Login
Στις 16 Μαΐου 2021, ένα πλοιάριο έφυγε από τον Λίβανο με 56 μετανάστες (39 άνδρες, επτά γυναίκες και δέκα παιδιά) και βρισκόταν στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου, περίπου 16 ναυτικά μίλια νότια του Ακρωτηρίου Γκρέκο της Κύπρου. Οι κυπριακές Αρχές έλεγξαν τα έγγραφα των επιβαινόντων και στη συνέχεια αρνήθηκαν την είσοδό τους στην Κύπρο και τους επαναπροώθησαν πίσω στον Λίβανο. Δεκαοκτώ άτομα που επέστρεψαν στον Λίβανο τέθηκαν υπό κράτηση. Την 1η Ιουνίου 2021, οι Αρχές του Λιβάνου απέλασαν 15 άτομα στη Συρία, συμπεριλαμβανομένων πέντε ατόμων που εκδιώχθηκαν από την Κύπρο στις 16 Μαΐου 2021. Μια άλλη απέλαση είχε προγραμματιστεί για σήμερα, 3 Ιουνίου 2021, κατά τη διάρκεια της οποίας αμφισβητήθηκε επιτυχώς η απέλαση τουλάχιστον ενός ατόμου, όμως άλλα άτομα εξακολουθούν να βρίσκονται υπό κράτηση με υψηλό κίνδυνο απέλασης.
Αποτρέποντας την πρόσβαση στην επικράτειά της, απαγορεύοντας την πρόσβαση στο άσυλο και επαναπροωθώντας τα πλοία προς το Λίβανο -προκαλώντας την αλυσίδα επαναπροώθησης των αιτούντων άσυλο στη Συρία- η Κύπρος παραβιάζει την αρχή τής μη επαναπροώθησης που ορίζεται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και στον Νόμο για το Άσυλο της ΕΕ και παραβιάζει το Άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΣΔΑ), το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Βασανιστήρια, την Απάνθρωπη και Ταπεινωτική Μεταχείριση ή Τιμωρία και το Άρθρο 16 της Διεθνούς Σύμβασης για την Προστασία Όλων των Ατόμων από Αναγκαστική Εξαφάνιση. Η Κύπρος παραβιάζει επίσης το Άρθρο 4 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4 της ΕΣΔΑ σχετικά με την απαγόρευση συλλογικών απελάσεων, καθώς δεν προβλέπει ατομική εξέταση των υποθέσεων. Στις 18 Μαρτίου 2021, ακόμη και η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Dunja Mijatović, προέτρεψε τις κυπριακές Αρχές θα διερευνήσουν ισχυρισμούς για επαναπροώθηση και κακομεταχείριση μεταναστών από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας.
Με την απέλαση ανθρώπων στη Συρία, μια χώρα που εξακολουθεί να ασκεί βασανιστήρια, ο Λίβανος παραβιάζει το Άρθρο 3 της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων και άλλων Σκληρής, Απάνθρωπης ή Εξευτελιστικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας που επικυρώθηκε από το Λίβανο στις 5 Οκτωβρίου 2000.
Συστάσεις
Η Κυβέρνηση του Λιβάνου πρέπει να τηρεί τις υποχρεώσεις της βάσει διεθνών συνθηκών, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσής της να μην απελαύνει ή επιστρέφει με τη βία άτομα που κινδυνεύουν να βασανιστούν. Αυτό σημαίνει να σταματήσει αμέσως η αυθαίρετη απέλαση Σύρων από το Λίβανο στη Συρία και να υιοθετηθούν πολιτικές που εγγυώνται την απαραίτητη προστασία των Σύρων προσφύγων στον Λίβανο. Θα πρέπει επίσης να παρέχει στα θύματα που κινδυνεύουν με απέλαση το δικαίωμα να εφεσιβάλουν τα εντάλματα απέλασης που εκδόθηκαν εναντίον τους ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων του Λιβάνου και να καταργήσει την απόφαση απέλασης Σύρων που εισήλθαν στον Λίβανο μέσω άτυπων σημείων διέλευσης.
Η Κυβέρνηση της Κύπρου πρέπει να τηρεί τις υποχρεώσεις της έναντι της ΕΕ και των διεθνών κανόνων για σεβασμό του δικαιώματος αίτησης ασύλου και της αρχής τής μη επαναπροώθησης, να παρέχει βοήθεια σε σκάφη που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα πραγματοποιώντας επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, και να σταματήσει να θέτει σε κίνδυνο ζωές χρησιμοποιώντας ελιγμούς, όπως περιστροφές σκαφών με υψηλές ταχύτητες. Τα άτομα που φθάνουν με πλοία στα χωρικά ύδατα ή τις ακτές της Κύπρου θα πρέπει τουλάχιστον να έχουν προσωρινή πρόσβαση στην επικράτεια, έτσι ώστε οι αρμόδιες Αρχές να μπορούν να διαπιστώνουν την ιθαγένεια των ανθρώπων, καθώς και εάν ήρθαν στην Κύπρο για να ζητήσουν άσυλο και, εάν αυτό ισχύει, να τους παρασχεθεί πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου και σε αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής. Οι κυπριακές Αρχές θα πρέπει επίσης να διεξάγουν μια διαφανή, ενδελεχή και αμερόληπτη έρευνα για ισχυρισμούς ότι το προσωπικό της Ακτοφυλακής της Κύπρου εμπλέκεται σε πράξεις που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την ασφάλεια των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο.
Τόσο η κυπριακή όσο και η λιβανική κυβέρνηση να επανεξετάσουν τη συμφωνία επανεισδοχής που υπογράφηκε μεταξύ τους και να παράσχουν σαφείς και σαφείς διασφαλίσεις κατά της άμεσης ή έμμεσης επαναπροώθησης σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους.
Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της θα πρέπει να ανοίξουν τόπους επανεγκατάστασης και συμπληρωματικές ευκαιρίες για τους εκτοπισμένους Σύρους στο Λίβανο, και να παρέχουν χρηματοδότηση για τη βελτίωση της διαβίωσης και των δικαιωμάτων τόσο των προσφύγων όσο και των κοινοτήτων φιλοξενίας, ιδίως διευκολύνοντας την πρόσβαση στη νόμιμη διαμονή των Σύρων προσφύγων στο Λίβανο, καθώς και επανασχεδιάζοντας την αρχιτεκτονική βοήθειας της χώρας για την παροχή υποστήριξης, πόρων και χρηματοδότησης απευθείας σε επιτόπου οργανισμούς.
Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να πιέσει την Κυβέρνηση της Κύπρου να σεβαστεί το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου και την αρχή τής μη επαναπροώθησης και να υποστηρίξει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης της αποτελεσματικής πρόσβασης στις διαδικασίες ασύλου της ΕΕ, του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του σεβασμού της αρχής τής μη επαναπροώθησης στα σύνορα της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να επανεξετάσει εάν επιτρέπονται διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής που έχουν υπογραφεί από κράτη- μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες και σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ. Σε περίπτωση παραβιάσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να λάβει αποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσει την ευθύνη για παραβιάσεις δικαιωμάτων. Τα ευρήματα πρέπει να είναι διαθέσιμα στο κοινό και τα πιθανά θύματα πρέπει να λαμβάνουν νομικές συμβουλές και να έχουν αποτελεσματική πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.
Γενικές πληροφορίες
Από τον Μάρτιο του 2020, οι κυπριακές Αρχές έχουν καταφύγει επανειλημμένα στην επαναπροώθηση σκαφών, τόσο στην Τουρκία όσο και στον Λίβανο, και στην απαγόρευση πρόσβασης σε άτομα σε διαδικασία ασύλου. Για παράδειγμα, το Σεπτέμβριο του 2020, οι κυπριακές Αρχές επαναπροώθησαν 229 άτομα σε πέντε τουλάχιστον ξεχωριστές περιπτώσεις από τα κυπριακά ύδατα στο Λίβανο.
Οι αναχωρήσεις σκαφών κατά κύριο λόγο Σύρων από το Λίβανο προς την Κύπρο έχουν αυξηθεί σημαντικά από το 2020. Οι λαθραίες διαδρομές προς την Κύπρο αντικατοπτρίζουν την έλλειψη πρόσβασης σε ουσιαστική διεθνή προστασία στο Λίβανο. Στις 4 Μαΐου 2021, η Αστυνομία του Λιβάνου παρεμπόδισε περίπου 51 Σύρους στη θάλασσα που προσπαθούσαν να φτάσουν στην Κύπρο και τους οδήγησε πίσω στο Λίβανο.
Επιπλέον, ο Λίβανος έχει μια αυστηρή πολιτική μη επανεισδοχής για Σύρους που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα και το Συμβούλιο Ανώτατης Άμυνας είχε αποφασίσει το 2019 ότι Σύροι που είχαν εισέλθει στον Λίβανο μετά τον Απρίλιο του 2019 θα μπορούσαν να απελαθούν στη Συρία χωρίς δικαστική διαδικασία ή νομικά μέσα. Σύμφωνα με τις Αρχές του Λιβάνου, 2.477 Σύροι πρόσφυγες απελάθηκαν στη Συρία μεταξύ 13 Μαΐου και 9 Αυγούστου 2019. Από τις 42 περιπτώσεις αυθαίρετης απέλασης κατά τη διάρκεια του 2019 που η ACHR κατάφερε να τεκμηριώσει, επτά υπέστησαν σύλληψη και βασανιστήρια από τις συριακές Αρχές κατά την επιστροφή τους στη Συρία, ενώ ήταν αδύνατο να επαληθευτούν οι συνθήκες τους μετά την απέλαση των άλλων.
Από το καλοκαίρι του 2020, η Κύπρος και ο Λίβανος πραγματοποίησαν συνομιλίες σχετικά με μια συμφωνία επανεισδοχής που θα θέσει σε λειτουργία μια διμερή συμφωνία επανεισδοχής του 2002 μεταξύ των δύο χωρών. Αν και η συμφωνία δεν περιέχει ρητή μη επαναπροώθησης, το Άρθρο 11 προβλέπει ότι η συμφωνία υπόκειται στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Σύμβαση της Γενεύης σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων του 1951 και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ακόμη και αν η συμφωνία περιέχει ρήτρα για την επανεισδοχή και των μη Λιβάνιων πολιτών, υπό την προϋπόθεση ότι έφυγαν από εκεί, ο Λίβανος έχει επικυρώσει μόνο τη συμφωνία, αλλά όχι το πρωτόκολλο εφαρμογής της. Για το λόγο αυτό, οι Σύροι που επαναππροωθούνται από την Κύπρο μπορεί να γίνουν θύματα αλυσιδωτής επαναπροώθησης στη Συρία κατά την άφιξή τους στο λιμάνι της Βηρυτού.
Ο Λίβανος δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης της Γενεύης σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων του 1951 ή του Πρωτοκόλλου της του 1967. Επιπλέον, δεν έχει υιοθετήσει μια σαφή νομοθεσία σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων. Λόγω της απουσίας μιας τέτοιας νομοθεσίας, υπεγράφη Μνημόνιο Συμφωνίας μεταξύ του κράτους του Λιβάνου και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τον Σεπτέμβριο του 2003, το οποίο «παρέχει μηχανισμό για την έκδοση αδειών προσωρινής διαμονής σε αιτούντες άσυλο», αλλά μόνο το 20% των προσφύγων από τη Συρία έχουν μια τέτοια νόμιμη άδεια διαμονής.
Υπογράφοντες:
Access Center for Human Rights (Wousoul) / Centre d’accès pour les droits de l’homme (ACHR)
ALEF – Act for human rights
Centre Libanais des Droits Humains / Lebanese Center for Human Rights (CLDH)
KISA– Action for Equality, Support, Antiracism
EuroMed Rights
By preventing access to its territory, denying access to asylum, and by pushing back vessels at sea to Lebanon – causing the chain refoulement of asylum seekers to Syria – Cyprus is violating the principle of non-refoulement set out under the 1951 Geneva Convention and EU law on asylum, and infringes Article 3 of the European Convention on Human Rights (ECHR), Article 3 of the UN Convention on Torture, Inhuman and Degrading Treatment or Punishment and Article 16 of the International Convention for the Protection of All Persons from Enforced Disappearance. Cyprus is also breaching Article 4 of Protocol No. 4 of the ECHR on prohibition of collective expulsions as it does not provide for an individual examination of the cases. On 18 March 2021, the Council of Europe’s Commissioner for Human Rights, Dunja Mijatović, urged Cypriot authorities to investigate allegations of pushbacks and ill-treatment of migrants by members of security forces.
By deporting people back to Syria, a country that still practices torture, Lebanon is violating Article 3 of the Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment that is ratified by the state on 5 October 2000.
Recommendations
The Lebanese government must abide by its obligations under international treaties, including its obligation to not deport or forcibly return individuals at risk of torture. This means immediately halting arbitrary deportation of Syrians from Lebanon into Syria, and adopt policies that guarantee the necessary protection of Syrian refugees in Lebanon. It should also provide victims at risk of deportation the right to appeal deportation orders issued against them before the competent Lebanese judicial courts, and repeal the decision to deport Syrians who entered Lebanon through informal crossing paths.
The Cyprus government must abide by EU and international obligations to respect the right to seek asylum and the principle of non-refoulement, provide assistance to boats in distress at sea by carrying out search and rescue operations, and stop endangering lives by using manoeuvres such as the high-speed circling of vessels. The people on boats arriving at their territorial waters or coast should be at least granted temporary access to territory so that relevant authorities can establish people’s nationality, as well as whether individuals came to Cyprus to seek asylum and if such is the case to be provide access to the asylum procedure and dignified reception conditions. The Cypriot authorities should also conduct a transparent, thorough, and impartial investigation into allegations that Cypriot coast guard personnel are involved in acts that put the lives and safety of migrants and asylum seekers at risk.
To both the Cypriot and Lebanese governments to review the readmission agreement signed between them and provide clear and unambiguous safeguards against direct or indirect refoulement in line with their international obligations.
The EU and its Member States, should open up resettlement places and complementary pathway opportunities for displaced Syrians in Lebanon, and provide funding to improve the livelihoods and rights of both refugees and hosting communities, notably by facilitating access to legal residency for Syrian refugees in Lebanon, as well as by redesigning its aid architecture to provide support, resources and funding directly to organizations on the ground.
The European Commission should also press the government of Cyprus to respect the right to seek asylum and the principle of non-refoulement, and support the creation of an independent mechanism to monitor effective access to EU asylum procedures, respect for fundamental rights and respect for the principle of non-refoulement at the EU’s borders. The European Commission must review whether bilateral readmission agreements signed by member states of the EU and third countries are in line with obligations arising from EU and international human rights law. In case of violations, the European Commission must be able to take effective measures to ensure accountability for rights violations. Findings should be publicly available and potential victims should receive legal advice and have effective access to justice.
Background information
Since March 2020, Cypriot authorities have repeatedly resorted to pushing back boats, both to Turkey and Lebanon, and denying individuals access to an asylum procedure. For example, in September 2020, Cypriot authorities pushed back 229 individuals in at least five separate instances from Cypriot waters to Lebanon.
Boat departures of predominantly Syrians from Lebanon to Cyprus have significantly increased since 2020. Smuggling routes to Cyprus reflect a lack of access to meaningful international protection in Lebanon. On 4 May 2021, Lebanese police intercepted around 51 Syrians at sea who were trying to reach Cyprus and brought them back to Lebanon.
Additionally, Lebanon has a strict non-readmission policy for Syrians who have left the country and the Higher Defence Council had decided in 2019 that Syrians who had entered Lebanon after April 2019 could be expelled to Syria without judicial procedure or legal remedies. According to Lebanese authorities, 2,477 Syrian refugees were deported to Syria between 13 May and 9 August 2019. Of the 42 cases of arbitrary deportation during 2019 that ACHR was able to document, seven were subjected to arrest and torture by the Syrian authorities upon their return to Syria while it was impossible to verify their conditions post-deportation of the others.
Since summer 2020, Cyprus and Lebanon have held talks on a readmission agreement that would operationalise a 2002 bilateral readmission agreement between the two countries. While the agreement does not contain an explicit non-refoulement clause, Article 11 provides that the agreement is subject to the obligations arising from the Geneva Convention relating to the Status of Refugees of 1951 and the European Convention on Human Rights. Even if the agreement does contain a clause for the readmission also of non-Lebanese citizens, provided they left from there, Lebanon has only ratified the agreement, but not its implementation protocol. Syrians pushed back by Cyprus may become victims of chain refoulement to Syria upon arrival at the Beirut port.
Lebanon is not a party to the Geneva Convention relating to the Status of Refugees of 1951 or its 1967 Protocol. Moreover, it has not adopted a clear legislation addressing the status of refugees. Due to the absence of such legislation, a Memorandum of Understanding was signed between the Lebanese State and the UNHCR in September 2003, which “provides a mechanism for the issuing of temporary residence permits to asylum seekers”, but only 20% of the refugees from Syria have such a legal residence permit.
Signatories:
Access Center for Human Rights (Wousoul)
Centre d’accès pour les droits de l’homme (ACHR)
ALEF – Act for human rights
Centre Libanais des Droits Humains / Lebanese Center for Human Rights (CLDH)
KISA – Action for Equality, Support, Antiracism
EuroMed Rights
Η ΚΙΣΑ εκτιμά ότι τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών αντικατοπτρίζουν τις πραγματικότητες και τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων αλλά και των δεδομένων που έχει διαμορφώσει η πανδημία. Η άνοδος του εθνικισμού και του ρατσισμού από τη μια, η αβεβαιότητα και οι έντονοι φόβοι για το μέλλον και την επιβίωση από την άλλη, ήταν οι καθοριστικοί παράγοντες που μια μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος επέλεξε να ψηφίσει εκείνες τις δυνάμεις που, ανεξάρτητα από τις ευθύνες τους για τη διαφθορά, τη διάβρωση των θεσμών και τη διάλυση του κοινωνικού ιστού, τους ενέπνεαν το αίσθημα ότι είναι ικανότεροι να διαχειριστούν το μέλλον τους και τις επερχόμενες προκλήσεις της κοινωνίας.
Οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, δυστυχώς, με την επικέντρωση σε θέματα αλλαγής εξουσίας, δεν μπόρεσαν να προβάλουν ταυτόχρονα προτάσεις που να εμπνέουν το αίσθημα ότι έχουν όχι μόνο καλύτερες θέσεις αλλά και την ικανότητα να τις εφαρμόσουν για να διαχειριστούν με επιτυχία και διαφάνεια τις υφιστάμενες και επερχόμενες προκλήσεις της κυπριακής κοινωνίας. Η κατάσταση αυτή ενισχύθηκε από την ασυνέπεια, τις αντιφάσεις και την ατολμία που επέδειξαν, μεταξύ άλλων, και στα θέματα εθνικισμού και ρατσισμού.
Η ΚΙΣΑ θεωρεί ότι ένα από τα θετικά αποτελέσματα είναι η ανάδειξη νέων, ικανότερων στελεχών σε όλους σχεδόν τους πολιτικούς χώρους, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις έχουν εξοστρακίσει πιο εθνικιστικές, λαϊκίστικές και ρατσιστικές δυνάμεις του χώρου τους. Δυστυχώς, τα επιμέρους αυτά θετικά στοιχεία δεν μπορούν να επισκιάσουν το γεγονός ότι έχει μειωθεί σε τραγικά επίπεδα ο αριθμός των βουλευτίνων αλλά πολύ περισσότερο να εφησυχάσουν για τους κινδύνους και την απειλή που προκύπτει για ολόκληρη την κοινωνία από τη σημαντική άνοδο της άκρας Δεξιάς και του φασισμού.
Το ΕΛΑΜ υποθάλπει και ανατροφοδοτείται από τα φαινόμενα εθνικισμού, μισαλλοδοξίας και ρατσισμού. Ο διπλασιασμός των ποσοστών και βουλευτικών εδρών του ήταν αποτέλεσμα τριών σημαντικών παραμέτρων:
Η ΚΙΣΑ θεωρεί άκρως επικίνδυνη για την κοινωνία τη νέα άνοδο του ΕΛΑΜ και καλεί όλα τα κόμματα, τα ΜΜΕ και την κοινωνία των πολιτών να συμβάλουν στην αναχαίτηση αυτών των επικίνδυνων για το σύνολο της κοινωνίας και της ίδιας της δημοκρατίας φαινομένων.
Καλούμε τα κόμματα να μην προχωρήσουν σε οποιαδήποτε δοσοληψία με την άκρα και μισαλλόδοξη δεξιά και το νέο-ναζισμό παρά τα σοβαρά διλήμματα που δημιουργούνται με την ανάγκη διαμόρφωσης πλειοψηφιών στο κοινοβούλιο. Η κάθε συνεργασία με το ΕΛΑΜ δεν επιτυγχάνεται, όπως έχει δείξει και η μέχρι σήμερα εμπειρία, χωρίς μικρά και μεγάλα ανταλλάγματα. Κάθε ένα τέτοιο αντάλλαγμα αξιοποιείται από το χώρο αυτό για να νομιμοποιήσει και να ενισχύσει τη θέση και τον ρόλο του στην κοινωνία και να τη δηλητηριάσει με ρατσιστικό και εθνοτικό μίσος που ανατροφοδοτούν την εδραίωση και ενίσχυση του.
Τέλος, η ΚΙΣΑ καλεί τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τα οργανωμένα σύνολα και συλλογικότητες να βελτιώσουν τα κανάλια επικοινωνίας και συντονισμού των προσπαθειών τους για αναχαίτηση των φαινομένων αυτών και προώθησης μια κοινωνίας συνεκτικής που να διασφαλίζει σε συνθήκες κράτους δικαίου, την ισότιμη μεταχείριση και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των ανθρώπων που ζουν σε αυτή την κοινωνία.
Διοικητικό Συμβούλιο
KISA considers that the results of the parliamentary elections reflect the realities and developments of the last few years as well as those shaped by the pandemic. The rise of nationalism and racism on the one hand, insecurity and fear about the future and survival on the other, are the key determinants that led a large part of the electorate to voting for those forces that, irrespective of their role and responsibility for the widespread corruption, the erosion of institutions and the disintegration of the social fabric, inspired the feeling that they were more capable to manage the future and the upcoming challenges of society.
The forces of the opposition, with their focusing on issues of changing power, could not unfortunately also project proposals that would inspire the feeling that not only did they have better positions but also the ability to implement and manage successfully and with transparency the present and future challenges of society. This situation was compounded by their inconsistency, contradictions and timidity in, among others, issues of nationalism and racism.
KISA is of the opinion that one of the positive outcomes of the elections is the emergence of young, more capable political personnel in almost all political sides, who in many cases have banished more nationalist, populist and racist forces in their parties. However, this partial positive outcome cannot compensate for the risks and threats posed for the whole society by the significant rise of the extreme right and fascism.
ELAM nurtures and grows by the phenomena of nationalism, intolerance and racism. The doubling of its votes and parliamentary seats was the result of three important parameters:
KISA believes that the new rise of ELAM is extremely dangerous for society and calls on all parties, the mass media and civil society to contribute to stopping these dangerous for the whole of society and democracy itself phenomena.
We call on political parties not to proceed to any dealings and reciprocation with the extreme xenophobic right and nazism, despite the serious dilemmas resulting from the need to form majorities in parliament. As experience to date has shown, every act of cooperation with ELAM is not achieved without small and large trade-offs. Each and every such trade-off is utilised by this group to legitimise and strengthen its position and role in society and to poison it with racist and nationalist hate which, in turn, feed its reinforcement and consolidation.
Finally, KISA calls on civil society organisations, organised entities and collectives to improve and strengthen their channels of communication and coordination of their efforts to put an end to these phenomena and to promote an inclusive and cohesive society that will, under conditions of the rule of law, safeguard equal treatment and human rights for all people living in this society.
Steering Committee
Αφού πιάσαμε το νήμα της εκπαίδευσης και της μόρφωσης με τα πτυχία του Γιαννάκη, κατα πόσο είναι άξιος ή αν ανελίχθηκε σε κομματικές πλάτες (που και αυτά είναι συμπτώματα του ίδιου του συστήματος), ας μιλήσουμε και για την ουσία:
Η αποσύνδεση των συμπτωμάτων από την ρίζα και ουσία των πραγμάτων είναι ένας εύκολος τρόπος να κεφαλαιοποιήσει κάποιος πολιτικά οφέλη, χωρίς να αγωνιστεί για την εξαφάνιση αυτού που προκαλεί τέτοια φαινόμενα.
Όταν τελειώσουν οι εκλογές, πείτε και σε μας τι είναι και δεν είναι σκάνδαλο τελικά, το νήμα και το ζουμί της υπόθεσης. Εδώ θα είμαστε…
Cover illustration: Academic Capitalism by Øivind Hovland
The post Το ζουμί της υπόθεσης Γιαννάκη appeared first on Αγκάρρα.
Δεν είναι μόνο ότι ο επίτροπος εθελοντισμού είναι θέση άνεφ ουσιαστικής σημασίας, αφού το σύστημα που ζούμε ενισχύει ακριβώς τα αντίθετα αντανακλαστικά στην κοινωνία μας. Δεν είναι ούτε καν το ότι έπαιρνε σχεδόν 7 χιλιάρικα για αυτή τη θέση. Μάλιστα, τόσο απύθμενο το θράσος που από 4.7 χιλιάρικα που έπαιρνε ζήτησε ακόμα δύο και ο πρόεδρος του τα έδωσε, έτσι, επειδή είναι large, ενώ αφήνει την πλειοψηφία του λαού να παρακαλά να του απαντήσουν οι υπηρεσίες για τα επιδόματα.
Όλη η ουσία έγκειται στο γεγονός ότι το αφήγημα των αρίστων είναι απλά αυτό, ένα αφήγημα και τίποτε άλλο. Μια ελιτιστική ματιά στα πράγματα που λένε οι έχοντες εξουσία στους πλεμπαίους από κάτω για να δικαιολογήσουν τη θέση τους. Δεν είναι τυχαίο που ακόμα και η “επιστήμη” των αστών, τα πτυχία του business management δίνουν έμφαση στη δημιουργία και ανάπτυξη δικτύων, όσοι είναι από οικογένεια τα ξέρουν καλά. Ενίοτε, μπορεί να κάτσει και πάνω σε μια καρέκλα και κανένας που αξίζει, αυτό όμως είναι η εξαίρεση που επιβαιβεώνει τον κανόνα και που σε καμία περίπτωση δεν αλλάζει την ουσία και τους στόχους της ίδιας της καρέκλας. Γι΄αυτό και την επόμενη φορά που ένας φιλελές θα εξανίσταται για την διαφθορά η απάντηση δεν είναι να αποφύγουμε τα άτομα τύπου Γιαννάκη αλλά να κοιτάξουμε επιτέλους στο σύστημα που παράγει Γιαννάκηδες.
ΥΓ: Ό συγκεκριμένος έχει καταθέσει πτυχία από το 1997, δεν βρέθηκε ούτε ένας μέσα σε αυτά τα 24 χρόνια να σκεφτεί ότι ίσως κάτι πάει λάθος με τα πτυχία του;
ΥΓ 2: Σε λιγότερο από μια βδομάδα έχουμε εκλογές, αν δεν είναι τυχαίο που βγήκε σήμερα η είδηση, τότε δεν είναι ούτε η αποκάλυψη αθώα.
The post Το απύθμενο θράσος των αρίστων appeared first on Αγκάρρα.
Πραγματοποιήθηκε σήμερα πορεία και συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Προεδρικό των συντεχνιών των απεργών εκπαιδευτικών απογευματινών προγραμμάτων. Κύριο αίτημά τους είναι η μετατροπή του υπάρχοντος καθεστώτος αγοράς υπηρεσιών που βρίσκεται σε εφαρμογή από το 2013, σε μισθωτών εργαζομένων.
Αλληλέγγυοι στο κάλεσμα των απεργών εργαζομένων βρέθηκαν εκπαιδευτικοί από την ΠΟΕΔ, ΟΕΛΜΕΚ και ΟΛΤΕΚ, το οργανωμένο μαθητικό κίνημα, την ΠΣΕΜ αλλά και ευρύτερα εργαζόμενοι από όλους τους κλάδους. Χαρακτηριστικό της πορείας και της εκδήλωσης ήταν ο παλμός και η αποφασιστικότητα των απεργών για αγώνα μέχρι την ικανοποίηση των δικαίων αιτημάτων τους. Όσο βαθαίνει η κρίση του καπιταλισμού, τόσο θα εντείνεται η εμπορευματοποίηση της παιδείας και άλλο τόσο θα καταστρατηγούνται τα εργασιακά και αλλα δικαιώματα των εργαζομένων του χώρου.
Η αλληλεγγύη ολόκληρης της εργατικής τάξης πρέπει να θεωρείται δεδομένη και να μεγαλώνει στην πράξη όπως πρέπει να εντείνονται και οι εστίες αντίστασης και διεκδίκησης και σε άλλους κλάδους και τομείς της οικονομίας.
Να μην μείνει κανείς εργαζόμενος/η μόνοι στην επίθεση που έρχεται
The post Να μην μείνει κανείς εργαζόμενος μόνος: ανταπόκριση από την πορεία διαμαρτυρίας εκπαιδευτικών απογευματινών προγραμμάτων appeared first on Αγκάρρα.
Η Αιγυπτιακή φρουτονυχτερίδα ή Νυχτοπάππαρος ή Νυχτοκόρακος (Rousettus aegyptiacus) αποτελεί το μοναδικό είδος νυχτερίδας στην Κύπρο που ανήκει στην κατηγορία των Μεγαχειρόπτερων και είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος που υπάρχει στο νησί. Η Κύπρος αποτελεί τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που φιλοξενεί πληθυσμούς του είδους, κάτι που το κατατάσσει στα πολύ σημαντικά είδη της κυπριακής πανίδας.
Πλέον, καταγράφεται μόνο στα νότια και τα δυτικά του νησιού και σε υψόμετρο μέχρι τα 1.000 μέτρα στα κεντρικά. Παλαιότερα ζούσε και στο ανατολικό τμήμα της Κύπρου (Κάβο Πύλα, Αγία Νάπα, Κάβο Γκρέκο και Παραλίμνι), αλλά η παρουσία του σήμερα είναι αμφίβολη, λόγω της έντονης οικιστικής ανάπτυξης και της εγκατάλειψης των γνωστών καταφυγίων του. Ήταν ένα από τα πιο κοινά είδη χειρόπτερων (νυχτερίδων) στο νησί, αλλά ο τοπικός πληθυσμός του βρίσκεται σε σταθερή πτώση τα τελευταία χρόνια. Το 2005 υπολογίστηκε σε κάτι περισσότερο από 5.000 άτομα, ενώ το 2016 σε λιγότερο από 600.
Το είδος περιλαμβάνεται:
Στα Παραρτήματα II και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (Οδηγία για τους Οικοτόπους), καθώς και στα αντίστοιχα Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ των περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμων του 2003 έως 2015.
Στο Παράρτημα II της Σύμβασης περί της διατήρησης της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση της Βέρνης), καθώς και του Κυρωτικού Νόμου της Κυπριακής Δημοκρατίας [24/88].
Στο Παράρτημα II της Σύμβασης περί της διατήρησης των αποδημητικών ειδών που ανήκουν στην άγρια πανίδα (Σύμβαση της Βόννης), καθώς και του Κυρωτικού Νόμου της Κυπριακής Δημοκρατίας [17(ΙΙΙ)/2001].
Στη Συμφωνία για τη Διατήρηση των Πληθυσμών των Ευρωπαϊκών Νυχτερίδων (UNEP/EUROBATS).
Το είδος συγκαταλέγεται επίσης στον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (The International Union for the Conservation of Nature – IUCN Red List of Threatened Species) ως είδος Ελάχιστου Ενδιαφέροντος (Least Concern) σε παγκόσμιο επίπεδο, Μη Αξιολογηθέν (Not Evaluated) σε ευρωπαϊκό επίπεδο και Εγγύς Απειλούμενο (Near Threatened) σε μεσογειακό επίπεδο.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων (Habitats Directive Article 17 Reporting web tool) του Ευρωπαϊκού Θεματικού Κέντρου για τη Βιολογική Ποικιλότητα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (European Topic Centre on Biological Diversity – ETC/BD, European Environment Agency – EEA), η κατάσταση διατήρησης του είδους στη βιογεωγραφική περιφέρεια της Μεσογείου και στην Κύπρο αξιολογείται ως Μη-ευνοϊκή – Κακή (Unfavourable – Bad).
Παράλληλα, σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία παράβασης, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας Προειδοποιητική Επιστολή (Letter of Notice) τον Μάιο 2018 και Αιτιολογημένη Γνώμη (Reasoned Opinion) τον Οκτώβριο 2020 για τον ανεπαρκή καθορισμό του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, με σαφή αναφορά σε χερσαίους τύπους φυσικών οικοτόπων και είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στην Χερσόνησο Ακάμα και δεν καλύπτονται επαρκώς από τα υφιστάμενα όρια της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της ισχύουσας διαδικασίας παράβασης, επισημαίνεται ότι η αντιπροσώπευση του είδους Rousettus Aegyptiacus στις υφιστάμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 αξιολογείται ως Ανεπαρκώς Μέτρια (Insufficiently Moderate), κάτι το οποίο σημαίνει ότι απαιτείται η ένταξη ή επέκταση μίας ή περισσότερων συμπληρωματικών περιοχών για να επιτευχθεί η επαρκής αντιπροσώπευση του είδους στο Δίκτυο Natura 2000.
Το είδος είχε επικηρυχτεί από τις αρμόδιες αρχές ως παράσιτο των καλλιεργειών, επικήρυξη που διήρκησε μέχρι το 1973 και οδήγησε στη θανάτωση αρκετών χιλιάδων ατόμων. Παρότι το είδος είναι προστατευόμενο στην Κύπρο εδώ και αρκετά χρόνια, συνεχίζονται οι μαζικές θανατώσεις και οι βανδαλισμοί στα καταφύγιά του, καθώς πιστεύεται ότι προκαλεί ζημιές σε καλλιέργειες φρούτων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του έργου Βελτιώνοντας την κατάσταση διατήρησης των ειδών πανίδας στην Κύπρο: Από την αποκατάσταση των μικροενδιαιτημάτων των ειδών έως τη συνεκτικότητα του οικολογικού τοπίου (Improving the conservation status of fauna species in Cyprus: from microhabitat restoration to landscape connectivity, ICOSTACY – LIFE09 NAT/CY/000247), το είδος απειλείται επίσης από την κατάρρευση των ορυχείων όπου φωλιάζει και την γενικότερη ανθρώπινη όχληση στα καταφύγιά του, ενδεχομένως και από τη χρήση αγροχημικών. Εντούτοις, οι απειλές αυτές μάλλον δεν αρκούν για να ερμηνεύσουν τη δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού του, η οποία αποτελεί αντικείμενο προς διερεύνηση από ομάδα Κύπριων και ξένων επιστημόνων τα τελευταία χρόνια, με πιο πιθανή αιτία να είναι η μείωση της τροφής του λόγω εγκατάλειψης της υπαίθρου και της καλλιέργειας φρουτόδεντρων.
Τα Φαράγγια της Ανδρολίκου στη Χερσόνησο του Ακάμα φιλοξενούν μία από τις μεγαλύτερες και πιο υγιείς αποικίες του είδους στην Κύπρο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, η οποία μάλιστα εμφανίζεται στο πρώτο επεισόδιο της πρώτης σειράς ντοκιμαντέρ του BBC, υπό την επιμέλεια και παρουσίαση του διάσημου φυσιοδίφη David Attenborough, με τίτλο Η Πρώτη Εδέμ: Ο Μεσογειακός Κόσμος και ο Άνθρωπος – Η Δημιουργία του Κήπου (The First Eden: The Mediterranean World and Man – The Making of the Garden). Η σειρά γυρίστηκε και μεταδόθηκε το 1987. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει στιγμιότυπα από διάφορα μέρη της Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και τα Φαράγγια της Ανδρολίκου!
Ωστόσο, με βάση τις προτεινόμενες πολοεοδομικές ρυθμίσεις του υπό εκπόνηση Τοπικού Σχεδίου Ακάμα, το είδος κινδυνεύει άμεσα από:
Τη συνεχή επέκταση της υφιστάμενης Λατομικής Ζώνης (ΛΖ) στα διοικητικά όρια της κοινότητας Ανδρολίκου, η οποία χωροθετείται στα νότια των Φαραγγιών της Ανδολίκου,
Την προτεινόμενη δημιουργία νέας Λατομικής Ζώνης (ΛΖ) στα διοικητικά όρια της κοινότητας Ανδρολίκου, η οποία χωροθετείται στα νοτιοδυτικά των Φαραγγιών της Ανδρολίκου,
Την προτεινόμενη δημιουργία της νέας Οικιστικής Ζώνης (Κα10γ), με επιτρεπόμενες χωροθετήσεις εμπορικών δραστηριοτήτων, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Νέου Χωριού, η οποία χωροθετείται στα βόρεια των Φαραγγιών της Ανδρολίκου, και
Την προτεινόμενη χωροθέτηση Περιοχής Εξειδικευμένων Αναπτύξεων, στα διοικητικά όρια της κοινότητας Δρούσειας, η οποία χωροθετείται στα νοτιοανατολικά των Φαραγγιών της Ανδρολίκου.
#Τα_αόρατα_θύματα_της_ανάπτυξης #Rousettus_aegyptiacus #Egyptian_fruit_bat #Αιγυπτιακή_φρουτονυχτερίδα #Νυχτοπάππαρος #Νυχτοκόρακος #Φαράγγια_Ανδρολίκου #Χερσόνησος_Ακάμα #Save_Akamas #Σχέδιο_Αειφόρου_Ανάπτυξης_Εθνικού_Δασικού_Πάρκου_Ακάμα #Τοπικό_Σχέδιο_Κοινοτήτων_Ακάμα #Τοπικό_Σχέδιο_Δήμου_Πέγειας
Σάββας Μενοικος
Υπάρχουν εκλογές ρουτίνας τζαι εκλογές ιστορικής σημασίας. Τούτες οι εκλογές ειναι Ιστορικές. Είναι η ευκαιρία για συνέχεια της κοινωνικής πίεσης που συντηρεί την απαίτηση για αποκάλυψη [τζαι την δικαστική διερεύνηση] του σκανδάλου των διαβατήριων [τζαι άλλων προηγουμένως, λ.χ. του Συνεργατισμού], όπως τζαι των κινητοποιήσεων για μια σειρά ζητημάτων. Ταυτόχρονα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές τζαι να δούμε ότι στις συνομιλίες έχουμε δυο διχοτομιστες με τους Αναστασιάδη - Τατάρ. Σήμερα το κυπριακό είναι τζαι ζήτημα αντίστασης στα δυο κράτη.
Μπορεί κάποιος να έχει διαφωνίες για συγκεκριμένα θέματα η πολιτικές διαφωνίες με το ΑΚΕΛ. Αλλα το κόμμα της κυπριακής αριστεράς εκφράζει σήμερα, όπως τεκμηριώνεται από την πρακτική του την δεκαετία που πέρασε, τις βασικές διαστάσεις που χρειάζεται η κοινωνία για να προχωρήσει ξεπερνώντας την οπισθοδρόμηση που έφερε η προεδρία του ΔΗΣΥ.
1. 1. Κυπριακό – πρέπει να αντισταθούμε πια στα δυο κράτη. Το ΑΚΕΛ ηταν το μόνο κόμμα το οποίο με συνέπεια [ακόμα τζαι στηρίζοντας τον Αναστασιάδη ενώ το καθεστώς του δαιμονοποιουσε την αριστερά] στήριξε την ιστορική κληρονομιά των συνομιλιών για το κυπριακό οι οποιες κορυφώθηκαν στο Κραν Μοντανα. Αυτήν την στιγμή ειναι η μόνη μαζική οργανωμένη πολιτική δύναμη που δίνει τζαι θα δίνει το τοπικό παράδειγμα, μαζί με τους αντίστοιχους τουρκοκύπριους, τζαι τον ακτιβισμό στους δρόμους, ότι υπαρχει μια σημαντική κοινωνική μερίδα που δεν αποδέχεται με κανένα τρόπο την διχοτόμηση.
2. 2. Αυτό που χρειάζεται απέναντι στην διαφθορά είναι ο εκδημοκρατισμός – και των θεσμών της Πολιτείας αλλα και των μορφών πληροφόρησης με δεδομένο οτι η πλειοψηφία των ΜΜΕ είναι εξαρτωμένη από το καθεστώς του ΔΗΣΥ και τα ανάλογα συμφέροντα. Είναι απαραίτητη η καθιέρωση/τήρηση διαδικασιών τζαι διαφάνειας που να αποτρέπουν την διαπλοκή και τις πελατειακές σχέσεις. Τζαι τούτο θα επιτευχθεί ιστορικά όταν εφαρμοστεί η ισονομία. Το ΑΚΕΛ είναι το κόμμα το οποίο εκπροσωπεί τα κοινωνικά στρώματα που ηταν ιστορικά, τζαι την προηγουμένη δεκαετία, αποκλεισμένα. Τα λαϊκά στρώματα. Οι αριστεροί. Αυτή η περιθωριοποίηση ξεκινά από την δεκαετίας του 1940, απλώθηκε στο Γιωρκατζικο κράτος της δεξιάς την δεκαετίας του 1960, χαλάρωσε μετα το 74, αλλα επανέρχεται με την δεξιά στην εξουσία. Αυτό που είναι ενδιαφέρον με το ΑΚΕΛ είναι ότι δεν είναι προσωποκεντρικο κόμμα ενός ηγέτη, αλλα, ακόμα και σήμερα, λειτουργει σαν εκφραση μιας μερίδας της κοινωνίας σαν συλλογικότητας, η οποία εκφράζεται με πολιτικές θέσεις.
3. 3. Το προβλημα της διαφθοράς δεν είναι περιστασιακό. Διασταυρώνεται με το ζήτημα της οικονομίας και τις πελατειακές σχέσεις. Πρέπει σαφώς να υπαρχει εναλλαγή στην εξουσία, τζαι ο εκδημοκρατισμός με βάση την ισονομία μπορεί να βασιστεί ουσιαστικά στην πολιτική οργάνωση η οποία εκφράζει τους αποκλεισμένους. Η οικονομική κρίση για την οποία υποβληθήκαμε στο μνημόνιο ηταν η μεταφορά μιας τραπεζιτικής κρίσης στην κοινωνία. Τζαι τα συμφέροντα του «λόμπι» των τραπεζών, ελέγχουν την μεγαλύτερη μερίδα των ΜΜΕ ή πολιτειακών θεσμών, τζαι σχετίζονται άμεσα με δικηγορικά γραφεία όπως του Αναστασιάδη, του Νεοκλεους, του Πολυβίου κ.α. Από το ξεπλυμα, φοροδιαφυγή ξένων κεφαλαίων στην πώληση διαβατήριων, η απόσταση δεν είναι μεγάλη. Το ΑΚΕΛ και πάλι μόνο του, μεχρι πρόσφατα, κατάγραφε την ευθύνη των τραπεζών [εν αλλοι φώναζαν για περικοπές στο δημόσιο] τζαι ηταν το κόμμα το οποία σταθερά στην Βουλή ψήφιζε για προστασία των λαϊκών στρωμάτων ενάντια στην προς τα πάνω αναδιανομή του κοινωνικού πλούτου. Δεν είναι θέμα ατόμων και πάλι. Είναι ιδεολογικό ιστορικό θέμα. Το ΑΚΕΛ είναι ο εκπρόσωπος της θέσης για ενίσχυση του Δημόσιου τζαι στήριξης των κοινωνικών ομάδων που έχουν ανάγκη. Ιστορικά είναι η κυπριακή αριστερά η οποία αγωνίστηκε για την δημιουργια του κυπριακού «κράτους πρόνοιας» – τζαι είναι εμφανές ότι η παρουσία της ηταν καταλυτική για να εφαρμοστεί το σημερινό ΓΕΣΥ και όχι αυτό που ήθελε η ΟΕΒ, οι ασφαλιστικές εταιρείες κοκ. Και είναι αναγκαίο να υπαρχει στην Βουλή ένα κόμμα με συνεπείς θέσεις προς την ισονομία και την ενίσχυση των αδυναμων τωρα που θα έρθουν ευρωπαϊκά κονδύλια για την μετα το covid εποχή. Δεν πρέπει να επιτραπεί η ημετεροκρατια της παρελθόντος. Η Βουλή πρέπει να ελεγχει αποφασιστικά την διαχείριση αυτών των κονδυλίων προς το συμφέρον του συνόλου.
4. 4. Το ΑΚΕΛ είναι η πιο συνεπής ιστορικό-πολιτική οργάνωση στήριξης της κοσμικότητας. Το μείγμα του αυταρχισμού με τις χαλαρώσεις από τους κανονισμούς ισονομίας [με κορυφαίο παράδειγμα τον αρχιεπίσκοπο με τις «εξαφανίσεις» αρχαιοτήτων, την «κατάρρευση»/κατεδάφιση διατηρητέων κοκ], από την απόπειρα δίωξης του Γαβριηλ, στην αστυνομία η οποία κάμνει έρευνα με διαταγή της Γιολιτη γιατί η υπουργός εισιεν την εντύπωση ότι την ειρωνευόταν στο facebook, είναι συμπτώματα επιστροφής το παρελθόν, όπως είναι και η ημετεροκρατια του ΔΗΣΥ. Μια νοοτροπία που συνδέεται και με ένα ρατσισμό – όπως φάνηκε με την αδιαφορία της αστυνομίας επι Ιωνα για τις νεκρές μετανάστριες, ή τζαι φαίνεται σήμερα με τα στρατόπεδα συγκέντρωσης τζαι τα ττελια του Νουρη- τον οποίο σκόπιμα προσπαθεί να διοχετεύσει η συναγερμικη εξουσία. Το ΑΚΕΛ είναι παλιν ιστορικά αλλα τζαι ιδεολογικά το πιο συνεπές κοσμικό κόμμα στην Κύπρο. Κοσμικοί υπαρχουν τζαι σε αλλα κόμματα, αλλα συμπλέουν με αντίθετες θέσεις στα κόμματα τους.
5. 5. Η ανεξαρτησία είναι για την Κυπριακή Δημοκρατία η άμυνα της. Και η ανεξαρτησία διασφαλίζεται με ισορροπημένες σχέσεις με τον περίγυρο μας τζαι στον ΟΗΕ. Η εισβολή το 74 δεν έγινε ενώ ηταν ο Μακαριος στην Κύπρο- με τις ισορροπημένες σχέσεις στην περιοχή. Έγινε όταν η συνεργασία χούντας-ΕΟΚΑ β ένταξε την Κύπρο μονοδιάστατα στο χώρο του ΝΑΤΟ, τζαι αρα σε θέμα Ελληνικού και Τούρκικου κράτους. Το ΑΚΕΛ ηταν επίσης ο πιο συνεπής υποστηρικτής της ανεξαρτησίας και στην εξωτερική πολιτική αλλα τζαι των εσωτερικών χρήσεων των συμβόλων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η τραγική συμπεριφορά της κυβέρνησης με την μονομερή στήριξης του Ισραήλ λ.χ. στην πρόσφατη μεσανατολική κρίση, έφερε την Κύπρο να είναι «σύμμαχος» με χώρα που υποστηρίζει τον εποικισμό τζαι την κατοχή παραβιάζοντας αποφάσεις του ΟΗΕ. Οι μονοδιάστατες εξαρτήσεις της κυβέρνησης [τις οποιες σε διάφορα στάδια στήριξαν διάφορα κόμματα/πολιτικοί] έδειξε τα όρια της όταν το τουρκικό ναυτικό περικύκλωσε την Κύπρο. Τα πλοία του Νετανιαχου του Ισραήλ δεν ήρθαν όπως δεν ήρθαν τζαι τα ελληνικά αεροπλάνα της χούντας το 1974.
Η σημερινή ιστορική «στιγμή» είναι ακόμα απαραίτητα αμυντική – μια μορφή υπεράσπισης [τζαι αποκατάστασης] της Δημοκρατίας σαν καθεστώς ισονομίας, άμυνας απέναντι στο καθεστώς της αρπαχτης των ημέτερων, μια άμυνα απέναντι στο κίνδυνο δυο κρατών, αλλα τζαι μια μορφή αποκατάσταση της αξιοπρέπειας της κυπριακής κοινωνίας – τζαι στο εξωτερικό αλλα τζαι σε σχέση με τις εσωτερικές καταστάσεις που θίγουν την νοημοσύνη μας πκιον.
Σήμερα, 9 του Μάη, οι λαοί της Ευρώπης αλλά και όλου το κόσμου γιορτάζουν την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών. Γιορτάζουν τη νίκη του ανθρώπου πάνω στο τέρας που γέννησε ο καπιταλισμός και το ανώτατο του στάδιο ο ιμπεριαλισμός: τον φασισμό. Η κόκκινη σημαία ήδη ανέμιζε στο Ράιχσταγκ από τις 30 Απριλίου στοιχειώνοντας τους φασίστες σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης (μέχρι σήμερα), όμως η συνθηκολόγηση της 9ης Μαΐου σηματοδοτούσε τη νίκη των λαών ενάντια στον ναζισμό-φασισμό, με την παράδοση άνευ όρων στον σοβιετικό στρατό. Η εικόνα της κόκκινης σημαίας στο Ράιχσταγκ είναι τόσο εμβληματική, διότι συμβολίζει και την μεγάλη προσφορά της Σοβιετικής Ένωσης σε αυτό το πόλεμο για τη ζωή, ενάντια στον φασιστικό συνασπισμό των δυνάμεων του «Άξονα».
Τη σημασία αυτού του γεγονότος και της καθοριστικής συμβολής της ΕΣΣΔ και των όπου γης κομμουνιστών που αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά των κινημάτων αντίστασης, είναι που προσπαθεί να σβήσει από τη συνείδηση των λαών η άρχουσα τάξη ανά το παγκόσμιο και ειδικά στον χώρο της Ευρώπης, πρωτοστατούντως της Ε.Ε. Στα πλαίσια της αναθεώρησης της ιστορίας και πατώντας στη λήθη και την απόσταση από τα γεγονότα γίνεται μια συνειδητή προσπάθεια παραχάραξης της ιστορίας. Γι’ αυτό και η Ε.Ε. αποφάσισε να ανακηρύξει την 9η του Μάη, ως «Μέρα της ΕΕ». ΟΜΩΣ…
ΟΤΙ ΓΡΑΦΗΚΕ ΜΕ ΑΙΜΑ ΔΕΝ ΣΒΗΝΕΤΑΙ ΜΕ ΜΕΛΑΝΙ
Χωρίς να μειώνεται η προσφορά όλων των λαών στη μεγάλη Νίκη, οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης δεν είχαν απλά τις μεγαλύτερες απώλειες, αλλά ήταν και ο βασικός στόχος της ναζιστικής πολεμικής μηχανής. Η ΕΣΣΔ έχασε σε αυτό τον πόλεμο πέραν των 20 εκατομμυρίων ανθρώπων, με 2 περίπου εκατομμύρια εξ’ αυτών μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος (τα μισά σχεδόν μέλη του κόμματος τότε). Μαζί με τους βαριά κτυπημένους και άλλους τραυματίες, οι ανθρώπινες θυσίες έφτασαν περίπου τα 30 εκατομμύρια! Συγκριτικά, οι νεκροί της Μεγάλης Βρετανίας ανήλθαν στις 375 χιλιάδες και των ΗΠΑ στις 405 χιλιάδες, οι οποίες άνοιξαν πολύ αργοπορημένα το δυτικό μέτωπο στην Ευρώπη, και όταν η έκβαση του πολέμου είχε δρομολογηθεί.
Σημαντική συμμετοχή στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε και η μικρή Κύπρος με το Κυπριακό σύνταγμα (Cyprus Regiment) στα πλαίσια του Βρετανικού στρατού. Το Σύνταγμα, αριθμούσε περίπου 12 χιλιάδες στρατιώτες, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, αρκετοί εκ των οποίων άφησαν την τελευταία τους πνοή στα πεδία των μαχών. Ο συνολικός αριθμός των Κυπρίων που υπηρέτησαν υπό διάφορα λάβαρα και τρόπους στον πόλεμο ανέρχεται περίπου στις 35 χιλιάδες! Σημαντικές στιγμές της κυπριακής συμμετοχής, η μαζική έκκληση του ΑΚΕΛ στα μέλη του να στρατολογηθούν μαζικά στον αντιφασιστικό αγώνα και ο αγώνας για την αποστράτευση μετά το τέλος του πολέμου όταν οι Βρετανοί αποικιοκράτες προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν τους Κύπριους στρατιώτες για καταστολή αντιαποικιακών κινημάτων σε άλλα μέρη της γης.
Σήμερα, και ενώ το τέρας του φασισμού δείχνει εδώ και χρόνια τα δόντια του, με την ανοχή βασικών πυλώνων του συστήματος, δεν πρέπει να επιτρέψουμε ποτέ να ξεθωριάσει η μνήμη ώστε να φτάσει να εξισώνει το δίκαιο με το άδικο, τον αγωνιστή/πατριώτη με τον δωσίλογο, τον κομμουνισμό με τον φασισμό.
Να μην επιτρέψουμε ποτέ να ξεχαστεί ότι ο φασισμός υπήρξε για ένα διάστημα, μια εναλλακτική επιλογή του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Δεν ήταν μόνο Γερμανικό ή Ιταλικό φαινόμενο, αλλά μια σειρά από χώρες (όπως και η Ελλάδα του Μεταξά) είχαν υιοθετήσει αντίστοιχες επιλογές, στηριζόμενες οικονομικά και πολιτικά στο μεγάλο κεφάλαιο.
Να μην επιτρέψουμε ποτέ να ξεχαστεί ότι ο φασισμός χρηματοδοτήθηκε από πολυεθνικές εταιρίες κολοσσούς που δραστηριοποιούνται μέχρι σήμερα απομυζώντας τη δουλειά του εργαζόμενου και των λαϊκών στρωμάτων.
Η 9η του Μάη έχει καθιερωθεί στη συνείδηση κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενου ανθρώπου ως η μέρα των χιλιάδων ανθρώπινων θυσιών ενάντια στην θηριωδία του ναζισμού-φασισμού. Είναι η μέρα των ανθρώπων που αγωνίστηκαν στα μέτωπα, που τραυματίστηκαν, που δούλεψαν στα εργοστάσια παραγωγής για εφόδια στον πόλεμο, που πήραν μέρος με τον ένα ή άλλο τρόπο ενάντια στον πόλεμο απαξίωσης της ίδιας της ανθρώπινης ζωής. Αυτό δεν μπορεί κανένας, της ΕΕ περιλαμβανομένης, να αλλάξει, όσες ιστορικές πλαστογραφίες και αν επιχειρήσει.
Η 9η του Μάη ήταν, είναι και θα είναι η μέρα της αντιφασιστικής νίκης των λαών απέναντι στο τέρας του ναζισμού/φασισμού.
Εβδομήντα έξι χρόνια από την «Αντιφασιστική Νίκη των Λαών» τιμάμε και διδασκόμαστε από τον αγώνα και τη θυσία των όπου γης αντιφασιστών, της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, για να χτίσουν τους αγώνες του μέλλοντος.
ΑΙΩΝΙΑ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948 και το ΑΛΣ ΟΜΟΝΟΙΑ 29Μ τιμώντας τη μνήμη των θυμάτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατάθεσαν σήμερα ένα στεφάνι και λίγα λουλούδια στο μνημείο των Κυπρίων πεσόντων αντιφασιστών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Λευκωσία.
Η ομάδα πίσω από την Νέα Σκέψη κατεβάζει πρόταση στα λαϊκά στρώματα, για συζήτηση και προβληματισμό αλλά και αίτημα που θα μπορούσε να στηριχθεί ευρύτερα, δεδομένης της κατάστασης με την πανδημία και την αύξηση της ανισότητας. Η πρόταση ανακοινώθηκε με ακτιβιστική παρέμβαση μπροστά από το κτίριο της ΟΕΒ, δείχνοντας έτσι τους πραγματικούς κυρίαρχους και αντίπαλους μας. Είναι μια πρόταση που συμμεριζόμαστε, που θεωρούμε αναγκαία να τεθεί στα λαϊκά στρώματα προς συζήτηση, έξω από προεκλογικές σκοπιμότητες, ερώτημα που δεν εγκλωβίζεται κάτω από λάθος σημαίες, αστικό-κοινοβουλευτικούς συμβιβασμούς και λόγια του αέρα. Είναι μια πρόταση πάλης, συσπείρωσης ευρύτερων λαϊκών μαζών και ας είναι επίσης και μια καλή αρχή για να φανούν οι δυνάμεις που έμειναν στο περιθώριο για πολύ καιρό. Μας έχουν ενημερώσει πως το αίτημα αυτό προφανώς δεν θα μείνει στις υπογραφές στο διαδίκτυο αλλά θα υπάρξουν πολύμορφες συναντήσεις και συζητήσεις με την πρώτη ευκαιρία.
Θα βρείτε το αίτημα για υπογραφή εδώ
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο
—————————————————————————————————————————–
Αίτημα της Κοινωνίας για Φορολόγηση του Πλούτου για τη Δημιουργία Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Στήριξης
Η «Νέα Σκέψη», αφουγκραζόμενη τις λαϊκές ανάγκες και προβλήματα που εντείνονται από την ταξικά άδικη διαχείριση της κρίσης υγείας και της υπό εξέλιξη κοινωνικής κρίσης, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για προώθηση του Αιτήματος δημιουργίας Δημόσιου Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Στήριξης των λαϊκών στρωμάτων που υποφέρουν, το οποίο θα συσταθεί με πόρους από τη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου.
Απευθύνουμε κάλεσμα σε κάθε προοδευτικό άνθρωπο, βιοπαλαιστή, οικογένεια και οργανωμένο σύνολο που συμφωνεί, σε κοινό αγώνα για μια ουσιαστική κοινωνική διεκδίκηση, ξεκινώντας με την υποστήριξη του Αιτήματος. Το αίτημα υποβάλλεται προς την Εκτελεστική και την Κοινοβουλευτική εξουσία με στόχο να εισακουστεί ως λαϊκή απαίτηση.
Απαιτούμε άμεσα την έκτακτη πενταετή φορολόγηση του πλούτου και την δημιουργία Δημόσιου Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Στήριξης.
Τα μέτρα για τη συγκρότηση του Δημόσιου Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Στήριξης θα περιλαμβάνουν τα πιο κάτω:
1. Μια έκτακτη και αποτελεσματική ως προς τον σκοπό, αύξηση του φόρου εισοδήματος ή μια έκτακτη κλιμακωτη φορολογία που θα διαρκέσει μια πενταετία και θα αφορά όσους διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία άνω του ποσού των 1.5 εκ.ευρω.
2. Θεσμοθετηση Προγράμματος Αποπληρωμής του Χρέους των Τραπεζών προς την κοινωνία και αποπληρωμή της Ανακεφαλαιοποιησης από την οποία επωφεληθηκαν.
3. Εισαγωγή «ειδικής» Φορολογίας επί της Ακίνητης Περιουσίας της Εκκλησίας και των εισοδημάτων της που μέχρι σήμερα εξαιρούνται, με στόχο την ενίσχυση του ταμείου.
4. Φορολόγηση των κερδών από την πώληση χρεογράφων (μετοχών κ.α.) τα οποία μέχρι σήμερα φοροαπαλλάσονται.
Το Ταμείο θα εξυπηρετήσει στην άμβλυνση τουλάχιστον κάποιων από τις πιο άμεσες συνέπειες της κρίσης. Το Ταμείο αυστηρά θα περιορίζεται στην ανακούφιση της φτώχειας, της ανεργίας, στην αντιμετώπιση της μείωσης εισοδημάτων του πληθυσμού και στην υποστήριξη της δημόσιας υγείας. Θα στοχεύσει, μέσω κοινωνικών έργων, σε νέες θέσεις εργασίας και στην υποστήριξη υφιστάμενων τομέων κρατικής πολιτικής και πρόνοιας. Αφορά το μέρος της κοινωνίας που ποτέ στην ουσία δεν επωφελήθηκε από την ανάπτυξη δηλαδή την μεγάλη πλειοψηφία του λαού.
Η υλοποίηση του αιτήματος προκαλεί ένα ελάχιστο κόστος για το μεγάλο κεφάλαιο και τους μεγαλοεισοδηματίες που επηρεάζονται. Πρόκειται για ένα μικρό πρόβλημα για αυτούς και ένα ελάχιστο χρέος για τους υπόλοιπους που έχουν πραγματική ανάγκη. Για μια πρόταση που μπορεί να συνεισφέρει στην αντιμετώπιση των εντεινόμενων ανισοτήτων.
Σκεπτικό:
Οι ανισότητες οξύνονται στην εποχή του κορονοϊού COVID-19. Οι μισθωτοί, οι χαμηλά αμειβόμενοι, οι εργαζόμενοι σε επισφαλείς θέσεις, χαμηλοσυνταξιούχοι, πολύ μικρές κυρίως οικογενειακές επιχειρήσεις και αυτοεργοδοτούμενοι, άνεργοι, ιδιαίτερα μακροχρόνια άνεργοι, καταβάλλουν τις ίδιες συνεισφορές ή λαμβάνουν την ίδια κρατική χρηματοδότηση ή καθόλου κρατική στήριξη όπως προηγουμένως.
Οι τράπεζες συνεχίζουν να απαιτούν τις δόσεις τους εκτός σε ειδικές περιπτώσεις «βιώσιμων» χρεωστών. Ο φτωχός έχασε το αποκούμπι του Συνεργατισμού τον οποίο αφού πρώτα εισήγαγαν σε καθεστώς εμπορικής τράπεζας, κάτω από την επίβλεψη της Κεντρικής Τράπεζας και της ΕΚΤ, ακολούθως λεηλατήθηκε και ξεπουλήθηκε στα μονοπώλια.
Το σύστημα δημόσιας υγείας της χώρας μας, με αφορμή τη πανδημία φανέρωσε σοβαρές ελλείψεις, τόσο σε κατάλληλο προσωπικό όσο και σε εξοπλισμό. Οι υφιστάμενες κρατικές πολιτικές στήριξης και Πρόνοιας είναι ανεπαρκείς. Υπό τον μανδύα της συρρίκνωσης των δημοσίων οικονομικών, απορρίπτονται ακόμα και οι ελάχιστες πολιτικές αναδιανομής.
Αντίθετα, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης καπιταλιστικής κρίσης η οποία εντάθηκε με το κτύπημα της πανδημίας, συντελείται εκ νέου αναδιανομή του πλούτου με βαριά πλήγματα στην «αγορά εργασίας», στις απολαβές και στα εργασιακά δικαιώματα.
Μια μερίδα εργολάβων αναπτυξιακών έργων καθώς και μεγάλες επιχειρήσεις, περιλαμβανομένου του Τραπεζικού και του τουριστικού τομέα όπως και σε άλλους τομείς της οικονομίας, ενώ είχαν το δικό τους μερίδιο ευθύνης στην οικονομική κρίση, συσσώρευαν για χρόνια εκατομμύρια κερδών.
Οι συνέπειες του εγκλεισμού και η διαχείριση της πανδημίας έχουν ταξικό πρόσημο, ενισχύουν την επισφάλεια, πλήττουν την εργατική τάξη και τα μικρομεσαία στρώματα, ενώ παρέχουν το πρόσχημα για νέες επιθέσεις από την πλουτοκρατία και την κυβέρνηση στα εργατικά δικαιώματα.
Η αύξηση της συνεισφοράς του μεγάλου κεφαλαίου, η οποία είναι απαράδεκτα χαμηλή, χρειάζεται να θεσμοθετηθεί με ένα ειδικό φόρο εκατομμυριούχων και άλλα σχετικά μέτρα.
Πρόκειται για την τάξη που όπως μας υπενθυμίζουν κυβερνητικοί φορείς, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΔΝΤ και εγχώριοι οργανισμοί, έφεραν και την «ανάπτυξη» του πλούτου, η οποία κατανέμεται όπως πάντα ανισομερώς ενώ παράγεται από τους μισθωτούς.
Καλούμε τον λαό να υποστηρίξει την άμεση φορολόγηση του πλούτου και των κερδών γιατί αφορά την επιβίωση μιας μεγάλης μερίδας του πληθυσμού.
The post Αίτημα της Κοινωνίας για Φορολόγηση του Πλούτου για τη Δημιουργία Ειδικού Ταμείου Κοινωνικής Στήριξης appeared first on Αγκάρρα.
Αν εβρέθετουν η Καλλιόπη μες στο αεροπλάνον που εστρέφετουν που την Γενεύην, είτε το Ελληνικόν, είτε το Τούρτζ̆ικον, είσ̆αν να τους πει τα ίδια που την άκουσεν ο Ησίοδος να λαλεί τους ματσουκάρηες που αντιπάθαν:
« ποιμένες ἄγραυλοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, γαστέρες οἶον»
Μπορεί να παραξενεύκεστε που βάλλω αρχαία μες το κείμενον μου αφού πάντα γράφω διάλεκτον. Είναι που θαρκέστε πους δεν ιξέρετε αρχαία. Μητρική σας γλώσσα όμως εν η Κυπριακή Ελληνική! Άρα ξέρετε χωρίς να το ξέρετε! Κυπριακά τζ̆αι αρχαία ελληνικά το ίδιον είναι, τζ̆αι θα σας το αποδείξω. Είναι δηλωμένον τζ̆αι που υπουργόν. Όπως εδήλωσεν επισήμως η υπουργάρα της παιδείας, η γλώσσα που μιλούν οι Κυπραίοι έρκεται κατ΄ εύθείας που την αρχαίαν. Τζ̆αι τα ρητοριλλίκκια έχουν βάσην! Οι άλουτοι τζ̆αι οι αχτένιστοι που διαδηλώννουν «ως δαμέ διχοτόμησην» θα έπρεπεν να γνωρίζουν κατά τον υπουργον ότι έστω τζ̆αι ανορθόγραφα, διαλαλούν στους δρόμους όπως το κόμμαν του: «η Κύπρος είναι Ελληνική». «Ώς δαμέ» τζ̆αι που μόνον του φωνάζει «η Κύπρος είναι Ελληνική». Από την στιγμήν που τζ̆αι το «ως» τζ̆αι το «δαμαί», με άλφα γιώτα βέβαια όπως εν το σωστόν, έρκουνται κατ΄ευθείας που τα αρχαία, επιβεβαιώννει το πολιτικόν φαντασιακόν του υπουργού περί γλώσσης.
Πάμεν λοιπόν.
Ποιμένες. Ως δαμέ καταλάβετε: Ματσουκάρηες, βοσ̆σ̆οί, αιγοπροβατοτρόφοι. Ο ποιμήν του ποιμένος. Ο που πάει ομπρός τζ̆αι ακολουθούν κουέλλες τζ̆αι αίγες.
Τζ̆αι οι αίγες, όσοι από εσάς ακολουθείτε ποιμένας, από την Θεογονίαν του Ησιόδου φκαίννετε. Η αιξ της αιγός. Τζ̆αι λαλούμεν «υπό την αιγίδαν». Αν μεν ήταν η αιξ η Αμάλθεια, ούτε ποιμένας ήσ̆αν να ’σ̆εί, ούτε ποίμνια να ακολουθούν. Ούτε καν Γριστούς ήταν να ’σ̆ει ούτε Παναΐες, διότι τζ̆αι τζ̆είνοι υστεροφανούσιμοι του Δία είναι. Όσοι αμαθείς δεν το ξέρουν, εν η Αμάλθεια που ήταν η τροφός του Διός. Που το τζ̆έρρατον της έφκαλλεν τζ̆είνον που ετράβαν η ψυσ̆ή του θεουθκιού να τρώει να ως που να γινεί θεός να πα να καθαρίσει τον τζ̆ύρην του τον Κρόνον που έτρωεν τα παιδκιά του τζ̆αι να ποσπάζεται τζ̆αι τζ̆είνος τζ̆αι η Γαία η μάνα του που την πατριαρχίαν.
Η αιξ εν περίτου που το προλεταριάτον. Ότι χρήσιμον έσ̆ει πάνω της, θα του κάμουν χρήσην τζ̆αι οι θεοί τζ̆αι οι αθρώποι. Ακόμα τζ̆αι που ήρτεν η ώρα της Αμάλθειας τζ̆αι εψόφησεν, πριν να την κάμουν τσαμαρέλλαν, εν που την πετσ̆ιάν της που έκαμεν ασπίδαν ο Ζευς, για να λαλούν οι θνητοί μέχρι σήμμερα «υπό την αιγίδαν». Που μιάν αίγαν εκρέμμετουν η τύχη όσων ακολουθήσαμεν, τζ̆αι θεοί τζ̆αι αθρώποι. Αν μεν εβρέθετουν η Αμάλθεια, ο Κρόνος ήσ̆αν να τρώει κόμα τα παιδκιά του πριν να φτάσουν να ζήσουν. Πιλέ μου τωρά, χάρη στην Αμάλθειαν τζ̆αι τον Δίαν, τζ̆αι θνητούς τζ̆αι θεούς, αντίς να μας φάει ο Κρόνος, ο χρόνος που μας τρώει αφήννει μας να ζήσουμεν τζ̆αι μιαν ζωήν να γευτούμεν τες χαρές της.
«Ποιμένες άγραυλοι», είπεν η Μούσα που τους επροσφώνησεν. Τζ̆αι αγρός ιξέρετε ίνταν πο νι. Αφούς εν είδος αρχαίων ελληνικών που μιλά η Κύπρος. Ξέρετε τζ̆αι την λέξην αυλή. Άγραυλοι φαίνεται σας παράξενον, αλλά κυπριακή διάλεκτος είναι λοιπόν τζ̆αι τούτη. Τωρά εν πλεονασμός να πεις τζ̆αι ποιμήν τζ̆αι άγραυλος. Ο μακαρίτης ο Μαυράτσας έγραψεν τζ̆αι βιβλίον με παρόμοιον τίτλον. Σε τελευταίαν ανάλυσην, εν που τον τζ̆αιρόν της Καλλιόπης, της Κλειούς, της Ευτέρπης, της Μελπομένης, της Πολυμνούς, που να πεις του άλλου άγραυλε εν τζ̆αι ππέφτεις τζ̆αι πολλά έξω με το να του πεις ματσουκάρη, ξύλον απελέτζ̆ητον, κούζουλε, ανάγωγε. Τζ̆αι όι άγραυλοι να νομίσετε τωρά ότι σας μιλώ για Παφιτούες ή Πιτσιλλούες που συναφέρνω την Κλειούν τζ̆αι την Μελπομένην. Εν για τες Μούσες που μιλώ, 800 γρόνια πριν να φέρει στον κόσμον τον γιον του θεού των Εβραίων η Μαρία.
Των Μουσών δεν εμπορούσεν κανένας να τους γελάσει, με θνητός, με θεός, με ηγήτωρ με τράουλλος που ακολουθεί, όι ήσ̆αν να τους γελάσουν οι πονηροί τσ̆ουπάνηες, τα κακ΄ ελέεγχεα. Που τότες οι άγραυλοι ήταν ποδκιάντραποι, αιδώς αργείοι. Στην ύβριν πρώτοι, ιδίως άμαν πάρει ο νους τους αέραν την ώραν που από ματσουκάρηες βρεθούσιν ποιμένες ένστολοι να ηγούνται κουέλλων τζ̆αι να νέμονται πλούτον, γην τζ̆αι ύδωρ.
Τζ̆αι να εγέλαν κανένας γαστέρας οίον της ονειροπαρμένης Ερατούς, μετά την άτην η Καλλιόπη ήσ̆αν να του την φέρει πουπάνω μες το έπος με την νέμεσην τζ̆αι με την τίσην.
Κακ΄ελέγχεον σημαίνει κακόν όνειδος. Τζ̆ει που την αντροπήν τους επεήντιζειν η Καλλιόπη όσοι ήταν κοιλιόδουλοι.
Οι γαστέρες οίον, που εγεμώσαν δκυό αεροπλάνα, έναν τούρτζ̆ικον τζ̆αι έναν ελληνικόν να πάσιν να φαν τον ούτσ̆ιαλιν τους στας Γενεύας, έμπα τζ̆αι το Λήδρα Ππάλας δεν τους εγέμωννεν την γαστέρα, χαριεντίζουνται διότι στρέφουνται πίσω σε φάσην άτης. Εκόψαν να πάσιν 2500 μίλια μάκρος για να πούσιν έναν τίποτε, να ξοδκιάσουν μιαν φάουσαν ριάλλια του δημοσίου τζ̆αι να απλώσουν σκεμπέν (γαστήρ εν η σκεμπέ, εν την γαστέρα που πονείς άμα σε πιάσιν τα κοψίματα που γαστρεντερίτηδαν). Τζ̆αι το «γαστέρες οίον» κυπριακά ένι. Σατέ σκεμπέν που λαλούμεν. Κοιλιόδουλοι, που δεν τους κανούσιν να φαν οφτόν πλουμίν, να φαν οφτόν περτίτζ̆ιν, να φάσιν άγρην του λαού που τρώσιν οι αρκόντοι, να πκιούν γλυκόποτον κρασίν που πίννουν φουμισμένοι. Θέλουν γαστρονομίαν της Γενεύης τζ̆αι μεζεν των Σεϋχέλλων να γλαρώσουν τα υπογάστρια τους.
Οίον που ακολουθεί το γαστέρες εν το κοινόν σατέ. Σατέ πελλάραν λαλούμεν ή πελλάρα σκέττη. Πελλάραν οίον θα ελαλούσαμεν. Οίον φκάλλει τζ̆αι οιωνός. Οίον με ψιλήν που σημαίνει μόνον, όι με δασείαν που θα εσήμενεν τέθκιοι που είσαστιν. Αλλά όπως τα σύχρονα πληκτρολόγια θέλουν θεούς τζ̆αι δαίμονες γράψουν δασείες τζ̆αι ψηλές, γράφουμεν τα στην κοινήν τζ̆αι πρέπει να τα κάμνουμεν σελίνια τζ̆αι ριάλες να καταλάβει ο άλλος. Οιωνός εν το μοναχικόν σαρκοφάγον πουλλίν που φέρνει τα κακά μαντάτα. Τζ̆αι τούτον που το οίον φκαίννει διότι ζ̆ει μόνον του. Πάσιν μια τζ̆οιλιά σκέττη, γαστέρες οίον, παίζοντας τους χαριεντισμένους να φέρουν λύσην ίμις̆ τζ̆αι προκοπήν στον τόπον τζ̆αι στρέφουνται ψία τζ΄εκούρτισεν τες η Μελπομένη να μας παίζουν τραγωδίαν να πουλήσουν τζ̆αι λλίον μελό. Περικκιάττερσιν βέβαια θα σου πούσιν τα μίντια, να φάσιν τζ̆αι τζ̆είνα το κάτι τις τους που τα μιλλοσφοντζ̆ίσματα. Κακοί οιωνοί είναι, μοναχικά αρπαχτικά μαύρα πουλιά που αμα κράξουν λαλούν την καταστροφήν που έπεται.
«Ποιμένες άγραυλοι, κακ΄ελέγχεα, γαστέρες οίον, οιονοί κακοί», θα ήταν μια κυπριακότατη προσφώνηση που θα έκαμνεν με σταράτα λόγια η μούσα που δεν χαρίζει κάστανον. Η Καλλιόπη που άμαν κάμει να μιλήσει με στόμαν θνητού φκάλλει Ομήρου Οδύσσειαν τζ̆αι Θεογονίαν του Ησίοδου. Τζ̆αι αθθυμίζει τζ̆αι σε θνητούς τζ̆αι σε θεούς ότι ύβρις, άτη, νέμεσις τίσις στην ίδιαν σειράν πάσιν πάντα.
Να περιμένουμεν μερικούς μήνες, λαλεί ο Γκουτέρες, για το επόμενον ραντεβού. Ας ελπίσουμεν ότι ενώ οι ποιμένες εν ναν πας τ΄αρπουρα της άτης τους, ο ένας να πουντζ̆ιάζει προϊόντα της διαφθοράς, ο άλλος πουλώντας το Βαρώσιν στα σόγια του Έρτογαν, το έσ̆κιν του κόσμου που σιγοβράζει ηφαίστιον θα κρεπάρει τζ̆αι θα τους τα πουκουππίσει ούλλα, να πάρει στα Τάρταρα ποιμένας αγραύλους, κακ΄ελέγχεα, γαστέρες οίον, που την Άγκυραν στην Χώραν, τζ̆αι την ποτζ̆εί του συρματομπλέγματος τζ̆αι την ποδά.
Στην ιστορική διαδήλωση της 1ης του Μάη του 1886 στο Σικάγο για την διεκδίκηση του 8ωρου, έξι (6) εργάτες δολοφονήθηκαν από την αστυνομία και πολλοί τραυματίστηκαν. Άλλοι φυλακίστηκαν για χρόνια. Από αυτούς, τέσσερις (4) καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό και εκτελέστηκαν. Στην απολογία του στο δικαστήριο, ο επαναστάτης εργάτης Αύγουστος Σπάϊς ανέφερε, μεταξύ άλλων:
«Κύριοι δικαστές, αν σας περνάει από το μυαλό η ιδέα στα σοβαρά πως με τις κρεμάλες σας μπορείτε να σταματήσετε το κίνημα που εξωθεί εκατομμύρια γονατισμένων από την πίεση εργατών στην εξέγερση, είστε μα την αλήθεια πτωχοί τω πνεύματι».
Σήμερα, 135 χρόνια μετά, οι καπιταλιστές θέλουν να γυρίσουν το ρολόι της ιστορίας δύο αιώνες πίσω. Παίρνουν πίσω μία-μία όλες τις κατακτήσεις που επέβαλε με την ισχύ του το εργατικό κίνημα από την εποχή ακόμα του Σικάγου. Η απουσία του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, που τόσο βιάστηκαν να χαιρετήσουν πολλοί, άφησε το αρνητικό του στίγμα στην οπισθοδρόμηση αυτή και επέτεινε τις επιθέσεις στις κατακτήσεις των εργαζομένων.
Οι κυβερνήσεις, σε πλήρη αρμονία με το μεγάλο κεφάλαιο, σφίγγουν ολοένα και περισσότερο τη θηλιά στον λαιμό της εργατικής τάξης, μετατρέποντας εκατομμύρια ανθρώπους σε δούλους στον εργασιακό μεσαίωνα που μας επιβάλλουν.
Η όξυνση της πολύπλευρης καπιταλιστικής κρίσης, ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας που συνεχίζει να σκορπά τον θάνατο, δείχνει τα αδιέξοδα αυτού του συστήματος σε όλο τον κόσμο. Η δημόσια υγεία καταρρέει εξαιτίας των πολιτικών της ΕΕ και των κρατών-μελών, αλλά και σε άλλες περιοχές του κόσμου, την ώρα που οι καθυστερήσεις, οι πόλεμοι μεταξύ εταιριών και οι ανεπάρκειες στα εμβόλια, αποτυπώνουν γλαφυρά πως ένα σημαντικό επίτευγμα της επιστήμης μετατρέπεται σε αντικείμενο ανταγωνισμών και κερδοσκοπίας.
Μέσα σε όλα αυτά, η εργατική πρωτομαγιά έρχεται να μας θυμίσει ότι δεν είναι μια απλή μέρα μνήμης και τιμής των εργατικών αγώνων και θυσιών, αλλά εφαλτήριο μάχης.
Το εργατικό κίνημα στην Κύπρο, ιστορικά, μαζικοποιήθηκε ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1940, περίοδος που αναπτύχθηκαν δικοινοτικοί ταξικοί αγώνες, με αποκορύφωμα τις μεγαλειώδεις απεργίες διαρκείας του 1948, όταν Ε/Κ και Τ/Κ εργάτες ενωμένοι και υπό την καθοδήγηση της αριστεράς, έδωσαν τη μάχη ενάντια σε αποικιοκράτες, απεργοσπάστες και κεφαλαιοκράτες, στις μεγαλύτερες και πιο άγριες απεργίες στην σύγχρονη κυπριακή ιστορία.
Η σύγχρονη κυπριακή εργασιακή πραγματικότητα είναι δυστυχώς δύσκολη για την εργατική τάξη και όχι μόνο. Η φτωχοποίηση των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων συνεχίζεται. Η διάλυση του κράτους πρόνοιας θεσμοποιείται και επεκτείνεται. Δεκάδες επαγγέλματα μένουν ακατοχύρωτα. Νέες, τάχα ευέλικτες, μορφές απασχόλησης και προσωπικά συμβόλαια τείνουν να γίνουν πλέον ο κανόνας, αφήνοντας τον εργαζόμενο έρμαιο στις ορέξεις του κεφαλαίου και στις οποίες πρωταγωνιστεί το κράτος ως εργοδότης. Οι άθλιες συνθήκες εργασίας, ειδικά σε ορισμένα επαγγέλματα και κλάδους, προκαλούν πρωτοφανή αύξηση των θανάτων στους χώρους δουλειάς τα τελευταία χρόνια. όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο βέβαια.
Η κυβέρνηση Αναστασιάδη, σε πλήρη συνεννόηση με τους τραπεζίτες και το κεφάλαιο, με πρόσχημα και την πανδημία, όπως πριν την οικονομική κρίση, εφαρμόζει πολιτική σκληρής λιτότητας που βάζει στο στόχαστρο όλα τα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα. Μειώσεις στους μισθούς (ακόμα και τον κατώτατο) και τις συντάξεις, περικοπές, απολύσεις, ιδιωτικοποιήσεις, διάλυση συλλογικών συμβάσεων, κατάργηση της αργίας της Κυριακής, αφαίμαξη του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων, εκποιήσεις σπιτιών, αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης και γενικότερα μια πολιτική υπερεκμετάλλευσης που οδηγεί στη φτωχοποίηση των λαϊκών μαζών και την εξαθλίωση ενός τμήματος της κυπριακής κοινωνίας.
Σήμερα, μόνο ένα δικοινοτικό κίνημα με ταξικό χαρακτήρα και ουσιαστικό πολιτικό περιεχόμενο, μπορεί να πιάσει το νήμα των ιστορικών εργατικών αγώνων και να δώσει προοπτική στον αγώνα ενάντια στην διχοτόμηση και τον εθνικισμό και τους ιμπεριαλιστές που μας κρατούν χωριστά, στον αγώνα για προστασία και επέκταση των εργατικών κεκτημένων και την πραγματική χειραφέτηση της εργατικής τάξης.
Η πρόσφατη εμπειρία εργατικών και κοινωνικών αγώνων στην Κύπρο μας δείχνει ότι μπορούν να είναι ανατρεπτικοί, όταν υπάρχει συντονισμός και αλληλεγγύη, όπως στις απεργίες των εργαζομένων στην εκπαίδευση. Παράλληλα, ο γενικότερος ξεσηκωμός που προκάλεσαν οι κινητοποιήσεις το τελευταίο διάστημα ενάντια στην κυβερνητικό αυταρχισμό και την καταστολή, μπορεί να έχει συνέχεια και προοπτική μέσω της σύνδεσης με τις εργατικές διεκδικήσεις και τη μάχη για την ανασυγκρότηση του ταξικού κινήματος.
Παρακαταθήκη του Σικάγο και του 1948, να αμφισβητήσουμε και να πολεμήσουμε το βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα που μας σκοτώνει τα όνειρα, να παλέψουμε για μια άλλη κοινωνία, όπου ο πλούτος θα ανήκει σε αυτούς που τον παράγουν, για ένα κόσμο χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.
Το λαοφιλέστερο άθλημα στην Κύπρο αλλά και σε όλο τον κόσμο στις μέρες μας αποτελεί μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων. Η πλήρης εμπορευματοποίηση του και η εκμετάλλευση που υπέστη στα χέρια του κεφαλαίου το καθιστούν ένα από τα πιο μεγάλα κεφάλαια/επιχειρήσεις στον κόσμο. Παρόλα αυτά, διάφορα στοιχεία που παρατηρούνται στις διάφορες του εκφάνσεις και σε διαφορετικά πεδία αποδεικνύουν ότι η λαϊκότητα του αθλήματος δεν έχει ακόμα πεθάνει.
Με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο του ποδοσφαίρου και την πρόθεση 12 ποδοσφαιρικών ομάδων να αποσχιστούν και να δημιουργήσουν την #EuropeanSuperLeague επικαιροποιώντας με τον πλέον επίσημο τρόπο τις ανισότητες στο χώρο του ποδοσφαίρου, το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948 διοργανώνει συζήτηση με θέμα την εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου και την λαϊκότητα του που ακόμα είναι ζωντανή.
Συζητάμε με τους Αδάμο Ευσταθίου (Ομόνοια 29Μ), Γιώργο Γρηγορίου ( ΣΥ.ΦΙ Red Rebels Νέα Σαλαμίνας Αμμοχώστου.) και Αντώνη Γκιόκα (Δημοσιογράφο). Συντονίζει ο Ηλίας Κάνια (μέλος ΔΣ Πολιτιστικού Ιδρύματος 1948).
Η συζήτηση θα είναι ζωντανή για το κοινό και θα προβάλλεται από την επίσημη σελίδα μας στο facebook. Το κοινό θα μπορεί κατα την διάρκεια να μοιραστεί σκέψεις και προβληματισμούς αλλά και ερωτήσεις προς τους καλεσμένους.
The last significant wave of uprisings in Iran took place a bit more than a year and a half ago. Like all waves of protest in recent years, it was brutally crushed. But in the country of the mullahs, social protests are the order of the day – despite bans and repression.
by Hamid Mohseni
The year is drawing to a close according to the Iranian calendar. The traditional festivities surrounding Nourouz are currently dominating everyday life in Iran. But it is not only the Corona pandemic that is spoiling the festive mood: this year’s inflation rate of 30-40 percent and the miserable economic situation in the country are weighing on the minds of Iranians nationwide. Representatives of the Islamic Republic wash their hands of the situation – as always – and point the finger at others: in addition to the pandemic, the isolationist policy of the West is to be blamed for this crisis, which in reality only wants to starve the Iranian people with its sanctions. Therefore, they say, it is now all the more important to stand together as a nation.
Iranians know this trick well; since its 40-year existence, the Islamic Republic has been invoking enemies in the West to justify its own disastrous policies. It would be foolish to assume that sanctions have no impact at all on the Iranian economy and the difficult living conditions in the country. But compared to the regime’s homegrown structural problems – massive corruption, cronyism, investments for imperialist proxy wars, brutal neoliberal austerity measures – the actual contribution of sanctions to the disastrous situation is limited, especially when one realizes that the ruling ayatollahs and their military-political-industrial complex of the Revolutionary Guards protect their own privileges and wealth with all their power before giving them up for the good of the population.
The general pauperization of most Iranians increasingly leads to a lack of prospects, fear, existential crises, emigration (if possible) and a steady increase in the suicide rate. But for some years now, it has also found expression in anger and social protests throughout the country.
Protests by pensioners in Iran: “Poverty line: 9 million toman. Our pension: 3.2 million toman.” Source: Iranfocus.com
A nationwide protest movement of pensioners and retirees is particularly noteworthy. For the past six months, thousands of people have been responding to the call of independent pensioners’ unions, gathering on weekends in forty to fifty cities across the country, mostly in front of the Ministry of Labor and its regional offices. They are demanding that their salaries be paid or increased so that they can live above the poverty line in the face of current inflation. In this regard, the protesters have the law on their side: Article 30 of the so-called “Sixth Development Plan Law” provides for an equalization of monthly pensions as the cost of living increases. The government has suspended this increase, citing budget deficits and empty public pots. Apart from lip service, there is no concession, and in some places these demonstrations are even attacked by security forces.
In addition to this regular wave of protests, which is widely observed throughout the country, Iran experiences smaller strikes and workers’ protests on an almost daily basis. Central issues here are workers’ rights and safety. The neoliberal devastation in Iran has led to such precarious conditions that a proper, permanent employment contract with rights guaranteed to workers has become the absolute exception; short-term and daily contracts or verbal agreements are becoming more and more common. Minorities in the multi-ethnic state of Iran are often systematically discriminated against and harassed in the workplace. Independent trade unions and workers’ councils explicitly reject the neoliberal idea of privatizing companies – instead, they are aggressively considering self-organisation, such as at the well-known sugar cane factory “Haft Tappeh” in Ahvaz, which has been on strike more or less continuously for three years. It has thus become a lighthouse for radical, socialist and anti-authoritarian workers’ demands beyond the country’s borders. The biggest debate, however, is undoubtedly about wages. In some sectors, wages have not been paid for almost a year, and when they are paid, they are not in proportion to the rising cost of living. Independent trade unions, as well as left-wing and socialist economists, have long been calling for a minimum wage three times higher than that currently offered by the state.
The oppression of ethnic and religious minorities runs like a red thread through the history of the Islamic Republic. Border regions such as Kurdistan or Sistan-Beluchistan are often systematically neglected regions, where poverty and existential hardship have led to a parallel and vibrant black market economy. In the Kurdish regions of Iran, “Kolbars” transport all goods over the mountains to Iraq for a little money; in Sistan-Beluchistan, “gasoline carriers” sell fuel to neighboring Pakistan because the demand price there is higher. In late February, radical anti-system protests broke out in the region, with clashes with security forces and occupations of government offices. This was triggered by the shooting of at least ten “gasoline carriers” by Iranian security forces under the pretext of fighting smugglers. This systematic and deadly practice of harassment repeatedly leads to protests in the country’s border regions, to which the regime responds exclusively in a repressive manner. Unlike the more bourgeois “Green Movement” in 2009, these regions were central and among the decisive factors in the 2018/2019 social uprising.
_______________
This article was originally published in German on 26th March: https://www.rosalux.de/news/id/44023
THE FREEDOM OF THOUGHT AND CENSORSHIP IN THE TURKISH CYPRIOT PRESS DURING THE BRITISH COLONIAL PERIOD (1878-1960)
By Ahmet Djavit An
Researcher on Turkish Cypriot Political and Cultural History.
Abstract
With the beginning of the British Administration, various weeklies were published in Cyprus with the building of the first Printing Houses. When these newspapers made critics against the policy of the Ottoman Authorities in Istanbul, they were forced to close by the Turkish Cypriot owners in Cyprus. The weekly newspapers “Yeni Zaman”, “Kıbrıs”, the satirical “Kokonoz” and “Akbaba”, “Feryad”, “Mirat-ı Zaman” were closed after their publishers surrendered to the Sultan’s wishes.
The “Doğru Yol” newspaper was under the censorship in May 1920, when it published some columns as blank. The owner of “Söz” weekly, Remzi Okan, was put into prison for two months, because he wrote critical articles about Sait Molla, who was a pro-British Ottoman, sent to Cyprus for exile by the Sultan.
The “Masum Millet” newspaper of the advocate M.Rifat also had problem with the censorship of the British in the first years of 1930’s. The Kemalist newspapers, “Söz” and “Ses”, which were using the words “fatherland” and “our Atatürk” frequently, were put under censorship before the Turkish military school ship “Hamidiye” made a visit to the island.
There were also other cases of censorship, when a book on the “Turks of Cyprus”, published in Turkey by an author of Turkish Cypriot origin, was not allowed to be distributed in Cyprus and a film about the funeral of Kemal Atatürk was not given permission to be screened again at the end of 1930’s.
The last closure of a T/C progressive weekly newspaper “İnkılapçı” was in December 1955, when the Emergency Laws were enforced and all the left-wing newspapers in Cyprus were closed.
Keywords: Cyprus, Ottoman Sultan, Turkish Cypriots, censorship, Kemalism, British colonial administration
Introduction
The rule of Cyprus was transferred from the Ottoman Empire to the British Empire in 1878, but Cyprus remained as an Ottoman territory until the annexation of the island by Britain in 1914. The Muslim-Turkish community, together with the Greek-Christian community, continued to have the Ottoman nationality until then.
This paper shows the oppressive character of the Ottoman Sultan, which resulted with the closure of the critical Turkish newspapers published in Cyprus from 1878 until 1914. After the annexation of the island to Great Britain, the situation did not change. Especially the newspapers that disseminated the modern Kemalist ideas from the new Turkish Republic embarrassed the British colonial administration in Cyprus, since it caused a rivalry between the emerging Greek Cypriot nationalism with the aim of Cyprus’s union with Greece and Turkish Cypriot nationalism, which developed a religious community into a national one in this process.
The title of this paper was given to me years ago by my Greek Cypriot friend Andreas Sophocleus, who asked me to look into the old collections of Turkish Cypriot press. I was already doing a research with my Turkish Cypriot friend, Harid Fedai on the history of Turkish Cypriot newspapers. Mr.Fedai was a Turkologist and he could read those old newspapers with Arabic letters published before 1930 and he had a rich collection of Turkish Cypriot newspapers. I remember both of them with respect, who are not among us today. Since this will be the first study on the subject, I used mainly the newspaper material I read in the old collections of Turkish Cypriot newspapers.
First Turkish Cypriot Newspapers
The publication of the first newspapers in Cyprus started with the coming of first printing machine to the island in 1878. Although we do not have a copy that has survived to the present day, the first Turkish newspaper published on the island by a Turkish Cypriot, was the “Saded” (Topic) newspaper. According to the records, the first issue of this weekly newspaper was published on 11 July 1889 by Mehmet Emin Efendi, who was a retired person from the Property Directorate. The “Saded” was published only 16 issues.[1]
Two years later, on 25 December 1891, we see the first issue of the “Zaman” (Time) newspaper, which was published until 2 September 1900 and we have its whole collection. Therefore, some people prefer to begin the Turkish Cypriot press history with this newspaper. The “Zaman” newspaper was published by the “Osmanlı Kıraathanesi” (Ottoman Reading Room), which was established by a group of Turkish Cypriot notables, who were worried about the future of the island. The merchant Hacı Derviş Efendi was the owner of the newspaper and Muzafferrüddin Galip, who was brought from Istanbul, was the chief author. Journalist Mehmet Remzi (Okan) made the following assessment regarding Zaman’s publications: “When we look at the publication of the daily “Zaman”, we can say that the main purpose of this newspaper was to serve Sultan Hamid and to smother the young ideas that were awakened in favour of legitimacy and freedom at the time!”[2]
After one year of publication, Derviş Efendi had a dispute with the members of the administrative committee of the Ottoman Reading Room. In the second year, Hacı Derviş Efendi continued to publish the newspaper on his own name. Because his publication was in favour of the Sultan, the merchant Hacı Derviş Efendi, the publisher of the daily Zaman, was rewarded with the rank of “mir-i miran” (grand seigneur) on 10 February 1895 and he was started to be called “Derviş Paşa”. A few years later, when the writers of the newspaper started to criticize the Istanbul government and to publish articles that supported the “Young Turk Movement”, the rank of Derviş Paşa was withdrawn by the Sultan. Thereupon, Hacı Derviş Efendi began to intervene in the articles, published in the newspaper and some of the writers, who did not like this, left the newspaper. “Zaman” newspaper continued for a while, until the publication ended on 2 September 1900, with the issue No. 423.
After the Ottoman Reading House separated its way with “Zaman” newspaper, “Yeni Zaman” (New Time) newspaper started to be published on 22 August 1892. As in “Zaman”, the writers of this newspaper were Muzafferüddin Galib and Mehmed Faik Bey. Faik Bey once again criticized Memduh Paşa and one day he left Cyprus for Istanbul and never came back. As the two writers left the island and settled in Istanbul before the end of the year, “Yeni Zaman” newspaper had to stop its publication on 27 February 1893 with its last issue No. 28.
Upon the closure of the “Yeni Zaman”, Kûfizade Mustafa Asaf Bey obtained permission from the colonial government to publish a new newspaper in his name. On 6 March 1893 he began to publish the weekly newspaper, called “Kıbrıs” (Cyprus). In every aspect, this newspaper was considered as the continuation of the “Yeni Zaman” and therefore its first copy had the No. 29. The “Kıbrıs” newspaper, like the “Zaman”, first published in loyalty to the Sultan of the time, but later was influenced by the “Young Turk” movement and began to be popular among the people with its articles. As journalist Mehmet Remzi (Okan) stated below, these publications continued until 1898 and one day the newspaper suddenly closed down:
“Despite all our research, it has not been possible to learn the real reasons for the closure of the “Kıbrıs” newspaper. However, according to the information given to us by a person, who was involved in these drafts at that time, the Cypriot newspaper owner had an agreement with Memduh Paşa, the Minister of Internal Affairs, and closed the newspaper upon the orders and signs he received from him. If we have to believe the claim of the same person, Asaf Bey agreed to close down “Kıbrıs” on the condition of receiving 500 kurush per month and he received this money regularly until the declaration of the constitution (1908).” [3]
Ahmet Tevfik Efendi, who was one of the writers that left “Zaman” newspaper after Derviş Paşa interfered with the writers, started to publish the first Turkish Cypriot humour newspaper named “Kokonoz” (Old Man) on 27 November 1896. However, “Kokonoz” ended its publication with the 22nd issue of 17 September 1897. “Kokonoz” was prevented from entering the Ottoman territory, according to an order dated 10 August 1897 and an additional letter sent to the Ministry of Interior, Customs, Zaptiye and the Ministry of Post and Telegraph.[4]
Immediately after “Kokonoz” stopped its publication, a humour newspaper, called “Akbaba” (Vulture), was published by Ahmet Tevfik Efendi on 1 October 1897, which was accepted as the continuation of “Kokonoz”. After a while, the “Kokonoz” adopted the ideas of the “Young Turk” movement and Ahmet Tevfik Efendi started to attack the Sultan with open and very sharp satire. We learned from an article titled “The Consequence of Wrongfulness” published in this newspaper on 27 May 1898 (No: 17) that the “Akbaba” was banned by the Sultan for a second time, because the newspaper “advocated not to give back Thessaly”. Perhaps the transition from “Kokonoz” to “Akbaba” was in order to bypass this ban.
According to Mehmet Remzi, “That is why the number of readers of “Akbaba” has decreased and poor Tevfik Efendi has fallen into a very affectionate state. As if this problem was not enough, Sultan Hamid sentenced him to death and has prohibited him to go to Turkey with this decision.” [5] After three months, Akbaba had to stop its publication on 19 August 1898 (No.23).
The pro-Young Turk “Feryad” (Scream) was a fortnightly newspaper, published by Hocazade Osman Enveri, only four issues between 11 December 1899 and 31 January 1900. Mehmet Remzi made the following assessment regarding the “Feryad” newspaper: “Although Feryad appeared as a genuine Young Turk newspaper, it stopped after 4 issues and never appeared later. According to the information we received privately, the newspaper “Feryad” was again closed on the sign of the Ottoman Government and the owner was allocated three hundred kurush per month! At that time, while the Greek Cypriots established newspapers one after another, we were setting up printing offices in order to grab a few kurush and closing it at the first opportunity. When one examines these events, one feels like to curse the Sultan and the vizier of that time!” [6]
According to the information provided by Mehmet Remzi, the first four issues of “Mirat-ı Zaman” (Mirror of Time), the first issue of which was published on 3 March 1900, were published by Ahmet Tevfik Efendi, the owner and director of the newspaper, as a stone print. Later, he interrupted his publication and published regularly every week after 27 April 1901. The newspaper “Mirat-ı Zaman” ceased its publication between 25 November 1901 and 16 June 1902. Later, the publication continued at intervals. The writers of “Mirat-ı Zaman” were Ahmet Tevfik Efendi and Rıza Bey from Vize. According to a document, dated 19 June 1901, they were tried in absentia, on 14 July 1901, according to the Ottoman Penal Code. It was alleged that “they dared to make some harmful and treacherous publication” in this newspaper. They were sentenced for “a life-long stay in a walled city” and “to be rendered from the civil law” and “the already-foreclosure of their property has been decided to be managed.” [7] But despite this decision, “Mirat-ı Zaman” continued its publication with intervals and eventually stopped its publication on 18 April 1910 (Issue No.368)
The pro-Young Turk “Mirat-ı Zaman” newspaper, which had mutual discussions with the “Sünuhat” (in Arabic it means “the issues that came to mind”) newspaper, published in 1906, was supporting the “Vatan” (Fatherland) newspaper of Bodamyalızade Mehmet Şevket Bey, a member of the Legislative Assembly, which appeared in 1911 and it was opposing the pro-Evkaf newspaper, Seyf (Sword). According to Harid Fedai, “Because of the influx of the Turkish newspapers, coming to the island after the Second Constitutionalism in Turkey, the circulation of the “Mirat-ı Zaman” fell down. Ahmed Tevfik Efendi would also try his luck again by publishing the humor newspaper “Kokonoz”. [8] Between 2 May 1910 and 28 June 1910, Ahmet Tevfik Efendi re-published the weekly humour newspaper “Kokonoz”, but he stopped publishing after 9 issues. Mehmet Remzi made this evaluation for him: “Regarding the difficulties he was confronted for the sake of his profession and his persistence and strength, we are in the opinion that Ahmet Tevfik Efendi was the most valuable deceased Cypriot journalist.” [9]
Hacı Mehmet Arif Efendi was the owner of the “Sünuhat” newspaper, which had 246 issues, published between 1 October 1906 and 3 November 1912. His son, Professor Ahmet Şükrü Esmer, in an interview with Cemalettin Ünlü, described the Sünuhat’s political attitude as follows: “As for our newspaper, being pro-Sultan at that time, meant being on the side of the Sultan and being from Istanbul. The loyalty to the meant loyalty to Turkey. As a matter of fact, the policy of our newspaper changed after the 1908 Constitutional Monarchy and started to publish articles in favour of the Committee of Union and Progress. That is why our newspaper opposed the British policy of Evkaf, confronted Musa Irfan Bey at the head of Evkaf and started a fight with the newspaper Mir’at-ı Zaman, which supported them. (...) There was freedom in the Cyprus press, I can say. The British were tolerant to the press. In fact, this was their traditional attitude towards the press. I can say that they would never interfere.” [10]
Let us continue with the Printer Mehmet Akif’s account of the events: “(After the closure of the “Kıbrıs” newspaper on 21 December 1914, due to World War I) no Turkish newspaper was published in Cyprus until 1919, because England was at war with Turkey. Already the Turkish community was not used to giving money for a newspaper. The newspapers appeared to the benefit of the community, but in fact, they were simply snatching a cone or holding a personal grudge or hunting the community for someone else’s account.” [11]
According to an article, titled “Apology to our readers” published in “Doğru Yol” (Right Path) newspaper on 14 April 1920 (Issue: 29), it was understood that some of the articles of the newspaper, published at that time, were censored by the British colonial administration and therefore the censored places appeared in white. The referred article wrote the following: “The profession that “Doğru Yol” has followed since its first publication is known to our readers. For this reason, we do not say much about it, we leave the appreciation to commentators. From now on, our newspaper will not be able to subjugate the readers’ view as pleasant as before. Therefore, we ask that they have no bad opinions about us. On the ground that our newspaper has been subjected to censorship by the Directorate of the War Department since this week, the places of the free articles seen in our previous issues will be seen as white. We hope that our readers will appreciate our position under this obligation and will not spare the abundance of affection they have shown for us until so far.”
In 1925, the advocate Ahmet Raşit, editor-in-chief of the newspaper “Doğru Yol”, was opposing to İrfan Bey, the Director of the Department of Evkaf and he also published dissenting articles by Dr.Eyyub Necmeddin in his newspaper.
Kemalist “Söz” newspaper of Mehmet Remzi Okan
According to the information quoted by Oktay Öksüzoğlu from Vedia Okan, Mehmet Remzi Okan’s article, titled “There are treacherous and seditious persons among us, beware” was published in “Söz” (Word) newspaper on 3 April 1926, which caused the imprisonment of Mehmet Remzi Okan for two months. [12] In “Söz” newspaper of 15 June 1926, Mehmet Remzi Okan announced to his readers his two months’ imprisonment, because of a personal attack on Sait Molla, who was a pro-British Turkish statesman, residing in Cyprus.
After the declaration of the Republic of Turkey, “Söz” and “Doğru Yol” newspapers were supporting the right of the Turkish Cypriots to immigrate to Turkey, according to the Lausanne Treaty. On the other hand, the “Birlik” (Unity) newspaper of Hacıbulgurzade Ahmet Hulusi was against the immigration.
I continue with Printer Akif’s account, as he describes these two tendencies:
“On 4 September (1926), Mr. M. Fehmi and his brother A. Retmi went to the prison with some of his friends and took Remzi Okan out. When Remzi Okan saw the article against the immigration in “Söz” newspaper that they gave him in the carriage on the way, he became angry against Fehmi Bey and he could not calm his anger until he came to the printing office. As a reaction to Remzi Okan’s angriness against Fehmi Bey, Fehmi Bey only responded with the following short sentences: “Remzi Efendi, my conscience orders me to warn the Turks of the island by writing against such embarrassment. If you are happy with it, OK. If you’re not, it’s your problem.” Akif continues: “On the other hand, “Birlik” newspaper continued its seriousness. At that time, an article was sent by the Pharmacist M. Münir to the newspaper “Söz” and “Doğru Yol” against the immigration, but neither of the newspapers published this article. Since its author had a copy of the article, the same article was sent to “Birlik” newspaper and it was published there.” [13]
The first issue of “Masum Millet” (Innocent Nation) newspaper was published on 11 April 1931. After its issue, published on 14 March 1932 (No: 43), it did not come out due to censorship for more than 5 months. On 18 August 1932 (No: 44), there was only a publication of a “Supplement to “Masum Millet”. The main newspaper was not published again for three and a half months. The owner and the editor of the newspaper “John Rifat” (nick-name of Cengizzade Mehmet Rifat) explained this interval as follows: “Since the censorship intervened to our articles, which were not related with the government, but with our national affairs, we put our publication on holiday in the first week of April until 3 December 1932, when the new governor arrived.” [14]
“Masum Millet” was re-published on 3 December 1932 as a “Supplement to “Innocent Nation” (Issue: 45). (This time the title of the newspaper was not printed in Arabic letters, but in Latin letters.) “John Rifat”, who learned from the British press the arrival of Sir Reginald Edward Stubbs as the new governor of Cyprus, said “Welcome” to him in this issue and introduced the problems of the community to him in 11 points. “John Rifat” published 13 open letters addressed to the Undersecretariat of the Colony of Cyprus in the issues published between the 10 December 1932 (Issue 46) and 11 March 1933 (Issue 59).
Starting from 8 April 1933 (Issue: 63) onwards, the “Masum Millet” newspaper was published two times in a week. On 23 August 1933 (Issue: 102), “John Rifat” complained about “Söz” newspaper and wrote the following under the title of “Söz’s derived reign of censorship”:
“Mr. “Söz” must know well that the “Masum Millet”, who succeeded in abolishing the Government’s censorship administration with bayonet, will no longer submit to the derived reigns of censorship that have emerged as such.” The last issue of “Masum Millet” newspaper had the date of 29 August 1933 (Issue: 203).
As stated in British secret reports, when World War II began, “Söz” newspaper was described as Turkish nationalist and against the British colonial government. According to a report, dated 29 October 1937, from Governor Palmer to the British Secretary of State, the publication of the “Söz” was suspended for a month in 1937 (between 17 August 1937 and 17 September 1937).[15] In an article published in “Söz”, it was written that “there was a life of imprisonment on the island and the only way to escape from this prison was through Turkey”. Therefore, the newspaper had been placed under constant censorship since June 1938. The British officials stated that no other newspaper, except the “Söz”, was subject to constant censorship on the island. Mr. Remzi had petitioned the authorities to abolish this censorship.
When the Turkish Cypriot newspaper “Ses” (Voice) wanted to publish on its issue of 14 June 1938, an article with the title “Turkish Cypriots Help to the Earthquake (Victims)”, originally published in Cumhuriyet newspaper on 7 June 1938 (in İstanbul), it was censored. In this article, “The greatness of the feelings of brotherhood between the Turkish Cypriots and the homeland Turks” was mentioned and the attitude of the Evkaf administration was criticized.”[16]
It is known from the official records that both “Söz” and “Ses” newspapers, which were being published on the same ideological line, were censored on the occasion of the arrival of Hamidiye School Ship to Cyprus on 20 June 1938. Censorship began before the ship arrived in Cyprus and “Söz” newspaper announced this on 4 June 1938 as follows: “CENSOR: By the order of the Reverend Colonial Undersecretary, our newspaper will be censored from yesterday onwards until the order that will terminate it.”
The censorship was also applied on the “Ses” newspaper of 14 June 1938. However, Hasan İzzet Asım Bey, owner and director of “Ses” newspaper, died on 23 June 1938 and the publication of “Ses” ended. [17] The headline of the “Söz” on 21 June 1938 was “Hamidiye in our Island” and since the news was censored, the underneath of the headline was blank. In a secret report, dated 24 June 1938, sent from the British Colonial Governor Palmer to MacDonald, the following was reported: “The “Söz” and “Ses” newspapers have been making propaganda for Turkish nationalism for a long time, while they attack the Evkaf administration and frequently include concepts such as “Motherland” and “Our Atatürk’. Therefore, these newspapers were censored before Hamidiye arrived.”[18]
The following information was included in a “secret and personal” letter, dated 30 June 1938, sent by the British Colonial Governor Palmer from Nicosia to the British Ambassador in Turkey Percy Lorainne: “The arrival of Hamidiye spurred the feelings of nationalism (among the Turks here). Moreover, the articles of the “Cumhuriyet” (Republic) newspaper (published in Turkey) on 24 May and 7 June issues are also of concern. The “Cumhuriyet” is a publication that can find a considerable readership in Cyprus. Finally, the Cyprus Governing Council had to take a decision, advising me not to forbid this newspaper from entering the island. I wanted to get your opinion on this issue before taking this prohibition and preventing it from entering Cyprus. Probably, the Republic of Turkey does not want its relations with Cyprus to be deteriorated. [19] The “Söz” of 27 August 1938 wrote the following: “The Jubilee of the “Söz” will not be held.” The newspaper also published a letter signed by “Acting Colonial Secretary Stanley”. Censorship continued.
The “Söz” Newspaper of 18 October 1938, published the following news: “According to what is announced in the official newspaper, published on Friday, the importation to the island of the book called “Turks of Cyprus” (Kıbrıs Türkleri), printed and published in Turkey, has been called strictly forbidden. The police administration carried out research in some businesses and establishments, but could not find the book. The author of the book is İsmet Konur, History Teacher of Denizli (city).” The writer was born in Cyprus.
A letter, dated 12 January 1939, sent to the Minister of Colonies by Mehmet Remzi Okan, owner and editor of “Söz” daily, included the following complaint: “The Cyprus administration censors my newspaper without giving any reason, and I am not allowed to publish even the articles on Cyprus published in the Manchester Guardian, Daily Telegraph, Morning Post. I hope you will justify my belief that freedom of the press and thought within the Commonwealth is not an empty concept.” [20]
The following information from Battershill to Acheson was sent from Nicosia with a record of 15 September 1939 (Confidential): “Söz” is the only newspaper in Cyprus today under censorship. You shouldn’t answer Remzi for another two months. It is not appropriate for us to remove censorship for now. Moreover, we believe that the sister-in-law of the new Turkish consul is behind this “Söz” headache. Let’s implement the “wait and see” policy on this issue.”[21]
The Turkish Cypriot press announced in December 1938 that the film, containing scenes from Atatürk’s funeral and life, would be brought to Cyprus and screened at the Papadopoulos cinema in Nicosia. But Governor Palmer forbade the film to be shown. This film about the funeral could only be screened in the mid-1940s. On 3 May 1939, speaking at the British Parliament, Mr. Foot criticized the Colonial Minister: “It is not right to prohibit the screening of the Atatürk film and the wedding film of the Greek Royal family, while films showing fascist movements and events are permitted on the island.” Colonial Minister MacDonald said in his reply that there was a censorship committee of civil and official authorities in Cyprus and that he had no control, and that he did not know why the film was banned.[22]
M. Necati Ozkan started a series of articles, entitled “What are the real reasons for our tendency to head autonomous administration?” in “Söz” newspaper on 5 June 1937. Despite the fact that it was said at the end of the second article “to be continued”, “Söz” newspaper made the following statement in its copy on 12 June 1937: “Open information for Mr M. Necati Özkan: We hereby declare that we will not be able to publish the further parts of the precious articles that you have sent to be issued in the sequence, and we kindly ask you to excuse us. Director of “Söz”: M. R. Okan.”
On 22 July 1937, the Cumhuriyet newspaper (of Istanbul) published a news, written from Cyprus, under the title “An event that causes for the Turkish Cypriots excitement” and the event was announced to the Turkish public opinion as follows: “The “Ses” newspaper is the publication organ of those who attack and accuse with national betrayal the ones who seem to support the autonomous administration. (…) A second and stronger front of them was emerged with the Manifests, published by a personality called, the advocate Cengizzade M. Rifat, who studied law (!) in Turkey, knows very well Greek and English.”
The “Söz” newspaper referred in its issue of 4 August 1937 to the above news in its headline “The Cyprus correspondent of Cumhuriyet gives false news to its readers” and wrote this: “We stopped the articles of Necati Özkan, because what we think is sufficient for now. When the time and the day comes, we will never hesitate to publish the further parts of the article. Let us also add that there were no complaints by any of our readers for publishing Necati Özkan’s articles, on the contrary, there were many who wanted us to continue publishing those articles.” [23]
M. Necati Özkan wrote a letter on 19 February 1939 to the Secretary-General of the Republican People’s Party in Turkey and complained that Mr. Remzi’s family was under the influence of the British and therefore his articles were no longer published. He would like to ask for help in setting up a newspaper himself.
Advocate C.M.Rifat, one of the prominent figures of the Turkish Cypriot press, explained why he opposed giving autonomy to the administration of the island, with a series of manifests (Declarations), he issued in 1937. As Mr Rifat did not like the publication policies of the Turkish Cypriot newspapers “Söz” and “Ses”, he wrote in the “Kıbrıs” newspaper on 21 November 1949 the following about these hand-outs: “We had to publish these four manifests, since there were no other Turkish publication organ.” [24]
When Mehmet Remzi, the owner of “Söz” newspaper, went to Istanbul on 16 November 1941 for his illness, he died there on 22 January 1942. Vedia and Bedia, two of Mehmet Remzi’s daughters were not old enough to have a licence for a newspaper, therefore the publication of “Söz” had to stop on 10 February 1942. But a month later, this time, they put Dr. Fazıl Küçük as the licence owner and started to publish a new newspaper called “Halkın Sesi” (The Voice of the People) on 14 March 1942. According to Vedia Okan, 9 months later, because of an article by the columnist “Yavuz”, criticizing the government’s decision to move the schools to Lapta, the “Halkın Sesi” was sentenced to 3 months of closure and was forced to suspend its publication from 21 January 1943 until 21 April 1943. On the day, when the newspaper re-appeared, the “Halkın Sesi”, in an article titled “Getting Started Again” and signed by Dr. M. Fadıl Küçük, explained that “the newspaper had been closed for 3 months by the order of the Undersecretary. After that, the newspaper started to be published three times in a week, on Sunday-Wednesday-Friday. Dr. Küçük argued that this punishment was imposed by the British, who would allow the “Söz” to be published once again. Vedia Okan, one of Remzi Bey’s daughters, who had a disagreement with Dr. Küçük, got the licence of “Söz” newspaper, after she completed 25 years of age and started to publish “Söz” together with his sister Bedia on 5 March 1943, but this time on a daily basis.
Last years of British Adminstration
M. Necati Özkan, who was one of the Turkish Cypriot members of the Legislative Council, which was abolished in 1931, began to publish a daily newspaper called “İstiklâl” (Independence) on 28 October 1949. The newspaper informed its readers on 5 February 1950 as follows: “There was an ugly assault on our editor-in-chief by Enver Mustafa, the brother of Mehmet Ali Pamir, the Vice-President of the Turkish Cypriot Cultural Association in Ankara, This incident aroused sadness and hatred among our people. Necati Özkan’s glasses were broken in the first move and his right eye was seriously and dangerously injured.”
On 4 June 1950, Necati Özkan founded the “Turkish Cypriot Union Independence Party” and continued his political struggle for leadership against the political views of Dr. Küçük and his newspaper “Halkın Sesi” until the beginning of 1954. However, Necati Özkan had to close his newspaper with the its last copy of 13 January 1954 and withdrew from politics after his cigarette factory was burned “by unknown people” on the night of 6 December 1953.
The first issue of the newspaper “İnkılapçı” (Revolutionary) was published on 13 September 1955. It was owned by the Revolutionary Press Company Ltd. and its director was Fazıl Önder. In the first issue of the weekly “İnkılâpçı”, the purpose of the newspaper was described as follows: “The name of our newspaper is “Revolutionary”. We are revolutionaries. Our inspiration comes from the people of Turkey, who revolted against the internal enemies and external attackers in 1918-1922 and from Atatürks, who guided and led this movement.”
The newspaper began to be published on Mondays starting from its 11th issue of 21 November 1955 and wrote: ‘Now our goal is to come out twice a week very soon. We trust our people’. However, after the 14th issue, the Revolutionary had to stop publishing. In its final copy of 12 December 1955 (No: 14) there were the following news: “On the occasion of the 7th Anniversary of the Declaration of Human Rights, we invite the administrators of the Court to respect the human rights (Revolutionary)”. An article had the title “On the occasion of Cox’s visit to our island” by Fazıl Önder and another article, titled “Threat” wrote as follows: “We observe that random letters of threat have been sent here and there recently. Two weeks ago, we received a letter from Mr. Sevim, a prominent sportsman, from Limassol. A letter of the same setting came to our office the other day. Contents: ‘Stop the “Revolutionary” newspaper’, ‘you will be killed’, ‘your head will be crushed’ etc. “
The “İnkılapçı” was among the newspapers that the British colonial administration banned in December 1955 when a state of emergency was declared on the island. The “Hürsöz” (Free Word) newspaper provided the following information in its issue of 16 December 1955: “The weekly Turkish newspaper ‘İnkılâpçı’ was officially declared illegal. Other newspapers, banned for one year, were the Greek newspapers “Neos Demokratis” and “Aneksartitos” in Greek”. On 8 January 1956, Hürsöz reported as follows: “The Greek Cypriot communist newspaper “Embros” was closed yesterday. Its rooms in the Zavalli Printing House were sealed.”
Fazıl Önder, the 32-year-old owner and editor-in-chief of the Turkish “İnkılapçı” newspaper suffered a brutal murder on 24 May 1958. In this first wave of terrorism, initiated by the Turkish Resistance Organization (TMT), an underground organization affiliated with the Turkish Cypriot leadership, other Turkish Cypriots known as left-leaning were either killed or injured. From now on, TMT intimidated both the Turkish Cypriot press and those, who thought differently from the leadership. Freedom of thought in the Turkish Cypriot community was suppressed for a long time after the British colonial rule ended in 1960.
Conclusion
The above narrative of events shows that the critical Turkish Cypriot newspapers were not tolerated either by the Ottoman Sultan or by the British colonial administration. The newspaper owners were bribed to stop their publications. The newspapers used blank columns in order to show the censored news or articles. There were cases that newspaper owners were put into prison or killed.
(This paper was read at International Conference on Colonial Cyprus (1878-1960) in memory of Aristides Coudounaris, held on 7-8 February 2020 at the University of Nicosia, organized by The Cyprus Society of Historical Studies in collaboration with the Department of History and Archaeology, University of Cyprus; the School of Law, University of Nicosia; and the Department of History, Political and International Studies, Neapolis University of Pafos.)
Bibliography (in Turkish):
1. An, Ahmet, The Political History of the Turkish Cypriots (1930-1960): The Forgotten Political History of the Turkish Cypriots and the Struggles for the Leadership in the Mirror of the Press, Nicosia 2006
2. An, Ahmet, The History of the Turkish Cypriot Press, Volume: 2, The List of Newspapers and Journals published by Turkish Cypriots (1878-2013, Nicosia 2013
3. Fedai, Harid and Ahmet An, The History of Turkish Cypriot Press with Excerpts (1891-1963), Volume: 1, Nicosia 2012
4. Gazioğlu, .Ahmet C., The Turks in the Circle of Enosis, Nicosia 1996
5. Gürel, Şükrü S., The History of Cyprus (1878-1960) Colonialism, Nationalism and International Politics, Volume: 1, Ankara 1984
6. Öksüzoğlu, Oktay, Portraits from the Turkish Cypriot Press: 1, Mehmet Remzi Okan, Nicosia 1990
7. Ünlü, Cemaleddin, The Press Event in Cyprus (1878-1981), Ankara 1981
[1] Harid Fedai and Ahmet An, The History of Turkish Cypriot Press with Excerpts (1891-1963) Vol:1, Nicosia 2012, p.7
[2] The History of Newspaper in Cyprus, Söz newspaper, 10 August 1933
[3] Söz, 10 August 1933
[4] Asst. Prof. Dr. Mehmet Demiryürek, Turkish Cypriot Press and the Government of Turkey (Ottoman Period) (1878-1910), Ankara University, Journal of the Institute of Turkish Revolutionary History, May-November 2000, Issue 25-26, pp.128- 129
[5] Söz, 17 August 1933
[6] ibid
[7] M. Demiryürek, ibid, p.130
[8] H. Fedai and A. An, The History of Turkish Cypriot Press with Excerpts (1891-1963), Vol.1, Nicosia 2012, p.26
[9] Söz, 17 August 1933
[10] The Press Event in Cyprus (1878-1981), Ankara 1981, pp.39-40
[11] The History of Turkish Press and Journalism in Cyprus, Kıbrıs newspaper, 18 April 1949
[12] Portraits from the Turkish Cypriot Press: 1, Mehmet Remzi Okan, Nicosia 1990, p.9
[13] ibid
[14] From the writings of “Söz”, which were rude and mischievous and were similar with a Thief’s Lantern, Masum Millet, 25 October 1933, Issue:120
[15] Şükrü S. Gürel, History of Cyprus (1878-1960) Colonialism, Nationalism and International Politics, Vol:1, Ankara 1984, p.182
[16] Cited by Şükrü S. Gürel, ibid, p.189
[17] Since the last copy of the “Ses”s collection in the National Archive in Kyrenia is dated 21 January 1938, the last issue of “Ses” newspaper should be dated 14 or 21 June 1938
[18] Cited by Şükrü S. Gürel, ibid, p.190
[19] ibid
[20] CO 67/300/4, Governor’s Dispatch, 3 February 1939 (secret) Enclosure No.1, cited by Şükrü S.Gürel, ibid, p.182
[21] ibid
[22] A.C.Gazioglu, The Turks in the Circle of Enosis, Nicosia 1996, pp.312-313
[23] Cited by Ahmet An, Political History of Turkish Cypriots (1930-1960), Nicosia 2006, pp.91-95
[24] ibid, p.90
21 Απριλίου 1967. 54 χρόνια από τη μέρα που η Ελλάδα και η δημοκρατία μπήκαν στον γύψο. Για το “καλό τους”…
54 χρόνια από τη μέρα που ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την κυπριακή τραγωδία. Αφού ο κυπριακός λαός δεν συνεμορφώθην με τις δυτικές, ιμπεριαλιστικές επιταγές. Που φυσικά είχαν εκδοθεί για το “καλό μας”…
21 Απριλίου 1967. Η μέρα που το μετεμφυλιακό καθεστώς της ελληνικής δεξιάς αφαιρεί και το τελευταίο φύλο δημοκρατικής συκής. Αν είχε ποτέ βέβαια. Με την ανοχή και την στήριξη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ εγκαθιδρύεται ένα καθεστώς διώξεων και ανελευθερίας. Όπως σε τόσα άλλα μέρη του πλανήτη.
Η απριλιανή δικτατορία δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Εκκολάφθηκε πάνω στις αντιθέσεις του μετεμφυλιακού κράτους και με άξονα τις συγκρούσεις για το ρόλο του παλατιού και του στρατού. Βέβαια όλες οι συνιστώσες του μετεμφυλιακού κράτους συμφωνούσαν σε ένα. Στη χρήση όλων των ιδεολογικών, πολιτικών και κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους αυτού ενάντια στην δημοκρατία και την αριστερά. Ειδικά τους κομμουνιστές.
Η οικονομική πολιτική της χούντας, όπως έχει αποδείξει πλέον η ιστορική έρευνα, βοήθησε και στήριξε το μεγάλο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο εις βάρος των λαϊκών στρωμάτων και μάλιστα πολλές φορές προς όφελος των ίδιων των πρωτεργατών της.
54 Απρίληδες την πλάτη μας βαραίνουν και στοιχειώνουν τα όνειρα μας.
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948 τιμά τη μνήμη των θυμάτων της χούντας, όλων όσων έδωσαν τη ζωή τους, δολοφονήθηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, υπέστησαν βασανιστήρια, συνεισφέροντας με τον δικό τους τρόπο στην ανάπτυξη της αντιδικτατορικής πάλης.
Συμπληρώνονται σήμερα 56 ακριβώς χρόνια από την 11η Απριλίου 1965 όταν τα φασιστικά βόλια της TMT δολοφόνησαν τους κομμουνιστές Ντερβίς Αλί Καβάζογλου και Κώστα Μισιαούλη, συνδικαλιστικά στελέχη της ΠΕΟ και μέλη του ΑΚΕΛ. Η δολοφονία τους έγινε σε ενέδρα που στήθηκε από σοβινιστές της τουρκοκυπριακής κοινότητας κατά τη μετάβαση τους από τη Λευκωσία στη Λάρνακα για να συναντήσουν Τουρκοκύπριους συντρόφους.
Ο Καβάζογλου είχε τεθεί στο στόχαστρο της τουρκοκυπριακής δεξιάς/ακροδεξιάς και του τουρκικού βαθέως κράτους διότι με την ποικιλόμορφη ταξική του δράση αγωνιζόταν ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς, διχοτομικούς σχεδιασμούς που προωθούσαν κύκλοι εντός και εκτός της Κύπρου, ενώ παράλληλα διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στην πολιτική οργάνωση των προοδευτικών-δημοκρατικών Τουρκοκυπρίων. Συνεπής στην κομμουνιστική ιδεολογία του εναντιωνόταν και κατάγγελε τις προσπάθειες της ΤΜΤ εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητα για την προώθηση του εθνοτικού και γεωγραφικού διαχωρισμού των δύο κοινοτήτων, καθώς και τις προβοκατόρικες ενέργειες των εκατέρωθεν εθνικιστών για διακοπή κάθε επαφής μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.
Μετά το ξέσπασμα των διακοινοτικών ταραχών και λίγο πριν την δολοφονία του, εντόπιζε ως κύρια αιτία του κυπριακού προβλήματος, τους σχεδιασμούς των αμερικανατοϊκών κύκλων που στόχευαν την κυπριακή ανεξαρτησία δηλώνοντας:
«Oι ιμπεριαλιστές τα κατάφεραν να οδηγήσουν τους νέους της Κύπρου -Έλληνες και Τούρκους- να πολεμούν ο ένας τον άλλο με όπλα και να σκοτώνονται. Αυτοί οι νέοι που ως τα χτες ακόμα δούλευαν μαζί στα ίδια μεταλλεία, αυτοί που πότιζαν με τον ιδρώτα τους την ίδια γη για να τους δώσει ψωμί για τα παιδιά τους».
Οι Καβάζογλου-Μισιαούλης αποτελούν άσβηστο φάρο για τους αγώνες της εργατικής τάξης της Κύπρου. Σφράγισαν με τη θυσία και πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της ελληνοτουρκικής φιλίας και αποτελούν την πυξίδα που δείχνει την ανάγκη συγκρότησης κοινού, ενιαίου, ταξικού μετώπου στις δύο κοινότητες και πάλης για την επανένωση τη πατρίδας μας. Για τη μάχη ενάντια στον εθνικισμό-σοβινισμό, τις ξένες επεμβάσεις και τον ιμπεριαλισμό, και με στόχο να καταστεί το νησί μας κοινή, πραγματικά ανεξάρτητη πατρίδα όλων των παιδιών της απαλλαγμένη από το δηλητήριο του φασισμού και τους ξένους κηδεμόνες.
Σαν χτες συμπληρώθηκαν επίσης 33 χρόνια από το θάνατο του Εζεκία Παπαιώαννου, γνήσιου τέκνου της εργατικής τάξης και ιστορικού ηγέτη του ΑΚΕΛ, αφού υπηρέτησε το κίνημα από τη θέση του Γενικού Γραμματέα του κόμματος για τέσσερις σχεδόν δεκαετίες. Με την αταλάντευτη αγωνιστική του πορεία συνέβαλε στην ανάπτυξη προλεταριακής ταξικής συνείδησης, τις κοινωνικές κατακτήσεις των εργαζομένων, και την απόκρουση των σχεδίων των ξένων ιμπεριαλιστών και των ντόπιων οργάνων τους που επιβουλεύονταν την κυριαρχία και ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τιμούμε τους Καβάζογλου, Μισιαούλη και Παπαιωάννου ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Κύπρου και του λαϊκού κινήματος που ρίχθηκαν στο καμίνι της ταξικής πάλης για τη ζωή, το ψωμί του λαού και την ανεξαρτησία του τόπου μας.
Συμπληρώνονται σήμερα 66 χρόνια από την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ. Ενός αγώνα που διεξάχθηκε στα πλαίσια της αντιαποικιακής πάλης του λαού μας, για αυτοδιάθεση και ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά παράλληλα διαμορφώθηκε από τις δυναμικές της εποχής εντός της Κύπρου και περιφερειακά, τον διεθνή αγώνα της αποαποικιοποίησης και τους συσχετισμούς δυνάμεων μεταξύ του σοσιαλιστικού και του καπιταλιστικού μπλοκ.
Βέβαια, καθώς η ιστορία είναι μια δυναμική διαδικασία, πέρασαν αρκετές δεκαετίες πολιτικών ζυμώσεων πριν αποφασίσει η εθνικιστική παράταξη και η εθναρχία να ξεφύγουν, μερικώς τουλάχιστον, από το σχήμα της ελληνοβρετανικής φιλίας ως το κυρίαρχο πλαίσιο επίλυσης του κυπριακού και να υιοθετήσουν τον ένοπλο αγώνα ως μορφή πάλης προς επίτευξη του στόχου της ένωσης, εμπιστευόμενοι στον Γρίβα την ηγεσία του ένοπλου αγώνα. Η ανάληψη ένοπλης δράσης υπό την ηγεσία της δεξιάς, αποτέλεσε βέβαια και μια κίνηση ηγεμονικής τακτικής για να ανακοπεί και η δυναμική παρέμβαση της αριστεράς στο αντιαποικιακό-εθνικό ζήτημα.
Ο ένοπλος αγώνας βασίστηκε στο παλλαϊκό αίτημα των ελληνοκυπρίων για ένωση με την Ελλάδα, με την υποστήριξη πλέον και της αριστεράς, και το οποίο εκφράστηκε και το 1950 με τη διεξαγωγή από την εκκλησία της συλλογής υπογραφών υπέρ της ένωσης, που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως το ενωτικό δημοψήφισμα (αν και ξεκίνησε με πρωτοβουλία της αριστεράς). Πολλοί αγνοί πατριώτες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΕΟΚΑ για να αγωνιστούν για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του κυπριακού λαού και ένωση με την Ελλάδα γράφοντας σελίδες ηρωισμού.
Είναι, όμως, γνωστό πως ο αρχηγός της ΕΟΚΑ δεν ήταν ένας άνθρωπος που ήθελε ή μπορούσε να ηγηθεί συναινετικά του ένοπλου αγώνα. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που ηγήθηκε της αντικομμουνιστικής, φιλοβασιλικής οργάνωσης ‘Χ’ στην Ελλάδα, η οποία συνεργαζόταν με τις κατοχικές ναζιστικές δυνάμεις και έπειτα έδρασε τρομοκρατικά κατά των ηρώων αγωνιστών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Έτσι, με την ανάληψη της ηγεσίας της οργάνωσης ο Γρίβας έκανε ξεκάθαρο πως αντιμετώπιζε τους κομμουνιστές ως ένα κίνδυνο τον οποίο θα έπρεπε να εξουδετερώσει μη αποδεχόμενος τη συμμετοχή τους στον αγώνα. Το 1958 αποτέλεσε το έτος κορύφωσης της αντικομμουνιστικής δράσης της ΕΟΚΑ, καθώς σημαδεύτηκε με τις πολιτικές δολοφονίες στελεχών του ΑΚΕΛ και της ΠΕΟ. Οι δολοφονίες αυτές συνδέονταν, όπως ο ίδιος ο Γρίβας κατέγραψε στο ημερολόγιο του, με τον αγώνα της επόμενης μέρας, μετά την αποαποικιοποίηση, αφού ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ είχε φτάσει σε αδιέξοδο και συζητούνταν ήδη πολιτικές λύσεις. Παράλληλα, τον ίδιο χρόνο ιδρύθηκε και η ΤΜΤ, τουρκοκυπριακή εθνικιστική παραστρατιωτική οργάνωση, η οποία σε συνδυασμό με την δράση στελεχών της ΕΟΚΑ προεξάρχοντος του αρχηγού της, συνέδραμε στην αποξένωση των δύο κοινοτήτων του νησιού.
Μετά από 4 χρόνια ένοπλης δράσης της ΕΟΚΑ και την θυσία πολλών αγνών αγωνιστών, αποφασίστηκε μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, πλέον όλες χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, η δημιουργία ανεξάρτητου, δικοινοτικού κράτους στη Κύπρο με την παραχώρηση δύο κυρίαρχων στρατιωτικών βάσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο, κάτι με το οποίο συμφώνησε η πλειοψηφία των εκπροσώπων της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας (η αριστερά και λίγοι μεμονωμένοι πολιτευτές της δεξιάς διαφώνησαν). Ήταν ουσιαστικά μια κολοβωμένη ανεξαρτησία, όπως αποδόθηκε από πολλούς ιστορικούς και αναλυτές, αλλά και όπως εγγράφηκε στη λαϊκή μνήμη, χωρίς επικύρωση από τον λαό και πρόκριμα των δεινών που ακολούθησαν.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν ένας σταθμός στην ιστορία του νησιού μας, ο οποίος, όμως, απέτυχε ως προς τη πραγμάτωση του κύριου στόχου που ήταν η ένωση με την Ελλάδα. Η αποδοχή ή μη, της αποτυχίας επίτευξης της ένωσης συνιστά και το πολιτικό δίπολο που χαρακτήριζε και την στάση των ελληνοκυπρίων μέχρι και το προδοτικό πραξικόπημα του 1974.
Η πρόσληψη της ΕΟΚΑ από την κυρίαρχη ιστοριογραφία αποτελεί συνήθως αγιογράφημα. Αντικρίζεται πάντα αποσπασμένη από τον συνολικό αγώνα του κυπριακού λαού για αποαποικιοποίηση διότι με αυτό τον τρόπο «κρύβεται» η συνεισφορά άλλων πολιτικών και ιδεολογικών δυνάμεων και ειδικότερα της αριστεράς. Η ΕΟΚΑ εργαλειοποιήθηκε από τους κυρίαρχους κύκλους της δεξιάς άρχουσας τάξης ως το αφήγημα πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε ο μετααποικιακός κρατικός μηχανισμός.
Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να αφήσουμε τα πιο πάνω να υποβαθμίσουν τον αγώνα εκατοντάδων αγνών ιδεολόγων, όπως ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Κυριάκος Μάτσης, που πάλεψαν για ελευθερία και αποτίναξη του αποικιακού ζυγού, χωρίς να νοιάζονται αν τη γη της Κύπρου «τη ζουν Τούρκοι για Έλληνες» καθώς το πιο σημαντικό είναι «να την ζουν αυτοί που την ποτίζουν με τον ιδρώτα τους και να περπατούν ελεύθεροι πάνω της, διαφεντευτές της, κυρίαρχοί της».
Η ελληνική επανάσταση, όπως και κάθε μεγάλο ιστορικό γεγονός, «φιλτράρεται» μέσα από συγκεκριμένους ιδεολογικούς, θεωρητικούς και πολιτικούς φακούς. Μπορεί τα γεγονότα να είναι αντικειμενικά, οι προσλήψεις και οι ερμηνείες τους όμως δεν είναι. «Ουδέτερες» και «αντικειμενικές» ιστοριογραφίες δεν υπάρχουν. Υπάρχει τρόπος θέασης ανάλογα με τη θέση του καθενός στον κοινωνικό σχηματισμό. Σε μια διαφορετικού χαρακτήρα συζήτηση για την ελληνική επανάσταση και αφορμούμενοι από τα 200 χρόνια της που συμπληρώνονται φέτος, το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948 διοργανώνει την ερχόμενη Δευτέρα 29 Μαρτίου μια συζήτηση όπου θέτει στο επίκεντρο την επανάσταση του 1821 μέσα από τον φακό της ελληνικής αριστεράς. Πως δηλαδή η ελληνική αριστερά «διάβασε» σε διαφορετικές χρονικές περιόδους την ελληνική επανάσταση. Η εκδήλωση θα προβληθεί διαδικτυακά στη σελίδα μας στο facebook και στο κανάλι μας στο youtube.
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948 διοργανώνει μουσικό αφιέρωμα, απόψε στις 9 το βράδυ, προς τιμή της γυναίκας. Τιτλοφορείται «Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία» από το ποίημα του Καββαδία, που συμβολίζει την οικουμενικότητα της γυναικείας παρουσίας.
Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα υπάρχει η δυνατότητα εθελοντικής εισφοράς στον οργανισμό «Δώσε του Κόσμου Γέλιο», που δημιούργησε η οικογένεια της αδικοχαμένης μας αδερφής Σκεύης Οδυσσέως εις μνήμη της.
Αριθμός Λογαριασμού: 357029789350
IBAN: CY63002001950000357029789350
SWIFT/BIC: BCYPCY2N
Όνομα Τράπεζας: Bank Of Cyprus
Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως μέρα της γυναίκας σε ανάμνηση της μαζικής απεργίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, για τη μείωση του ωραρίου εργασίας. Μέρα ανεξίτηλα σημαδεμένη δηλαδή με κοινωνικό, ταξικό περιεχόμενο. Ήταν μία από τις πρώτες κινήσεις διεκδίκησης δικαιωμάτων από γυναίκες. Συνυφάνθηκε και με πολιτικά ζητήματα όπως ο αγώνας για εξασφάλιση του δικαιώματος της ψήφου, αφού ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα παραμένουν αξεδιάλυτα δεμένα μεταξύ τους. Μέρα συνδεδεμένη με αιτήματα που έστω και αν υιοθετήθηκαν και από φιλελεύθερες ακτιβίστριες δέθηκαν μεταξύ τους σε ένα, ενιαίο σύνολο από το σοσιαλιστικό-κομμουνιστικό κίνημα.
Το γυναικείο ζήτημα ως ιστορικό κοινωνικό φαινόμενο είναι ένα σύμπλεγμα οικονομικών, πολιτικών, πολιτιστικών ανισοτιμιών και διακρίσεων που εκδηλώνονται σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων και των σχέσεων των δυο φύλων και πηγάζει από τις ταξικές σχέσεις εκμετάλλευσης. Μπήκε στην πραγματική του διάσταση, από τους ιδρυτές του επιστημονικού σοσιαλισμού – κομμουνισμού, Μαρξ και Ένγκελς, που ανέδειξαν την ταξική φύση του ζητήματος, την αντανάκλασή του στο εποικοδόμημα, νομικό, πολιτικό, ιδεολογικό, πολιτιστικό, κάθε εκμεταλλευτικού κοινωνικοοικονομικού σχηματισμού και τις προϋποθέσεις για τη λύση του.
Οι Μαρξ και Ένγκελς, και στη συνέχεια ο Λένιν, απέδειξαν ότι η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση, η πραγματική ισοτιμία της με τον άντρα μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Μέχρι το 1975 τη μέρα της γυναίκας τιμούσαν μόνο οι σοσιαλιστικές χώρες και σχεδόν αποκλειστικά τα σοσιαλιστικά κινήματα. Το 1977 τα Ηνωμένα Έθνη κάλεσαν τα κράτη μέλη να ανακηρύξουν την 8η Μαρτίου ως Διεθνή Ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών και την παγκόσμια ειρήνη. Τα θέματα που απασχολούν τις γυναίκες σήμερα διαφέρουν μερικές φορές στην έκφραση και την προτεραιότητα τους από χώρα σε χώρα και από κουλτούρα σε κουλτούρα, αλλά στην ουσία τους παραμένουν κοινά.
Η σημερινή μέρα λοιπόν, είναι αφιερωμένη στη γυναίκα. Στη γυναίκα της εργατιάς. Στη γυναίκα πρόσφυγα. Στη γυναίκα σύζυγο. Στη γυναίκα μάνα. Στη γυναίκα μονογονιό. Στην εργαζόμενη γυναίκα. Στη γυναίκα που εξισορροπεί καριέρα και οικογένεια. Στην γυναίκα που δουλεύει για περισσότερα από όσα αμείβεται. Στη γυναίκα που κρίνεται από τα ρούχα της. Στην γυναίκα που κρίνεται από το βάρος και την εμφάνιση της. Στην γυναίκα που της στερείται ο έλεγχος του σώματος της. Στη γυναίκα θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Στη γυναίκα θύμα άσκησης σωματικής βίας.
Η σημερινή μέρα δεν είναι γιορτή. Είναι μέρα μνήμης και τιμής των αγώνων ενάντια στις έμφυλες διακρίσεις. Είναι μέρα αξιολόγησης της θέσης των γυναικών στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή. Είναι μέρα προβληματισμού για το γεγονός ότι το ζήτημα ισότητας των φύλων είναι ακόμη θέμα προς συζήτηση στον 21ο αιώνα. Είναι μέρα προβληματισμού που εν έτει 2021, μισό δισεκατομμύριο γυναίκες ζουν σε χώρες όπου η ενδοοικογενειακή βία δεν τιμωρείται από τον νόμο. Είναι μέρα προβληματισμού που εν έτει 2021 περισσότερες από 200 εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων. Μέρα προβληματισμού που 33,000 κορίτσια γίνονται παιδιά-νύφες κάθε μέρα. Μέρα προβληματισμού που σε περισσότερες από τις μισές χώρες στον κόσμο δεν υπάρχουν νόμοι που να εξασφαλίζουν την ίση αμοιβή των δυο φύλων για την ίδια εργασία. Μέρα προβληματισμού που 1 στις 3 γυναίκες έχει βιώσει φυσική ή σεξουαλική βία σε κάποια στιγμή στη ζωή της.
Μπορεί η γυναίκα στον «πολιτισμένο», δυτικό κόσμο, μέρος του οποίου καυχιέται ότι είναι και η Κύπρος, να βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα από την γυναίκα στην Αφρική ή την γυναίκα στις Αραβικές χώρες. Παρόλα αυτά, η γυναίκα στην Κύπρο εν έτει 2021 μπορεί να πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας της, ή από τον γιατρό της, ή από άτομο του φιλικού ή οικογενειακού της περιβάλλοντος, όπως αποδεικνύεται από τις πολλές και συνεχόμενες καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Το θλιβερό είναι ότι παρά το γεγονός ότι έχουν πρόσφατα ψηφιστεί νομοθεσίες που προστατεύουν την γυναίκα από την σεξουαλική παρενόχληση, ο στιγματισμός βαραίνει το θύμα αντί τον δράστη. Η θέση της γυναίκας στο σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο παραμένει ανισότιμη, παρά τη θεσμική και νομοθετική εξίσωση, που δεν έχει αναιρέσει όμως ολοκληρωτικά τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τις γενικότερες διακρίσεις σε βάρος των γυναικών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Σε ολόκληρο τον κόσμο ξεδιπλώνεται όλη η γκάμα της γυναικείας ανισοτιμίας και καπιταλιστικής βαρβαρότητας σε βάρος τους, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού και τη θέση του κάθε κράτους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Για τη σημερινή κατάσταση των γυναικών και των παιδιών στην Αφρική και σε άλλες χώρες του κόσμου, όπου κυριαρχεί αληθινή βαρβαρότητα σε βάρος τους που παραπέμπει σε προηγούμενους αιώνες, τα αίτια είναι εγγενή στο καπιταλιστικό σύστημα.
Η γυναίκα στην Κύπρο του 2021 πέφτει θύμα κακοποίησης από τον σύζυγο ή σύντροφό της. Ενδεικτικά, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο του 2020 φιλοξενήθηκαν στο Σπίτι της Γυναίκας συνολικά 263 άτομα – 121 γυναίκες και 142 παιδιά. Τοξικές, δήθεν αρρενωπές συμπεριφορές, βασισμένες στους κοινωνικούς και πολιτισμικούς εξαναγκασμούς κοινωνικών δομών, θεωρούν ότι το γυναικείο σώμα και η γυναίκα εξαρτώνται από, ή ακόμα χειρότερα ανήκουν, στον άντρα. Παράλληλα, το κράτος αποδεικνύεται ανίκανο να προστατέψει τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, ενώ οι εμπλεκόμενοι φορείς υποστήριξης πέρα από ανεπάρκεια συχνά επιδεικνύουν και αδιαφορία. Δε θέλουν και δεν μπορούν να χτυπήσουν την ανισότητα στη ρίζα αφού αποτελούν μηχανισμούς του ίδιου συστήματος που παράγει και αναπαράγει την αδικία και την ανισοτιμία.
Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει την πραγματική ισοτιμία, γιατί ακριβώς αυτή έρχεται σε αντίθεση με τον εκμεταλλευτικό του χαρακτήρα.
Η σύγχρονη Κύπρια γυναίκα αμείβεται λιγότερο από τον άνδρα συνάδελφο της, έχει λιγότερες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης και σε πολλές περιπτώσεις η μητρότητα αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική της πορεία και πρόοδο. Η γυναίκα στην Κύπρο του 2021 παλεύει να συμφιλιώσει την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή, εφόσον η φροντίδα της οικογένειας προβάλλεται ως η βασική και πολλές φορές η αποκλειστική της ευθύνη. Παράλληλα, η απορρύθμιση της εργασίας, η απελευθέρωση των ωραρίων εργασίας, η μείωση των μισθών και η συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, που επιβάλλει το πλαίσιο εξέλιξης του καπιταλισμού, πλήττουν πρώτιστα και σε μεγαλύτερο βαθμό τη γυναίκα. Έτσι, οι νεαρές γυναίκες τίθενται αντιμέτωπες με ποικίλα ερωτήματα: ποιος θα αναλάβει τη φύλαξη των βρεφών όταν αυτές πρέπει να επιστρέψουν στη δουλειά; Ποιο το κόστος των βρεφοκομικών και παιδοκομικών σταθμών; Τα θέματα αυτά είναι ακόμη πιο καίρια για τις μονογονεϊκές αλλά και χαμηλά αμειβόμενες οικογένειες, αποδεικνύοντας έτσι την καθαρά ταξική υφή του ζητήματος.
Σήμερα, το πραγματικά ριζοσπαστικό αίτημα για τις γυναίκες της εργατικής τάξης δεν είναι το γενικό και αόριστο αίτημα για τυπική ισότητα της γυναίκας, η διακήρυξη για την εξίσωση των δύο φύλων. Οι γυναίκες και οι άνδρες των λαϊκών στρωμάτων έχουν συμφέρον να σηκώσουν τη σημαία του αγώνα ενάντια στον κοινό τους εχθρό, το ίδιο το σύστημα, και να παλέψουν για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που θα φέρει και την κατάργηση της διπλής εκμετάλλευσης της γυναίκας.
Ο κόσμος δεν άλλαξε ποτέ με προσευχές. Μόνο με αγώνα και ριζοσπαστικά αιτήματα. Τιμή στην Γυναίκα του αγώνα, τιμή στην Γυναίκα της ζωής, τιμή στην γυναίκα άνθρωπο.
*Από το ποίημα «Γεννήθηκα γυναίκα» της Τριάδας Ζερβου
Κάτι καινούριο γεννιέται. Κάτι που κυοφορείτο εδώ και μερικούς μήνες και που βλέπει το φως της δημοσιότητας σήμερα. Το Πολιτιστικό Ίδρυμα 1948. Ένα πολιτιστικό ίδρυμα που αντιλαμβάνεται τον πολιτισμό με μια ευρεία έννοια και ως τέτοιο φιλοδοξεί σε παρεμβάσεις πολιτιστικού, μορφωτικού, εκπαιδευτικού, κοινωνικού και πολιτικού περιεχομένου. Η ονομασία αντλεί από την ιστορία των λαϊκών στρωμάτων της πατρίδας μας και της αριστεράς ειδικότερα, όπου οι πολιτιστικοί σύλλογοι αποτέλεσαν το όχημα της πολιτιστικής, μορφωτικής και πνευματικής ανύψωσης των λαϊκών μαζών στην Κύπρο. Έχει συγκεκριμένη ταυτότητα, διότι το 1948 είναι ένα έτος σύμβολο του ταξικού αγώνα του λαού μας, που συνοψίζει σε 4 αριθμούς ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας. Τρία από τα μέλη του ΔΣ του Πολιτιστικού Ιδρύματος 1948 συζητούν για το ίδρυμα, τους σκοπούς και τις φιλοδοξίες του.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε τους σκοπούς μας και την ταυτότητά μας.
“Η διακανάλωση ενός ποταμού
Το μπόλιασμα ενός φρουτόδεντρου
Η διαπαιδαγώγηση ενός ανθρώπου
Η αλλαγή του χαρακτήρα ενός κράτους
Είναι όλα παραδείγματα γόνιμης κριτικης.
Και ειναι είναι συνάμα
Παραδείγματα από την τέχνη. “
Μπέρτολτ Μπρεχτ
Ο πολιτισμός αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ των πολιτών και της κοινωνίας. Η πολιτιστική τροφή, η αγωγή της ψυχής, είναι τόσο σημαντική, που η πολιτεία θα πρέπει να φροντίζει ώστε αυτός να παρέχεται στην κοινωνία με τρόπο προσβάσιμο σε όλους.
Ο πολιτισμός αποτελεί κοινωνικό αγαθό, ζωτικής σημασίας και υψηλής προτεραιότητας για τον άνθρωπο. Όσοι πραγματικά συμμερίζονται μια τέτοια οπτική δεν μπορεί παρά να συμφωνούν ότι ο πολιτισμός με την ευρεία του έννοια αποτελεί καθολικό δικαίωμα όλου του λαού, χωρίς διακρίσεις. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η πολιτεία -σε όλες της τις εκφάνσεις- έχει υποχρέωση να εξασφαλίζει τις απαραίτητες προϋποθέσεις -πνευματικές και υλικές- για να έχει τη δυνατότητα ο λαός να συμμετέχει, αλλά και να απολαμβάνει τα πολιτιστικά δημιουργήματα.
Αυτά τα ζητήματα έρχονται και επανέρχονται συνεχώς στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας που την συνόδευσαν και που επιδεινώθηκαν με το ξέσπασμα της πανδημίας. Ο πολιτισμός αποδείχτηκε ακόμα μια φορά ο φτωχός συγγενής.
Ο Μπρεχτ είχε σημειώσει αναφερόμενος στο θέατρο (αλλά αυτό μπορεί να προεκταθεί στον πολιτισμό εν γένει), ότι αυτό δεν θα πρέπει να προσφέρει μόνο ψυχαγωγία στον θεατή, αλλά να τον εφοδιάζει με κριτική σκέψη. Με άλλα λόγια, ο πολιτισμός σε όλες του τις μορφές θα πρέπει να προβληματίζει τον άνθρωπο. Να του παρουσιάζει τον κόσμο όπως είναι στην πραγματικότητα, να εντοπίζει τα προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία και να ερεθίζει το μυαλό με τέτοιο τρόπο ώστε να βρίσκει λύσεις και να παλεύει για ένα καλύτερο και πιο δίκαιο κόσμο. Σήμερα, σε ένα κόσμο που μας θέλει πνευματικά και κατ επέκταση κοινωνικά φιμωμένους, έχουμε όσο ποτέ περισσότερο την ανάγκη για μια κοινωνία που θα είναι πολιτισμικά ενεργή και η οποία θα μπολιάζει τους πολίτες με ελεύθερο πνεύμα και κριτική σκέψη.
Οι διάφορες μορφές πολιτιστικής παραγωγής (θέατρο, εικαστική δημιουργία, μουσική, χορός, διοργανώσεις όπως Φεστιβάλ, κτλ.), καθώς και υποδομές όπως Πολιτιστικά Κέντρα, βιβλιοθήκες, εργαστήρια, μουσεία, , εκτός από πηγή ψυχαγωγίας, οφείλουν να είναι φάροι κριτικής σκέψης και μόρφωσης και να λειτουργούν με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά. Γι’ αυτό και πρέπει με μέριμνα της πολιτείας να αναπτυχθούν σε τοπικό, συνοικιακό και δημοτικό επίπεδο.
Τα πολιτιστικά ιδρύματα, οι πολιτιστικοί συλλόγοι, τα ερασιτεχνικά πολιτιστικά σχήματα αποτελούν πηγή ζωής για τις τοπικές κοινωνίες, προσφέροντας, ειδικά στις νέες και στους νέους συνθήκες υγιούς απασχόλησης και ψυχαγωγίας. Είναι λοιπόν απαραίτητο, να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες εκείνες προϋποθέσεις ώστε ο κάθε νεολαίος, ο κάθε άνθρωπος να μπορεί να απολαύσει χωρίς περιορισμούς οικονομικής φύσης τα κοινωνικά αυτά αγαθά με πρωταρχικό στόχο την πνευματική ανύψωση των ανθρώπων.
Η ιστορία είναι θεματοφύλακας μεγάλων πράξεων, μάρτυρας του παρελθόντος, παράδειγμα και δάσκαλος για το παρόν και μεγάλος σύμβουλος για το μέλλον.
Μιγκέλ Ντε Θερβάντες
Η κοινωνική πραγματικότητα αποτελεί μια μακρόχρονη ιστορική διαδικασία. Κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά συστήματα δεν έπεσαν από τον ουρανό, ούτε κοινωνικές τάξεις και στρώματα δημιουργήθηκαν εν μία νυχτί. Συνεπώς, η μελέτη της ιστορίας είναι απαραίτητη για να καταλάβουμε τον κόσμο μας.
Η ιστορική μελέτη μας βοηθά να κατανοήσουμε τον σύγχρονο κοινωνικοπολιτικό βίο, το πως διαμορφώθηκαν χώρες και λαοί και πως καθορίστηκε η εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο.
Παράλληλα, η μελέτη της ιστορίας επιτρέπει την πληρέστερη κατανόηση του παρόντος, των διεθνών πολιτικών ισορροπιών, του ισοζυγίου δυνάμεων, του πολέμου και της ειρήνης, των σχέσεων με τις γειτονικές χώρες αλλά και των παγκοσμίων φαινομένων όπως οι μεταναστευτικές ροές, οι εθνοτικές διαμάχες, οι οικονομικές κρίσεις και οι κοινωνικές ανισότητες.
Κατ’ επέκταση, αντικείμενο της μελέτης της ιστορίας δεν είναι απλώς τα γεγονότα του παρελθόντος αλλά και η ίδια η ανάλυση των αιτιών πίσω από αυτά, με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων που να φωτίζουν το παρόν. Η ιστορική ανάλυση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα ερωτήματα «από ποιόν;» και «για ποιο σκοπό;». Βασική μέριμνα της ιστορίας που σέβεται τον εαυτό της είναι η αναζήτηση των αιτίων και των κινητήριων δυνάμεων που τροχοδρόμησαν τα γεγονότα.
Και εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος του αφηγήματος, ή αν θέλετε της σκοπιμότητας. Δηλαδή, ανάλογα με τα συμφέροντα και το αφήγημα που θέλει ο καθένας να εξυπηρετήσει, η ιστορική ανάλυση εστιάζει σε διαφορετικά γεγονότα ή τα παρουσιάζει από συγκεκριμένη σκοπιά.
Είναι γεγονός πως κάθε ιστορικό γεγονός μπορεί να έχει πολλές όψεις ως προς την ερμηνεία. Εντούτοις, στα σχολικά και γενικότερα στα «επίσημα» εγχειρίδια ιστορίας, κατά κανόνα, αποσιωπάται η ιστορία από τα κάτω, δηλαδή, η ιστορία των λαϊκών μαζών, των λαϊκών στρωμάτων. Στη προσπάθεια κατασκευής ιστορίας που να εξυπηρετεί το κυρίαρχο αφήγημα, αποκρύπτεται ο ταξικός ρόλος και τα βιώματα της εργατικής τάξης, των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων, των ιθαγενών, των γυναικών, των μειονοτήτων, των περιθωριοποιημένων της κάθε ιστορικής εποχής. Σε αυτή τη προσπάθεια κατασκευής του κυρίαρχου αφηγήματος, που είναι παράλληλα και προσπάθεια εξασφάλισης της συναίνεσης των χαμηλότερων κοινωνικών τάξεων, τα ιστορικά γεγονότα όπως παρουσιάζονται στην ιστοριογραφία της άρχουσας τάξης μπορεί να εξιδανικευτούν και οι πρωταγωνιστές τους να ηρωοποιηθούν, ως αποτέλεσμα της απόκρυψης μέρους της ιστορίας, ή ακόμα και διαστρέβλωσης της.
Τα γεγονότα παράγονται από κοινωνικές διεργασίες οι οποίες συνήθως δεν φωτίζονται (μόνο) από τη στρατιωτική και πολιτική ιστορία ή την ιστορία των ηγετών και των μεγάλων προσωπικοτήτων. Απαιτείται η μελέτη των αφανών ηρώων της επίσημης ιστορίας, των λαϊκών στρωμάτων της εκάστοτε εποχής. Απαιτείται μια μελέτη της ιστορίας «από τα κάτω προς τα πάνω».
Οφείλουμε, λοιπόν, να μελετούμε την ιστορία με προσοχή καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος η ιστορία να χρησιμοποιείται ως μέσο ιδεολογικής χειραγώγησης. Άλλωστε, έχει παρατηρηθεί πολλές φορές μια φαινομενικά πατριωτική ρητορική να αποδεικνύεται ουσιαστικά συγκεκαλυμμένος εθνικισμός που εξυπηρετεί το εγχώριο και διεθνές κεφάλαιο. Ανάλογος κίνδυνος προκύπτει και από τις καινοφανείς κοσμοπολίτικες προσεγγίσεις της ιστορίας που αφαιρούν κάθε ταξικό πρόσημο στην ανάλυση.
Η ιστορική διαδικασία χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο πολύπλοκων κοινωνικών σχέσεων, φαινομένων και πρωταγωνιστών και της αλληλεπίδρασης τους. Εντούτοις, ο ιστορικός δρόμος χαράσσεται από τα θεμελιώδη προβλήματα της κάθε κοινωνίας και της κάθε εποχής. Από τα προβλήματα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και της ανάγκης αντίστασης σε αυτή την εκμετάλλευση. Είναι, δηλαδή, η ανάγκη που σπάει τον πάγο, ανοίγει δρόμους και γίνεται ιστορία. Ο κινητήριος μοχλός ήταν και θα είναι η πάλη των αντιτιθέμενων, η πάλη των τάξεων.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε να μελετάμε συστηματικά και με κριτική διάθεση, καθώς μόνο με την εις βάθος κατανόησης της ιστορικής διαδικασίας θα μπορέσουμε να παρέμβουμε ενεργά στη διαμόρφωσή της. Τα εργαλεία είναι εκεί μέσα από την μεγάλη παράδοση της μαρξιστικής σκέψης.
Ο Ουρουγουανός συγγραφέας Εδουάρδο Γκαλεάνο στο βιβλίο του Το Ποδόσφαιρο στη σκιά και το φως αναφέρει ότι «απ’ όταν το άθλημα έγινε βιομηχανία, η ομορφιά που ανθίζει μέσα από τη χαρά του παιχνιδιού διαλύθηκε από τις ρίζες του». Ακριβώς από αυτό το σημείο, την εμπορικοποίηση δηλαδή, δημιουργούνται και τα περισσότερα προβλήματα που αφορούν στον αθλητισμό. Από το σημείο που ο αθλητισμός σταματάει να είναι παιχνίδι, διασκέδαση, ένα μέσο κοινωνικοποίησης και διαπαιδαγώγησης, μέσο άθλησης και εξάσκησης για μια υγιή ζωή, τότε περνάει στην αντίπερα όχθη και μετατρέπεται σε βιομηχανία εκμεταλλευόμενη τις λαϊκές μάζες και την αγάπη τους για τον αθλητισμό με μοναδικό σκοπό την επιδίωξη κέρδους.
Ο αθλητισμός διαχρονικά ήταν και είναι ίσως η πιο σημαντική διέξοδος για τους νέους από τα προβλήματα και τις δυσκολίες της εποχής τους. Αποτελεί διέξοδο όχι απλά για ευχαρίστηση και διασκέδαση αλλά και μέσο για μια καλύτερη ζωή. Για παράδειγμα στα χρόνια της αποικιοκρατίας στην Κύπρο μερικές αναφορές μαρτυρούν ότι ο αθλητισμός προσέφερε στον λαό μια διέξοδο από την σκληρή πραγματικότητα της καθημερινότητας του. Κάτι που ασφαλώς ισχύει και στις μέρες μας από το νησί μας μέχρι τις αλάνες στις φτωχογειτονιές της Αφρικής και στις φαβέλες της Βραζιλίας όπου ο αθλητισμός παραμένει η πιο σημαντική διέξοδος για χιλιάδες νέους από δύσκολες οικονομικές και άλλες κοινωνικές συνθήκες. Σε ένα πιο ουσιαστικό επίπεδο, ο μαζικός, λαϊκός αθλητισμός συμβάλει στη διαμόρφωση κουλτούρας συνεργασίας και λειτουργίας μέσα στις συλλογικότητες, στην καλλιέργεια συνειδήσεων μέσα από βιωματικά μαθήματα ζωής προβάλλοντας αθλητικές αξίες και ιδεώδη όπως η ευγενής άμιλλα.
Αυτό που φοβίζει τις άρχουσες τάξεις και που οδήγησε στην επιχείρηση αδρανοποίησης και ουδετεροποίησης του μέσω της εμπορικοποίησης του, είναι ότι ο αθλητισμός και η μαζική λαϊκή συμμετοχή σε αυτόν μπορεί να αποτελέσει ένα σπουδαίο εργαλείο για κοινωνική πάλη. Ο λαϊκός αθλητισμός μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο στα χέρια του λαού για μια καλύτερη ζωή και για πάλη ενάντια στην εμπορευματοποίηση του αθλητισμού αλλά και του ίδιους του εκμεταλλευτικού συστήματος ευρύτερα (του καπιταλισμού). Μια πάλη βέβαια που είναι άμεσα συνδεδεμένη με το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς και την πάλη ενάντια στην κατάληψη τους από εταιρίες και μεγαλοεπιχειρηματίες, αλλά και της σωστής τους λειτουργίας και όχι μόνο σαν υπάρξεις στα χαρτιά. Παρατηρείται έντονα στον χώρο του αθλητισμού η λειτουργία των σωματείων/εταιριών ως καθαρά επιχειρηματικών εκκολαπτηρίων όπου μοναδική μέριμνα είναι να «βγάλουν» ένα ή δύο αθλητές οι οποίοι θα φτάσουν στο ψηλό επίπεδο που επιτρέπει την πώληση τους και την αποκόμιση χρηματικού κέρδους. Κάτι που μετατρέπει τον αθλητή σε εμπόρευμα και τον θεατή σε πελάτη θυσιάζοντας τις αξίες του λαϊκού αθλητισμού που αναφέρθηκαν πιο πάνω αποτρέποντας αυτόματα και την μαζική λαϊκή συμμετοχή από αυτόν.
Είναι λοιπόν αναγκαία η πάλη για μαζικό λαϊκό αθλητισμό –ως το τελευταίο ανάχωμα γνήσιου αθλητισμού– όπου να προσφέρεται απλόχερα σε όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικής ομάδας, πνευματικών και σωματικών ικανοτήτων, ηλικίας και φύλου. Να προσφέρεται ως δικαίωμα όπου θα συμβάλει στα ιδανικά που αποσκοπεί ο αγνός αθλητισμός και όχι ο πρωταθλητισμός. Σημειώνοντας τα πιο πάνω δεν αναιρείται και η λειτουργία του πρωταθλητισμού. Όταν όμως αυτός γίνεται αυτοσκοπός, ο σωστός αθλητισμός περνάει σε δεύτερη μοίρα και αυτόματα παρατηρούνται κατηγοριοποιήσεις σε ανώτερους και κατώτερους, ωφέλιμους και ανώφελους, καθώς και διακρίσεις. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την περιθωριοποίηση των περισσότερων και αυτόματα εκεί που θα έπρεπε να είναι λαϊκό δικαίωμα για τους πολλούς μετατρέπεται σε ένα είδος πολυτέλειας για τους λίγους. Μια διαδικασία, δηλαδή, η οποία διευρύνει περεταίρω τον ατομικισμό στην κοινωνία αντί να προάγει την υγιή εξέλιξη του ανθρώπου και να διδάσκει μαθήματα ενότητας και αλληλεγγύης στους νέους.
Θεμελιακή προσέγγιση της αριστεράς για τον αθλητισμό είναι ότι αυτός πρέπει να παρέχεται σε διάφορες βαθμίδες και με διάφορες μορφές με τρόπο ώστε να μπορούν να τον απολαμβάνει ο λαός χωρίς διακρίσεις και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες (με μειωμένες, ή και καθόλου χρεώσεις). Η πολιτεία και οι τοπικές αρχές οφείλουν να παρέχουν δωρεάν τις υποδομές και να στηρίζουν υλικά και με τεχνογνωσία την ερασιτεχνική δημιουργία, τον λαϊκό αθλητισμό (π.χ., διαμόρφωση γηπέδων και άλλων χώρων άθλησης) και να μην συνδράμουν τη διοργάνωση τέτοιων δραστηριοτήτων μόνο από κερδοσκοπικούς οργανισμούς.
Η υπεράσπιση και η προώθηση του λαϊκού αθλητισμού σε όλα τα επίπεδα είναι αναγκαία και εξαιρετικής σημασίας για έναν καλύτερο κόσμο μακριά από διακρίσεις και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Μόνο έτσι ο αθλητισμός θα μπορέσει να ξαναγίνει παιχνίδι.
Στρατηγική και δέουσα μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον κατόπιν… έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα από το Υπουργικό Συμβούλιο
Περίπου 75% της χερσαίας έκτασης των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) Χερσόνησος Ακάμα και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε σε Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Ακάμα. Το ΕΔΠ Ακάμα έχει χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια και περιλαμβάνει τα Κρατικά Δάση Ακάμα, Πέγειας, Μελέτη, Χάλαβρον, Πετράτη – Ανδρολίκου, Λαόνας και Αγίου Γεωργίου (Θαλασσινές Σπηλιές Πέγειας), καθώς και την κρατική δασική γη στην περιοχή Κυπάρισσος. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση του ΕΔΠ Ακάμα είναι το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο 2018 από κοινοπραξία ιδιωτικών γραφείων περιβαλλοντικών μελετών. Τον Νοέμβριο του 2018 εγκρίθηκαν προκαταρκτικά οι στόχοι και οι κύριες πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Υπουργικό Συμβούλιο, ενώ τον Φεβρουάριο 2020 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε όλες τις κύριες πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα». Στο πλαίσιο του εν λόγω Σχεδίου, προτείνεται η δημιουργία 14 κόμβων υποδομών και εξυπηρέτησης επισκεπτών, καθώς και η βελτίωση του οδικού δικτύου, το οποίο περιλαμβάνει 11 κύριους δασικούς δρόμους που διασχίζουν το ΕΔΠ Ακάμα. Τον Σεπτέμβριο 2019 εξαγγέλθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, με θέμα «Κόμβοι Υποδομών Διαχείρισης του ΕΔΠ Ακάμα», τον Φεβρουάριο 2020 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού από το Τμήμα Δασών και τον Οκτώβριο 2020 επικαιροποιήθηκε το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Τμήμα Δασών, με βάση τα αποτελέσματα του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Μετά την έγκριση όλων των κύριων προνοιών του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Οκτώβριο του 2020 εκπονήθηκε «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων», τον Ιανουάριο 2021 εκπονήθηκε «Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» και τον Απρίλιο 2021 «Συμπληρωματική Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» για την υλοποίηση του. Στο παρόν στάδιο, εκκρεμεί η αξιολόγηση των μελετών και η έκδοση των αναγκαίων εκθέσεων και γνωματεύσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Απαραίτητες προϋποθέσεις πριν από την έγκριση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα από το Υπουργικό Συμβούλιο
• Άρση των αυθαίρετων επεμβάσεων και επιβλαβών δραστηριοτήτων, καθώς και κατεδάφιση των παράνομων κατασκευών και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς, εντός ή/και πλησίον του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Απαλλοτρίωση των περίκλειστων ιδιωτικών περιουσιών στο ΕΔΠ Ακάμα, η ανάκτηση των οποίων από το κράτος θεωρείται απαραίτητη για σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, όπως η συντήρηση και ανάπτυξη φυσικών πηγών πλούτου, περιλαμβανομένων των δασών και των υδάτων, η καλύτερη οριοθέτηση και διαχείριση του ΕΔΠ Ακάμα και των επιμέρους κρατικών δασών, καθώς και η διατήρηση και προστασία ειδών δασικής χλωρίδας και πανίδας ή δασικών οικοσυστημάτων εξαιρετικής σημασίας ή σπανιότητας που απαντώνται σε αυτά, με βάση το άρθρο 3(2)(κ) του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου του 1962 έως 2014 και το άρθρο 13 του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
• Επέκταση της περιοχής ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση τις πρόσφατες διαπιστώσεις και εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτές διατυπώνονται στο πλαίσιο ισχύουσας διαδικασίας παράβασης για τον ανεπαρκή καθορισμό του δικτύου προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 στην Κύπρο. Η επιτακτική αυτή ανάγκη προκύπτει από την ισχύουσα διαδικασία παράβασης, που έχει κινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε Προειδοποιητική Επιστολή στις 18.05.2018 και Αιτιολογημένη Γνώμη στις 30.10.2020, λόγω του ανεπαρκούς καθορισμού του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο. Ειδικά όσον αφορά την προστατευόμενη περιοχή ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ανάγκη άμεσης και επαρκούς αντιπροσώπευσης σημαντικών τύπων φυσικών οικοτόπων, καθώς και ειδών άγριας χλωρίδας και πανίδας.
• Έκδοση Διατάγματος Κήρυξης της προστατευόμενης περιοχής ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα σε Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και έκδοση διατάγματος καθορισμού μέτρων προτεραιότητας για την ΕΖΔ, με βάση το άρθρο 13 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015.
• Έκδοση Διατάγματος Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής για την περιοχή ΕΖΔ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση το άρθρο 15 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015.
• Έκδοση Διατάγματος Προστασίας και Διαχείρισης των Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων για την περιοχή ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, με βάση τα άρθρα 6 και 7 του περί Προστασίας και Διαχείρισης ΑγρΊων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020.
Προβληματισμοί και επιφυλάξεις επί των προνοιών του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα
• Αποτροπή δημιουργίας τετελεσμένων, μέσω προειλημμένων Αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου ή/και βεβιασμένων ενεργειών των συναρμόδιων αρχών. Σημειώνεται ότι:
– Το Τμήμα Δασών υπέβαλε ήδη αίτημα στον Υπουργό Εσωτερικών για την, κατά παρέκκλιση, ανέγερση κόμβου με αναψυκτήριο στην τοποθεσία Φοντάνα Αμορόζα, εντός της Διατηρητέας Περιοχής Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής, η οποία κηρύχθηκε με βάση το άρθρο 38(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου (ΚΔΠ 114/89). Σύμφωνα με το Διάταγμα Διατήρησης (ΚΔΠ 114/89), «καμιά μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος θα γίνεται ή οικοδομική εργασία θα εκτελείται στην περιοχή […] η οποία είναι ειδικού ενδιαφέροντος, χαρακτήρα και φυσικής καλλονής». Τονίζεται ότι το πιο πάνω αίτημα υποβλήθηκε πριν από την υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων).
– Ο κύριος δασικός δρόμος Άγιος Μηνάς – Νέο Χωριό βρίσκεται ήδη στη διαδικασία εγγραφής του στο δημόσιο οδικό δίκτυο, πριν από την υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων). Η ενέργεια αυτή είναι πλήρως αντίθετη με τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις και τα διαχειριστικά μέτρα που περιλαμβάνονται τόσο στο Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΤΚΣ Χερσόνησος Ακάμα, όσο και στο Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Ορθή, επαρκής και έγκαιρη υποβολή του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, περιλαμβανομένης τόσο της κατασκευής κόμβων υποδομών όσο και της βελτίωσης οδικού δικτύου, σε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων), με βάση το άρθρο 4(2) του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ή Προγράμματα Νόμου του 2005, το άρθρο 16 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015, και το άρθρο 7(5) του περί Προστασίας και Διαχείρισης των Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020.
• Συναξιολόγηση των έμμεσων, αθροιστικών και συνεργιστικών επιπτώσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, καθώς και των σωρευτικών επιπτώσεων που αναμένεται να προκύψουν από την έγκριση και υλοποίηση του Σχεδίου, σε συνδυασμό με άλλα έργα και σχέδια που χωροθετούνται στη Χερσόνησο Ακάμα.
• Ειδικά όσον αφορά τις σωρευτικές επιπτώσεις, συναξιολόγηση των επιπτώσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα και των υπό εκπόνηση Σχεδίων Ανάπτυξης, δηλαδή των Τοπικών Σχεδίων Κοινοτήτων Ακάμα και Δήμου Πέγειας, τόσο στο πλαίσιο της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, όσο και της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων).
• Επαρκής αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων για τη χωροθέτηση των κόμβων υποδομής και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα, με ιδιαίτερη έμφαση στα αναψυκτήρια, τα καταστήματα αναμνηστικών ειδών και τους χώρους στάθμευσης, καθώς και τη βελτίωση του υφιστάμενου οδικού δικτύου και κυρίως την ασφαλτόστρωση κύριων δασικών δρόμων.
• Εναρμόνιση των προτάσεων του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα με τις πιο κάτω διατάξεις του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018 και τις πρόνοιες της Δήλωσης Δασικής Πολιτικής του 2013:
– Κήρυξη των Χερσαίων Ζωνών Υψηλής Προστασίας της Φύσης που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα, όπως αυτές καθορίζονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, σε φυσικά αποθέματα, με βάση το άρθρο 15(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Κήρυξη των σημαντικών γεωμορφολογικών και πολιτιστικών στοιχείων που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα και αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας και εξαιρετικής αισθητικής αξίας της Χερσονήσου Ακάμα, σε δασικά μνημεία, με βάση το άρθρο 16(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Κήρυξη περιοχών που εμπίπτουν στο ΕΔΠ Ακάμα, στις οποίες απαντώνται σπάνια και απειλούμενα είδη χλωρίδας που περιλαμβάνονται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου, σε φυσικά μικρό-αποθέματα, με βάση το άρθρο 16(β) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Εναρμόνιση των προνοιών του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα με την ισχύουσα Νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς επηρεασμό των διατάξεων του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 2003 έως 2015, του περί Προστασίας και Διαχείρισης Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμου του 2003 έως 2020, καθώς και του περί Αλιείας Νόμου (ΚΕΦ.135), περιλαμβανομένων των Κανονισμών και Διαταγμάτων που έχουν εκδοθεί δυνάμει των πιο πάνω Νόμων, με βάση το άρθρο 20(1) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
– Ενσωμάτωση των στόχων διατήρησης, των διαχειριστικών μέτρων και των προβλεπόμενων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, τα οποία έχουν ετοιμαστεί, εγκριθεί και δημοσιευτεί από το Τμήμα Περιβάλλοντος, τον Απρίλιο του 2016, και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, τον Σεπτέμβριο του 2016, με βάση το άρθρο 20(2)(α) του περί Δασών Νόμου του 2012 έως 2018.
• Ορθή, επαρκής και έγκαιρη καταγραφή, ανάλυση, εκτίμηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων στο φυσικό και πολιτιστικό τοπίο, με βάση τον περί της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο (Κυρωτικό) Νόμο του 2006.
• Εναρμόνιση των προνοιών του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» με το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου. Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 8(2) του Πρωτοκόλλου, απαγορεύεται η δόμηση σε απόσταση μικρότερη των 100 μ. τουλάχιστον από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή. Επιπρόσθετα, με βάση τα άρθρα 10, 11, 12 και 13 του Πρωτοκόλλου, τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να λαμβάνουν ακόμη αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των ειδικών παράκτιων οικοσυστημάτων (εκβολές ποταμών, θαλάσσια ενδιαιτήματα, παράκτια δάση και θίνες), των παράκτιων τοπίων σε προστατευόμενες ζώνες, καθώς και των μικρών νήσων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες ζώνες προστατευόμενων περιοχών. Επισημαίνουμε ότι το εν λόγω Πρωτόκολλο τέθηκε σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις 24.03.2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει τα Κράτη Μέλη και τα θεσμικά τους όργανα. Συνεπώς, η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου είναι δεσμευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία, παρόλο που δεν το υπέγραψε και δεν το επικύρωσε μέχρι σήμερα.
Σημεία του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα, τα οποία χρήζουν αναθεώρησης και τροποποίησης
• Επαναχωροθέτηση του σημείου εισόδου από το τέρμα στην αρχή του αγροτικού δρόμου Ίνειας – Λάρας, εισήγηση η οποία δεν επηρεάζει το χωροταξικό σχεδιασμό του ΕΔΠ Ακάμα, διασφαλίζει τη σύνδεση του βασικού κορμού / της περιοχής πυρήνα με τα επιμέρους τμήματα / τις περιοχές δορυφόρους του ΕΔΠ Ακάμα, συμβάλλει στην αποτροπή περαιτέρω πιέσεων και απειλών στη Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας και τις περιοχές Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, μειώνει σημαντικά το κόστος σχεδιασμού του ΕΔΠ Ακάμα και διασφαλίζει τη σύνδεση του ΕΔΠ Ακάμα με τις τοπικές κοινότητες, οι οποίες θα επωφελούνται από τη χρήση των υφιστάμενων υποδομών διανυκτέρευσης, εστίασης και αναψυχής εντός των ορίων ανάπτυξης τους.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου και καταστήματος αναμνηστικών ειδών στο τέρμα του αγροτικού δρόμου Ίνειας – Λάρας, σε πολύ μικρή απόσταση από την Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου στο Νότιο Κόλπο της Λάρας, εντός ή/και πλησίον της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.
• Αποτροπή χωροθέτησης αναψυκτηρίου στην τοποθεσία Άγιος Επιφάνιος / Φοντάνα Αμορόζα, εντός της Διατηρητέας Περιοχής Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής, καθώς και της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας.
• Οποιεσδήποτε εργασίες συντήρησης και βελτίωσης του υφιστάμενου οδικού δικτύου πρέπει να γίνουν στη βάση των διαχειριστικών μέτρων και προβλεπόμενων ρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στα Διαχειριστικά Σχέδια των περιοχών Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα (π.χ. απαγόρευση ασφαλτόστρωσης υφιστάμενου οδικού δικτύου, μη υλοποίηση άλλων έργων δημόσιας υποδομής, όπως ηλεκτροδότησης, υδροδότησης και αποχέτευσης, μη εγγραφή δασικών δρόμων και αγροτικών χωματόδρομων στο δημόσιο οδικό δίκτυο, απαγόρευση ανοίγματος νέων δασικών και αγροτικών δρόμων, απαγόρευση εγγραφής μη εγγεγραμμένων οδικών προσβάσεων, κτλ).
• Μη ασφαλτόστρωση κύριων δασικών δρόμων στις περιοχές Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα, Άγιος Μηνάς – Σμιγιές και Σμιγιές – Κουτσαγκάς – Κουδουνάς, προς αποφυγή των σοβαρών, αρνητικών και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων, οι οποίες αναμένεται να επέλθουν στην ακεραιότητα και τη συνοχή των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Δραστικός περιορισμός ή/και απαγόρευση (με σαφώς καθορισμένες εξαιρέσεις, π.χ. ιδιοκτήτες γης, κάτοικοι κοινοτήτων, Άτομα με Αναπηρία / ΑμεΑ, κ.α.) διακίνησης ιδιωτικών οχημάτων, ελεγχόμενη πρόσβαση και διακίνηση οχημάτων τύπου σαφάρι για σκοπούς παροχής υπηρεσιών διακίνησης των επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα, καθώς και απαγόρευση διακίνησης τετράτροχων μοτοσυκλετών (γουρούνων) εντός του ΕΔΠ Ακάμα και των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα.
• Προώθηση και ενίσχυση της διακίνησης επισκεπτών του ΕΔΠ Ακάμα με οχήματα μεταφοράς επισκεπτών σε όλους τους κύριους δασικούς δρόμους, με στόχο τη μείωση ή/και αποτροπή της διακίνησης ιδιωτικών οχημάτων και των σημαντικά αρνητικών επιπτώσεων που επιφέρει ο αυξημένος κυκλοφοριακός φόρτος στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, κυρίως κατά την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο.
Σημεία που χρήζουν περαιτέρω ανάλυσης και συμπερίληψης στο Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα
• Προστασία και διαχείριση των λεγόμενων «νέων κρατικών δασών» που κηρύχθηκαν το 2016 (ΚΔΠ 187/2016), πέρα από τα λεγόμενα «παλαιά κρατικά δάση», τα οποία κηρύχθηκαν το 1940 (ΚΔΠ 474/1940).
• Ενσωμάτωση διαχειριστικών κατευθύνσεων και προτεινόμενων μέτρων που περιλαμβάνονται στη Μελέτη για την Εκτίμηση της Βοσκοϊκανότητας και Ετοιμασία Σχεδίου Διαχείρισης της Βόσκησης στον Ακάμα, η οποία εκπονήθηκε το Φεβρουάριο 2016 από το Τμήμα Δασών, στο πλαίσιο υπόθεσης διερεύνησης πιθανής παράβασης (EU Pilot) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Εκπόνηση και εφαρμογή Ειδικής Μελέτης Φέρουσας Ικανότητας Κυνηγίου και Σχεδίου Διαχείρισης Θηρεύσιμων Ειδών στη Χερσόνησο Ακάμα, με βάση το Διαχειριστικό Σχέδιο της Περιοχής Natura 2000 ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, το οποίο έχει εκπονηθεί και δημοσιευτεί από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ο αγώνας για περιβαλλοντική δικαιοσύνη συνεχίζεται
Το προτεινόμενο «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα» ουσιαστικά έρχεται να εισβάλει στην περιοχή πυρήνα (core area) των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ΤΚΣ και ΖΕΠ Χερσόνησος Ακάμα, χωροθετώντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών, και ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους σε υπό-περιοχές της Χερσονήσου Ακάμα, οι οποίες θα έπρεπε να απολαμβάνουν το αυστηρότερο καθεστώς προστασίας (π.χ. Ζώνη Προστασίας της Παραλίας, Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας, Διατηρητέα Περιοχή Ειδικού Ενδιαφέροντος, Χαρακτήρα και Φυσικής Καλλονής Λουτρά της Αφροδίτης – Φοντάνα Αμορόζα, κ.α.). Για εμάς, ο αγώνας για την προστασία της Χερσονήσου Ακάμα δεν ξεκίνησε με το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», ούτε και θα τελειώσει με την έγκριση ή ακύρωσή του.
Η Χερσόνησος Ακάμα αποτελεί, μαζί με το Ακρωτήρι Λεμεσού και την Χερσόνησο Καρπασίας, μία από τις τελευταίες παράκτιες περιοχές προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν την Χερσόνησο Ακάμα ως τέτοια, αντί να την αλλοιώσουν και να την μετατρέψουν σ’ ένα kitsch τουριστικό προορισμό, ανεγείροντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών ή ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους μέσα στα ακάμωτα. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για την προστασία της κοινής μας, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Γιατί, όπως μας θυμίζει και ο Murray Bookchin, «αν δεν πραγματοποιήσουμε το αδύνατο, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο».
Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 19.04.2021
*Οι πιο πάνω θέσεις στηρίζονται σε σειρά τοποθετήσεων που υποβλήθηκαν προς τις Αρμόδιες Αρχές, από το 2016 μέχρι σήμερα, από την Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) και άλλες Περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Ανάμεσα στα είδη καθορισμού της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα (Site of Community Interest Chersonisos Akama) περιλαμβάνονται τα δύο είδη προτεραιότητας των θαλάσσιων χελωνών, η Χελώνα Καρέτα (Caretta caretta) και η Πράσινη Χελώνα (Chelonia mydas).
Ειδικότερα, η Χερσόνησος Ακάμα είναι η πιο σημαντική περιοχή ωοτοκίας του κινδυνεύοντος είδους προτεραιότητας της Πράσινης Χελώνας σε ολόκληρη την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σημειώνεται ότι η Κύπρος είναι το μοναδικό κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο αναπαράγεται η Πράσινη Χελώνα και ένα από τα δυο κράτη στη Μεσόγειο (μαζί με την Τουρκία). Η Χερσόνησος Ακάμα είναι εξαιρετικά σημαντική για την ωοτοκία τόσο της Πράσινης Χελώνας όσο και της Χελώνας Καρέτα, αφού σε αυτήν παρατηρείται περίπου το 75% και το 25% των συνολικών φωλιών στην Κυπριακή Δημοκρατία, αντίστοιχα.
Στην Χερσόνησο Ακάμα υπάρχουν εννέα παραλίες ωοτοκίας των δύο ειδών θαλάσσιων χελωνών, από τις οποίες οι έξι θεωρούνται ως κύριες παραλίες ωοτοκίας. Από τα βόρεια προς τα νότια, οι κύριες παραλίες ωοτοκίας περιλαμβάνουν τις Καραβόπετρες, τη Βόρεια Λάρα, τη Λάρα, τη Νότια Λάρα, τους Άγιους Φανέντες και την Τοξεύτρα. Μικρότερης έκτασης ωοτοκία, πλην όμως σημαντική, παρατηρείται στην παραλία του Ασπρόκρεμμου – Χάλαβρον στο Νέο Χωριό, η οποία από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και έπειτα επηρεάστηκε σημαντικά από την επέκταση των ορίων ανάπτυξης και την ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων και παραθεριστικών κατοικιών, στην παραλία Τζιόνι, καθώς και στην αμμώδη παραλία που βρίσκεται απέναντι από τις Νησίδες Καννούθκια και Σκλινιτζιά, γνωστή και ως Κόππος.
Οι θαλάσσιες χελώνες και τα αυγά τους προστατεύονται στην Κύπρο από τον περί Αλιείας Νόμο (Κεφάλαιο 135) του 1972 και τους περί Αλιείας Κανονισμούς του 1989-90, ενώ η προστασία του σημαντικότερου βιοτόπου των θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή Λάρας και Τοξεύτρας διασφαλίστηκε μέσω των περί Αλιείας Κανονισμών και του περί Προστασίας της Παραλίας Διατάγματος του 1989-90.
Συγκεκριμένα, τα δύο είδη θαλάσσιων χελωνών της Πράσινης Χελώνας και της Κοινής Χελώνας προστατεύονται από τον περί Αλιείας Νόμο (Κεφάλαιο 135) του 1972. Έκτοτε, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών προστατεύει τις φωλιές τους, με επίκεντρο το Σταθμό στην περιοχή προστασίας Λάρας-Τοξεύτρας. Οι πρώτες έρευνες που αφορούσαν φωλιές θαλάσσιων χελωνών διεξήχθησαν μεταξύ 1976 και 1977. Το ετήσιο Πρόγραμμα Προστασίας των Θαλάσσιων Χελωνών στις παραλίες της Λάρας και της Τοξεύτρας ξεκίνησε από το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών το 1978, έχοντας ως κύριους στόχους την προστασία των θαλάσσιων χελωνών, των αυγών τους και των νεογέννητων χελωνών από τους φυσικούς τους εχθρούς, κυρίως τις αλεπούδες, και τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 1989, μέσω των περί Αλιείας Κανονισμών που αρχικά εκδόθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 172/1989) και στη συνέχεια επικυρώθηκαν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 273/1990), στη βάση του άρθρου 6 του περί Αλιείας Νόμου (Κεφάλαιο 135).
Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας περιλαμβάνει την παραλιακή περιοχή μέχρι 90 μέτρα από τη θάλασσα και τη θαλάσσια περιοχή μέχρι 20 μέτρα βάθος, από το Αργάκι του Γιουσούφη στα βόρεια μέχρι την εκβολή του Άσπρου Ποταμού στα νότια. Εκτείνεται κατά μήκος της ακτογραμμής σε απόσταση περίπου 10 χλμ. και έχει συνολική έκταση περίπου 650 εκτάρια. Χωροθετείται στη διοικητική επικράτεια των Κοινοτήτων Ίνειας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας. Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας περιλαμβάνει τις 6 προαναφερθείσες κύριες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελώνων στην Χερσόνησο Ακάμα.
Στο πλαίσιο των περί Αλιείας Κανονισμών του 1989-90, εντός της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας απαγορεύεται η τοποθέτηση ομπρελών, κρεβατιών, αντίσκηνων και τροχόσπιτων, η παραμονή πάνω στην παραλιακή περιοχή κατά τις νυκτερινές ώρες, αρχίζοντας μία ώρα πριν τη δύση και μέχρι μία ώρα μετά την ανατολή του ήλιου, το ψάρεμα εκτός με καλάμι, η χρήση ή αγκυροβόληση σκάφους χωρίς άδεια, καθώς και η οδήγηση οποιουδήποτε οχήματος πάνω στις παραλίες.
Παράλληλα, μέσω σχετικού Διατάγματος που εκδόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο (Κανονιστική Διοικητική Πράξη 8/1990), στη βάση του άρθρου 5(1) του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου (Κεφάλαιο 59), απαγορεύεται η ανέγερση οποιασδήποτε κατασκευής (προσωρινής ή μόνιμης μορφής) στις περιοχές της παραλίας των κοινοτήτων Ίνειας και Κάτω Αρόδων, καθώς και του Δήμου Πέγειας, οι οποίες εμπίπτουν εντός ή εφάπτονται της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας.
Λόγω του ότι περιλαμβάνει τις κύριες παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών στη δυτική ακτή της Κύπρου, η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε το 2013 ως Ειδικά Προστατευόμενη Περιοχή Μεσογειακής Σημασίας (Special Protection Area of Mediterranean Importance, SPAMI), στη βάση του Πρωτοκόλλου για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιολογική Ποικιλότητα της Μεσογείου της Σύμβασης της Βαρκελώνης (Protocol concerning Specially Protected Areas and Biological Diversity in the Mediterranean of the Barcelona Convention), το οποίο υπογράφτηκε στο πλαίσιο του Μεσογειακού Σχεδίου Δράσης του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (Mediterranean Action Plan / United Nations Environment Programme, MAP/UNEP). Η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας κηρύχθηκε επίσης σε Βιογενετικό Απόθεμα (Biogenetic Reserve) από τη Σύμβαση της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων (Bern Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats) του Συμβουλίου της Ευρώπης (Council of Europe).
Σύμφωνα με τον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (The International Union for the Conservation of Nature Red List of Threatened Species), δύο από τις σημαντικότερες απειλές για τα είδη καθορισμού και προτεραιότητας των θαλάσσιων χελώνων, το Ευάλωτο (Vulnerable) Caretta caretta και το Κινδυνεύον (Endangered) Chelonia mydas, είναι:
Τόσο η οικιστική και τουριστική ανάπτυξη, όσο και η ανθρώπινη διείσδυση / έντονη παρουσία στον οικότοπο και η όχληση, λόγω παράκτιων δραστηριοτήτων αναψυχής και άλλων δραστηριοτήτων, επιφέρουν σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν αλλοίωση των οικοσυστημάτων, υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, όχληση των ειδών και έμμεσες επιπτώσεις, όπως η μειωμένη αναπαραγωγική επιτυχία.
Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου (Protocol on Integrated Coastal Zone Management in the Mediterranean of the Barcelona Convention), απαγορεύεται η δόμηση σε απόσταση μικρότερη των 100 μ. τουλάχιστον από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή. Επιπρόσθετα, τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει να λαμβάνουν ακόμη αυστηρότερα μέτρα για την προστασία των ειδικών παράκτιων οικοσυστημάτων (εκβολές ποταμών, θαλάσσια ενδιαιτήματα, παράκτια δάση και θίνες), των παράκτιων τοπίων σε προστατευόμενες ζώνες, καθώς και των μικρών νήσων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες ζώνες προστατευόμενων περιοχών. Το Πρωτόκολλο υπογράφηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 04.12.2008, δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 04.02.2009 επικυρώθηκε στις 13.09.2010 και τέθηκε σε ισχύ στις 24.03.2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει τα Κράτη Μέλη και τα θεσμικά τους όργανα. Συνεπώς, η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου είναι δεσμευτική για την Κυπριακή Δημοκρατία, παρόλο που δεν το υπέγραψε και δεν το επικύρωσε μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, εντός ή/και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας χωροθετούνται:
Οι περισσότερες από τις υποδομές εξυπηρέτησης και αναψυχής επισκεπτών εντός ή/και πλησίον της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής Λάρας – Τοξεύτρας χωροθετούνται σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή.
Το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, αν και προσπαθεί να πείσει ότι θα πετύχει την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Χερσόνησο Ακάμα, ουσιαστικά έρχεται να αναιρέσει κανονισμούς και διατάγματα αυστηρής προστασίας, όπως αυτά στην Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας, μέσω της χωροθέτησης «κόμβων διευκολύνσεων και εξυπηρέτησης επισκεπτών». Η προσέγγιση αυτή, αφενός θα οδηγήσει σε αύξηση της επισκεψιμότητας, πίεσης και όχλησης σημαντικών ειδών καθορισμού και προτεραιότητας, όπως τα δύο είδη θαλάσσιων χελώνων, και αφετέρου θα ανοίξει «παραθυράκια» για μελλοντικές αναπτύξεις στην περιοχή, κυρίως μέσω της παραχώρησης πρόσβασης σε ασφαλτοστρωμένους δημόσιους δρόμους.
Και όλα αυτά τη στιγμή που η Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Λάρας – Τοξεύτρας θα πρέπει, με βάση τον περί Δασών Νόμο του 2012 έως 2018, να κηρυχθεί σε «φυσικό απόθεμα» (“nature reserve”).
Είναι συνεπώς εύκολο να διαβάζουμε και να ακούμε «τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα» για την προστασία και διαχείριση της Χερσονήσου Ακάμα. Έχουμε όμως κάθε λόγο, εξαιτίας όσων αναφέρουμε πιο πάνω να ανησυχούμε για την Χερσόνησο Ακάμα και να είμαστε σε εγρήγορση, έχοντας στόχο την ακύρωση των ασύμβατων και επιζήμιων σχεδίων που προωθεί η κυβέρνηση.
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 13.04.2021.
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus
Για τη συρρίκνωση και τον κατακερματισμό της Χερσονήσου Ακάμα
«Το πανό είχε τη δική του ιστορία…»
Η Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών και η Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus θεωρούν ότι η σημαντικότερη απειλή που αντιμετωπίζει η Χερσόνησος Ακάμα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες είναι ο κατακερματισμός και η συρρίκνωση της περιοχής προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας.
Η ιστορία του κατακερματισμού και της συρρίκνωσης της προστατευόμενης περιοχής της Χερσονήσου Ακάμα συνοψίζεται στα ακόλουθα σημεία:
• 1987-1995, Απόθεμα Βιόσφαιρας (Biosphere Reserve), UNESCO, χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια
Μεταξύ 1987 και 1995, η Χερσόνησος Ακάμα προτάθηκε ως Απόθεμα Βιόσφαιρας (Biosphere Reserve) της UNESCO, με χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια. Ειδικότερα, το «Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης για την Κύπρο» (“Environmental Action Plan for Cyprus”) δημοσιεύτηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Programme – UNDP), τον Νοέμβριο 1987. Ένα από τα εννιά βασικά σημεία του «Περιβαλλοντικού Σχεδίου Δράσης για την Κύπρο» ήταν η «κήρυξη της Χερσονήσου Ακάμα σε εθνικό πάρκο και διεθνές απόθεμα βιόσφαιρας» (“declare the Akamas Peninsula a national park and an international biosphere reserve”).
Το «Διαχειριστικό Σχέδιο Διατήρησης για την Χερσόνησο Ακάμα» (“Conservation Management Plan for the Akamas Peninsula”) εκπονήθηκε μεταξύ 1990 και 1995. Η ανάθεση σε διεθνή ομάδα εξειδικευμένων μελετητών έγινε από το Γραφείο Προγραμματισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο του Μεσογειακού Περιβαλλοντικού Προγράμματος Τεχνικής Βοήθειας (Mediterranean Environment Technical Assistance Programme – METAP), με τη συγχρηματοδότηση του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (United Nations Development Programme – UNDP), της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank), της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Commission of the European Communities) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (European Investment Bank – EIB).
Το «Διαχειριστικό Σχέδιο Διατήρησης για την Χερσόνησο Ακάμα» προνοούσε την κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε Απόθεμα Βιόσφαιρας, στο πλαίσιο του Προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα (Man and the Biosphere Programme) της UNESCO. Το προτεινόμενο Απόθεμα Βιόσφαιρας θα κάλυπτε χερσαία έκταση 23,000 εκταρίων και θα περιελάμβανε πέντε ζώνες διαχείρισης:
• 1987, 1997 & 2016, Συστάσεις για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα (Recommendations on the conservation of the Akamas Peninsula), Μόνιμη Επιτροπή, Σύμβαση της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων, Συμβούλιο της Ευρώπης (Standing Committee, Bern Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats, Council of Europe), χερσαία έκταση 23.000 εκτάρια
Στις 11.12.1987, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης για τη Διατήρηση της Ευρωπαϊκής Άγριας Ζωής και των Φυσικών Οικοτόπων του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 7 (1987) για την προστασία των θαλάσσιων χελώνων και του ενδιαιτήματος τους» (“Recommendation No. 7 (1987) on the protection of marine turtles and their habitat”). Κατόπιν υποβολής σχετικού παραπόνου, από το 1996 μέχρι σήμερα, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης παρακολουθεί σε ετήσια βάση την υπόθεση της διατήρησης της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των δύο θαλάσσιων χελώνων. Στις 05.12.1997, υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 63 (1997) για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα, στην Κύπρο, και, κυρίως, των παραλιών ωοτοκίας των ειδών Caretta caretta και Chelonia mydas» (“Recommendation No. 63 (1997) on the conservation of the Akamas Peninsula, Cyprus, and, in particular, of the nesting beaches of Caretta caretta and Chelonia mydas”). Επιπλέον, στις 11.11.2016, υιοθέτησε τη «Σύσταση Αρ. 191 (2016) για τη διατήρηση της Χερσονήσου Ακάμα και των παραλιών ωοτοκίας των θαλάσσιων χελώνων στον Κόλπο Χρυσοχούς» (“Recommendation No. 191 (2016) on the conservation of the Akamas Peninsula and the sea turtle nesting beaches of Chrysochou Bay, Cyprus”).
Μεταξύ άλλων, η Μόνιμη Επιτροπή της Σύμβασης της Βέρνης του Συμβουλίου της Ευρώπης εισηγείται όπως η Κυπριακή Δημοκρατία προβεί στην «κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα σε εθνικό πάρκο, απόθεμα βιόσφαιρας ή προστατευόμενη περιοχή με αντίστοιχο διεθνές καθεστώς προστασίας, περιλαμβάνοντας στην προστατευόμενη περιοχή την περιοχή Natura 2000» (“declare the whole of the Akamas Peninsula a national park, a biosphere reserve or a protected area with comparable international protected status, including in the protected area the Natura 2000 area”).
• 1989-2014, Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Important Bird Area), BirdLife Cyprus & BirdLife International, χερσαία έκταση 20.772 εκτάρια
Μεταξύ 1989 και 2014, η Χερσόνησος Ακάμα αναγνωρίστηκε από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου (BirdLife Cyprus) ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (με κωδικό 12027), με βάση τα κριτήρια του BirdLife International, στο πλαίσιο του Προγράμματος Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (Important Bird Areas Programme). Η χερσαία έκταση της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά Χερσόνησος Ακάμα – Φαράγγια Αγίας Αικατερίνης και Αγίας Παρασκευής ανέρχεται στα 20.772 εκτάρια. Η Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά καθορίστηκε για πρώτη φορά το 1989 και στη συνέχεια επικαιροποιήθηκε το 2000, 2004 και το 2014. Το μεγαλύτερο μέρος της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά κηρύχθηκε ως Γνωστός Διάδρομος – Πέρασμα Διέλευσης Αποδημητικών Αγρίων Πτηνών από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, τον Απρίλιο 2006.
• 1998-2003, Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Special Area of Conservation), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 17.690 εκτάρια
Μεταξύ 1998 και 2003, η Χερσόνησος Ακάμα χαρτογραφήθηκε και προτάθηκε για ένταξη στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (με κωδικό CY4000010). Η συνολική έκταση της προτεινόμενης Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Χερσόνησος Ακάμα ανερχόταν στα 25.541 εκτάρια, εκ των οποίων 17.690 εκτάρια αποτελούσαν την χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούσαν την θαλάσσια έκταση. Ο φορέας υλοποίησης του έργου ήταν η τότε Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (νυν Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος), με τη συγχρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το έργο «Ειδικές Περιοχές Διατήρησης (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) στην Κύπρο» / “Special Areas of Conservation (Directive 92/43/EEC) in Cyprus” (με κωδικό LIFE98 TCY/CY/172) υλοποιήθηκε μεταξύ 01.04.1999-30.09.2002, στο πλαίσιο του «Προγράμματος LIFE Τρίτες Χώρες 1992-2006» (“LIFE Third Countries 1992-2006 Programme”). Η τελική έκθεση του έργου δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Νοέμβριο 2003.
• 2009, Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Special Protection Area), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 10.231 εκτάρια
Το 2009, τμήμα της Χερσονήσου Ακάμα εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (με κωδικό CY4000023) για τη διατήρηση των αγρίων πτηνών. Η συνολική έκταση της καθορισμένης περιοχής Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα ανέρχεται στα 18.082 εκτάρια, εκ των οποίων 10.231 εκτάρια αποτελούν τη χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούν τη θαλάσσια έκταση. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση της περιοχής Ζώνη Ειδικής Προστασίας είναι η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών. Η περιοχή Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία τον Δεκέμβριο 2009. Το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Περιοχή του Δικτύου Natura 2000 Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα» εκπονήθηκε και δημοσιεύτηκε από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας τον Σεπτέμβριο 2016. Ωστόσο, μέχρι σήμερα εκκρεμεί η έκδοση του αναγκαίου διατάγματος προστασίας και διαχείρισης των αγρίων πτηνών και θηραμάτων στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα.
• 2009-2010 & 2016-2019, Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (Site of Community Importance), Δίκτυο Natura 2000, Ευρωπαϊκή Ένωση, χερσαία έκταση 10.163 εκτάρια
Μεταξύ 2009 και 2010, τμήμα της Χερσονήσου Ακάμα συμπεριλήφθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (με κωδικό CY4000010), για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Η συνολική έκταση της καθορισμένης περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα ανέρχεται στα 17.914 εκτάρια, εκ των οποίων 10.163 εκτάρια αποτελούν τη χερσαία έκταση και 7.851 εκτάρια αποτελούν τη θαλάσσια έκταση. Οι αρμόδιες αρχές για την προστασία και διαχείριση της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Δασών και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Η περιοχή Τόπος Κοινοτικής Σημασίας προτάθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία τον Ιούλιο 2009 και κηρύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο 2010. Το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Περιοχή του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα» εκπονήθηκε τον Ιούνιο 2014 και δημοσιεύτηκε από το Τμήμα Περιβάλλοντος στις αρχές Απριλίου 2016. Στα τέλη Απριλίου 2016, κατόπιν απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου η κήρυξη της καθορισμένης περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα ακυρώθηκε για διαδικαστικούς λόγους. Τα όρια της περιοχής αναδημοσιεύτηκαν τον Σεπτέμβριο 2016 και οι σχετικές ενστάσεις υποβλήθηκαν μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου 2016. Ακολούθως, μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου 2019, επανακηρύχθηκε η περιοχή Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Ωστόσο, μέχρι σήμερα εκκρεμεί η έκδοση των αναγκαίων διαταγμάτων για:
Η χερσαία έκταση της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα, όπως αυτή καθορίστηκε μεταξύ 2009-2010 και 2016-2019, περιλαμβάνει την περιοχή άγριας φύσης (wilderness area) και τις χερσαίες τοποθεσίες οικολογικής αξίας (terrestrial sites of ecological value), οι οποίες συναποτελούν την περιοχή πυρήνα (core area) του προτεινόμενου Αποθέματος Βιόσφαιρας της UNESCO. Επιπλέον, αντιστοιχεί περίπου στο 50% της προτεινόμενης περιοχής Ειδική Ζώνη Διατήρησης Χερσόνησος Ακάμα, όπως αυτή είχε χαρτογραφηθεί και προταθεί αρχικά στο πλαίσιο του έργου «Ειδικές Περιοχές Διατήρησης (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) στην Κύπρο», μεταξύ 1998 και 2003.
Τον Μάιο 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία παράβασης και διαβίβασε προειδοποιητική επιστολή (letter of notice) στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας για τον ανεπαρκή καθορισμό της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Η υπόθεση παράβασης έκλεισε και αρχειοθετήθηκε τον Νοέμβριο 2018. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε νέα διαδικασία παράβασης, στο πλαίσιο της οποίας διαβίβασε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας προειδοποιητική επιστολή (letter of notice) τον Μάιο 2018 και αιτιολογημένη γνώμη (reasoned opinion) τον Οκτώβριο 2020 για τον ανεπαρκή καθορισμό του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο, με σαφή αναφορά σε χερσαίους τύπους φυσικών οικοτόπων και είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στην Χερσόνησο Ακάμα και δεν καλύπτονται επαρκώς από τα όρια της περιοχής Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα. Η διαδικασία παράβασης κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας εκκρεμεί μέχρι σήμερα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• 2016 μέχρι σήμερα, Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα, Τμήμα Δασών, Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια
Το 2016, περίπου το 75% των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα κηρύχθηκε σε Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα. Το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα έχει χερσαία έκταση 7.762 εκτάρια και περιλαμβάνει τα Κύρια Κρατικά Δάση Ακάμα, Πέγειας, Μελέτη, Χάλαβρον, Πετράτη – Ανδρολίκου, Λαόνας και Αγίου Γεωργίου – Θαλασσινών Σπηλιών Πέγειας, καθώς και την κρατική δασική γη στην περιοχή Κυπάρισσος. Η αρμόδια αρχή για την προστασία και διαχείριση του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα είναι το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα» εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο 2018 και επικαιροποιήθηκε τον Οκτώβριο 2020. Στο πλαίσιο του εν λόγω Σχεδίου, προτείνεται η δημιουργία 14 κόμβων υποδομών και εξυπηρέτησης επισκεπτών, καθώς και η βελτίωση του οδικού δικτύου, το οποίο περιλαμβάνει 11 κύριους δασικούς δρόμους που διασχίζουν το Εθνικό Δασικό Πάρκο Ακάμα. Τον Οκτώβριο 2020 εκπονήθηκε «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» και τον Ιανουάριο 2021 εκπονήθηκε «Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων)» από την υλοποίηση του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα». Στο παρόν στάδιο, εκκρεμεί η αξιολόγηση των δύο μελετών και η έκδοση των αναγκαίων εκθέσεων / γνωματεύσεων από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», μεταξύ άλλων, προνοεί τη χωροθέτηση μεγάλου αριθμού αναψυκτηρίων σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (Φοντάνα Αμορόζα, Νότιος Κόλπος Λάρας, διασταύρωση Ίνειας – Λάρας, Φαράγγι Άβακα και Άσπρος Ποταμός), την κατασκευή μεγάλου αριθμού καταστημάτων αναμνηστικών ειδών σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (Λουτρά της Αφροδίτης, Σμιγιές, διασταύρωση Ίνειας – Λάρας και Άσπρος Ποταμός), καθώς και την ασφαλτόστρωση τριών κύριων δασικών δρόμων (Άσπρος Ποταμός – Τοξεύτρα – Λάρα, Σμιγιές –Άγιος Μηνάς και Κουδουνάς – Σμιγιές). Αρκετές από τις πρόνοιες του «Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου» αντιβαίνουν τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας ή/και συγκρούονται με τα μέτρα διαχείρισης που περιλαμβάνονται στα «Διαχειριστικά Σχέδια των Περιοχών Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα».
Ο αγώνας για περιβαλλοντική δικαιοσύνη συνεχίζεται
Τα τελευταία 30 χρόνια, λοιπόν, η προστατευόμενη περιοχή της Χερσονήσου Ακάμα έχει συρρικνωθεί κατά το ήμισυ. Το προτεινόμενο «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα» έρχεται ουσιαστικά να εισβάλει στην περιοχή πυρήνα (core area), τοποθετώντας αναψυκτήρια και καταστήματα αναμνηστικών ειδών, και ασφαλτοστρώνοντας δασικούς δρόμους εντός της Χερσονήσου Ακάμα, η οποία θα έπρεπε να απολαμβάνει το αυστηρότερο καθεστώς προστασίας.
Ο αγώνας για την προστασία της Χερσονήσου Ακάμα δεν ξεκίνησε με το «Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα», ούτε και θα τελειώσει με την έγκριση ή ακύρωσή του.
Η Χερσόνησος Ακάμα αποτελεί, μαζί με το Ακρωτήρι και την Καρπασία, μία από τις τελευταίες παράκτιες περιοχές προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας στην Κύπρο. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της κοινής μας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν την Χερσόνησο Ακάμα ως τέτοια, αντί να την καρατομούν, ανοίγοντας την όρεξη σε διάφορους «καλοθελητές», οι οποίοι βλέπουν «ζώνες ανάπτυξης» μέσα στα ακάμωτα. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για την προστασία της κοινής μας, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Γιατί, όπως μας θυμίζει και ο Murray Bookchin, «αν δεν πραγματοποιήσουμε το αδύνατο, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το αδιανόητο».
Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
& Κίνηση Save Akamas / Save Cyprus, 23.03.2021.
Συμφραζόμενα
To τελευταίο διάστημα, μια πρωτόγνωρη ροή καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση τζαι άσκηση λεκτικής ή σωματικής βίας στον εργασιακό χώρο αλλά τζαι σε άλλους χώρους κατακλύζει τη δημόσια σφαίρα. Σε πολλές χώρες του κόσμου τα γυναικεία κινήματα ανεβάζουν ξανά τα μανίτζια τζαι αγωνίζουνται για τιμωρία των θυτών, για διαμόρφωση προστατευτικών μηχανισμών υπέρ ατόμων που επιβιώσαν βιασμού, σεξουαλικής παρενόχλησης ή έμφυλης κακοποίησης, τζαι για εδραίωση αντισεξιστικής κουλτούρας. Τούντο κείμενο εν μια προσπάθεια να κάμουμε ξεκάθαρο το διακύβευμα τούντης περιόδου σε σχέση με την έμφυλη βία τζαι τες διασυνδέσεις της με το υπάρχον συστημικό πλέγμα. Παράλληλα εν τζαι μια προσπάθεια, να συμβάλουμε, ως κινηματικός χώρος, στη δημιουργία δομών τζαι δικτύου προστασίας ατόμων που επιβιώσαν που έμφυλη βία.
Στην Κύπρο, για δεκαετίες ολόκληρες, άτομα σε συνθήκες ευαλωτότητας -γυναίκες, μετανάστριες, γκέι άντρες, τρανς άτομα, κουήρ υποκείμενα, παιδιά- που επιβιώσαν που έμφυλη βία ετοποθετούνταν σε καθεστώς σιωπής εξαιτίας της ανεπάρκειας κράτους, θεσμών τζαι κοινωνίας για παροχή προστασίας τζαι υλικής τζαι ψυχολογικής υποστήριξης. Μόλις θκυο χρόνια πριν, «εβάψαν» τον ύπνο μας οι δολοφονίες γυναικών μεταναστριών που άντρα σε στρατιωτικό αξίωμα. Τότε, οι καταγγελίες εξαφάνισης αγνοηθήκαν, με το πρόσχημα ότι «μάλλον» οι γυναίκες επεράσαν στα κατεχόμενα, τζιαι σήμερα, τούτη η εγκληματική αμέλεια παραμένει ατιμώρητη, καθώς το δικαστήριο αποφάσισε ότι κανένας εμπλεκόμενος αστυνομικός εν θα διωχθεί ποινικά.
Κρατική, θεσμική τζιαι κοινωνική ανεπάρκεια
Ανεπαρκείς κρατικές τζαι θεσμικές υπηρεσίες προστασίας ευάλωτων ατόμων, κουλτούρα συγκάλυψης εγκλημάτων έμφυλης βίας, ανοχή των δικαστηρίων σε βιαστές με μικρές ποινές τζαι ελαφρυντικά, απαλλαγή ιερωμένων κακοποιητών που την εκκλησία εν χαρακτηριστικά του συστήματος που συνδέουνται με το ευρύτερο δίκτυο της πατριαρχίας τζαι των ανισοτήτων, όπως τούτες διασταυρώνουνται πάνω στα σώματά μας τζαι στην καθημερινή μας εμπειρία (το φύλο μας, η τάξη μας, η σεξουαλικότητά μας, η ικανότητά μας, οι εθνικές σημάνσεις). Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη γυναικοκτονία στο χωριό Εργάτες, όπου γνωστός επί χρόνια κακοποιητής δολοφόνησε στο σπίτι τους τη γυναίκα του τζαι τον μικρό τους γιο. Τραγικό, επίσης, παράδειγμα, η υπόθεση της Έλενας Φραντζή, η οποία, που ηλικία 4 χρονών, κακοποιούνταν σεξουαλικά που τον ιερωμένο στην ανάδοχη οικογένεια που είσιε δοθεί, τζαι που παρόλες τες προσπάθειές της να φέρει την κακοποίησή της στην επιφάνεια, οι, κατά τα άλλα, υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας εφροντίσαν να την κρατήσουν καλά αποσιωπημένη.
Στην Κύπρο, όπως τζαι σε άλλες χώρες, η αδυναμία της αστυνομίας να προστατέψει τα θύματα εν κραυγαλέα. Τα θύματα πολλές φορές αποθαρρύνουνται να καταγγείλουν τους θύτες τζαι τούτον έσιει να κάμει με μια φοβερά προβληματική νοοτροπία ανεκτικότητας που επιβάλλεται να επιδεικνύουν οι γυναίκες/τα θύματα προς το ανδρικό προνόμιο τζαι τη βία που ασκεί ο εκάστοτε θύτης για να το διατηρήσει. Τούτη η αποθάρρυνση εκφράζεται με «συμβουλές» του τύπου: εννα σάσει με τον τζαιρόν, κάμε υπομονήν, μεν του αντιμιλάς, έτσι εν οι αρσενιτζοί, μα τζαι συ κάτι πρέπει να του είπες, κάτι πρέπει να του έκαμες, τι εν τούτα που φορείς κ.λπ. Βέβαια, τούτον αποσκοπεί στην αποφυγή στοιχειοθέτησης μιας υπόθεσης τζαι τη διαιώνιση της έμφυλης ιεραρχίας μέσα που τη δημιουργία μιας κουλτούρας αποσιώπησης τζαι συγκάλυψης.
Στο πλαίσιο της πατριαρχικής επιτελεστικότητας των φύλων, το ανδρικό φύλο επιστρατέφκει πολλούς μηχανισμούς επικράτησης για να φτάνει κάθε μέρα στο οντολογικό συμπέρασμα «είμαι άντρας ακόμα, είμαι κυρίαρχος, εν έχασα το πάνω σιέρι». Πολλές φορές, τούτοι οι μηχανισμοί εν εκφράζουνται με εμφανώς βίαιη συμπεριφορά, αλλά λεκτική τζαι συναισθηματική κακοποίηση, χειριστικότητα, άσκηση εξουσίας, υποτιμητικά, μισογύνικα σχόλια τζαι επίδειξη θέσης ισχύος. Τούτον εφάνηκε τζαι στες υποθέσεις που εφκήκαν στην επιφάνεια στην Ελλάδα τζαι μετέπειτα τζαι στην Κύπρο. Σε πολλές που τούτες τες καταθέσεις, η κακοποίηση εν άφηννε σημάθκια ορατά που να μπορούν να λειτουργήσουν ως μαρτυρία ή να στοιχειοθετηθούν δικαστικά. Αφορούσεν, όμως, κατάχρηση θέσης εξουσίας τζαι λεκτική κακοποίηση σε βαθμό που οδηγούσε τα θύματα πολλές φορές σε ψυχολογική κατάπτωση, εφόσον ήταν αναγκασμένα να ανεχτούν τη συγκεκριμένη συμπεριφορά για να μεν χάσουν τη δουλειά τους, για να μεν περιθωριοποιηθούν εργασιακά ή για να μεν στιγματιστούν με άλλες κατηγορίες.
Τα θύματα, λοιπόν, τούντης βίας εν συνήθως (νεαρές) γυναίκες, ομοφυλόφιλοι άντρες, ανήλικ@ έφηβ@ ή παιδιά. Ευάλωτα, δηλαδή, άτομα σε ένα ευρύτερο δίκτυο πατριαρχικής τζαι καπιταλιστικής βίας που κανονικοποιεί τζαι επιτρέπει την αναπαραγωγή σχέσεων εξουσίας. Τζαι εν δαμέ ακριβώς που το πρόβλημα αποκαλύπτει τες διασταυρώσεις του.
Πατριαρχία τζαι καπιταλισμός
Εντός της πατριαρχίας, ενθαρρύνεται η ιδέα ότι οι άντρες ένι τζαι πρέπει να αισθάνουνται κυρίαρχοι. Οι άντρες θεωρούν ότι πρέπει να έχουν το πάνω σιέρι στον δημόσιο τζαι στον ιδιωτικό χώρο, να αποκαθιστούν μιαν αίσθησην ισχύος τζαι ελέγχου, που την εξισώνουν με την αρρενωπότητα. Άντρες με οικονομικήν τζαι πολιτικήν ισχύ θεωρούν ότι έχουν δικαίωμα άσκησης εξουσίας τζαι πολλά συχνά εκδηλώνουν διάχυτα τον μισογυνισμό τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δηλώσεις Αναστασιάδη για την αεροπειρατεία, το 2016, σε πτήση προς Κύπρο (που αλλοδαπό πρώην σύζυγο Κύπριας υπηκόου), σχετικά με τον λόγο του συμβάντος: «Πάντα υπάρχει μια γυναίκα». «Πάντα υπάρχει μια γυναίκα» για τον λόγο που οι άντρες γίνουνται βίαιοι ή «εξωθούνται στα άκρα» λαλεί μας ο Πρόεδρος της ΚΔ! Σε ίδιο μήκος κύματος εκινήθηκε τζαι το «You are too cute», ως απάντηση (!) σε ερώτηση γυναίκας δημοσιογράφου ή το πρόσφατο infantilization της Υπουργού Δικαιοσύνης, Έμιλυς Γιολίτη στο αίτημα του κόσμου να αποδοθούν ευθύνες για κατάχρηση εξουσίας.
Όμως, τούτος ο προνομιακός Λόγος που εγκαθιστά τες γυναίκες στη θέση του φταίχτη για την βία που τελικά θα βιώσουν, εν αφορά μόνο πολιτικά τζαι/ή οικονομικά ισχυρά ανδρικά υποκείμενα: η προσπάθεια έμφυλης κυριαρχίας στο πλαίσιο της πατριαρχίας, εν διαταξική. Καθώς ούλλο τζαι περισσότεροι άντρες στον σύγχρονο (ύστατο hopefully) καπιταλισμό, ωθούνται στην ανεργία ή στην εργασιακήν επισφάλεια, τζαι ούλλο τζαι περισσόττερες γυναίκες μπαίνουν στην εργασία για να εξυπηρετήσουν τες καπιταλιστικές ανάγκες, πολλοί άντρες με τη χρήση λεκτικής ή/τζαι σωματικής βίας προσπαθούν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, τον ρόλο τους δηλαδή στην έμφυλην ιεραρχία, καθώς νιώθουν να χάνουν τον έλεγχο τζαι το αντρικό τους γόητρο μέσα στες συνθήκες εξαθλίωσης του καπιταλισμού.
Ο σεξιστικός τρόπος σκέψης πάει σιέρι σιέρι με τον καπιταλισμό τζαι τα συστήματα που προάγουν τον ανταγωνισμό τζαι την ιεραρχία. Σε ένα σύστημα μιλιταριστικού καπιταλισμού, τούτες οι συνδέσεις μπορούν να γίνουν εύκολα. Όσον η σεξιστική σκέψη διαμορφώνει τα αγόρια ως δυνάμει «δολοφόνους», ως στρατιώτες του ιμπεριαλισμού που πρέπει να διατηρούν εξουσία επί άλλων χωρών τζαι περιθωριοποιεί τες γυναίκες σε περιφερειακούς, παθητικούς ή συγκαταβατικούς ρόλους, τότε η έμφυλη βία ενναν μέρος της καθημερινότητάς μας τζαι κάθε φορά που στο δελτίο εννα παίζει έναν ακόμα «έγκλημα πάθους» με πρωταγωνιστή ένα άτομο «με ψυχολογικά προβλήματα», εμείς εννα πέφτουμε που το συννεφούι.
Ξέρουμεν τζαιρό τωρά, ότι καθένα που τούτα τα εγκλήματα, ένεν έγκλημα πάθους, ούτε τα ψυχολογικά προβλήματα που είσιεν ο θύτης εν ξεκάρφωτα που το πατριαρχικό πλαίσιο. Εν τζαιρός να σταματήσει τούτη η αποπολιτικοποίηση στον λόγο περί εγκλήματος στην Κύπρο. Καθένα που τούτα τα εγκλήματα εν έγκλημα πατριαρχίας τζαι μισογυνισμού, με θύτην έναν άντρα που εδιδάχτηκεν τζαι αισθάνεται ότι έσιει το δικαίωμα, που θέση τοξικής αρρενωπότητας, να επιτεθεί, ακόμα τζαι να αφαιρέσει τη ζωή μιας γεναίκας, για να αποκαταστήσει την έμφυλη τάξη. Κάθε φοράν, έσιει σχέση με τους έμφυλους ρόλους τζαι την αποκατάστασή τους, όπως είπαμε παραπάνω.
Τι εν τζείνο που διά τη δικαιοδοσία σε έναν άτομο σε θέση στρατιωτικού να αφαιρέσει ζωές μεταναστριών γυναικών, αν όι η απαξίωση των ζωών τούτων των γυναικών, στο πλαίσιο ενός λόγου τζαι ενός συστήματος φτηνής οικιακής εργασίας, που τες υποβίβασε σε αναλώσιμα προιόντα, που τες απογύμνωσε ως ανθρώπινες οντότητες, που τους αφαίρεσε τζαι τους αφαιρεί βασικά πολιτικά τζαι εργασιακά δικαιώματα. Εν τέθκοιες θανατοπολιτικές, στα πλαίσια του καπιταλισμού, που επέτρεψαν στον κάθε Μεταξά να εξαφανίζει γυναίκες σε παρόμοια θέση, τζαι στην αστυνομία να αμελεί εγκληματικά για την εξαφάνισή τους. Η απαξίωση της ζωής τούτων των γυναικών βρωμεί φασισμό. Εν η απαξίωση της ζωής που οδήγησε κάποτε στο ολοκαύτωμα. Τζαι εν καθημερινή διαπαιδαγώγηση, φασιστική προπαγάνδα, πλύση εγκεφάλου, ώσπου να φτάσει «να χαλάσει το μηχανάκι του Ες Ες», όπως έγραφε χαρακτηριστικά ο Καμπανέλλης, στη μαρτυρία του για το Μαουτχάουζεν.
Διεκδικώ λοιπόν, το δικαίωμα της μαρτυρίας. Διεκδικώ το δικαίωμα να ενθυμούμαι τες νεκρές μου. Θέλω όπως η Αντιγόνη να πενθήσω τες νεκρές μου. Θέλω όπως η Αντιγόνη, να θάψω τες νεκρές μου. Τζαι θέλω ο Κρέοντας, επιτέλους, να καταποντιστεί.
Ανάληψη ευθύνης
Τον περασμένο Φλεβάρη, μέσα που ένα μακροσκελές κείμενο στον προσωπικό της λογαριασμό σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, η μουσικός Ανδρούλα Καφά περιέγραψε την παρενόχληση που εβίωσε σε νεαρήν ηλικία στον χώρο του θεάτρου, συμβάλλοντας στο να ξεκινήσει τζαι στην Κύπρο μια συζήτηση πάνω στο θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης τζαι της έμφυλης κακοποίησης. Ακολούθησεν η δημόσια τοποθέτηση του ηθοποιού Ανδρέα Φυλακτού για τη σεξουαλική παρενόχληση που εβίωσε, όταν εργάζετουν στον ΘΟΚ (αναφερόμενος σε «διαμεσολαβητή»). Μέσα σε τούντο κλίμα τζαι με αφορμή τες δηλώσεις του Ανδρέα Φυλακτού, η Υπουργός Δικαιοσύνης Έμιλυ Γιολίτη, εφκήκε να δηλώσει ότι «η αδράνεια των θυμάτων προστατεύει τους θύτες», παραγνωρίζοντας ξανά που τη θέση του προνομίου της, την ανυπαρξία κοινωνικού τζαι θεσμικού δικτύου προστασίας για άτομα που έχουν επιβιώσει σεξουαλικής παρενόχλησης, τζαι διαιωνίζοντας την κουλτούτα του victim-blaming. Λίο τζαιρό μετά, εκυκλοφόρησε η επιστολή του Δημήτρη Χειμώνα για την έλλειψη στήριξης που μέρους του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ) στην καταγγελία του για σεξουαλική παρενόχληση.
Ο ασκός του Αιόλου άνοιξε τζαι παρότι ακόμα η κυπριακή μικροκοινωνία εν μουθκιασμένη, κάτι φαίνεται να αλλάσσει. Η Ένωση Κυπρίων ηθοποιών δέχεται αρκετά παράπονα το τελευταίο διάστημα τζαι διά οδηγίες για το πώς να κάμεις καταγγελία. Το Δίκτυο Ενάντια στη Βία κατά των Γυναικών παρέχει υποστήριξη σε γυναίκες που υπέστηκαν έμφυλη βία. Ομάδες φεμινιστικές οργανώνουνται με αυξανόμενους ρυθμούς, δράσεις κατά της έμφυλης βίας πλημμυρίζουν τη δημόσια σφαίρα, προσπαθώντας να ασκήσουν πίεση για τη δημιουργία ενός ευρύτερου θεσμικού δικτύου προστασίας τζαι μιας κουλτούρας αντισεξιστικής. Η βία ανησυχεί τζαι απασχολεί έναν μεγάλον αριθμό ανθρώπων πλέον, όμως εν σημαντικό τούτη η βία να συνδεθεί με την πατριαρχική σκέψη. Η φεμινιστική σκέψη προσφέρει εργαλεία ερμηνείας τούτης της κατάστασης. Τζαι εν στο σιέρι μας να καταστήσουμε τούτα τα εργαλεία διαθέσιμα σε ούλλ@. Για τη διαμόρφωση μιας αντιπατριαρχικής κουλτούρας σε επίπεδο κοινωνίας, κινηματικών δομών τζαι πολιτικών θεσμών.
Πρώτα εμείς μέσα που τες κινηματικές διαδικασίες δηλώνουμε μηδέν ανοχή σε εμφυλη βια τζαι παρενόχληση. Δεν θεωρούμε το κίνημα απαλλαγμένο που σχέσεις εξουσίας ή ρομαντικοποίηση της βιας. Πρώτα εμεις διατηρούμε το δικαίωμα να δημιουργούμε ασφαλείς χώρους μακριά που οποιοδήποτε μας καταπιέζει, χωρίς να έχουμεν υποχρέωση να λογοδοτούμε εσωτερικά ή εξωτερικά στο κίνημα, σε οργανώσεις ή ομάδες για τούτο. Γινουμαστεν η αγκαλιά που θέλουμε να έχουμεν όταν βρεθούμε σε ευάλωτη θέση τζαι χτίζουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ μας. Παράλληλα, φροντίζουμε να δημιουργήσουμε τζαι να διοχετεύσουμε στη δημόσια σφαίρα το λεξιλόγιο που χρειαζούμαστε ώστε να περιγράψουμε τες παραβιάσεις που βιώνουμε, τζαι που πολλές φορές δεν μας ένι διαθέσιμο. Η απουσία τούντου λεξιλογίου οδήγησε πολλές φορές στο να αποκαλεστούμε εμείς τζαι πολλές άλλες παράλογες, υπερβολικές ή πελλές. Τούτο το κείμενο, λοιπόν, εν μια προσπάθεια κατανόησης του πατριαρχικού τζαι καπιταλιστικού χαρακτήρα της βίας που βιώνουμε τζαι που γινούμαστε μάρτυρες καθημερινά, τζαι ταυτόχρονα, μια απόπειρα προώθησης ενός τέθκοιου λεξιλογίου.
Η σημερινή Παγκόσμια Μέρα κατά του ρατσισμού δυστυχώς βρίσκει την κυπριακή κοινωνία και την Ευρώπη αντιμέτωπες με τη μάστιγα του μισαλλόδοξου εθνικισμού, του ρατσισμού, της ρητορικής και εγκλημάτων μίσους. Βασική ευθύνη για την άνοδο αυτών των φαινομένων καθώς και των ακροδεξιών και εθνικιστικών δυνάμεων που τα τρέφουν, φέρει πρώτα και κύρια η κυβέρνηση και ο νυν Υπουργός Εσωτερικών.
Ο Υπουργός Εσωτερικών επέλεξε να ακολουθήσει την επικίνδυνη και καταστροφική για την κοινωνία διαχείριση του προσφυγικού στη βάση του επικίνδυνου και αποτυχημένου μοντέλου του ενεργού ηφαιστείου. Πολιτική που σφραγίστηκε με τα συρματοπλέγματα κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής με στόχο την αποτροπή της άσκησης του δικαιώματος ασύλου αλλά και για προώθηση της θέσης δύο κρατών στο Κυπριακό. Πέραν από πρόσκαιρα μικροπολιτικά πολιτικά οφέλη, η πολιτική αυτή οδηγεί με βεβαιότητα στην υπόθαλψη του ρατσισμού, στο στρώσιμο του χαλιού για την άκρα και νεοναζιστική δεξιά, τη υπόσκαψη του κράτους δικαίου και τη σύγκρουση της χώρας με διεθνείς και ευρωπαϊκούς θεσμούς παρακολούθησης και προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Αντί να αντιληφθεί το απλό γεγονός ότι ο τομέας του ασύλου είναι συγκινούν δοχείο με τον τομέα της μετανάστευσης, η κυβέρνηση έχει αμελήσει παντελώς να εξεύρει λύσεις στα προβλήματα εκμετάλλευσης και διακρίσεων που υπάρχουν στους τομείς αυτούς και που οδηγούν συχνά τους μετανάστες προς το άσυλο. Αντίθετα, η κυβέρνηση επικέντρωσε όλα τα μέτρα της στην καταστολή και την καταπολέμηση της ούτω καλούμενης εκμετάλλευσης του συστήματος ασύλου, με αποτέλεσμα την επιδείνωση αντί την απάμβλυνση της κατάστασης.
Παραβλέποντας το ρόλο και τη σημασία των ΜΚΟ ως αναπόσπαστο κομμάτι της δημοκρατίας, από την έναρξη του διορισμού του ο Υπουργός Εσωτερικών επιτίθεται και στοχοποιεί τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στους τομείς της μετανάστευσης και του ασύλου, και της προάσπισης και προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του και χωρίς καμιά τεκμηρίωση ο Υπουργός τις κατηγορεί ότι έχουν καταστεί υποχείριο της Τουρκίας και ότι έχουν συμμετοχή στην υπόθαλψη τις τρομοκρατίας και σε ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Με την τροποποίηση της νομοθεσίας για τα Σωματεία το 2020, εν μέσω πανδημίας και χωρίς καμιά διαβούλευση, ο Υπουργός προχώρησε στην πραγματοποίηση της πρόθεσης του να διαγράψει την ΚΙΣΑ, μαζί με 2200 τόσες άλλες ΜΚΟ.
Ήδη η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΣτΕ υποδεικνύει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων και μεταναστών αλλά και το ότι η νομοθεσία για τα σωματεία του 2020 παραβιάζει το άρθρο 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και καλεί τις κυπριακές αρχές όπως ανταποκριθούν στην υποχρέωση για διασφάλιση ευνοϊκού περιβάλλοντος για ΜΚΟ, ενώ αναμένουμε ότι και άλλο διεθνείς οργανισμοί θα αντιδράσουν.
Η ΚΙΣΑ θεωρεί ότι οι επιθέσεις αυτές, ως άλλη μια έκφραση του τοξικού ρατσιστικού αφηγήματος και της εχθρικής πολιτικής της κυβέρνησης και του Υπουργού Εσωτερικών, όφειλαν να αντιμετωπιστούν με μεγαλύτερη συλλογικότητα και αποφασιστικότητα από πλευράς του συνόλου των ΜΚΟ και της κοινωνίας γενικότερα.
Εμείς ως οργάνωση έχουμε αντιδράσει δυναμικά και δηλώνουμε ότι παραμένουμε προσηλωμένοι στη συνέχιση του έργου και της δράσης μας, για στήριξη και αλληλεγγύη με τις μεταναστευτικές και προσφυγικές κοινότητες, την καταπολέμηση των διακρίσεων και του ρατσισμού και για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η ΚΙΣΑ καλεί την κυβέρνηση:
Διοικητικό Συμβούλιο
Χρόνια πολλά στη γυναίκα, αλλά ποια γυναίκα;
Τη γυναίκα του βασιλιά ή την γυναίκα του καθημερινού μόχθου, της ευθύνης, της αγωνίστριας για τα δικαιώματα του λαού;
Αυτό είναι το ερώτημα.
Τα θέματα είναι πολλά: εξάρτηση σε οικονομικό επίπεδο, προβλήματα ορατότητας ειδικά σε χώρες που οι γυναίκες δεν έχουν καν πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ενδο-οικογενειακή βία, αναπαραγωγικά δικαιώματα, ζητήματα ταυτότητας, ρόλων και δημιουργίας στερεοτύπων ως προς τι είναι και δεν είναι γυναίκα, πως πρέπει και πως δεν πρέπει να συμπεριφέρεται.
Όσοι είναι λίγο πιο φιλελεύθερα διαβασμένοι και εκλεπτισμένοι από τους εντελώς “πατρίς-θρησκεία-οικογένεια” και της εθνικόφρονης αντίληψης “γυναίκας που ο ρόλος της στην κοινωνία να μεγαλώσει παιδιά στο σπίτι” θα μας μιλήσουν για Πατριαρχία. Αλλά τι είδους θεώρηση της Πατριαρχίας είναι αυτή που τσουβαλιάζει τους άντρες ανεξαρτήτως τάξης ως μέρος του συστήματος εκμετάλλευσης της γυναίκας; Είναι η Πατριαρχία έτσι όπως την βιώνουμε κάτι άλλο εκτός από κομμάτι και χαρακτηριστικό του καπιταλιστικού συστήματος;
Οι γυναίκες δεν είναι ούτε ενιαίο στρώμα ούτε ταξικός προσδιορισμός, όπως μας χωρίζει το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα η ίδια η πραγματικότητα. Οι περισσότερες γυναίκες όπως και οι άντρες εμπίπτουν σε κατηγορίες που δεν επιθυμούν οι ίδιες. Άλλες εκμεταλλεύονται ανθρώπους (γυναίκες και άντρες) από τη θέση της μανατζαρέας, της CEO, της πολιτικού και άλλες προσπαθούν να βγάλουν το ψωμί τους, σε συνθήκες σκληρότερες απ’ ότι οι περισσότεροι άντρες διότι το καπιταλιστικό σύστημα θέλει να αποστάξει και τον τελευταίο ιδρώτα και ενέργεια τους για ιδιωτικό όφελος, άλλων γυναικών και αντρών.
Το σύστημα (οι αστικές δυνάμεις, είτε στην πολιτική είτε στον επιχειρηματικό κόσμο) προσπαθεί να ενσωματώσει τον μεγάλο αγώνα των γυναικών, ζαχαρώνει μια μειοψηφία με θέσεις για να εκμεταλλευτεί την πλειοψηφία, όπως έκανε με τους άντρες στο παραλθόν και συνεχίζει να κάνει. Τι σημασία έχει αν η κυβέρνηση έχει μόνο γυναίκες υπουργούς αν η πολιτική είναι ενάντια στους ανθρώπους συνολικά; Τι κερδίζει η καθημερινή γυναίκα εαν μια στα εκατομμύρια έχει γίνει “πετυχημένη επιχειρηματίας”; Ο καταμερισμός εργασίας (εντός και εκτός οικίας) δεν εξυπηρετεί απλά και αόριστα τους άντρες αλλά το σύστημα εκμετάλλευσης, στο οποίο συμμετέχουν και γυναίκες. Άρα ο αγώνας δεν είναι γυναίκες γενικά και αόριστα αλλά ως γυναίκες και της θέσης τους στο σύστημα εκμετάλλευσης, τον καπιταλισμό. Κοινώς, η οικονομική βάση του συστήματος, ενισχύει και επανακαθορίζει τον έμφυλο διαχωρισμό και διακρίσεις σε άλλα επίπεδα της κοινωνικής ζωής.
Οπόταν για εμάς, αν σημαίνει κάτι η μέρα της γυναίκας είναι ένας αγωνιστικός χαιρετισμός στις γυναίκες που καθημερινά προσπαθούν να διαλύσουν τα ταξικά όρια που τους θέτει το σύστημα. Στην προσπάθεια τους να ξεπεράσουν δοτές απαρχαιωμένες ταυτότητες δεν συμμαχούν διαταξικά ενάντια σε άλλο φύλο αλλά αντιλαμβάνονται τους φυσικούς τους συμμάχους μέσα στο εκμεταλλευτικό σύστημα. Που αντιλαμβάνονται ότι αποθράσυνση των βιαστών και κακοποιητών δεν έγκειται απλά στο φύλο τους αλλά στην ίδια τη φύση του κπαιταλιστικού συστήματος, που επιβραβεύει την κυριαρχία και την εκμετάλλευση.
Χαιρετίζουμε λοιπόν, τις γυναίκες που οργανώνουν και οργανώνονται με άλλα φύλα για να τελειώσει το σύστημα που απελευθερώνει δυνάμεις καταστολής, που υποθάλπτει τη βία είτε σωματική είτε λεκτική, που σταματάει τα όνειρα και υποσκάπτει την ελευθερία των γυναικών για το σώμα τους και τα άλλα δικαιώματα τους.
ΥΓ: Αναγνωρίζουμε και δεν αναιρούμε πως και οι γυναίκες ανώτερων στρωμάτων είναι συνδεδεμένες πολύπλοκα μέσα στο υπάρχον σύστημα, ενδέχεται και γίνονται διακρίσεις και κακοποιήσεις εις βάρος τους. Δεν θεωρούμε πως τυχόν αλλαγή του συστήματος, αυτόματα θα έρθουν και αλλαγές σε νοοτροπίες και συμπεριφορές. Όμως, η αλλαγή ενός συστήματος που έχει σαν βάση του την κυριαρχία μέσω της ιδιοποίησης του πλούτου και αποκοπής από τον κοινωνικό του χαρακτήρα στη παραγωγή, μπορεί να ανατρέψει το περιβάλλον στο οποίο ανθούν αυτές οι συμπεριφορές και στη θέση τους μπορούν να αναδειχθούν και καλλιεργηθούν άλλες κοινωνικές σχέσεις.
Cover: ‘After Emory Douglas’ (1968) by Lazaro Abreu Padro
The post Μέρα της γυναίκας appeared first on Αγκάρρα.
Οι σημερινές συνθήκες δεν μας επιτρέπουν να γιορτάσουμε την 8η του Μάρτη. Η απώλεια κατακτήσεων, δικαιωμάτων και ελευθεριών για τις γυναίκες, οι επανειλημμένες παραβιάσεις εναντίον τους, η καθημερινή βία και ο σεξισμός δεν μας αφήνουν.
Την 8η του Μάρτη, ΗΜΕΡΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ, η προτεραιότητα της ΚΙΣΑ εστιάζεται στη ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ και στη γυναίκα ΠΡΟΣΦΥΓΑ που κουβαλούν δυσανάλογα βαρύ φορτίο και στερούνται την αξιοπρέπεια, το σεβασμό, τη στήριξη και την προστασία που θα όφειλε να επιδεικνύει ένα σύγχρονο, δημοκρατικό κράτος.
Στον αντίποδα κάθε έννοιας δημοκρατίας, η κυβέρνηση έχει καθιερώσει μία πολιτική εχθρικού περιβάλλοντος και καταστολής που στοχοποιούν όσο ποτέ άλλοτε τις μεταναστευτικές και τις προσφυγικές κοινότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ και η γυναίκα ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ βιώνει καθημερινά συνθήκες συστημικών και κοινωνικών διακρίσεων εκμετάλλευσης, εμπορίας ανθρώπων και έμφυλης βίας. Οι φόνοι των πέντε μεταναστριών και των δύο παιδιών τους ανέδειξαν ξεκάθαρα την εγκληματική αδιαφορία και αμέλεια των αρχών. Μόλις υποχώρησε η μαζική κοινωνική κατακραυγή, η κυβέρνηση εγκατέλειψε την εκπόνηση και υιοθέτηση «πρόσθετων μέτρων προστασίας των ξένων» όπως η ίδια είχε εξαγγείλει. Ως αποτέλεσμα, οι μετανάστριες να εξακολουθούν να βιώνουν καθημερινά την έμφυλη βία, επικουρούμενη από το θεσμικό ρατσισμό και το σεξισμό στη διαχείριση των υποθέσεων και καταγγελιών τους από την αστυνομία και τις υπόλοιπες αρμόδιες αρχές.
Την ασυνέπεια αυτή την είχε προδιαγράψει η ΚΙΣΑ σε έγγραφο θέσεων για Εισηγήσεις για νομικές και πολιτικές αλλαγές για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των μεταναστριών στην Κύπρο. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν υιοθέτησε αυτές τις προτάσεις αλλά αρνήθηκε κάθε διαβούλευση και διάλογο με την ΚΙΣΑ και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
Οι σημερινές συνθήκες όχι μόνο ταπεινώνουν και περιθωριοποιούν τη ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ και τη γυναίκα ΠΡΟΣΦΥΓΑ αλλά την καθιστούν αόρατη και την αποκλείουν από όλες τις πολιτικές και τους μηχανισμούς που υποτίθεται στοχεύουν στην προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων της γυναίκας. όπως και από την ατζέντα και τις δράσεις γυναικείων οργανώσεων και ομάδων που διακηρύσσουν υπέρ των δικαιωμάτων και της θέσης των γυναικών.
Η πανδημία καθιστά τη ΜΕΤΑΝΑΣΤΡΙΑ και τη γυναίκα ΠΡΟΣΦΥΓΑ ακόμα πιο ευάλωτη, μαζί και με άλλες κοινωνικές ομάδες, αφού το κράτος επιλέγει συνειδητά να τις αγνοεί και να τις αποκλείει από όλα τα μέτρα στήριξης των εργαζόμενων και των ανέργων, περιορίζοντας αυτές τις γυναίκες ακόμη πιο ασφυχτικά και στερώντας τόσο από τις ίδιες όσο και από τα παιδιά τους ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.
Με τη συμμετοχή της στη χθεσινή μαζική πορεία, η ΚΙΣΑ τονίζει την επιτακτική ανάγκη ουσιαστικής συμπερίληψης και ένταξης των μεταναστριών και των γυναικών προσφύγων στην κυπριακή κοινωνία και καλεί –
Καλούμε επίσης την κυβέρνηση όπως προχωρήσει άμεσα στις νομικές και άλλες αλλαγές που απαιτούνται για άρση των θεσμικών διακρίσεων και του αποκλεισμού των μεταναστριών και γυναικών προσφύγων από όλες τις πολιτικές, μηχανισμούς και μέτρα για την προστασία και προώθηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών της γυναίκας.
Διοικητικό Συμβούλιο
One Radical Planet 