ήταν στην Κερύνεια το 1962-63…
«Εγκαταστήσαμε τηλεφωνικά κέντρα στη Λάπηθο, τον Άγιο Επίκτητο, την Κυθρέα, το Λευκόνοικο και τη Γιαλούσα, στο Ριζοκάρπασο και την Πάφο… Η CYTA είχε ένα αυτοκίνητο Toyota και πήγαινα με την ομάδα μου για να εγκαταστήσουμε τηλεφωνικά κέντρα, να τα καλωδιώσουμε και να διορθώσουμε όλες τις βλάβες. Μετά παραδίδαμε το τηλεφωνικό κέντρο στις αρχές εκεί και φεύγαμε… Εργάστηκα και στην Πόλη…»
Ο αδελφός του Κύπρος Κυπριανού έγινε «αγνοούμενος» στις 3 Φεβρουαρίου 1964…
Ο Κύπρος ήταν μόλις 18 χρονών και είχε αποφοιτήσει από το Λύκειο στην Αμμόχωστο και είχε έρθει στη Λευκωσία για να βρει δουλειά.
Τη μέρα που ο Κύπρος έγινε «αγνοούμενος» είχε έρθει στο κατάστημα με σουβενίρ στο τέρμα της οδού Ερμού που ανήκε στον αδελφό τους τον Παναγιώτη, κοντά στο παλιό κτίριο του Ολυμπιακού. Είχε συναντήσει ένα φίλο του και πήρε το ποδήλατο του αδελφού του… Ο Θεόδωρος, ο φίλος του Κύπρου, θα πήγαινε για να παρακαθίσει σε εξετάσεις για να γίνει αστυνομικός και ζήτησε από τον Κύπρο να τον συνοδεύσει… Η εξέταση θα γινόταν στην Πύλη Πάφου στη Λευκωσία. Ο Θεόδωρος μπήκε μέσα για την εξέταση και είπε στον Κύπρο να τον περιμένει εκεί αφού δεν θα καθυστερούσε πολύ…
Ο Ανδρέας νομίζει ότι ίσως ο Κύπρος να προσπάθησε να περάσει από την οδό Πάφου όπου εκείνη την ίδια μέρα πιάστηκαν τέσσερις Ελληνοκύπριοι αστυνομικοί από κάποιους Τουρκοκύπριους αστυνομικούς. Τους είχαν πιάσει στο κτίριο Τσιάππα κοντά στην Πύλη Πάφου και τους κράτησαν για κάποιο χρονικό διάστημα και κάποιοι από αυτούς είχαν βασανιστεί όπως είχα μάθει αρκετά χρόνια αργότερα…
«Δεν επέστρεψε στο κατάστημα του αδελφού μου για να του επιστρέψει το ποδήλατο… Την επόμενη μέρα πήγα στην αστυνομία και στα Ηνωμένα Έθνη – ικέτευσα τους στρατιώτες των ΗΕ να ψάξουν για τον αδελφό μου… Έδειξα στον στρατιώτη των ΗΕ τη φωτογραφία του αδελφού μου και του έδωσα επίσης τη φωτογραφία – τίποτε δεν βγήκε από αυτό.
Ο πατέρας μου Κώστας, έψαχνε συνεχώς για τον αδελφό μου… Και παγιδεύτηκε από κάποιους Ελληνοκύπριους που πήραν τα λεφτά του… Ένας Ελληνοκύπριος είχε πει στον πατέρα μου ότι ήξερε κάποιους Τουρκοκύπριους που θα τον βοηθούσαν να βρει τον αδελφό μου Κύπρο Κυπριανού… Έτσι στις 11 Οκτωβρίου 1965, ο πατέρας μου ξεκίνησε για να πάει από την Παλλουριώτισσα στην Τύμπου με το ποδήλατο του για να συναντήσει αυτό τον άντρα και στη διασταύρωση του Ζοππά, ένα φορτηγό ήρθε και κτύπησε τον πατέρα μου και ο πατέρας μου τραυματίστηκε στο κεφάλι και στο στήθος.
Έτρεξα και ήταν ζωντανός στο νοσοκομείο… Μετά από πέντε λεπτά, ο πατέρας μου πέθανε… Είχε 500 Κυπριακές λίρες μαζί του…
Μετά το θάνατο του πατέρα μου, ένα χρόνο αργότερα πέθανε και η μητέρα μου Αγάθη από καρδιακό επεισόδιο… Μπορείς φυσικά να καταλάβεις τον πόνο μας, τον πόνο της μητέρας μας…»
Ένας από τους Τουρκοκύπριους αναγνώστες μου, μου είχε δώσει πληροφορίες για ένα νεαρό αγόρι που είχε περάσει κατά λάθος με το ποδήλατο του στην Τουρκοκυπριακή πλευρά στο Λήδρα Πάλας και τον έπιασαν και τον σκότωσαν στο γκαράζ ενός σπιτιού εκεί (το σπίτι του Dr. Mangoian) και οι δολοφόνοι μοιράστηκαν τα ρούχα και τα πράγματα του… Ότι μπορεί να θάφτηκε εκεί, στο γκαράζ ή στο υπόγειο. Το δείξαμε αυτό στη ΔΕΑ, αλλά δεν έχουν γίνει ακόμα εκσκαφές. Πρέπει να γίνουν κι άλλες εκσκαφές στους κήπους του Tekke για να δούμε αν θάφτηκε εκεί όπως και κάποιοι άλλοι Ελληνοκύπριοι «αγνοούμενοι» από το 1963-64…

(Article published in the POLITIS newspaper on the 6th of October 2024).

https://politis.com.cy/apopseis/stiles/846867/anthropoi-thymoyntai-toys-filoys-toys?fbclid=IwY2xjawF6yLFleHRuA2FlbQIxMQABHbyfW6o4rySmgCfMvIAvbWCX8N6A4-9Jr0IF0GAym-Bv6moVH-RwJkNeWw_aem_WUU6yR0LPlTdsCXWHVsXPw

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: A POSSIBLE BURIAL SITE IN LAKATAMIA…

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: A POSSIBLE BURIAL SITE IN LAKATAMIA…

*** A monopati that took her to a burial site as a child, remained with her throughout her life…

A possible burial site in Lakatamia…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

She had been around 8-10 years old back in 1964 and she would remember for the rest of her life what she had seen…
Every day she was walking on the "monopati" (little path) from the old, small church in Lakatamia to the Mangli's gardens where her parents worked… This "monopati" was next to a stream in those days… Mangli's field was the place her parents worked, this field had been full of olive trees.
What she had seen was on the last field after the Greek Cypriot cemetery…
In the last field where there had been olive trees…
While she had took that "monopati" on a summer day in 1964, she would see something in that field that puzzled her as a child.
It was a boot sticking out of a burial. The boot's sole was brand new and she had been puzzled about why someone would throw out such new boots… Because it looked as though it was good quality boots…
With her child's innocence who had never seen or heard of mass graves, burial sites and people killed, buried and covered with soil while a foot or a hand might stick out, she would go and ask her parents about what she had seen…

PARENTS TOLD HER TO HUSH…
Her parents hushed her and told her not to say anything about it to anyone…
Her questions would remain and so would what she had seen for years to come…
Years later, she would share what she had seen with a friend of hers and her friend would call me and find me and we would agree to meet so that he could show us what she had seen… She did not want to be involved with the actual showing the area but she had shown this place to this friend of hers and her friend would show us…
I would call the Turkish Cypriot Coordinator of the Investigations at the Cyprus Missing Persons' Committee, Yaghmur Erbolay and ask her to contact her counterpart in the Greek Cypriot Office of CMP so that we could go together and meet the friend of our witness…

GOING TO SEE THE POSSIBLE BURIAL SITE…
Everything would be arranged and on the 29th of August 2024, we would meet with the friend of our witness, myself, the Assistant of Yaghmur, Ahmet Esnaf and the Coordinator of Investigations of the CMP Greek Cypriot office, Angeliki Anthousi…
Our witness would direct us and we would reach the field the witness had told him… This might have been the possible burial site in Lakatamia and while we stand across, he would tell us the story of that hot summer day when the little girl – his friend – witnessed something that no child should ever have to witness… He would tell us that in this now empty field soon an apartment would be built…
Angeliki finds the information very solid and valuable and soon together with Ahmet, they would put this as a "submission" to the meeting of the three members of CMP in order to put it on the list of places to be dug…

MOSQUE IS GONE…
The friend of our witness shows us where the Greek Cypriot cemetery is, as well as where the old church is that the little girl was walking the path from… He also shows us where the mosque of the Turkish Cypriots of Lakatamia had been – it is no longer there, demolished and in the empty plot, cars are parked… Further up, he points out the Greek Cypriot main church…
Throughout the years, one other Greek Cypriot reader of mine has been contacting me about "Mangli's well" at Lakatamia and I had shared this information with CMP years ago… But this eyewitness account of a possible burial site in Lakatamia in this field is the first time I hear of it and I am very grateful that this little girl of those days did not stay silent but decided to share it with me through one of his friends… I thank her wholeheartedly and I also thank her friend who came and showed us this possible burial site in Lakatamia… On the 7th of October 2024, I learn that CMP begun digging at that possible burial site in Lakatamia…

LAKATAMIA WAS A MIXED VILLAGE…
Lakatamia was the birthplace of my husband's grandmother Sherife but they had left due to the brewing of the conflict back in 1958 and 1963…
This had been a mixed village, that is Kato Lakatamia where Turkish Cypriots and Greek Cypriots lived together… According to the research of PRIO, in 1831, 29 Turkish Cypriot and 80 Greek Cypriot families lived. In those days, they only counted the males, not the females… By 1901, there were 34 Turkish Cypriots and 426 Greek Cypriots, the village population being 460 in total. By 1946, there were 88 Turkish Cypriots and 852 Greek Cypriots, making the village population almost a thousand, that is 940… By 1960, no more Turkish Cypriots in the village because they would all flee in 1958 and Kato Lakatamia would lose its identity as a "mixed village". Even if some had tried to return, by 1963, they would have had to flee again…
Later, one of my readers would send me 3 aerial photos showing how the Turkish Cypriot cemetery also would be "reduced" over 60 years – the source of these aerial photos is FES as I understand…

REBECCA BRYANT'S REPORT ABOUT DISPLACEMENT…
In her report entitled "Internal Displacement in Cyprus – Mapping the consequences of civil and military strife" that Rebecca Bryant from PRIO wrote back in 2012, these are the findings:
"While 1,900 Greek Cypriots were displaced in 1958 from eight locations, mainly in city neighbourhoods, approximately 2,700 Turkish Cypriots were displaced from 36 locations. Almost half of those displaced returned to their villages with the establishment of the Republic of Cyprus in 1960. However, when intercommunal conflict began in late 1963, all but two of these villages were again displaced. In addition, almost all of those who were displaced in 1958 and did not return to their original villages were later displaced from the villages where they had taken refuge. In sum, almost all of the Turkish Cypriots uprooted from their homes during this period would also be displaced in 1963, and again in 1974, thus becoming refugees three times. In the life stories that document this displacement, it is clear that the vast majority of these persons left their homes unwillingly because of a perceived threat or actual instances of violence.
The breakdown of constitutional order in late 1963 led to several months of island-wide intercommunal violence, during which an estimated 500 Greek Cypriots, 1,200 Armenians, and 25,000 Turkish Cypriots fled their villages and neighbourhoods. In total, Turkish Cypriots 'completely evacuated 72 mixed villages and abandoned 24 Turkish-Cypriot villages. In addition, they partially evacuated 8 mixed villages.' The number of those displaced constituted approximately a quarter of the total Turkish Cypriot population, though a much larger number was affected by that displacement, as persons fled to what they perceived as safer centres of Turkish population concentration and first took refuge with relatives and friends. Moreover, centres of Turkish population were soon barricaded, and sandbags and trenches separated even most of the villages that remained mixed. The civil conflict that ensued meant that ninety percent of the Turkish Cypriot population soon found itself in enclaves, many of which were surrounded by three layers of soldiers—Turkish Cypriot, United Nations, and Greek Cypriot. According to political geographer Richard Patrick, who served with the Canadian forces during this period and interviewed displaced Turkish Cypriots, approximately 8000 Turkish Cypriots remained outside the enclaves. However, Patrick reports that these villages were not given services by the government of Cyprus, as they refused to submit to government control.
The village and neighbourhoods from which Greek Cypriots were displaced were the Ayios Loucas and Selimiye neighbourhoods of Nicosia; Lefke and Louroujina in the Nicosia district; Marona, Souskiou, and Mandria in the Paphos district; Alektora in Limassol district; and Kellia and Menoyia in Larnaka district. Turkish Cypriots evacuated the following neighborhoods and villages and did not return: Büyük Kaymaklı, Kato Lakatamia, Analionas, Kataliondas, Avlona, Psimolophou, Assia, Kondea, Lefkoniko, Peristerona Pygi, Ayios Sergios, Spathariko, Vassili, Melanagara, Amargeti, Moronero, Myrmikoph, and Anarita. Villages that Turkish Cypriots evacuated in 1958 and to which they wholly or partially returned with the establishment of the Republic are: Kato Lakatamia, Kato Dheftera, Aredhiou, Morphou, Dhyo Potami, Ayios Epiktitos, Arnadhi, Ayios Theodhoros, Lythrangomi, Kilanemos, Alethriko, Anglisidhes, Pissouri, Kritou Marottou, Prastio, Lemba, Akoursos, and Tima (Patrick 1976: 97-98). Additionally, Turkish Cypriots evacuated some neighbourhoods of Nicosia, especially the Omeriye neighbourhood, and did not return."
You can find this report, as well as the report of our good friend Olga Demetriou about the displacement of Greek Cypriots in Turkish, Greek and English at the following website of PRIO:
http://www.prio-cyprus-displacement.net/

7.9.2024




Lakadamya'da olası bir gömü yeri...

Sevgül Uludağ

1964 yılında henüz 8-10 yaşlarında bir kız çocuğuydu ve gördüklerini ömrü boyunca unutmayacaktı...
Lakadamya'nın eski, küçük Panaya Kiliseciği'nden Mangli'nin bahçelerine giden "monobadi"yi yürüyerek giderdi her gün çünkü o zamanlar annesiyle babası Mangli'nin bahçelerinde çalışmaktaydı... Mangli'nin bahçelerinde zeytin ağaçları vardı...O günlerde bu "monobadi", bir dereye paralel gitmekteydi...Gördüğü ve ömrü boyunca unutamayacağı şey, Kıbrıslırum mezarlığından sonraki son boş araziydi... Bu boş arazide de o zamanlar zeytin ağaçları vardı...1964 yılının sıcak bir yaz günü bu "monobadi"den yürürken bir çocuk olarak aklını karıştıracak bir şey görecekti...
Bir bottu bu – yepizyeni bir bot, bir şahsın ayağındaydı ve o yepyeni botun tabanı gözükmekteydi... Belli ki oraya gömülmüş birisinin ayağı dışarıda kalmış ve botu görünüyordu...
Bu küçük Kıbrıslırum kız çocuğu, yepizyeni botları nasıl olup da attıklarına akıl erdirememişti bunu gördüğünde... Çok kaliteli botlardı bunlar... Bu kadar yeni ve kaliteli botları niye atsınlardı ki?O çocuk masumiyetiyle hiçbir zaman toplu mezarlar, gömü yerleri, insanların öldürülüp gömüldüğü ve bir ellerinin ya da bir ayaklarının dışarıda kalmış olabileceğini elbette hiç duymamış, böyle birşeye o güne kadar tanık olmamıştı – o çocuk masumiyetiyle anne-babasına o gün gördüklerini anlatmaya koşmuştu...

AİLESİ SUSMASINI SÖYLEMİŞ...
Ancak annesiyle babası ona bu konuda kimseye hiçbir şey söylememesini, ses çıkarmamasını, susmasını söylemişler... Soruları yanıtsız kalmış, gördüklerini ise hiç unutamamış...Yıllar sonra bunu bir arkadaşına aktarıyor ve onun arkadaşı da beni buluyor ve kadının aktardıklarını anlatmak, bana olası gömü yerini göstermek istiyor. Bu arkadaşı da bir okurum ama onunla daha önce tanışmadım... Kadın, sözkonusu yeri bizzat gelip göstermek istemiyor, bunun yerine bu olası gömü yerini arkadaşına gösteriyor, arkadaşı da bize gösterecek...
Böylece Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Araştırmalar Koordinatörü Yağmur Erbolay'ı arıyorum, onun da Kıbrıslırum Üye Ofisi'nden Araştırmalar Koordinatörünü arayarak birlikte bu Kıbrıslırum'la buluşmaya gitmemizi ayarlamasını istiyorum...

OLASI GÖMÜ YERİNE GİDİYORUZ...
Böylece Yağmur Erbolay, herşeyi ayarlıyor ve 29 Ağustos 2024 Perşembe günü şahidimizin arkadaşıyla buluşmaya gidiyoruz – Yağmur'un Yardımcısı Ahmet Esnaf'la ve Kıbrıslırum Üye Ofisi Araştırmalar Koordinatörü Angeliki Anthussi'yle birlikte...Şahidimizin arkadaşı bizi yönlendiriyor ve şahidin kendisine göstermiş olduğu olası gömü yerine varıyoruz Lakadamya'da... Lakadam'yada bu olası gömü yerinin karşısında duruyoruz, şahidimizin arkadaşı bize şahidimizin küçük bir kız çocuğu olarak 1964'te o sıcak yaz gününde yaşadıklarını aktarıyor... Hiçbir çocuk böyle bir travmaya maruz kalmamalı aslında... Şahidimizin arkadaşı bu boş araziye yakında bir apartman yapılacağını da aktarıyor. Eğer Kayıplar Komitesi burayı kazmaya karar verirse bunu herhalde apartman dikilmeden yapması gerekecek...
Angeliki arkadaşımız bu bilginin çok somut ve değerli olduğunu düşünüyor ve önümüzdeki günlerde bunu Kayıplar Komitesi'nin üç üyesinin toplantısına sunmayı ve bu alanı "Kazılacak yerler listesi"ne koymayı tasarladıklarını anlatıyor bana... Ancak tabii ki öncelikle kendi araştırmalarını yürütecekler bu konuda ve kendi dosyalarında bu bölgeyle ilgili başka bilgi olup olmadığına bakacaklar... (Okurlarıma not: Bu yazı yayımlandıktan bir süre sonra, 7 Ekim 2024'te Lakadamya'daki olası gömü yerinde Kayıplar Komitesi kazı başlatmış bulunuyor. Kazı devam ediyor. S.U.)

CAMİ DE KAYBOLMUŞ...
Şahidimizin arkadaşı bizlere Kıbrıslırum mezarlığını ve o küçük kız çocuğunun yanından geçtiği o eski küçük kiliseciği de gösteriyor. O küçük kızın işaretleri bunlarmış – küçük kilisecikten giden "monobadi" ve mezarlık yanındaki boş arazi... Şahidimizin arkadaşı bize Lakadamyalı Kıbrıslıtürkler'in camisinin olduğu yeri de gösteriyor – cami artık yok orada, yıkılmış ve boş araziye arbalar park etmiş... Daha ilerideki Kıbrıslırum büyük kilisesine işaret ediyor...
Kayıplar Komitesi araştırma görevlilerinin eski haritalara ve havadan çekilmiş eski fotoğraflara bakması gerekecek ki gerçekten de aradığımız arazinin – olası gömü yerinin – bize gösterilmiş olan yer olup olmadığını belirlemek için... Şahidimizin arkadaşına ısrarla şunu soruyorum: Bu olası gömü yeri bir kuyu muydu yoksa bir çukur muydu? Şahidimizin arkadaşı da, şahidimizin bu olası gömü yerinin bir kuyu olmadığına, bir çukur olduğuna inandığını anlatıyor...
Yıllar içerisinde bir diğer Kıbrıslırum okurum benimle temasa geçerek sürekli olarak Lakadamya'da "Mangli'nin kuyusu"na bazı Kıbrıslıtürk "kayıplar"ın gömülmüş olduğunu anlatmaktaydı... Bu bilgiyi de yıllar önce Kayıplar Komitesi'yle paylaşmıştım... Ancak Lakadamya'da bu arazide olası bir gömü yerine dair bir görgü şahidinin ifadesiyle ilk kez karşılaşıyorum ve o 60'lı yılların küçük kızının sessiz kalmayarak bu bilgiyi bir arkadaşı aracılığıyla benimle paylaşmak istemesinden ötürü ona müteşekkirim. Ona da, bize bu olası gömü yerini Lakadamya'ya gelip gösteren arkadaşına da yürekten teşekkür ediyorum...

LAKADAMYA KARMA BİR KÖYDÜ...
Lakadamya, canyoldaşım Zeki Erkut'un ninesi Şerife Hanım'ın köyüydü ancak 1958-1963 yıllarındaki çatışmalar nedeniyle köyden ayrılmak zorunda kalmışlardı...
Lakadamya, karma bir köydü... Kato Lakadamya'da yani Aşağı Lakadamya'da, Kıbrıslıtürkler'le Kıbrıslırumlar birlikte yaşarlardı. PRIO'nun araştırmalarına göre 1831 yılında 29 Kıbrıslıtürk ve 80 Kıbrıslırum aile yaşıyormuş Aşağı Lakadamya'da. O günlerde nüfus sayımlarında yalnızca erkekleri sayarlarmış, kadınları saymazlarmış. 1901 yılında köyde 34 Kıbrıslıtürk, 426 da Kıbrıslırum yaşarmış, köyün yani Aşağı Lakadamya'nın toplam nüfusu 460 imiş. 1946'da 88 Kıbrıslıtürk, 852 Kıbrıslırum varmış köyde, toplam nüfus 940 imiş. 1960'a gelindiğinde köyde Kıbrıslıtürk kalmamış çünkü 1958'de kaçmak zorunda bırakılmışlar... Böylece Aşağı Lakadamya, "karma köy" olma özelliğini kaybetmiş. Bazıları geri dönmek istese ve dönmüş olsa dahi. 1963'te yeniden kaçmak zorunda kalacaklardı büyük olasılık...
Bir başka okurum da bana havadan çekilmiş üç fotoğraf gönderiyor, bu fotoğrafların kaynağı FES (Friderich-Ebert Stiftung Kıbrıs Ofisi). Fotoğraflarda son 60 yılda Aşağı Lakadamya'daki Kıbrıslıtürk mezarlığının alanının nasıl küçüldüğü görülebiliyor... Ona da çok teşekkür ediyorum...

(YENİDÜZEN – Kıbrıs: Anlatılmamış Öyküler… Sevgül Uludağ – 10.9.2024)

https://www.yeniduzen.com/lakadamyada-olasi-bir-gomu-yeri-22514yy.htm


Ένα μονοπάτι που την οδήγησε σε έναν τόπο ταφής όταν ήταν παιδί, παρέμεινε μαζί της σε όλη της τη ζωή...

Ένας πιθανός τόπος ταφής στη Λακατάμια...

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ήταν περίπου 8-10 χρονών το 1964 και θα θυμάται για το υπόλοιπο της ζωής της αυτό που είχε δει...
Κάθε μέρα περπατούσε στο «μονοπάτι» από την παλιά, μικρή εκκλησία στη Λακατάμια προς τους κήπους του Μαγκλή όπου δούλευαν οι γονείς της... Εκείνο τον καιρό αυτό το «μονοπάτι» ήταν δίπλα σε ένα ρυάκι... Το χωράφι του Μαγκλή ήταν το μέρος που δούλευαν οι γονείς της, αυτό το χωράφι ήταν γεμάτο ελαιόδεντρα.
Αυτό που είχε δει ήταν στο τελευταίο χωράφι μετά το ελληνοκυπριακό νεκροταφείο...
Στο τελευταίο χωράφι όπου υπήρχαν ελαιόδεντρα...
Όταν μια καλοκαιρινή μέρα του 1964 είχε πάρει αυτό το «μονοπάτι», είδε κάτι σε αυτό το χωράφι που την προβλημάτισε ως παιδί.
Ήταν μια μπότα που προεξείχε από μια ταφή. Η σόλα της μπότας ήταν ολοκαίνουργια και είχε προβληματιστεί γιατί κάποιος να πετούσε τόσο καινούργιες μπότες... Διότι φαινόταν να ήταν μπότες καλής ποιότητας...
Με την αθωότητα της παιδικής της ηλικίας που δεν είχε δει ή ακούσει ποτέ για μαζικούς τάφους, τόπους ταφής και ανθρώπους που σκοτώθηκαν, θάφτηκαν και καλύφθηκαν με χώμα και ένα πόδι ή ένα χέρι μπορούσε να προεξέχει, πήγε και ρώτησε τους γονείς της για αυτό που είχε δει...

Οι γονείς της της είπαν να σιωπήσει...
Οι γονείς της την αποσιώπησαν και της είπαν να μην πει τίποτε γι αυτό σε κανέναν...
Τα ερωτήματα της παρέμειναν για τα επόμενα χρόνια, όπως και αυτό που είχε δει...
Χρόνια αργότερα, μοιράστηκε αυτά που είχε δει με ένα φίλο της και ο φίλος της μου τηλεφώνησε και με βρήκε και συμφωνήσαμε να συναντηθούμε ώστε να μας δείξει αυτό που είχε δει... Αυτή δεν ήθελε να εμπλακεί με την υπόδειξη της περιοχής, αλλά είχε δείξει αυτό το μέρος σε αυτό το φίλο της και θα μας το έδειχνε ο φίλος της...
Τηλεφώνησα στην Yaghmur Erbolay, την Τουρκοκύπρια Συντονίστρια Ερευνών στην Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων και της ζήτησα να επικοινωνήσει με τον ομόλογο της στο Ελληνοκυπριακό Γραφείο της ΔΕΑ, ώστε να πάμε μαζί και να συναντήσουμε τον φίλο της μάρτυρα μας...

Πηγαίνοντας να δούμε τον πιθανό τόπο ταφής…
Όλα διευθετήθηκαν και στις 29 Αυγούστου 2024 συναντηθήκαμε με τον φίλο της μάρτυρα μας – εγώ, ο Ahmet Esnaf, βοηθός της Yaghmur και η Αγγελική Ανθούση, Συντονίστρια Ερευνών του ελληνοκυπριακού γραφείου της ΔΕΑ...
Ο μάρτυρας μας μας καθοδήγησε και φτάσαμε στο χωράφι που του είχε πει η μάρτυρας... Εδώ θα μπορούσε να είναι ο πιθανός τόπος ταφής στη Λακατάμια και ενώ στεκόμαστε απέναντι, μας είπε την ιστορία εκείνης της καυτής καλοκαιρινής μέρας που το κοριτσάκι – η φίλη του – είδε κάτι που ποτέ δεν θα έπρεπε να δει κανένα παιδί... Μας είπε ότι σε αυτό το άδειο πλέον χωράφι σύντομα θα χτιστεί μια πολυκατοικία με διαμερίσματα...
Η Αγγελική βρίσκει τις πληροφορίες πολύ βάσιμες και πολύτιμες και σύντομα μαζί με τον Ahmet τις έβαλαν ως «εισήγηση» στη συνάντηση των τριών μελών της ΔΕΑ προκειμένου να το βάλουν στη λίστα με τα σημεία που θα σκάψουν...

Το τζαμί εξαφανίστηκε...
Ο φίλος της μάρτυρα μας μας δείχνει το σημείο που βρίσκεται το ελληνοκυπριακό νεκροταφείο, καθώς και που βρίσκεται η παλιά εκκλησία από την οποία περπατούσε το κοριτσάκι στο μονοπάτι... Μας δείχνει επίσης το σημείο που βρισκόταν το τζαμί των Τουρκοκυπρίων της Λακατάμιας – δεν υπάρχει πια, κατεδαφίστηκε και στο άδειο οικόπεδο βρίσκονται σταθμευμένα αυτοκίνητα... Πιο πάνω, μας δείχνει την ελληνοκυπριακή κεντρική εκκλησία...
Όλα αυτά τα χρόνια, ένας άλλος Ελληνοκύπριος αναγνώστης μου επικοινωνούσε μαζί μου για το «πηγάδι του Μαγκλή» στη Λακατάμια και πριν από χρόνια είχα μοιραστεί αυτή την πληροφορία με τη ΔΕΑ... Αλλά είναι η πρώτη φορά που ακούω αυτή τη μαρτυρία αυτόπτη μάρτυρα για πιθανό τόπο ταφής στη Λακατάμια σε αυτό το χωράφι και είμαι πολύ ευγνώμων που αυτό το κοριτσάκι εκείνου του καιρού δεν έμεινε σιωπηλό και αποφάσισε να το μοιραστεί μαζί μου μέσω ενός φίλου της... Την ευχαριστώ ολόψυχα και ευχαριστώ επίσης τον φίλο της που ήρθε και μας έδειξε αυτόν τον πιθανό τόπο ταφής στη Λακατάμια... Στις 7 Οκτωβρίου 2024, μαθαίνω ότι η ΔΕΑ άρχισε τις εκσκαφές στον πιθανό τόπο ταφής στη Λακατάμια...

Η Λακατάμια ήταν ένα μικτό χωριό...
Η Λακατάμια ήταν η γενέτειρα της γιαγιάς του συζύγου μου Sherife, αλλά είχαν φύγει λόγω των συγκρούσεων που είχαν ξεσπάσει το 1958 και το 1963...
Αυτό ήταν ένα μικτό χωριό, δηλαδή η Κάτω Λακατάμια, όπου ζούσαν μαζί Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι... Σύμφωνα με την έρευνα του PRIO, το 1831 ζούσαν 29 τουρκοκυπριακές και 80 ελληνοκυπριακές οικογένειες. Εκείνη την εποχή, μετρούσαν μόνο τους άντρες και όχι τις γυναίκες... Το 1901, υπήρχαν 34 Τουρκοκύπριοι και 426 Ελληνοκύπριοι, με τον πληθυσμό του χωριού να ήταν συνολικά 460. Μέχρι το 1946, υπήρχαν 88 Τουρκοκύπριοι και 852 Ελληνοκύπριοι, κάνοντας τον πληθυσμό του χωριού σχεδόν χίλια άτομα, δηλαδή 940... Μέχρι το 1960, δεν υπήρχαν πια Τουρκοκύπριοι στο χωριό, γιατί έφυγαν όλοι το 1958 και η Κάτω Λακατάμια έχασε την ταυτότητά της ως «μικτό χωριό». Ακόμα και αν κάποιοι προσπαθούσαν να επιστρέψουν, μέχρι το 1963 έπρεπε να φύγουν ξανά...
Αργότερα, ένας αναγνώστης μου μου έστειλε 3 αεροφωτογραφίες που δείχνουν πως «συρρικνώθηκε» επίσης και το τουρκοκυπριακό νεκροταφείο σε 60 χρόνια – η πηγή αυτών των αεροφωτογραφιών είναι το FES όπως καταλαβαίνω...

Η έκθεση της Rebecca Bryant για τον εκτοπισμό…
Στην έκθεση της με τίτλο «Εσωτερικός Εκτοπισμός στην Κύπρο – Χαρτογραφώντας τις επιπτώσεις πολιτειακών και στρατιωτικών συγκρούσεων» που είχε γράψει η Rebecca Bryant από το PRIO το 2012, αυτά είναι τα ευρήματα:

«Ενώ το 1958 εκτοπίστηκαν 1,900 Ελληνο-Κύπριοι από οκτώ περιοχές, κυρίως σε γειτονιές πόλεων, σχεδόν 2,700 Τουρκο-Κύπριοι εκτοπίσθηκαν από 36 περιοχές. Σχεδόν οι μισοί εκτοπισθέντες επέστρεψαν στα χωριά τους μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Ωστόσο, όταν ξεκίνησαν οι δικοινοτικές συγκρούσεις στα τέλη του 1963, όλα εκτός από δύο από αυτά τα χωριά εκτοπίσθηκαν εκ νέου. Επιπλέον, σχεδόν όλοι εκείνοι που εκτοπίστηκαν το 1958 και που είχαν επιστρέψει στα χωριά τους, αργότερα εκτοπίστηκαν από τα χωριά στα οποία είχαν καταφύγει. Συνοψίζοντας, σχεδόν όλοι οι Τουρκο-Κύπριοι οι οποίοι ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτοπίσθηκαν επίσης και το 1963 και ξανά το 1974, έγιναν δηλαδή πρόσφυγες τρεις φορές. Μέσα από τις βιωματικές ιστορίες, οι οποίες τεκμηριώνουν τον εκτοπισμό αυτό, είναι σαφές ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των ατόμων εγκατέλειψαν τα σπίτια τους παρά τη θέλησή τους λόγω διαπιστωμένων απειλών ή πραγματικών περιστατικών βίας.
Η κατάρρευση της συνταγματικής τάξης στα τέλη του 1963 οδήγησε σε αρκετούς μήνες διακοινοτικής βίας σε όλο το νησί, κατά τους οποίους εκτιμάται ότι 500 Ελληνο-Κύπριοι, 1,200 Αρμένιοι και 25,000 Τουρκο-Κύπριοι εγκατέλειψαν τα χωριά και τις γειτονιές τους. Συνολικά, οι Τουρκο-Κύπριοι «εκκένωσαν πλήρως 72 μικτά χωριά και εγκατέλειψαν 24 Τουρκο-Κυπριακά χωριά. Επιπλέον, εκκένωσαν μερικώς 8 μικτά χωριά». Ο αριθμός των εκτοπισθέντων αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού πληθυσμού των Τουρκο-Κυπρίων, αν και ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός έχει επηρεαστεί από την εν λόγω μετακίνηση, όπως τα άτομα που κατέφυγαν στα νομιζόμενα ως ασφαλέστερα κέντρα συγκέντρωσης του Τουρκο-Κυπριακού πληθυσμού και αυτοί που βρήκαν καταφύγιο σε συγγενείς και φίλους. Επίσης, στα κέντρα του Τουρκο-Κυπριακού πληθυσμού σύντομα είχαν τοποθετηθεί οδοφράγματα και σακιά με άμμο και τα χαρακώματα διαχώριζαν ακόμα περισσότερα χωριά που είχαν παραμείνει μικτά. Η εμφύλια σύγκρουση που είχε ακολουθήσει, είχε ως αποτέλεσμα το 90 τοις εκατό του Τουρκο-Κυπριακού πληθυσμού να βρεθεί εγκλωβισμένο σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ πολλοί από αυτούς ήταν περικυκλωμένοι από τρία στρώματα στρατιωτών από Τουρκο-Κύπριους, τα Ηνωμένα Έθνη και Ελληνο-Κύπριους. Σύμφωνα με τον πολιτικό γεωγράφο Richard Patrick, ο οποίος υπηρέτησε στις Καναδικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και πραγματοποίησε συνεντεύξεις με εκτοπισμένους Τουρκο-Κύπριους, περίπου 8000 Τουρκο-Κύπριοι παρέμειναν εκτός εγκλωβισμού. Ωστόσο, ο Patrick αναφέρει ότι δεν παρέχονταν υπηρεσίες από την κυβέρνηση της Κύπρου σε αυτά τα χωριά, καθώς αρνούνταν να υποταχθούν στην κυβέρνηση.
Τα χωριά και οι γειτονιές από τις οποίες εκτοπίστηκαν Ελληνο-Κύπριοι είναι ο Άγιος Λουκάς και οι γειτονιές Selimiye της Λευκωσίας, Λεύκη και Λουρουτζίνα στην επαρχία Λευκωσίας, Μαρόνα, Σουσκιού και Μανδριά στην επαρχία Πάφου, Αλέκτορα στην επαρχία Λεμεσού και Κελιά και Μενόγια στην επαρχία Λάρνακας. Οι Τουρκο-Κύπριοι εκκένωσαν τα ακόλουθα χωριά και γειτονιές και δεν επέστρεψαν: Büyük Καϊμακλί, Κάτω Λακατάμεια, Αναλιώνα, Καταλυόντα, Αυλώνα, Ψημολόφου, Άσσια, Κοντέα, Λευκόνοικο, Περιστερώνα- Πηγή, Άγιο Σέργιο, Σπαθάρικο, Βασιλή, Μελάναγρα, Αμαργέτη, Μωρόνερο, Μυρμηκοπή και Αναρίτα. Χωριά από τα οποία εκτοπίσθηκαν Τουρκο-Κύπριοι το 1958 και στα οποία επέστρεψαν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι: Κάτω Λακατάμεια, Κάτω Δευτερά, Αρεδιού, Μόρφου, Δυο- Ποταμοί, Άγιος Επίκτητος, Αρναδί, Άγιος Θεόδωρος, Λυθράγκωμη, Κοιλάνεμος, Αλεθρικό, Αγγλισίδες, Πισσούρι, Κρήτου Μαρόττου, Πραστιό, Λέμπα, Ακουρσός και Τίμα (Patrick 1976: 97-98). Επιπλέον, Τουρκο-Κύπριοι έχουν φύγει και από κάποιες γειτονιές της Λευκωσίας, ιδιαίτερα από τη γειτονιά Omeriye, χωρίς να επιστρέψουν.»
Μπορείτε να βρείτε αυτή την έκθεση, καθώς και την έκθεση της καλής μας φίλης Όλγας Δημητρίου για τον εκτοπισμό των Ελληνοκυπρίων στα τουρκικά, ελληνικά και αγγλικά στην ακόλουθη ιστοσελίδα του PRIO:
http://www.prio-cyprus-displacement.net/

(Article published in POLITIS newspaper on the 13th of October 2024).

https://politis.com.cy/apopseis/stiles/849836/enas-pithanos-topos-tafis-sti-lakatamia

İzzet İzcan: Mülkiyet sorunu, çözüm ve uluslararası hukuka saygı ile çözülür

Birleşik Kıbrıs Partisi Genel Başkanı İzzet İzcan, Kıbrıs’ta var olan çözümsüzlüğün, mülkiyet konusunu içinden çıkılmaz bir hale soktuğunu belirterek, “ çözümsüzlük çözümdür “ siyasetinin, Kıbrıs Türk toplumunu tutsak kılma noktasına taşıdığını vurguladı.
“ Kıbrıslı Rumlara ait mülkler üzerinden ekonomik menfaat sağlayan kesimlerin, tatlı karlarının devamını sağlamak hedefiyle yollara dökülerek, izalasyonları kaldırın ki daha rahat rant sağlayalım yaklaşımı sorunları çözmez “ diyen İzzet İzcan, “ Ayni kesimlerin federal birleşik Kıbrıs yerine, taksim politikalarına destek vermeleri, taleplerinde samimi olmadıklarını göstermektedir “ dedi.
Bulunacak çözüm uluslararası hukuka ters olamaz.
“ Kıbrıs sorunu hukuki değil, siyasi bir sorundur “ yaklaşımının arkasına saklanan statükocu kesimlerin, “ Bulunacak siyasi çözümün uluslararası hukuka ters olamayacağını anlamamakta direnmeleri ve ayrılıkçı rejime sahip çıkmaları, hapishaneleri boylamalarına neden olmaktadır “ diyen BKP Genel Başkanı İzzet İzcan, Kıbrıs’ta federal birleşik Kıbrıs’ı savunan kesimleri hain diye niteleyenlerin, yurt dışına adım atamaz hale gelmekte olduklarını vurguladı.
İzzet İzcan, gelinin aşamada tek çıkış yolunun görüşmelerin Crans Montana’da kaldığı yerden başlaması, kısa sürede sonuçlandırılarak, uluslararası hukuka uygun davranılması olduğunu belirtti.

İzzet İzcan: CTP, sine-i millete dönmelidir.

Birleşik Kıbrıs Partisi Genel Başkanı İzzet İzcan, Meclis Başkanlığı seçim sonucuna, Başsavcılıktan görüş alacağız diyen UBP-DP-YDP hükümetini, siyasi etikten yoksun, cahilce davranmakla suçladı.
“ 23 nasıl 25 sayısından büyük olabilir? “ diye soran İzzet İzcan, Zorlu Töre’nin ve Meclisin meşrutiyetinin kalmadığını, böyle bir mecliste görev yapmanın darbeci anlayışlara prim vermek olduğunu vurguladı.
Parlamentoda muhalefet yaptığını iddia eden Cumhuriyetçi Türk Partisine düşen görevin, sine-i milliyete dönmek olduğunu dile getiren BKP Genel Başkanı İzzet İzcan, “ Kukla bir mecliste, kukla bir muhalefet olmamalısınız “ dedi.
Zorlu Töre’nin Meclis tutanağını kendi lehine düzeltmesinin suç olduğunu belirten İzzet İzcan, bunun Zorlu Töre’nin ne ilk ne de son yasadışı faaliyeti olduğunu vurguladı.
“ Mecliste yaşanan skandallara imza atan milletvekillerinin zerre kadar onuru kalmamıştır “ diyen İzzet İzcan, CTP’nin derhal sine-i millete dönerek, demokrasi mücadelesinin önünü açmasını talep etti.

İzzet İzcan: Yaşananlar siyasi rezilliktir.

Birleşik Kıbrıs Partisi Genel Başkanı İzzet İzcan, Meclis Başkanlığı krizinin menfaat, çıkar ve şantaj üzerine kurulu bir oyuna dönüştüğünü belirterek, yaşananların Kuzey Kıbrıs’taki rejimin niteliğini gözler önüne serdiğini vurguladı.
Kendilerine milliyetçi diyen statükocuların, toplumu zerre kadar düşünmediklerini, kendi ikballeri için çalışan çıkar şebekelerine dönüşerek suni krizler yarattıklarını dile getiren İzzet İzcan, “ Tuz kokmuştur, kimin Meclis Başkanı seçileceğinin hiçbir önemi yoktur “ dedi.
Kuzey Kıbrıs’taki kukla yönetim, Ankara’daki AKP iktidarının talimatları ışığında hareket etmekte, Cumhurbaşkanlığında TC Büyükelçisinin katılımı ile toplantılar düzenlemekte olduğunu belirten BKP Genel Başkanı İzzet İzcan, UBP Milletvekili Zorlu Töre ile Ali Pilli’nin sağlık gerekçesi ile kendi partilerine şantaj yaptıklarını vurguladı.
“ Başbakan Ünal Üstel’in halktan özür dileyip, istifa edeceğine, muhalefeti suçlamaya çalışması siyasi etiğe sığmaz “ diyen İzzet İzcan, toplumun yaşanan siyasi rezilliği yakından izlemesini istedi.

Διεθνιστικό Κάμπινγκ 2024 – 25-27/10- Αμμόχωστος – Πρόγραμμα

Παρασκευή – Friday – Cuma 20.00  «Ξεκινώντας μαζί: Μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας και τις σκέψεις μας για τον σημερινό κόσμο» “Starting Together: Sharing our stories and thoughts on Today’s World” “Birlikte Başlıyoruz: Günümüz Dünyasına İlişkin Hikayelerimizi ve Düşüncelerimizi Paylaşmak” ——— Σάββατο – Saturday – Cumartesi  11:00  “Κλιματική Αλλαγή και Πόλεμος: Ένας Φονικός Κύκλος Καταστροφής” “Climate… Continue reading Διεθνιστικό Κάμπινγκ 2024 – 25-27/10- Αμμόχωστος – Πρόγραμμα

Soluk Olmak İsteyen Bir Platform; SolMüzik -Tahsin Oygar

Sanatın her alanının piyasalaştığı, içeriğinin ise postmodernleştirilip küresel şirketlerin, egemenlerin hegemonyasına girdiği, duyguların sermayenin lehine manipüle edildiği günleri yaşıyoruz. Saldırı çok büyük ve küresel. Soluk alamıyoruz! Peki ya direniş? Solun...

SOL ANAHTARI KALKANLI FESTİVALİNDE SAHNE ALDI

Baraka Kültür Merkezi Müzik Topluluğu “Sol Anahtarı” 11. Kalkanlı Çakisdez Festivali kapsamında 27 Eylül Cuma akşamı konser vererek dinleyenlerle buluştu. Konser öncesi yayınladığı çağrı videosunda “Tek ezilenin çakizdez kaldığı bir...

Δεύτερη ανάγνωση της ομιλίας Ερντογάν στη ΓΣ ΟΗΕ

Φιλοξενούμενος στην εκπομπή ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΡΑ ήταν το μεσημέρι της Τετάρτης, ο Επίκουρος Καθηγητής Τμ. Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου, Νίκος Μούδουρος και μίλησε για την ομιλία του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα ακόμα μία φορά έθεσε ζήτημα αναγνώρισης του ψευδοκράτους και προέκρινε τη λύση δύο κρατών, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης … Συνεχίστε την ανάγνωση του "Δεύτερη ανάγνωση της ομιλίας Ερντογάν στη ΓΣ ΟΗΕ"

AP Seçimlerinde Yanan Kim? – Celal Özkızan

Bu derginin dosya konusu ‘Memleket Yangın Yeri’. Yangın, hem bu dergi sayısında hem de gündelik yaşantımızda bir olumsuzluğa, bir soruna, bir sıkıntıya ve hatta bir felakete işaret eder. Yanmak, yok...

Κύπρος: Η Μαύρη Τρύπα της Μεγάλης Ιδέας (2018-19)

Σειρά αρθρών στο περιοδικό antifa σχετικά με την Κύπρο, που κυκλοφόρησαν το 2018-2019.

Μπορούν να εντοπιστούν πατώντας εδώ.

Περιοδικό Ρήξη - Τεύχος 14 (1984)

Το τεύχος 14 του περιοδικού 'Ρήξη'.

Μπορεί να εντοπιστεί πατώντας εδώ (24.5mb).

 

Δικαιολογείται παύση του Γενικού Ελεγκτή διότι δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις του Γενικού Εισαγγελέα;

Του Νίκου Τριμικλινιώτη, Καθηγητή Κοινωνιολογίας, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου κι επικεφαλής του Κέντρου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

1.      Δεν με εξέπληξε η απόφαση του Συμβουλίου. Μη προβλέψιμη ήταν ίσως η ομοφωνία όμως των οκτώ δικαστών. Η απόφαση αυτή είναι μείζονος συνταγματικό και πολιτειακό ζήτημα με πολιτικό περιεχόμενο  και με τεράστιες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις και συνέπειες.

 2.      Παρά τις 209 σελίδες της, η απόφαση του δικαστηρίου ήταν απλή. Περιστρέφεται γύρω από ένα και μόνο σημείο: Τί «απαιτεί το δημόσιο συμφέρον» για να θεωρείται «αρμόζουσα συμπεριφορά» ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου. Σε ποιες περιπτώσεις δηλαδή οι δικαστές θεωρούν ότι το ύφος, η συμπεριφορά κι ο τρόπος έκφρασης ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου θεωρείται από τους δικαστές τόσο «ανάρμοστη» που οδηγεί στη παύση του; Η απάντηση των δικαστών είναι απλή: Αν συγκρουστεί με τον υπέρτατο νομικό άρχοντα, τον Γενικό Εισαγγελέα κι αυτός αποφασίσει να ζητήσει την παύση, τότε πρέπει να παυτεί.

 3.      Αυτό είναι το λεγόμενο ratio decidendi, δηλαδή η αιτιολογία της απόφασης που είναι δεσμευτική ως νομικό προηγούμενο. Eφόσον οι Βοηθός και Γενικός Εισαγγελέας είναι «κορυφαίοι Θεσμοί του πολιτειακού μας στερεώματος» (σελ. 198)  «είναι απολύτως αναγκαίο να τυγχάνουν σεβασμού, ιδιαιτέρως από άλλους κρατικούς αξιωματούχους». Ρητά τονίζει η απόφαση ότι η συμπεριφορά του Γενικού Ελεγκτή δεν περιείχε την «ευθυκρισία να ισοζυγίσει και να ενεργήσει με σύνεσης», και να ευθυγραμμιστεί με τις γνωματεύεις του Γενικού Εισαγγελέα που «προειδοποίησαν για πιθανές συνέπειες, ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του». Απαιτείται συνεπώς την παύση του (σελ. 195). Διαφορετικά, λεν οι δικαστές μας, αν δεν «θωρακιστεί» ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα (κι οι άλλοι θεσμοί) «θα επέλθει το χάος» (σελ. 192).   Ο Γενικός Ελεγκτής παύτηκε λοιπόν διότι «δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις» του Γενικού Εισαγγελέα.

 4.      Τα υπόλοιπα στην απόφαση (πχ σχολιασμός  του μαρτυρικού υλικού και η επιμέρους δικαιολόγηση του σκεπτικού της) αποτελούν obiter dicta, δηλαδή μη δεσμευτικά  παρεμφερή σχόλια του δικαστηρίου δευτερευούσης σημασίας. Οι αναφορές σε περιστατικά με άλλους θεσμούς, ή θιγμένους προνομιούχους/ αξιωματούχους με έμφαση στο τεκμήριο της αθωότητας είναι απλώς προσχηματικά για άρχοντες που ουδέποτε αντιμετώπισαν δίκη. Εξάλλου, δική μας έρευνα για το τεκμήριο της αθωότητας στη Κύπρο καταδεικνύει πόσο ελλιπής είναι στην πράξη η προστασία του τεκμήριου της αθωότητας για τους ευάλωτους της κοινωνίας όταν αντιμετώπισαν την δικαιοσύνη (Τριμικλινινιώτης & Δημητρίου, Presumption of Innocence: procedural rights in criminal proceedings, 2020).  

 5.      Εντούτοις, το όλο σκεπτικό του δικαστηρίου, ακόμα και τα obiter, περιέχει πλούσιο υλικό για την ιδεολογική/ πολιτική σκέψη των δικαστών που ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις θέσεις της κυβέρνησης και τους ελεγχόμενους από αυτή θεσμούς. Εξάλλου, στα κρατικά αξιώματα διορίζονται ημέτεροι και πρώην υπουργοί, εξ ου και λειτουργούν απολογητικά και ταυτίζονται με τις κυβερνητικές ή δικαστικές αποφάσεις στα κορυφαία θέματα που απασχολούν την κοινωνία – από τις διπλές συντάξεις, στη πώληση διαβατηρίων,   ρουσφέτι για παιδιά ημετέρων από το υπουργείο άμυνας, διασπάθιση δημοσίου χρήματος κτλ.

6.      Το ότι ήταν ομόφωνη η απόφαση χωρίς καν την προσχηματική διαφοροποίηση από κανένα δικαστή είναι ενδεικτικό μιας προβληματικής σχέσης υποτέλειας προς τον Γενικό Εισαγγελέα.

 7.      Δεν υπήρξα ποτέ στο «φαν κλαμπ» του Ελεγκτή, καθώς έβρισκα κάποιες παρεμβάσεις του προβληματικές, εσφαλμένες ή/και άκομψες. Αυτά όμως κατ' ουδένα λόγο δε συνιστούν σε μια δημοκρατία λόγο παύσης ανεξάρτητου αξιωματούχου.

 8.      Ακόμα και με την ελάχιστη νομολογία που επέλεξε να στηρίξει την απόφαση του το δικαστήριο,  κανένα αμερόληπτο κι ανεξάρτητο δικαστήριο δε θα έβγαζε τέτοιο συμπέρασμα. Τέτοιες παύσεις βρίσκουμε μόνο όπου υπάρχουν σοβαρά παραπτώματα, εξ ου και η τροποποίηση του συντάγματος που έγινε για περίπτωση παύσης του Κεντρικού Τραπεζίτη. Δε μπορεί να είναι διαφορετικό το μέτρο για τον Γενικό Ελεγκτή με αυθεντίες  (μετα)αποικιακού τύπου αποφάσεις του Ανακτοσυμβουλίου και στην μη συγκρίσιμη  υπόθεσή Ερωτοκρίτου. Τέτοια βρίσκουμε σε καθεστώτα που φιμώνουν και παύουν κατά το δοκούν όποιον βρίσκουν «ενοχλητικό» στα συμφέροντα ή θίγονται τα γούστα τους.

9.      Η απόφαση αυτή αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη δημοκρατία, την ελευθερία της έκφρασης, τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας των ανεξάρτητων θεσμών και τον δημοκρατικό έλεγχο των κρατούντων. Το σκεπτικό της απόφασης είναι εσφαλμένο και νομικά διάτρητο που αφήνει ξεκρέμαστο κάθε πολίτη απέναντι σε  ανελέγκτους θεσμούς. Πρόκειται για παρέκκλιση από τα συνταγματικά θέσμια που παραβιάζει βασικές αρχές δικαίου. Η απόφαση ουσιαστικά καθιστά τους ανεξάρτητους αξιωματούχους υποτελείς στον Γενικό Εισαγγελέα, ενώ διαβρώνει το δικαίωμα πολιτών στη διαφάνεια.

 10. Τέλος, η απόφαση αυτή διευρύνει το χάσμα ανάμεσα στον πολίτη και στους όλο και πιο απόμακρους και αυταρχικούς κρατικούς θεσμούς στενά συνδεδεμένους με ιδιωτικά συμφέροντα. Σε μια εποχή επικίνδυνης μεγέθυνσης της ανισότητας, κοινωνικής επισφάλεια κι αβεβαιότητας για το μέλλον, η απόφαση αυτή του δικαστηρίου επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους και τη καχυποψία για την ιθύνουσα τάξη και τους κρατικούς θεσμούς. Στα μάτια των πολιτών οι θεσμοί απονομής της δικαιοσύνης φαίνεται να κόπτονται να καλύψουν ημετέρους και ισχυρούς που απολαμβάνουν τους καρπούς από τη σχέση τους με την εξουσία εξοβελίζοντας όποιον τολμά να ασκεί κριτική και θέλει να τον ελέγξει.

 

 

Φυλλάδιο Κατά Λογοκρισίας - Κινηματογραφικό Κέντρο (21/09/78)

Φυλλάδιο κατά λογοκρισίας από το Κινηματογραφικό Κέντρο, που κυκλοφόρησε στις 21/09/78.

Μπορεί να εντοπιστεί πατώντας εδώ.

 

Open Letter to Makarios - Cypriot Defence Campaign (1970s)

Open Letter to Makarios from Cypriot Defence Campaign (Ανοικτή Επιστολή προς τον Μακάριο από την Εκστρατεία Άμυνας Κυπρίων).

Bilingual leaflet from the 1970s, which was published in London.

It can be located by pressing here.

 

Union of Cypriots contributed to Lenin Seminar on national liberation

Ελληνικά / Türkçe / English 15.09.2024 – The International Coordination of Revolutionary Parties and Organizations (ICOR) organized the seminar “Lenin’s Teachings Are Alive,” bringing together more than 700 participants from 45 countries and 40 organizations, spanning from Argentina to Palestine, Germany to Congo, Tunisia to the USA, and Mexico to Cyprus, in Thuringia, Germany. The Union…

Continue reading →

10 October – International Solidarity Day with the Cypriot People

Ελληνικά / Türkçe / English 11.09.2024 – In light of our statement on the 50th anniversary of the NATO-planned Turkish invasion of Cyprus, the Union of Cypriots reaffirms its commitment to the complete liberation of Cyprus from imperialist occupation and settler colonialism. For five decades, the occupation has been oppressing Turkish-speaking Cypriots and continues to deny…

Continue reading →

10η Οκτωβρίου – Διεθνής Ημέρα Αλληλεγγύης με τον Κυπριακό Λαό

Ελληνικά / Türkçe / English 11.09.2024 – Με αφορμή τη δήλωσή μας για την 50ή επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, η Ένωσις Κυπρίων επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την πλήρη απελευθέρωση της Κύπρου από την ιμπεριαλιστική κατοχή και την εποικιστική αποικιοκρατία. Για πέντε δεκαετίες, η κατοχή καταπιέζει τους τουρκόφωνους Κύπριους και συνεχίζει να αρνείται στους…

Continue reading →

10 Ekim – Kıbrıs Halkıyla Uluslararası Dayanışma Günü

Ελληνικά / Türkçe / English 11.09.2024 – Kıbrıs’ın NATO planlı Türk işgalinin 50. yıldönümünde yaptığımız açıklama ışığında Kıbrıslılar Birliği, Kıbrıs’ın emperyalist işgalden ve yerleşimci sömürgeciliğinden tamamen kurtarılması yönündeki kararlılığını bir kez daha teyit eder. İşgal, elli yıldır Türkçe konuşan Kıbrıslılara baskı uygulamakta ve Rumca konuşan Kıbrıslıların evlerine dönme haklarını ellerinden almaya devam etmektedir. NATO güçleri adaya…

Continue reading →

Διεθνιστικό Κάμπινγκ 2024 – 25-27/10, Αμμόχωστος

Ελάτε μαζί μας για τρεις ημέρες συζητήσεων και εκδηλώσεων με ακτιβιστές και από τις δύο πλευρές της Κύπρου, της Ελλάδας, της Τουρκίας και όχι μόνο. Συζητάμε για την κλιματική κρίση, τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη και το εθνικό ζήτημα της Κύπρου – 50 χρόνια μετά το φασιστικό πραξικόπημα και την εισβολή. Φέτος θα μείνουμε στον Κοτζάραις,… Continue reading Διεθνιστικό Κάμπινγκ 2024 – 25-27/10, Αμμόχωστος

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: August: The month of mass murders…

ARTICLE IN ENGLISH, TURKISH AND GREEK: August: The month of mass murders…


*** Noone was ever held "accountable" for mass murders on either side of our island…

August: The month of mass murders…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

August is a very painful month for both Turkish Cypriots and Greek Cypriots, as well as Maronite Cypriots… It is a month of mass murders, forced displacement, people going "missing" as well as women raped as an "opportunistic" crime using "war" as the pretext…

MARATHA SANDALLARIS ALOA…
14 August 1974 marks perhaps the biggest war crime in Cyprus, a crime against humanity when the Greek Cypriot members of EOKA-B coming from various villages like Peristerona Pygi, Lefkonico etc. killed 126 Turkish Cypriots, mainly women and children, including babies and old men who had been stuck in three villages: Maratha-Sandallaris-Aloa…
Why they did this? It was to cover up their own crimes since they became afraid it would be found out so they tried to destroy completely the population of the three villages.
Why they did this? They had arrested the Turkish Cypriot men of these three villages, taking them from Peristerona Pygi to Karaolos Camp and then to Limassol as prisoners of war. This was process of taking the men of the three villages began around the 20th of July 1974… And then they had taken the women, children and old men from Peristerona Pygi back to the three villages to their homes.

USING "WAR" AS A "PRETEXT" TO COMMIT CRIMES…
Why they did this? The Greek Cypriots from EOKA-B from Peristerona Pygi, Lefkonico, Monarga, Agios Sergios and all the surrounding villages wanted to have some "fun" as "opportunists", using the "war" as a pretext… They had "other" ideas – sure, there was a war in Cyprus, fighting in the area of Kyrenia, as well as other places like Alaminos, Paphos, Limassol, Larnaca, Nicosia but these Greek Cypriots wanted to set up shop in these three small Turkish Cypriot villages, take animals and slaughter them and make souvlaki, get drunk and harass the defenceless women and children in the villages. This would continue until the 14th of August 1974 when they "discovered" that the Turkish army might be coming towards those villages and they decided to wipe out every single living human from the earth in these three villages. So they set out to kill all the women and children and old men and bury them in mass graves… And they would escape and go to the southern part of our island in order not to be get caught since they knew, they had committed grave crimes against humans and humanity on this land…

MASS GRAVES WOULD BE DISCOVERED…
But soon, the mass graves would be discovered and this would be a huge shock and others would use these mass graves of Maratha-Sandallaris and Aloa in order to get "revenge" they would claim… From a whole classroom of kids in the school photographs we see where all had been killed, one boy, Shafak Nihat would hide and survive, him as well as his family who had managed to hide. Shafak himself would soon discover something terribly wrong with the appearance of the rubbish damp where he used to play – he would in fact see the hand of a child sticking out of the rubbish and he would run and notify those who had been looking for the people from Maratha who had "vanished" into thin air… People who would come to the village would search everywhere but would not be able to find them and they would start thinking that maybe all those women and children had been taken as prisoners of war to someplace like the prisoners of war camp in Limassol. But no, all had been killed and buried – those from Maratha and Sandallaris to the rubbish damp outside Maratha and those from Aloa, at a different location… With the help of Shafak Nihat, a teenager boy of 13-14 from Maratha who had managed to survive by hiding, the mass grave of Maratha-Sandallaris would be discovered and this would become the biggest shock ever since all those massacred were women and children of all ages, including small babies in diapers, innocent angels of this earth… The Aloa mass grave would be discovered too and this would be a further shock to the people…

A "CYCLE OF REVENGE"…
As news that innocent women and children had been killed by some Greek Cypriots of EOKA-B would travel all over the island, this would start a "cycle of revenge"… Some Turkish Cypriots, using this as an "opportunity" to "get back at Greek Cypriots", they would start killing innocent civilians and also prisoners of war in Chatoz, in Lapathos, in Derynia, in Galatia, in Trikomo, in Karpasia, you name it… They would use the killings of EOKA-B as a pretext to take "revenge" and "retaliate" and as a result, the island would be soaked with blood of innocent people who had nothing to do with EOKA-B… People from Komikepir, Eptakomi would be executed… Women from Koma tou Yialou would be raped… People from Assia, Aphania would be killed and buried in mass graves, in fields and in water wells… Women from Assia, Aphania, Lapithos and Lapathos would be raped… Rapes would take place in the prisoners of war camp set up in Voni until such time when Alpay Topuz would be appointed there to administer the camp and he would stop the rapes… No one would ever thank him for the humanity he has shown and his determination to protect the Greek Cypriot women in that camp except the bicommunal groups and associations of peace and reconciliation on our island.

THE MASSACRE AT PALODIA GREEK CYPRIOT MILITARY CAMP…
EOKA-B would commit similar crimes in the Tochni village when they would gather two busloads of Turkish Cypriot men and teenagers from Tochni, Zygi and Mari and on the way to the prisoners of war camp set up in Limassol to keep Turkish Cypriot men and teenagers, they would divert the two buses and execute them with cold blood at the Greek Cypriot Palodia military camp and at Pareklisia… But one Turkish Cypriot would manage to survive: Suat Kafadar would crawl out of the Palodia military camp wounded, he would hide in the trees and slowly he would make his way towards Muttayiaka village where he would tell the story of mass killings of Greek Cypriots of EOKA-B… At the Palodia Greek Cypriot military camp, they would make them sit down and give them cigarettes to smoke, collect their wallets and watches and valuables and then start shooting at them – when these Greek Cypriots who committed this crime would go away to bring a bulldozer to bury them, Suat Kafadar from Tochni, a young man of barely 19 years old would escape crawling and that is how we would find out the details of this story of mass murder… EOKA-B would bury the Turkish Cypriots at the Palodia military camp but after the escape of Suat, UN would visit the Palodia camp and start questioning so the military authorities of the camp of those days would send the UN away, telling them that now they have "military exercises" and "to come back the next day…"

RELOCATING REMAINS TO GERASA…
So that evening they would open the mass grave and with the help of some fire department trucks, they would carry the bodies of the massacred Turkish Cypriots from the Palodia military camp to Gerasa mines where they would rebury them… As for the second bus from Tochni who would "disappear", there isn't too much information since we don't have anyone who managed to escape the mass murders like Suat did from the first bus… We know that they were buried in Pareklisia mines and the actual place of the mass grave was moved some few meters later on – it is one of the biggest mines currently operating in Cyprus…
These two mass graves where the murdered Turkish Cypriots from Tochni and Zygi were buried would be dug out by the Cyprus Missing Persons' Committee but we still have two missing Turkish Cypriots from those two buses who were not found in the mass graves…

NOONE WAS EVER HELD ACCOUNTABLE…
Neither Turkish Cypriots, nor Greek Cypriots ever tried anyone for these murders committed in Galatia, in Lapathos, in Chatoz, in Galatia, in Karpasia, in Palodia, in Pareklisia, in Agia Irini, in Trikomo, in Derynia, in Maratha-Sandallaris-Aloa, in Koma tou Yialou and the list goes on and on and on… Both sides have covered up these crimes against humanity on this land and both sides have only allowed the mass graves to be dug by the Cyprus Missing Persons' Committee, so long they do not attribute any "blame" to anyone in connection with these mass murders…
As those Cypriots who want peace and reconciliation of this land, we need to tell the truth about these mass murders since lies cannot protect us and only the truth would set us free and help us to understand and create conditions where such mass murders would not be "unaccountable" on this land…



Kıbrıs'ta katliamlar ayı: Ağustos…

Sevgül Uludağ

Caramel_cy@yahoo.com

0090 542 853 8436

Ağustos ayı, hem Kıbrıslıtürkler, hem de Kıbrıslırumlar için, Kıbrıslımaronitler için de son derece üzücü bir aydır... Bu ayda toplu katliamlar, zorla yerinden edilmeler, insanların "kayıp" edilmesi yaşandı... Ve ayrıca "savaş"ı bir "gerekçe" olarak kullanarak bunu "oportünist" bir suça dönüştüren ve kadınlara tecavüz edenlerin yarattığı korkunç yıkımların yaşandığı bir aydır...

MURATAĞA-ATLILAR-SANDALLAR...
14 Ağustos 1974, Kıbrıs'ta işlenmiş belki de en büyük savaş suçu ve insanlığa karşı suçu oluşturan Muratağa-Atlılar-Sandallar katliamının yaşandığı gündür. O gün, Piperisterona, Lefkonuk vs. gibi köylerden gelen EOKA B mensubu bazı Kıbrıslırumlar, aralarında minik bebeklerin ve yaşlı insanların da bulunduğu, ağırlıkla kadınlar ve çocuklardan oluşan üç köyden 126 Kıbrıslıtürk'ü katletmişlerdi... Bu üç köy, Muratağa-Atlılar-Sandallar köyleri idi...Bunu neden yapmışlardı? Bu köyden Kıbrıslıtürk erkekleri tutuklayarak onları önce Piperisterona'ya, arından Mağusa'da Karaolos Kampı'na ve sonrasında da savaş esiri olarak Leymosun'a taşımışlardı...Üç köyün erkeklerinin tutuklandığı bu süreç 20 Temmuz 1974'te başlamıştı. Sonrasında da kadınlar, çocuklar ve yaşlı adamları Piperisterona'dan bu üç köydeki evlerine geri götürmüşlerdi...

"SAVAŞ"I "GEREKÇE" YAPIP SUÇ İŞLEDİLER...
Bunu neden yaptılar? Piperisterona, Lefkonuk, Monarga, Aysergi ve civar köylerden EOKA B mensubu bazı Kıbrıslırumlar, "savaş"ı gerekçe olarak kullanarak "oportünistler" olarak "eğlenmek" istyorlardı. Başka başka "fikirleri" vardı – elbette Kıbrıs'ta savaş devam ediyordu, Girne'de çarpışmalar oluyordu, Alaminyo'da, Baf'ta, Leymosun'da, Larnaka'da, Lefkoşa'da çarpışmalar vardı 20 Temmuz 1974'ten itibaren ancak EOKA-B'ci bu Kıbrıslırumlar, bu üç küçük Kıbrıslıtürk köyüne yerleştiler, hayvanları alıp bazladılar, kendilerine "suflaki" yaptılar, içip içip sarhoş olarak bu köylerdeki savunmasız kadınlarla çocukları tacize giriştiler... Bu durum 14 Ağustos 1974'e kadar devam etti, ta ki Türk askerlerinin bu köylere doğru geliyor olduklarını "farkedinceye" kadar – işte o zaman bu üç köydeki tüm insanların her birini yok etmeye karar verdiler. Böylece bu üç köyden kadınlarla çocukları ve yaşlı insanları öldürmeye ve toplu mezarlara gömmeye giriştiler. Muratağa-Atlılar-Sandallar'dan kaçarak adamızın güneyine sığındılar, yakalanmak istemiyorlardı çünkü insanlara ve insanlığa karşı çok büyük suçlar işlediklerinin farkındaydılar...

TOPLU MEZARLAR BULUNUYOR...
Ancak kısa süre sonra bu üç köyden insanların öldürülerek gömüldüğü toplu mezarlar bulunacak ve bu da korkunç bir şok yaratacaktı – ve bir takım Kıbrıslıtürkler de bu toplu mezarları kullanarak "intikam" almaya girişecekti... EOKA-B'nin yarattığı bu toplu mezarların varlığı, yeni suçların işlenmesi için "gerekçe" yapılacaktı...

BİR SINIF FOTOĞRAFI...
Bir sınıf fotoğrafında görülen tüm çocuklar öldürülmüştü – bir tek sınıf öğretmeni öldürülmemişti çünkü okullar tatil olduğu için, öğretmen köyde değildi. Bu sınıf fotoğrafında görülen tüm çocuklar arasından sağ kurtulan bir tek Şafak Nihat olacaktı ve Şafak Nihat'ın ailesi, onlar saklanarak öldürülmekten kurtulmuşlardı.Şafak Nihat henüz 14 yaşında bir çocuktu – bizzat o Muratağa-Sandallar toplu mezarının nerede olduğunu keşfedecekti... Her zaman oynadığı köy dışındaki çöplükte birşeylerin değişmiş olduğunu keşfetmişti, sonra da bir çocuğun elinin dışarıda olduğunu görmüş ve hemen koşarak bu durumu haber vermişti... Herkes Muratağa'dan "kayıp" edilen insanları aramaktaydı... Her tarafı arıyorlar ancak onları bulamıyorlardı – belki de bu kadınlarla çocukların alınıp Leymosun'daki esir kampı gibi bir yere savaş esiri olarak götürüldüklerini düşünmeye başlamışlardı. Ancak durum hiç de öyle değildi – tümü de öldürülmüş ve toplu mezarlara gömülmüşlerdi. Muratağa ve Sandallar'daki insanlar, Muratağa'nın dışındaki çöp alanına, Atlılar'daki insanlar da Atlılar dışında başka bir noktaya gömülmüşlerdi.Şafak Nihat'ın yardımlarıyla Muratağa-Sandallar toplu mezarı ortaya çıkarılacak ve bu da yaşanan en büyük şoka neden olacaktı çünkü katledilmiş olanların tümü de kadınlar ve her yaştan çocuklardı, henüz bezden kurtulmamış bebekler vardı öldürülenler arasında, bu dünyanın masum meleciklerine bile kıymışlardı... Atlılar toplu mezarı da bulunacak ve bu da ikinci bir şok dalgası yaratacaktı...

BİR "İNTİKAM FURYASI..."
Masum kadınlarla çocukların EOKA-B mensubu bazı Kıbrıslırumlar tarafından katledilmiş olduğuna dair haberler tüm adaya yayılırken, bu da bir "intikam furyası"nı tetikleyecekti. Bazı Kıbrıslıtürkler, bunu bir "fırsat" olarak kullanarak, "Kıbrıslırumlar'dan intikam almaya" girişecek ve masum sivillerin yanısıra savaş esirlerini de Çatoz'da, Lapatoz'da, Derinya'da, Galatya'da, Trükomo'da, Karpaz'da, aklınıza gelebilecek her yerde öldürmeye girişecekti... EOKA-B'nin cinayetlerini bir gerekçe olarak kullanıp "intikam" iddiasıyla adayı kana bulayacaklar, EOKA-B'yle hiç alakası olmayan masum insanların canlarını alacaklardı... Böylece adamız kana boğulacaktı. Komikebir'den, Eptagomi'den insanlar kurşuna dizilecekti. Kumyalı'dan (Koma du Yalu) kadınlara tecavüz edilecekti. Aşşa ve Afanya'dan insanlar öldürülerek toplu mezarlara, tarlalara ve kuyulara gömülecekti. Aşşa, Afanya, Lapta ve Lapatoz'dan kadınlara tecavüz edilecekti... Voni'de (şimdiki adı Gökhan) savaş esiri olarak tutulan Kıbrıslırum kadınlara korkunç biçimde tecavüz edilecekti – ta ki Alpay Topuz bu kampın yöneticiliğine getirilinceye kadar bu devam edecekti. Alpay Topuz büyük bir insaniyet örneği göstererek bu tecavüzleri derhal durduracak ve kampta tutulan Kıbrıslırum kadınları korumaya çalışacaktı. Alpay Topuz'a bu insaniyeti için iki toplumlu barış grupları dışında hiç kimsecikler de bir kuru "teşekkür" dahi etmeyecekti...

PALODYA KIBRISLIRUM ASKERİ KAMPINDA KATLİAM...
EOKA-B'ciler, Dohni köyünde de benzer suçlar işlemeye girişeceklerdi – Dohni (Taşkent) ve Zigi'den (Terazi) toplayıp iki otobüse doldurdukları Kıbrıslıtürk erkekler ve ergenleri, Leymosun esir kampına götürmek yerine, bu iki otobüsün gittiği yönü değiştirerek Palodya Kıbrıslırum askeri kampında ve Pareklişa'da onları soğukkanlılıkla katledeceklerdi. Ancak bu katliamdan tek bir Kıbrıslıtürk yaralı ama sağ olarak kurtulacaktı: Suat Kafadar, Palodya askeri kampından yaralı olarak sürünerek kaçmayı başaracak ve ağaçlarda saklanarak yavaş yavaş Muttayaga (Mutluyaka) köyüne gitmeyi ve yaşanan katliamı anlatacaktı. Palodya Kıbrıslırum askeri kampında EOKA-B'ciler birinci otobüste bulunan herkesi yere oturtmuşlar, onlara içmek için sigara vermişler, cüzdanlarını, saatlerini, yüzüklerini toplamışlardı. Sonra da onları vurmuşlardı... Öldürdüklerini gömmek üzere bir şiro getirmeye gittikleri zaman, işte o zaman Suat Kafadar kaçabilmişti katliam yerinden – henüz 19 yaşında Dohnili bir gençti... Sürünerek kaçmıştı... Biz de bu katliamın ayrıntılarını o sağ kalabildiği için öğrenebilmiştik.EOKA-B'ciler öldürdükleri Kıbrıslıtürkler'i Palodya askeri kampına gömmüşlerdi – ancak Suat Kafadar'ın bu katliamı anlatmasıyla birlikte Birleşmiş Milletler Palodya askeri kampını ziyaret ederek sorular sormaya girişmişti. Kampın o günlerdeki askeri yetkilileri, "askeri manevraları olduğu" gerekçesiyle BM'yi kamptan göndermişler, ertesi gün geri gelmelerini söylemişlerdi...

YERASA'YA TAŞINAN BİR TOPLU MEZAR...
O akşam toplu mezarı açmışlar ve itfaiyeye ait bazı kamyonlar vasıtasıyla Palodya askeri kampında öldürülmüş olan Kıbrıslıtürkler'i, Yerasa madenlerine taşıyarak buraya tekrardan bir başka toplu mezara gömmüşlerdi. Dohni'den "kayıp" edilen ikinci otobüsle ilgili çok fazla bilgi yok elimizde çünkü bu ikinci katliamdan, Suat Kafadar gibi sağ kurtulan olmamış... Pareklişa madenine gömüldüklerini ve ilk toplu mezarın yerinin daha sonra birkaç metre uzağa doğru değiştirildiğini biliyoruz. Pareklişa, Kıbrıs'ta halen çalışmakta olan en büyük taş ocaklarından birisidir.Dohni ve Zigi'den Kıbrıslıtürkler'in öldürülerek gömülmüş olduğu bu iki toplu mezar, Kayıplar Komitesi tarafından kazıldı, onlardan geride kalanlara ulaşıldı. Ancak bu iki otobüsten hala "kayıp" olan iki Kıbrıslıtürk var. Onların akıbeti henüz bilinmiyor...

HİÇ KİMSE SORUMLU TUTULMADI...
Kıbrıslıtürkler de, Kıbrıslırumlar da, Galatya'da, Lapatoz'da, Lapta'da, Çatoz'da, Galatya'da, Karpaz'da, Palodya'da, Pareklişa'da, Aya İrini'de, Trikomo'da, Derinya'da, Muratağa-Atlılar-Sandallar'da, Kumyalı'da ve daha pek çok yerde yaşanan katliamlardan ötürü hiç kimseyi sorumlu tutmadılar, hiç kimseyi yargı önüne çıkarmadılar, hiç kimsecikler işlemiş oldukları bu ağır insanlık suçlarından ötürü yargılanmadı. Her iki taraf da bu adada insanlığa karşı işlenmiş olan bu suçların üstünü örttüler, iki taraf bir tek Kayıplar Komitesi'ne bu toplu mezarları kazma izni verdiler, o da herhangi bir tarafı "suçlamamak", herhangi birini bu toplu katliamlardan "sorumlu tutmamak" koşuluyla... Çünkü zaten Kayıplar Komitesi, 1981 yılında kurulurken, bu koşulla kurulmuştu...Bu adada barış ve yeniden uzlaşma isteyen Kıbrıslılar olarak bu katliamların öykülerini anlatmalıyız çünkü yalanlar bizi koruyamaz, ancak gerçek bizi özgür kılabilir... Karşılıklı anlayışı bu şekilde yaratabiliriz ve bu topraklarda böylesi katliamların "cezasız" kalmayacağı koşulları yaratmamıza yardımcı olabilir...




Κανένας δεν έχει «λογοδοτήσει» ποτέ για μαζικές δολοφονίες και στις δύο πλευρές του νησιού μας...

Αύγουστος: Ο μήνας των μαζικών δολοφονιών...

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ο Αύγουστος είναι ένας πολύ οδυνηρός μήνας τόσο για τους Τουρκοκύπριους όσο και για τους Ελληνοκύπριους, καθώς και για τους Μαρωνίτες Κύπριους... Είναι ένας μήνας μαζικών δολοφονιών, αναγκαστικών εκτοπίσεων, ανθρώπων που «εξαφανίζονται» καθώς και γυναικών που βιάζονται ως «ευκαιριακό» έγκλημα με πρόσχημα τον «πόλεμο»...

Μαράθα – Σανταλλάρης - Αλόα...
Η 14η Αυγούστου 1974 σηματοδοτεί ίσως το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου στην Κύπρο, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, όταν οι Ελληνοκύπριοι μέλη της ΕΟΚΑ Β προερχόμενοι από διάφορα χωριά όπως Περιστερωνοπηγή (Πηγή Περιστερώνα), Λευκόνοικο κτλ, σκότωσαν 126 Τουρκοκύπριους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, συμπεριλαμβανομένων βρεφών και ηλικιωμένων που είχαν εγκλωβιστεί σε τρία χωριά: Μαράθα-Σανταλλάρης-Αλόα...
Γιατί το έκαναν αυτό; Ήταν για να καλύψουν τα δικά τους εγκλήματα αφού φοβήθηκαν ότι θα αποκαλύπτονταν και έτσι προσπάθησαν να καταστρέψουν εντελώς τον πληθυσμό των τριών χωριών.
Γιατί το έκαναν αυτό; Είχαν συλλάβει τους Τουρκοκύπριους άντρες των τριών αυτών χωριών, και τους μετέφεραν από την Περιστερωνοπηγή στο στρατόπεδο Καράολος και στη συνέχεια στη Λεμεσό ως αιχμαλώτους πολέμου. Αυτή η διαδικασία της σύλληψης των αντρών των τριών χωριών άρχισε γύρω στις 20 Ιουλίου 1974... Και στη συνέχεια πήραν τις γυναίκες, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους από την Περιστερωνοπηγή πίσω στα σπίτια τους στα τρία χωριά.

Χρησιμοποιώντας τον «πόλεμο» ως «πρόσχημα» για τη διάπραξη εγκλημάτων...
Γιατί το έκαναν αυτό; Οι Ελληνοκύπριοι της ΕΟΚΑ Β από την Περιστερωνοπηγή, το Λευκόνοικο, τη Μοναργά, τον Άγιο Σέργιο και όλα τα γύρω χωριά ήθελαν να «διασκεδάσουν» ως «καιροσκόποι», χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τον «πόλεμο»... Είχαν «άλλες» ιδέες – σίγουρα, υπήρχε πόλεμος στην Κύπρο, μάχες στην περιοχή της Κερύνειας, καθώς και σε άλλα μέρη όπως ο Αλαμινός, η Πάφος, η Λεμεσός, η Λάρνακα, η Λευκωσία, αλλά αυτοί οι Ελληνοκύπριοι ήθελαν να εγκατασταθούν σε αυτά τα τρία μικρά τουρκοκυπριακά χωριά, να πάρουν ζώα και να τα σφάξουν και να φτιάξουν σουβλάκια, να μεθύσουν και να παρενοχλήσουν τα ανυπεράσπιστα γυναικόπαιδα στα χωριά. Αυτό συνεχιζόταν μέχρι τις 14 Αυγούστου 1974, όταν «ανακάλυψαν» ότι ο τουρκικός στρατός μπορεί να ερχόταν προς αυτά τα χωριά και αποφάσισαν να εξαφανίσουν από τη γη κάθε ζωντανό άνθρωπο σε αυτά τα τρία χωριά. Έτσι ξεκίνησαν να σκοτώνουν όλα τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους και τους έθαψαν σε μαζικούς τάφους... Και διέφυγαν και πήγαν στο νότιο μέρος του νησιού μας για να μην τους πιάσουν, αφού ήξεραν ότι είχαν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα κατά των ανθρώπων και της ανθρωπότητας σε αυτή τη γη...

Ανακαλύπτονται οι μαζικοί τάφοι…
Σύντομα όμως, οι μαζικοί τάφοι ανακαλύπτονται και αυτό ήταν ένα τεράστιο σοκ και άλλοι χρησιμοποιούν αυτούς τους μαζικούς τάφους στα χωριά Μαράθα-Σανταλάρης-Αλόα για να πάρουν «εκδίκηση» όπως ισχυρίζονταν... Από μια ολόκληρη τάξη παιδιών στις φωτογραφίες του σχολείου που βλέπουμε όλοι είχαν σκοτωθεί, ένα αγόρι, ο Shafak Nihat κρύφτηκε και επιβίωσε, αυτός καθώς και η οικογένεια του που είχε καταφέρει να κρυφτεί. Ο ίδιος ο Shafak σύντομα ανακάλυψε κάτι τρομερό με την εξωτερική εμφάνιση του σκουπιδότοπου όπου συνήθιζε να παίζει – είδε μάλιστα το χέρι ενός παιδιού να προεξέχει από τα σκουπίδια και έτρεξε να ειδοποιήσει αυτούς που έψαχναν τους ανθρώπους από τη Μαράθα που είχαν «εξαφανιστεί»... Οι άνθρωποι που έρχονταν στο χωριό έψαχναν παντού αλλά δεν μπορούσαν να τους βρουν και άρχισαν να σκέφτονται ότι ίσως όλα αυτά τα γυναικόπαιδα είχαν μεταφερθεί ως αιχμάλωτοι πολέμου σε κάποιο μέρος όπως το στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου στη Λεμεσό. Αλλά όχι, όλοι είχαν σκοτωθεί και θαφτεί – αυτοί από τη Μαράθα και τον Σανταλάρη στο σκουπιδότοπο έξω από τη Μαράθα και αυτοί από την Αλόα, σε διαφορετική τοποθεσία... Με τη βοήθεια του Shafak Nihat, ενός έφηβου 13-14 ετών από τη Μαράθα που είχε καταφέρει να επιβιώσει κρυμμένος, ανακαλύφτηκε ο μαζικός τάφος της Μαράθα-Σανταλάρη και αυτό αποτέλεσε το μεγαλύτερο σοκ όλων των εποχών αφού όλοι οι σφαγιασθέντες ήταν γυναίκες και παιδιά όλων των ηλικιών, συμπεριλαμβανομένων και μικρών βρεφών με πάνες, αθώα αγγελούδια αυτής της γης... Ανακαλύφτηκε και ο μαζικός τάφος της Αλόας και αυτό ήταν ένα ακόμα σοκ για τον κόσμο...

Ένας «κύκλος εκδίκησης»...
Καθώς η είδηση, ότι αθώα γυναικόπαιδα είχαν σκοτωθεί από κάποιους Ελληνοκύπριους της ΕΟΚΑ Β, ταξίδευσε σε όλο το νησί, αυτό ξεκίνησε έναν «κύκλο εκδίκησης»... Κάποιοι Τουρκοκύπριοι, χρησιμοποιώντας αυτό ως «ευκαιρία» για να «εκδικηθούν τους Ελληνοκύπριους», άρχισαν να σκοτώνουν αθώους αμάχους αλλά και αιχμαλώτους πολέμου στο Τζιάος, στη Λάπαθο, στη Δερύνεια, στη Γαλάτεια, στο Τρίκωμο, στην Καρπασία, παντού... Χρησιμοποιούσαν ως πρόσχημα τις δολοφονίες της ΕΟΚΑ Β για να πάρουν «εκδίκηση» και σε «αντίποινα» με αποτέλεσμα το νησί να ποτιστεί με αίμα αθώων ανθρώπων που δεν είχαν καμία σχέση με την ΕΟΚΑ Β... Άνθρωποι από την Κώμη Κεπήρ, την Επτακώμη εκτελέστηκαν... Γυναίκες από την Κώμα του Γιαλού βιάστηκαν... Άνθρωποι από την Άσσια, την Αφάνεια σκοτώθηκαν και θάφτηκαν σε μαζικούς τάφους, σε χωράφια και σε πηγάδια... Γυναίκες από την Άσσια, την Αφάνεια, τη Λάπηθο και τη Λάπαθο βιάστηκαν... Βιασμοί πραγματοποιήθηκαν στο στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου που είχε δημιουργηθεί στη Βώνη μέχρι τη στιγμή που τοποθετήθηκε εκεί ο Alpay Topuz για να διοικήσει το στρατόπεδο και σταμάτησε τους βιασμούς... Κανένας δεν τον ευχαρίστησε ποτέ για την ανθρωπιά που επέδειξε και την αποφασιστικότητα του να προστατεύσει τις Ελληνοκύπριες γυναίκες στο στρατόπεδο αυτό, εκτός από τις δικοινοτικές ομάδες και τους συνδέσμους ειρήνης και συμφιλίωσης στο νησί μας.

Η σφαγή στο Ελληνοκυπριακό στρατόπεδο στην Παλώδια...
Η ΕΟΚΑ Β διέπραξε παρόμοια εγκλήματα στο χωριό Τόχνη όταν συγκέντρωσε σε δύο λεωφορεία Τουρκοκύπριους άντρες και εφήβους από την Τόχνη, το Ζύγι και το Μαρί και στο δρόμο προς το στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου που είχε δημιουργηθεί στη Λεμεσό για να κρατούνται οι Τουρκοκύπριους άντρες και έφηβοι, εξέτρεψαν από την πορεία τους τα δύο λεωφορεία και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ στο ελληνοκυπριακό στρατόπεδο στην Παλώδια και στην Παρεκλησιά... Όμως, ένας Τουρκοκύπριος κατάφερε να επιζήσει: Ο Suat Kafadar σύρθηκε έξω από το στρατόπεδο στην Παλώδιας τραυματισμένος, κρύφτηκε στα δέντρα και σιγά σιγά πήγε προς το χωριό Μουταγιάκα όπου διηγήθηκε την ιστορία των μαζικών δολοφονιών από Ελληνοκύπριους της ΕΟΚΑ Β... Στο ελληνοκυπριακό στρατόπεδο στην Παλώδιας, τους έβαλαν να καθίσουν και τους έδωσαν τσιγάρα για να καπνίσουν, μάζεψαν τα πορτοφόλια, τα ρολόγια και τα πολύτιμα τους και μετά άρχισαν να τους πυροβολούν – όταν αυτοί οι Ελληνοκύπριοι που διέπραξαν αυτό το έγκλημα έφυγαν για να φέρουν μια μπουλντόζα για να τους θάψουν, ο Suat Kafadar από την Τόχνη, ένας νεαρός μόλις 19 χρονών δραπέτευσε συρόμενος και έτσι μάθαμε τις λεπτομέρειες αυτής της ιστορίας μαζικής δολοφονίας... Η ΕΟΚΑ Β έθαψε τους Τουρκοκύπριους στο στρατόπεδο στην Παλώδια, αλλά μετά την απόδραση του Suat, τα Ηνωμένα Έθνη επισκέφτηκαν το στρατόπεδο στην Παλώδια και άρχιζαν τις ερωτήσεις, οπότε οι στρατιωτικές αρχές του στρατοπέδου εκείνης της εποχής έδιωξαν τα Ηνωμένα Έθνη, λέγοντας τους ότι τώρα έχουν «στρατιωτικές ασκήσεις» και «να επιστρέψουν την επόμενη μέρα...»

Μεταφορά οστών στη Γεράσα...
Έτσι εκείνο το βράδυ άνοιξαν το μαζικό τάφο και με τη βοήθεια κάποιων πυροσβεστικών φορτηγών μετέφεραν τα πτώματα των σφαγιασθέντων Τουρκοκυπρίων από το στρατόπεδο στη Παλώδια στα μεταλλεία στη Γεράσα όπου τα ξαναέθαψαν... Όσο για το δεύτερο λεωφορείο που «εξαφανίστηκε» από την Τόχνη, δεν υπάρχουν πάρα πολλές πληροφορίες αφού δεν έχουμε κανέναν που να κατάφερε να ξεφύγει από τις μαζικές δολοφονίες όπως κατάφερε ο Suat από το πρώτο λεωφορείο... Γνωρίζουμε ότι θάφτηκαν στα μεταλλεία Παρεκλησιάς και ο πραγματικός τόπος του μαζικού τάφου μεταφέρθηκε κατά μερικά μέτρα αργότερα – είναι ένα από τα μεγαλύτερα μεταλλεία που λειτουργούν σήμερα στην Κύπρο...
Αυτοί οι δύο μαζικοί τάφοι όπου θάφτηκαν οι δολοφονημένοι Τουρκοκύπριοι από την Τόχνη και το Ζύγι σκάφτηκαν από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων αλλά έχουμε ακόμα δύο αγνοούμενους Τουρκοκύπριους από τα δύο αυτά λεωφορεία που δεν βρέθηκαν στους μαζικούς τάφους...

Κανένας δεν έχει λογοδοτήσει ποτέ...
Ούτε οι Τουρκοκύπριοι, ούτε οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν δικάσει ποτέ κανένα για αυτές τις δολοφονίες που διαπράχθηκαν στη Γαλάτεια, στη Λάπαθο, στο Τζιάος, στη Γαλάτεια, στην Καρπασία, στην Παλώδια, στην Παρεκκλησιά, στην Αγία Ειρήνη, στο Τρίκωμο, στη Δερύνεια, στα χωριά Μαράθα-Σανταλλάρη-Αλόα, στην Κώμα του Γιαλού και ο κατάλογος συνεχίζεται και συνεχίζεται και συνεχίζεται... Και οι δύο πλευρές κάλυψαν αυτά τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σε αυτή τη γη και οι δύο πλευρές επέτρεψαν μόνο να σκαφτούν οι μαζικοί τάφοι από την Κυπριακή Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, αρκεί να μην αποδώσουν οποιαδήποτε «ευθύνη» σε κανέναν σε σχέση με αυτές τις μαζικές δολοφονίες...
Ως εκείνοι οι Κύπριοι που επιθυμούν την ειρήνη και τη συμφιλίωση αυτού του τόπου, πρέπει να πούμε την αλήθεια για αυτές τις μαζικές δολοφονίες, αφού τα ψέματα δεν μπορούν να μας προστατεύσουν και μόνο η αλήθεια θα μας απελευθερώσει και θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε και να δημιουργήσουμε συνθήκες όπου τέτοιες μαζικές δολοφονίες δεν θα είναι «ακαταλόγιστες» σε αυτόν τον τόπο...


Fotoğraflar… Muratağa'dan bir sınıf fotoğrafı… Fotoğrafta görünenlerden yalnızca öğretmen ve Şafak Nihat adlı çocuk hayatta kalmıştı… Bu fotoğrafta Hüseyin Rüstem Akansoy'un kardeşçikleri Erbay ve Mustafa da var… Onlar da katledilen çocuklar arasındaydı…
Bir diğer fotoğraf: Aileleri Galatya ve Muratağa'da öldürülen Hristina Pavlu Solomi Patça ve Hüseyin Akansoy, Muratağa toplu mezarında birlikte...
Galatya'da ikinci toplu mezar kazılırken, Hristina Pavlu Solomi Patça ve kazı ekibi lideri arkeolog Arzu ile birlikte toplu mezarın başında…
Ve bir diğer fotoğraf: Galatya'da ikinci toplu mezarda bulunan "kayıp" Kıbrılsırumlar – aralarında Hristina'nın babası ve erkek kardeşi de var…


Yazının Türkçe ve Rumca linkleri:

https://www.yeniduzen.com/kibrista-katliamlar-ayi-agustos-22458yy.htm

https://politis.com.cy/apopseis/stiles/840834/avgoystos-o-minas-ton-mazikon-dolofonion

Bağımsızlık Yolu ve Baraka Kültür Merkezi “4 Boyutuyla Federasyon” Başlıklı Panel Düzenledi

Bağımsızlık Yolu ve Baraka Kültür Merkezi “4 Boyutuyla Federasyon” Başlıklı Panel Düzenledi. Bağımsızlık Yolu ve Baraka Kültür Merkezi 17 Eylül Salı akşamı Baraka Kültür Merkezi lokalinde federal çözümün farklı boyutlarıyla...

Trafikte Son Dakika Gelişmeleri – Nazen Şansal

Nazen Şansal Halktan yana olduğunu iddia eden, kendine “solcu” diyen, insan haklarını savunan herkesin her gün en az bir kere toplu taşıma talep etmesi gerekiyor. Bunu, ister sosyal medyada iki...

ARTICLE IN TURKISH, ENGLISH AND GREEK: Memories from “The English Halt”, Ermou and Chaghlayan…

ARTICLE IN TURKISH, ENGLISH AND GREEK…

"English Halt, Ermu ve Çağlayan'dan hatıralar..."

Sevgül Uludağ

Rahmetlik anneciğim vefat etmeden birkaç ay önce, bahçede gancellinin yanında annemin her zaman oturmayı sevdiği yerde oturup kahve içmiştik...
Aylardan Şubat sonu ya da Mart'tı, yıl 2005'ti... O yıl Şubat ayında havanın çok sıcak olduğunu hatırlarım... Annem gancellinin yanında, mandarin ağacımızın biraz ötesindeki bu noktada oturmayı severdi kışın çünkü rüzgar almayan bir yerdi, güneşin en fazla ısıttığı noktaydı...
Orada açılıp kapanan sandaliyelerimizde oturmuştuk... Kahve içip fallarımıza bakmıştık...
Rahmetlik anneciğim Türkan Uludağ, zaman zaman bana eski hatıralarından söz ederdi...
O gün de "English Halt" denen ve Mağusa'da bulunan bir bölgedeki evlerinden söz etmişti...
Ermu Caddesi'nden, oradaki evimizden, Çağlayan'daki bu evimizden...
O günlerde bir yazı kaleme almıştım, bu yazı 6 Mart 2005'te ALITHIA gazetesinde yer almıştı...
Rahmetlik annemi bu yazıyı kaleme aldıktan beş ay sonra, 23 Ağustos 2005'te kaybettim... Ağustos ayının ilk günlerinde aniden rahatsızlanıp hastaneye kaldırılmıştı... Ancak üç hafta dayanabilmişti...

THE ENGLISH HALT... İNGİLİZ DURAĞI...
Sevgili anneciğimin hatırasına, bu yazıyı siz okurlarımla da paylaşıyorum... Şöyle yazmıştım bundan 19 sene önce:
"... 'English Halt' yani "İngiliz Durağı" denen bir yerde bir evdi... Bu sözcükler bana David Lynch'in "Mulholland Drive" (Mulholland Yolu) adlı filmini hatırlatıyordu... Filmin içeriğiyle ilgili değildi bu anımsatma elbette, yalnızca o sözcükler ve onu söyleme biçimiydi bana bu filmin adını hatırlatan: "İngiliz Durağı"...1944 yılında bu ev tek başına, Mağusa'nın beş mil dışında, öylece duruyordu... Açık alanlar vardı, gözünüzün gördüü yer yer ovaydı ve Lefkoşa ile Mağusa arasında gidip gelen tren de işte tam burada duruyordu: Tam da "İngiliz Durağı"nda...

LİMANIN ARKASINDA BİR EV...
Annem Türkan ile babam Niyazi evlendiklerinde, Mağusa'da, limanın arkasında bir ev kiralamışlardı..."O eski evlerden biriydi" diye anlatıyor annem... "İki oda varıdı yukarıda, alt katta ise karşılıklı iki oda ve odalar arasında bir hol... Niyazi, Mağusa'da polisti. Polisin savcılık görevünü yapmaktaydı, "çavuş" idi, yakaladıkları suçluları mahkemeye çıkarıyordu – yani sarhoş olup rahatsızlık yaratanları, hırsızları ve bu gibi suçluları... Eşim Mağusa'da polis olduğu için orada yaşıyorduk... Ancak bir gün evin sahibi eşimi ziyaret etmiş ve onu, kendilerinin de bu eve gelip kalmaya ikna etmişti. Bir hizmetçileri vardı ve bu hizmetçinin ilk bebeğimiz İlkay'a bakmasına ve evde bize yardım etmesine söz vermişlerdi. Ev sahiplerinin gelip bizim onlardan kiralamış olduğumuz evde bizimle birlikte yaşamaya başlayacaklarını duyunca gerçekten bozulmuştum ama yapabileceğim bir şey yoktu..."

BİR ZAMANLAR HASTANEYMİŞ...
"Sonrasında bu evde ev sahipleriyle birlikte dayanılmaz olmuştu... Başka bir ev aramaya başlamıştık... Niyazi'nin polisteki komutanı Bay Hassabi ona "İngiliz Durağı"ndaki evi önerdi. Bu ev bir zamanlar bir hastaneydi, sonra bir takım hırsızlıklar olmuş ve evin kapıları ve pencereleri bile çalınmıştı. Ancak kira ödemeyecektik, hükümete aitti bu ev, böylece eve taşındık... Çalınmış olan pencereleri tahta plakalarla çakmışlardı... Kendinizi tümüyle yalnız hissedeceğiniz bir yerdi burası..."

GARABET'İN ÇİFTLİĞİ...
"Çevrede başka hiçbir ev yoktu, yalnızca zaman zaman buradan geçen trenin sesini duyuyordunuz... Ve uzakta bir yerde bir Kıbrıslıermeni'ye ait bir çiftlik vardı, "Garabet'in Çiftliği" diyorduk buna. Bu çiftlikte pek çok Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırum çalışmaktaydı...Gün boyunca evde yalnız kalıyordum, bazan eşim Niyazi görev başında olduğunda geceleri de yalnız kalıyordum. Hiçbir şeyden korkmuyordum. Ancak bir gece bir ses duydum... Niyazi'nin çok kuvvetli bir el feneri vardı, bunu göreve çıktığında kullanırdı. Bir keresinde bu fener, onun hayatını kurtarmıştı... Birileri onu başka bir şahısla karıştırıp öldürmeye çalışmıştı, çok kötü yaralanmıştı ancak bu fener ölmesini engellemişti..."

"KORKUP KAÇMAYA BAŞLAMIŞTI..."
"Bu el fenerini aldım ve pancurların arasından baktım, bir çift göz bana bakıyordu... Niyazi'yi öldürmeye gelmişti bir adam fakat ben avazım çıktığı kadar bağırmaya başlayınca korkmuş ve kaçmaya başlamıştı... Çizme, siyah pantolon ve siyah bir palto giyiyordu... Seneler sonra öğrenecektik ayrıntıları: E... adlı birisiydi, Lefkoşa'da arabacıkta kebap yapıp satıyordu. Pek çok kereler sarhoş olup sokaklarda bağırıp çağırdığı için tutuklanmıştı. Bir gün Niyazi onu mahkemeye çıkarmıştı ve kamu huzurunu bozduğu gerekçesiyle 5 lira ödemeye mahkum edilmişti. Bu adam o kadar sinirlenmişti ki Lefkoşa'ya geri döndüğünde evini vekalete vererek bir silah satın almıştı Niyazi'yi öldürmek için. Ve o gece evimize gelmişti, o beni, ben de onu korkuttuğum için kaçmıştı... Garabet'in Çiftliği'nde Kostaki, çığlıklarımı duymuş ve o da kuyuya inip saklanmıştı! Silahı bir çantada taşıyan bu adamı görmüş ancak karşısına çıkarsa kendisinin de öldürüleceğinden korkup saklanmıştı..."

"LEFKOŞA'YA TAŞINIYORUZ..."
"İşte böylece aniden, "İngiliz Durağı"ndaki bir ev benim için bir kabusa dönüşmüştü... Geceleri yalnız kalmıyordum... Ağlıyordum ve hastalanıyordum... Asaplarım o kadar bozulduydu ki bir gün intihar etmeyi bile düşündüydüm... İşte böylece 1945 yılında Lefkoşa'ya taşındık, önce Tahtagala Mahallesi'ne, sonra da Ermu Caddesi yakınında teyzemin bana verdiği eve..."

KEBAPÇILIK YAPAN BİR ADAM...
"Yıllar sonra 1958'de sana hamile olduğumda yeni çarşaflar satın almak için çarşıya gitmiştik. Niyazi bana E... adlı bu adamı gösterdi, arabacıkta kebap yapmaktaydı... Niyazi bana dönerek, "İngiliz Durağı'ndaki evimize gelen adam kimdi bilir min? İşte oydu" diye bu adamı işaret etti. Gidip ona vurmak istedim ancak eşim bana engel oldu, "Rahat bırak kendini... Layığını bulacak... Herkes eninde sonunda layığını bulur" dedi... Ona baktım ve gözleriyle saçlarından onu tanıdım...Bir gece gene sarhoş olup gene tutuklanmıştı ve hücresinde tirtir titriyordu... Niyazi ona acımış ve gardiyana iki battaniye getirmesini söylemişti. Sonrasında E... gardiyana, "Onu öldürmeye gittiğimi bilmez, üşüdüğüm için bana iki battaniye verir bu adam" demişti... Daha sonra gardiyan eşime bunu anlatmış ve böylece Niyazi'yi öldürmeye gelen şahsın o olduğunu öğrenmiştik..."

ERMU CADDESİ'NDE KARMA YAŞAM...
"Böylece Ermu Caddesi'nde yaşamaya başladık... Canlı bir yerdi, karma bir sokaktı – komşularımız da hem Kıbrıslıtürkler, hem de Kıbrıslırumlar'dı... Magis vardı, "Demirci" dediğimiz bir diğer Kıbrıslırum vardı... Bazı sandaliyeciler vardı ki bunlar Kıbrıs sandaliyeleri yaparlardı. Bir Kıbrıslıtürk aile vardı ve tek kızları, Kıbrıslırum sandaliyecilerden birine aşık olmuş ve hamile kalmıştı... Kızın babasının bu konudan hiç haberi yoktu... Bir gün kızının çığlıklarını duydu, kızı evde doğum yapıyordu! Neler olduğunu sorduğunda durumu anlattılar kendine, oracıkta yere yığılıp hastalandı..."Benim kızım evli bile değil, nasıl hamile olup çocuk doğurur..." diyordu. Annesi bir Kıbrıslıtürk, babası da bir Kıbrıslırum olan o çocuk ilerleyen yıllarda bir sendika lideri olacaktı, uzun boylu, zayıf, sarışın birisiydi... Bir başka komşumuz da bir Kıbrıslıtürk kadındı ve bir Kıbrıslırum adamla birlikte yaşamaktaydı... EOKA ve TMT harekete geçtiği zaman, Ermu Caddesi'nden ayrılmaya karar verdik. Sağlığım da çok iyi değildi, tüberkülöz olmuştum ve doktorumuz eşime, "Onu Lefkoşa'nın dışına, açık alanların bulduğu yerlere çıkar... Bahçeli bir yer olsun, nefes alabileceği bir yer" demişti..."

ÇAĞLAYAN'DA BAHÇELİ BİR EV...
"Böylece Çağlayan'daki arsayı satın almıştık, Niyazi'nin maaşından her ay 7 lira taksit ödeyerek. Çağlayan'daki arsaya bir ev yaptık ve 1956 yılında bu eve taşındık... Çağlayan bölgesindeki eski, güzel evlerin çoğu Kıbrıslırum ustalar tarafından yapılmıştı, o nedenle bu kadar güzeldiler...Artık Çağlayan'daki evimizin güzel bir bahçesi vardı ve çiçekler, ağaçlar, sebzeler ekmeye girişebilecektim buraya...Mahallemizden .... adlı şahsı bilin... Nenesi bir Kıbrıslırum'du, bir Kıbrıslıtürk'e aşık olmuştu. Adı Melani idi... Mahallemizde bir işyeri sahibi olan bu Kıbrıslıtürk'ün her iki nenesi de Kıbrıslırum'du... O günlerde bu tür aşk hikayeleri olağandı ve pek çoğunu bilirim ben..."
Bahçede annemle oturup sohbet içiyor, fallarımıza bakıyor, Dalmaçyalı köpeğimizle oynuyoruz... Geçmişi konuşmak için bir alan yaratıyoruz – Lefkoşa eskiden nasıldı, "milliyetçilik" öncesinde Kıbrıslılar'ın ilişkileri nasıldı ve şimdi nasıl değişti bu ilişkiler... Benim henüz doğmamış olduğum yıllardan söz ediyoruz... Annem 87 yaşında, çok şey görmüş ve onun içgüdülerine güveniyorum... Bu nedenle birlikte onun hatıralarından söz ediyoruz, bunları Lefkoşa'nın geçmişte nasıl olduğu hakkında hiç bilgisi olmayan evlatlarımıza aktarmak için..."

Kaynak: "English Halt, Ermu ve Çağlayan'dan hatıralar..." - Sevgül Uludağ

https://www.yeniduzen.com/english-halt-ermu-ve-caglayandan-hatiralar-22410yy.htm


*** Once upon a time life in Cyprus…

Memories from "The English Halt", Ermou and Chaghlayan…

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Tel: 99 966518

It was either February or March back in 2005… We had sat down together with my mother at a spot that she preferred to sit, next to the gandjelli, near the tangerine tree… She liked to sit there in winter months since there was no breeze at this spot and it got a lot of sun… So we had sat in folding chairs, drinking coffee, reading our cups and talking about the past…
Sometimes my late mother Turkan Uludagh would talk about her memories from the past… That day, she had told me about her memories from "The English Halt" in Famagusta and her memories of the Ermou Street in Nicosia, as well as her memories of Chaghlayan…
I had written an article back in March 2005 then, without knowing that I would lose her after five months… At the beginning of August 2005 she would fall ill and we would take her to the hospital… She would only survive three weeks there and we would lose her 19 years ago on the 23rd of August 2005… In her memory, I want to share the article I had written in March 2005:

HOUSES IN FAMAGUSTA AND ENGLISH HALT…
"…When they got married, my mother Turkan and my father Niyazi Uludagh had first rented a house in Famagusta, behind the port.
`It was one of those old houses` my mother explains, `There were two rooms upstairs and two rooms facing each other downstairs, between the rooms, a hall… Niyazi was a policeman in Famagusta. He was the persecutor for the police, he was a `chavush` and therefore he would bring to court the criminals they would catch – those who got drunk and disturbed the peace in public, the thieves and so on… That's why we were living in Famagusta… But then, one day the owner of the house visited Niyazi and convinced him to allow them to come and live in the same house with us. They had a maid and had promised to help look after our first baby, Ilkay and help in the house. When I heard the news that they were coming, I was really pissed off but couldn't do much… But then it became unbearable living in the same house with the owner."

"THE ENGLISH HALT…"
"So we were looking for another house when Niyazi's chief at the police, Mr. Khassabi offered him the house at `The English Halt`. This house with five rooms was supposed to become a hospital but then there was a burglary when even the doors and windows were stolen! But we would pay no rent because it belonged to the government and we moved in… They had nailed wooden boards in place of the stolen windows when we moved in… It was a place where you felt completely lonely… There were no other houses around, only the passing train from time to time… And a farm, far off, that belonged to an Armenian Cypriot, `Garabet'in Chiftlighi' as we called it. Many Turkish Cypriots and Greek Cypriots worked there…"
It was a house at `The English Halt`, a name reminding me of a David Lynch movie called `Mulholland Drive`… Nothing to do with the content of the movie of course, just the name and the way you say it: `The English Halt`.
Back in 1944, the house was standing alone, 5 miles outside Famagusta… Open spaces, fields as far as you can see and sometimes the train working between Nicosia and Famagusta would stop here: right at `The English Halt`.
My mother would continue to tell the story:
"I was staying alone in the house all day long and sometimes during the nights when Niyazi was on duty… I was not afraid of anything. But one night I heard a noise… Niyazi had a very strong flashlight that he used to carry when he was on duty… I took this flashlight and looked through the shutters and I saw a pair of eyes staring at me… A man had come to kill Niyazi but when I started shouting very loud, he got frightened and started running away… He was wearing boots, black trousers and a black coat… Years later, we would find out the details: his name was E… and was selling shish kebap (souvlakia) on a cart in Nicosia. Many times he got arrested for getting drunk and shouting in the streets. One day Niyazi had brought him to court and he had to pay 5 pounds for disturbing the peace and quiet in public. The guy got so angry that he went back to Nicosia, had his house mortgaged and got a gun to kill Niyazi. Then he came to our house that night but we both frightened each other so he ran off. In the `Garabet Chiftlighi` Costakis heard my cries and went inside the well to hide! He saw the guy carrying the pistol in a bag and was afraid he might get killed if he confronted him…"

MOVING TO NICOSIA…
"So all of a sudden the house at `The English Halt` became a place for horror for me… I did not want to stay alone at night… I was crying and getting sick… I even wanted to commit suicide one day… So that's how we moved to Nicosia in 1945 to the Tahtakala neighbourhood first, and then to the house that my auntie gave me as a present at the Ermou Street.
Years later when I was pregnant with you in 1958, we went to the market to buy new sheets. Niyazi showed me the man called E…, he was with a cart making kebap. Niyazi said, `You know the guy who came to our house at `The English Halt`? That's him!` I wanted to go and hit him but Niyazi said `Leave him alone… He will get what he deserves… In time, everyone gets what they deserve…` So I looked and saw the eyes and the hair and recognized him… One night he had got drunk and got arrested again and he was shivering in the cell… So Niyazi felt pity and ordered the guardian to bring two blankets. Later E… spoke to the guardian, saying `He does not know that I went to kill him and gives me two blankets not to feel the cold!` Later, the guardian told my husband the story and that's how we found out who he was…"

LIFE IN ERMOU STREET…
"And so our life at Ermou Street began… It was a lively area, a mixed street – our neighbours were both Turkish Cypriots and Greek Cypriots… There was Magis and there was this Greek Cypriot whom we called `Demirdji`… There were some carpenters who made chairs… There was this Turkish Cypriot family whose single daughter fell in love with one of the Greek Cypriot carpenters and got pregnant… The father did not have a clue… One day he heard cries, she was delivering the baby in the house! He asked, and when they told him, he fell to the floor, getting sick…
`How can my daughter get pregnant, she's not even married!` he was saying… That boy whose mother was a Turkish Cypriot and the father a Greek Cypriot, later became a trade union leader, a tall, thin, blond guy… The other neighbour was a Turkish Cypriot woman living together with a Greek Cypriot…"

MOVING OUT OF ERMOU…
"When EOKA and TMT began, we decided to move out of Ermou Street… We built a house in Chaghlayan and moved here in 1956… Most of the old, beautiful houses in Chaghlayan were built by Greek Cypriot constructors, that's why they were so good… And now we had a beautiful garden in our house in Chaghlayan where I could plant lots of flowers and vegetables…
And do you know X in our mahalle? His grandmother was a Greek Cypriot woman who fell in love with a Turkish Cypriot. Her name was Melanie… Both his grandmothers were Greek Cypriots and they lived in our mahalle!
And do you remember XXX? Her grandmother was also a Greek Cypriot woman… During those times, love stories like these were common and I know many…"
We sit in the garden with my mother, drinking coffee, reading cups, playing with our dalmatian dog… We create a space to speak of the past – how Nicosia was in old times, how relations among the Cypriots were before the times of `nationalism`, how it has changed now… We speak of the times before I was born… She is 87, having seen a lot and I trust her intuition… That's why we search together memories of the past to retain for our kids who have no idea about how Nicosia had been in the past…"

Μια φορά κι έναν καιρό η ζωή στην Κύπρο...

Αναμνήσεις από το «English Halt», την οδό Ερμού και το Chaghlayan...

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Ήταν Φεβρουάριος ή Μάρτιος του 2005... Είχαμε καθίσει μαζί με τη μητέρα μου σε ένα σημείο που της άρεσε να κάθεται, δίπλα στο καντζέλι, κοντά στη μανταρινιά... Της άρεσε να κάθεται εκεί τους χειμερινούς μήνες, αφού στο σημείο αυτό δεν φυσούσε αεράκι και είχε πολύ ήλιο... Είχαμε καθίσει λοιπόν σε πτυσσόμενες καρέκλες, πίνοντας καφέ, διαβάζοντας τα φλιτζάνια μας και μιλώντας για το παρελθόν...
Μερικές φορές η αείμνηστη μητέρα μου Turkan Uludagh μιλούσε για τις αναμνήσεις της από το παρελθόν... Εκείνη τη μέρα, μου είχε πει για τις αναμνήσεις της από το «English Halt» στην Αμμόχωστο, τις αναμνήσεις της από την οδό Ερμού στη Λευκωσία, καθώς και τις αναμνήσεις της από το Chaghlayan...
Τότε, το Μάρτιο του 2005, είχα γράψει ένα άρθρο, χωρίς να ήξερα ότι θα την έχανα μετά από πέντε μήνες... Στις αρχές Αυγούστου του 2005 αρρώστησε και την πήραμε στο νοσοκομείο... Επέζησε μόνο τρεις εβδομάδες εκεί και την χάσαμε πριν από 19 χρόνια, στις 23 Αυγούστου 2005... Θέλω να μοιραστώ στη μνήμη της το άρθρο που είχα γράψει τον Μάρτιο του 2005:

Σπίτια στη Αμμόχωστο και το English Halt…
«…Όταν παντρεύτηκαν, η μητέρα μου Turkan και ο πατέρας μου Niyazi Uludagh είχαν αρχικά νοικιάσει ένα σπίτι στην Αμμόχωστο, πίσω από το λιμάνι.
«Ήταν ένα από εκείνα τα παλιά σπίτια», μου εξηγεί η μητέρα μου, «Υπήρχαν δύο δωμάτια στον πάνω όροφο και δύο δωμάτια κάτω, το ένα απέναντι στο άλλο, και ένα ανάμεσα τους ένα χολ. O Niyazi ήταν αστυνομικός στην Αμμόχωστο. Ήταν ο εισαγγελέας της αστυνομίας, τσαούσης κι επομένως αυτός που οδηγούσε τους εγκληματίες στο δικαστήριο: αυτούς που μεθούσαν και διατάρασσαν την ησυχία σε δημόσιους χώρους, τους κλέφτες, κτλ. Γι αυτό ζούσαμε στην Αμμόχωστο. O ιδιοκτήτης, όμως, του σπιτιού ήρθε μια μέρα κι έπεισε τον Niyazi να του επιτρέψει να έρθει με την οικογένεια του να μείνουν στο ίδιο σπίτι μαζί μας. Είχαν μια υπηρέτρια και υποσχέθηκαν ότι θα βοηθούσαν στο σπίτι και με το πρώτο μας παιδί την Ilkay. Όταν άκουσα ότι θα ερχόντουσαν, θύμωσα πολύ, αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Αργότερα, όμως, δεν μπορούσαμε να ζούμε στο ίδιο σπίτι με τον ιδιοκτήτη.»

«Το English Halt…»
«Αρχίσαμε λοιπόν να ψάχνουμε για άλλο σπίτι, όταν ο αρχηγός της Αστυνομίας, ο κ. Xασάπης πρόσφερε στο Niyazi το σπίτι στο English Halt. Το σπίτι αυτό με πέντε δωμάτια θα γινόταν νοσοκομείο, όμως μετά από μια διάρρηξη και κλάπηκαν ακόμα και οι πόρτες και τα παράθυρα! Δεν πληρώναμε όμως ενοίκιο διότι ανήκε στην κυβέρνηση και μετακομίσαμε... Είχαν καρφώσει ξύλινες σανίδες στη θέση των κλεμμένων παραθύρων όταν μετακομίσαμε... Ήταν ένα μέρος όπου ένιωθες εντελώς μόνος... Δεν υπήρχαν άλλα σπίτια τριγύρω, μόνο το τρένο που περνούσε από καιρό σε καιρό... Και ένα αγρόκτημα, μακριά, που ανήκε σε έναν Αρμένιο Κύπριο, «το τσιφλίκι του Garabet» όπως το λέγαμε. Εκεί δούλευαν πολλοί Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι...»
Ήταν ένα σπίτι στο «English Halt», ένα όνομα που μου θυμίζει μια ταινία του David Lynch με τίτλο «Mulholland Drive»... Καμία σχέση με το περιεχόμενο της ταινίας φυσικά, μόνο το όνομα και ο τρόπος που το λες: «The English Halt».
Πίσω στο 1944, το σπίτι στεκόταν μόνο του, 5 μίλια έξω από την Αμμόχωστο... Ανοιχτοί χώροι, χωράφια μέχρι εκεί που μπορείς να δεις και μερικές φορές το τρένο που εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Λευκωσίας και Αμμοχώστου σταματούσε εδώ: ακριβώς στο «English Halt».
Η μητέρα μου συνέχισε να διηγείται την ιστορία:

Έμενα μόνη στο σπίτι όλη την ημέρα και κάποτε και τις νύχτες, όταν ο Niyazi ήταν σε υπηρεσία… Δεν φοβόμουνα. Μια νύχτα όμως άκουσα ένα θόρυβο. O Niyazi είχε ένα πολύ δυνατό φανάρι που χρησιμοποιούσε όταν ήταν σε υπηρεσία… Πήρα λοιπόν το φανάρι, κοίταξα από τα παντζούρια και είδα δύο μάτια να με κοιτάζουν... Ήρθε κάποιος να σκοτώσει το Niyazi, αλλά όταν άρχισα να φωνάζω δυνατά, φοβήθηκε κι άρχισε να τρέχει… Φορούσε μπότες, μαύρο παντελόνι και μαύρο παλτό... Χρόνια αργότερα, μάθαμε τις λεπτομέρειες: Το όνομα του ήταν Ε... και πουλούσε σουβλάκια σε ένα καρότσι στη Λευκωσία. Πολλές φορές συνελήφθη επειδή μεθούσε και φώναζε στους δρόμους. Μια μέρα ο Niyazi τον είχε οδηγήσει στο δικαστήριο και έπρεπε να πληρώσει 5 λίρες για διατάραξη της τάξης σε δημόσιο χώρο. Ο τύπος θύμωσε τόσο πολύ που επέστρεψε στη Λευκωσία, έβαλε υποθήκη το σπίτι του και πήρε ένα όπλο για να σκοτώσει τον Niyazi. Στη συνέχεια ήρθε στο σπίτι μας εκείνο το βράδυ, αλλά φοβηθήκαμε και οι δύο μας και έτσι έφυγε τρέχοντας. Στο «Τσιφκλίκι του Garabet» ο Κωστάκης άκουσε τις φωνές μου και μπήκε μέσα στο πηγάδι για να κρυφτεί! Είδε τον τύπο που κρατούσε το πιστόλι σε μια τσάντα και φοβήθηκε μήπως τον σκότωνε αν προσπαθούσε να τον αντιμετωπίσει…»

Μετακόμιση στη Λευκωσία…
«Έτσι ξαφνικά το σπίτι στο «English Halt» έγινε τόπος τρόμου για μένα... Δεν ήθελα να μένω μόνη μου τη νύχτα... Έκλαιγα και αρρώσταινα... Ήθελα ακόμα και να αυτοκτονήσω μια μέρα... Έτσι μετακομίσαμε στη Λευκωσία το 1945 πρώτα στη γειτονιά Ταχτακαλά και μετά στο σπίτι που μου δώρισε η θεία μου στην οδό Ερμού.
Χρόνια αργότερα, όταν ήμουν έγκυος σε σένα το 1958, πήγαμε στην αγορά για να αγοράσουμε καινούργια σεντόνια. Ο Niyazi μου έδειξε τον άνθρωπο που λεγόταν Ε..., με ένα καρότσι και έφτιαχνε σουβλάκια. Ο Niyazi είπε, «Ξέρεις τον τύπο που ερχόταν στο σπίτι μας στο «English Halt»; Αυτός είναι!» Ήθελα να πάω να τον χτυπήσω, αλλά ο Niyazi είπε: «Άφησέ τον ήσυχο... Θα πάρει αυτό που του αξίζει... Με τον καιρό, όλοι παίρνουν αυτό που τους αξίζει...» Έτσι τον κοίταξα και είδα τα μάτια και τα μαλλιά και τον αναγνώρισα... Ένα βράδυ είχε μεθύσει και τον συνέλαβαν πάλι και έτρεμε στο κελί... Έτσι ο Niyazi τον λυπήθηκε και διέταξε το δεσμοφύλακα να φέρει δύο κουβέρτες. Αργότερα ο Ε... είπε στο δεσμοφύλακα «Δεν ξέρει ότι πήγα να τον σκοτώσω και μου δίνει δύο κουβέρτες για να μην νιώσω το κρύο!» Αργότερα, ο δεσμοφύλακας διηγήθηκε στον άντρα μου την ιστορία και έτσι μάθαμε ποιος ήταν...».

Η ζωή στην οδό Ερμού…
«Και έτσι άρχισε η ζωή μας στην οδό Ερμού... Ήταν μια ζωντανή περιοχή, ένας μικτός δρόμος – οι γείτονες μας ήταν και Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι... Υπήρχε ο Μάκης και υπήρχε ένας Ελληνοκύπριος που τον λέγαμε «Demirdji»... Υπήρχαν κάποιοι ξυλουργοί που έφτιαχναν καρέκλες... Υπήρχε μια τουρκοκυπριακή οικογένεια της οποίας η ανύπαντρη κόρη ερωτεύτηκε έναν Ελληνοκύπριο ξυλουργό και έμεινε έγκυος... Ο πατέρας δεν είχε ιδέα... Μια μέρα άκουσε φωνές, γεννούσε το μωρό μέσα στο σπίτι! Ρώτησε, και όταν του είπαν, έπεσε στο πάτωμα, αρρωσταίνοντας...
«Πώς μπορεί η κόρη μου να μείνει έγκυος, δεν είναι καν παντρεμένη!» έλεγε... Το παιδί αυτό, του οποίου η μητέρα ήταν Τουρκοκύπρια και ο πατέρας Ελληνοκύπριος, έγινε αργότερα συνδικαλιστής ηγέτης, ένας ψηλός, αδύνατος, ξανθός νέος... Η άλλη γειτόνισσα ήταν μια Τουρκοκύπρια γυναίκα που συζούσε με έναν Ελληνοκύπριο...»

Μετακομίζοντας από την οδό Ερμού…
«Όταν άρχισε η ΕΟΚΑ και η ΤΜΤ, αποφασίσαμε να μετακομίσουμε από την οδό Ερμού... Χτίσαμε ένα σπίτι στο Chaghlayan και μετακομίσαμε εδώ το 1956... Τα περισσότερα από τα παλιά, όμορφα σπίτια στο Chaghlayan είχαν χτιστεί από Ελληνοκύπριους εργολάβους, γι αυτό και ήταν τόσο καλά... Και τώρα είχαμε ένα όμορφο κήπο στο σπίτι μας στο Chaghlayan όπου μπορούσα να φυτέψω πολλά λουλούδια και λαχανικά...
Και ξέρετε το Χ στο μαχαλά μας; Η γιαγιά του ήταν μια Ελληνοκύπρια που ερωτεύτηκε έναν Τουρκοκύπριο. Το όνομά της ήταν Μέλανη... Και οι δύο γιαγιάδες του ήταν Ελληνοκύπριες και ζούσαν στο μαχαλά μας!
Και θυμάσαι την ΧΧΧ; Η γιαγιά της ήταν επίσης Ελληνοκύπρια... Εκείνη την εποχή, τέτοιες ιστορίες αγάπης ήταν συνηθισμένες και ξέρω πολλές...»
Καθόμαστε στον κήπο με τη μητέρα μου, πίνουμε καφέ, διαβάζουμε φλιτζάνια, παίζουμε με το σκύλο Δαλματίας μας... Δημιουργούμε ένα χώρο για να μιλήσουμε για το παρελθόν – πως ήταν η Λευκωσία τα παλιά χρόνια, πως ήταν οι σχέσεις μεταξύ των Κυπρίων πριν από την εποχή του «εθνικισμού», πως άλλαξαν τώρα... Μιλούμε για την εποχή πριν γεννηθώ εγώ... Είναι 87 χρονών, έχει δει πολλά και εμπιστεύομαι τη διαίσθηση της... Γι αυτό αναζητούμε μαζί αναμνήσεις του παρελθόντος για να τις διατηρήσουμε για τα παιδιά μας που δεν έχουν ιδέα για το πως ήταν η Λευκωσία στο παρελθόν...».

https://politis.com.cy/apopseis/stiles/838360/mia-fora-ki-enan-kairo-i-zoi-stin-kypro

PHOTOS:
My mother on the far right at the wedding of her brother Kazim Soyer with İsmet Hanım, on the far left my sister İlkay... I was not born yet when this photo was taken...
(Thanks to Aycan Mavigözlü Yükseliş for this precious photo that I had never seen)...
Other photos from the internet: Life in Ermou and when Ermou was being divided at the end of 1950s...

Baraka Kültür Merkezi Eğitim Sorumlusu Onur Bütüner’in Okulların Açılışının Ertelenmesi Hakkındaki Açıklaması

Ada yarımızda kurulduğu günden bu yana örgütlü kötülüğün vücut bulmuş yegane temsilcisi olma istikrarını kimselere bırakmayan UBP; emekçileri, kadınları, emekli, yaşlı ve gençleri sürüklediği girdaba, geleceğimizi yani öğrencileri de sürüklemeye...

Bağımsızlık Yolu ve Baraka Kültür Merkezi “4 Boyutuyla Federasyon” Başlıklı Panel Düzenliyor

Eylül ayını “Barış Ayı” ilan edip barış temalı farklı etkinlikler organize etmeye başlayan çeşitli sendika, meslek örgütleri, siyasi partiler ve demokratik kitle örgütler arasında olan Bağımsızlık Yolu ve Baraka Kültür...