Σειρά αρθρών στο περιοδικό antifa σχετικά με την Κύπρο, που κυκλοφόρησαν το 2018-2019.
Μπορούν να εντοπιστούν πατώντας εδώ.
Το τεύχος 14 του περιοδικού 'Ρήξη'.
Μπορεί να εντοπιστεί πατώντας εδώ (24.5mb).
1. Δεν με εξέπληξε η απόφαση του Συμβουλίου. Μη προβλέψιμη ήταν ίσως η ομοφωνία όμως των οκτώ δικαστών. Η απόφαση αυτή είναι μείζονος συνταγματικό και πολιτειακό ζήτημα με πολιτικό περιεχόμενο και με τεράστιες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις και συνέπειες.
2. Παρά τις 209 σελίδες της, η απόφαση του δικαστηρίου ήταν απλή. Περιστρέφεται γύρω από ένα και μόνο σημείο: Τί «απαιτεί το δημόσιο συμφέρον» για να θεωρείται «αρμόζουσα συμπεριφορά» ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου. Σε ποιες περιπτώσεις δηλαδή οι δικαστές θεωρούν ότι το ύφος, η συμπεριφορά κι ο τρόπος έκφρασης ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου θεωρείται από τους δικαστές τόσο «ανάρμοστη» που οδηγεί στη παύση του; Η απάντηση των δικαστών είναι απλή: Αν συγκρουστεί με τον υπέρτατο νομικό άρχοντα, τον Γενικό Εισαγγελέα κι αυτός αποφασίσει να ζητήσει την παύση, τότε πρέπει να παυτεί.
3. Αυτό είναι το λεγόμενο ratio decidendi, δηλαδή η αιτιολογία της απόφασης που είναι δεσμευτική ως νομικό προηγούμενο. Eφόσον οι Βοηθός και Γενικός Εισαγγελέας είναι «κορυφαίοι Θεσμοί του πολιτειακού μας στερεώματος» (σελ. 198) «είναι απολύτως αναγκαίο να τυγχάνουν σεβασμού, ιδιαιτέρως από άλλους κρατικούς αξιωματούχους». Ρητά τονίζει η απόφαση ότι η συμπεριφορά του Γενικού Ελεγκτή δεν περιείχε την «ευθυκρισία να ισοζυγίσει και να ενεργήσει με σύνεσης», και να ευθυγραμμιστεί με τις γνωματεύεις του Γενικού Εισαγγελέα που «προειδοποίησαν για πιθανές συνέπειες, ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς του». Απαιτείται συνεπώς την παύση του (σελ. 195). Διαφορετικά, λεν οι δικαστές μας, αν δεν «θωρακιστεί» ο θεσμός του Γενικού Εισαγγελέα (κι οι άλλοι θεσμοί) «θα επέλθει το χάος» (σελ. 192). Ο Γενικός Ελεγκτής παύτηκε λοιπόν διότι «δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις» του Γενικού Εισαγγελέα.
4. Τα υπόλοιπα στην απόφαση (πχ σχολιασμός του μαρτυρικού υλικού και η επιμέρους δικαιολόγηση του σκεπτικού της) αποτελούν obiter dicta, δηλαδή μη δεσμευτικά παρεμφερή σχόλια του δικαστηρίου δευτερευούσης σημασίας. Οι αναφορές σε περιστατικά με άλλους θεσμούς, ή θιγμένους προνομιούχους/ αξιωματούχους με έμφαση στο τεκμήριο της αθωότητας είναι απλώς προσχηματικά για άρχοντες που ουδέποτε αντιμετώπισαν δίκη. Εξάλλου, δική μας έρευνα για το τεκμήριο της αθωότητας στη Κύπρο καταδεικνύει πόσο ελλιπής είναι στην πράξη η προστασία του τεκμήριου της αθωότητας για τους ευάλωτους της κοινωνίας όταν αντιμετώπισαν την δικαιοσύνη (Τριμικλινινιώτης & Δημητρίου, Presumption of Innocence: procedural rights in criminal proceedings, 2020).
5. Εντούτοις, το όλο σκεπτικό του δικαστηρίου, ακόμα και τα obiter, περιέχει πλούσιο υλικό για την ιδεολογική/ πολιτική σκέψη των δικαστών που ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις θέσεις της κυβέρνησης και τους ελεγχόμενους από αυτή θεσμούς. Εξάλλου, στα κρατικά αξιώματα διορίζονται ημέτεροι και πρώην υπουργοί, εξ ου και λειτουργούν απολογητικά και ταυτίζονται με τις κυβερνητικές ή δικαστικές αποφάσεις στα κορυφαία θέματα που απασχολούν την κοινωνία – από τις διπλές συντάξεις, στη πώληση διαβατηρίων, ρουσφέτι για παιδιά ημετέρων από το υπουργείο άμυνας, διασπάθιση δημοσίου χρήματος κτλ.6. Το ότι ήταν ομόφωνη η απόφαση χωρίς καν την προσχηματική διαφοροποίηση από κανένα δικαστή είναι ενδεικτικό μιας προβληματικής σχέσης υποτέλειας προς τον Γενικό Εισαγγελέα.
7. Δεν υπήρξα ποτέ στο «φαν κλαμπ» του Ελεγκτή, καθώς έβρισκα κάποιες παρεμβάσεις του προβληματικές, εσφαλμένες ή/και άκομψες. Αυτά όμως κατ' ουδένα λόγο δε συνιστούν σε μια δημοκρατία λόγο παύσης ανεξάρτητου αξιωματούχου.
8. Ακόμα και με την ελάχιστη νομολογία που επέλεξε να στηρίξει την απόφαση του το δικαστήριο, κανένα αμερόληπτο κι ανεξάρτητο δικαστήριο δε θα έβγαζε τέτοιο συμπέρασμα. Τέτοιες παύσεις βρίσκουμε μόνο όπου υπάρχουν σοβαρά παραπτώματα, εξ ου και η τροποποίηση του συντάγματος που έγινε για περίπτωση παύσης του Κεντρικού Τραπεζίτη. Δε μπορεί να είναι διαφορετικό το μέτρο για τον Γενικό Ελεγκτή με αυθεντίες (μετα)αποικιακού τύπου αποφάσεις του Ανακτοσυμβουλίου και στην μη συγκρίσιμη υπόθεσή Ερωτοκρίτου. Τέτοια βρίσκουμε σε καθεστώτα που φιμώνουν και παύουν κατά το δοκούν όποιον βρίσκουν «ενοχλητικό» στα συμφέροντα ή θίγονται τα γούστα τους.
9. Η απόφαση αυτή αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη δημοκρατία, την ελευθερία της έκφρασης, τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας των ανεξάρτητων θεσμών και τον δημοκρατικό έλεγχο των κρατούντων. Το σκεπτικό της απόφασης είναι εσφαλμένο και νομικά διάτρητο που αφήνει ξεκρέμαστο κάθε πολίτη απέναντι σε ανελέγκτους θεσμούς. Πρόκειται για παρέκκλιση από τα συνταγματικά θέσμια που παραβιάζει βασικές αρχές δικαίου. Η απόφαση ουσιαστικά καθιστά τους ανεξάρτητους αξιωματούχους υποτελείς στον Γενικό Εισαγγελέα, ενώ διαβρώνει το δικαίωμα πολιτών στη διαφάνεια.
10. Τέλος, η απόφαση αυτή διευρύνει το χάσμα ανάμεσα στον πολίτη και στους όλο και πιο απόμακρους και αυταρχικούς κρατικούς θεσμούς στενά συνδεδεμένους με ιδιωτικά συμφέροντα. Σε μια εποχή επικίνδυνης μεγέθυνσης της ανισότητας, κοινωνικής επισφάλεια κι αβεβαιότητας για το μέλλον, η απόφαση αυτή του δικαστηρίου επιβεβαιώνει τους χειρότερους φόβους και τη καχυποψία για την ιθύνουσα τάξη και τους κρατικούς θεσμούς. Στα μάτια των πολιτών οι θεσμοί απονομής της δικαιοσύνης φαίνεται να κόπτονται να καλύψουν ημετέρους και ισχυρούς που απολαμβάνουν τους καρπούς από τη σχέση τους με την εξουσία εξοβελίζοντας όποιον τολμά να ασκεί κριτική και θέλει να τον ελέγξει.
Φυλλάδιο κατά λογοκρισίας από το Κινηματογραφικό Κέντρο, που κυκλοφόρησε στις 21/09/78.
Μπορεί να εντοπιστεί πατώντας εδώ.
Open Letter to Makarios from Cypriot Defence Campaign (Ανοικτή Επιστολή προς τον Μακάριο από την Εκστρατεία Άμυνας Κυπρίων).
Bilingual leaflet from the 1970s, which was published in London.
It can be located by pressing here.
Η πρώτη έκδοση (1957) του Ημερολογίου του Γρίβα, η οποία περιέχει κομμάτι του ημερολογίου που εντόπισε η Βρετάνη αποικιακή διοίκηση της Κύπρου τη δεκαετία του 1950.
Μπορεί να εντοπιστεί πατώντας εδώ (64mb).
Guide to Activism in the northern part of Cyprus to support yourself and each other
1st edition: 13 – 04 – 2023
[Türkçe açıklama devamında yer almaktadır]
Avli, with support of a legal expert, Aslı Murat, conducted preliminary research for those in organising roles in activities, events, protests and activism in general, and for anyone wanting to know more about their rights.
Why? Simply because we want to enable peaceful and non-violent activism to take place in the northern part of Cyprus, by knowing rights to assembly and speech, and being in a position to protect everyone who is taking part of it.
As the tendency to limit and violate fundamental freedoms is gaining more force, specifically in the northern part of Cyprus. The types of problems that have been increasingly experienced/faced include legal texts and interventions against freedom of speech, policing in various civil society activities negatively affecting freedoms of assembly and association, limitations and violation of data protection, etc.
In the recent past, there have been instances that the authoritarian interventions of “the police” have negatively affected our activities and actions including but not limited to demands for personal data during environmental peacebuilding summer camps. Based on these previous experiences, it was crucial to respond if we want to carry on our existing and future actions that take place in the northern part of Cyprus. Thus, we wanted to Know Our Rights in cases of assembly, public speech, and non-violent direct action by drafting a Guide to Activism for the northern part of Cyprus. The guide can be used by any activist and civil society group on the ground, who fights for a peaceful and sustainable island.
Avli and Aslı Murat presents two important documents:
The brief ‘Guide to Activism in the northern part of Cyprus’
This guide aims to help us understand the general aspects of the criminal law system in the northern part of Cyprus during the investigation phase, and the powers and duties of the police in peaceful assemblies and protests in particular. With the “freedom of thought, speech and expression”, the Constitution regulates that everyone has the freedom of thought and the right to express and disseminate their ideas individually or collectively, without censorship, through speech, writing, pictures. It also enumerates the grounds on which the right may be legally restricted. On the other hand, the right to assembly and demonstration also regulates that citizens can take peaceful actions without obtaining prior permission from any authority . Even though the police tried to prevent meetings and demonstrations involving foreigners from time to time , there was generally no intervention to halt the activity.
The Bust Card is a pocket-sized cardboard slip produced by legal supporters which includes phone numbers for a friendly solicitor and legal support, as well as other information useful in situations where there is a risk of arrest.
[TR]
Avli, hukuk uzmanı Aslı Murat’ın da desteğiyle, aktivitelerde, etkinliklerde ve protestolarda organizator rolü olan aktivistler veya toplanma ve ifade özgürlükleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler için ön araştırma yaptı.
Neden? Basitçe, toplanma ve ifade haklarını bilerek kendi ve etrafındakilerin haklarını koruyabilecek bir konumda olup Kıbrıs’ın kuzey kesiminde barışçıl ve şiddet içermeyen aktivizmin gerçekleşmesini sağlamak istediğimiz için!
Temel özgürlükleri sınırlama ve ihlal etme eğilimi, özellikle Kıbrıs’ın kuzey kesiminde daha fazla güç kazanıyor. İfade özgürlüğüne yönelik yasal metinler ve müdahaleler, polisin çeşitli sivil toplum faaliyetlerinde toplanma ve örgütlenme özgürlüklerini olumsuz etkilemesi, veri korumasının sınırlandırılması ve ihlali vb. giderek artan bir şekilde yaşanan/karşılaşılan sorun türleri olmuştur. Yakın geçmişte “polis”in otoriter müdahalelerinin, çevresel barış inşası yaz kampları sırasında kişisel veri talepleri dahil olmak üzere faaliyetlerimizi ve eylemlerimizi olumsuz etkilediği durumlar olmuştur.
Geçmiş deneyimlere dayanarak, Kıbrıs’ın kuzey kesiminde yer alan mevcut ve gelecekteki eylemlerimizi sürdürmek istiyorsak olup bitenlere bir karşılık vermek çok önemliydi. Bu nedenle, hem kendi faaliyetlerimizde ve hem de genel olarak barışçıl ve sürdürülebilir bir ada isteyen aktivistler ve sivil toplum tarafından kullanılabilecek bir rehber oluşturmak amacıyla Kıbrıs’ın kuzeyinde bir Aktivizm Rehberi taslağı hazırlayarak toplanma hakkı ve ifade özgürlüklerini koruma ve savunmanın yasallığı konusundaki Haklarımızı Bilmek istedik.
Avli ve Aslı Murat iki belge sunar:
Kısaca ‘Kıbrıs’ın kuzey kesiminde Aktivizm Rehberi’
Bu kılavuz, genel olarak Kıbrıs’ın kuzeyindeki ceza hukuku sisteminin soruşturma aşamasındaki genel hatlarını, özelde ise barışçıl toplantı ve protestolarda polisin yetki ve görevlerini kavramamıza yardımcı olmayı hedeflemektedir. Anayasa “düşünce, söz ve anlatım özgürlüğü” ile, herkesin düşünce özgürlüğüne sahip olduğunu ve fikirlerini, sansürsüz bir şekilde söz, yazı, resim aracılığıyla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkını düzenler. Ayrıca hakkın yasal olarak sınırlanabileceği gerekçeleri de sayar. Diğer yandan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı da, yurttaşlara önceden herhangi bir makamdan izin almaksızın barışçıl eylem yapabileceklerini düzenler. Zaman zaman yabancıların dâhil olduğu toplantı ve eylemleri polis engellemeye çalışmış olsa bile, genellikle etkinliği durdurucu bir müdahale ile karşılaşılmamıştır.
‘Kıbrıs’ın kuzeyindeki barışçıl protesto ve diğer ilgili olaylarda haklarınızı bilin’ bustcard
Bustcard, yasal destekçiler tarafından üretilen, yasal destek için ulaşılabilecek cana yakın avukat ve telefon numaralarının yanı sıra tutuklanma riskinin olduğu durumlarda yararlı olabilecek diğer bilgileri içeren cep boyutunda bir karton sliptir.
—
Credits: Aslı Murat, legal expert
Author/Συντάκτης/Yazar: Josef Boraei
Çevirmenler/Μεταφραστές/Translators: Kemal Çufoğlu, Vijdan Şengör
Συντάκτες/Editors/Editörler: Vijdan Şengör, Myrto Skouroupathi
The post Know Your Rights (EN, TR) first appeared on AVLI.written by Avli’s members Myrto Skouroupathi and Josef Boraei
PRIDE
If you haven’t already heard, it’s Pride Month! June is established as the Pride month, a month to celebrate and uplift LGBTQIA+* communities. People are coming together in love, friendship, and solidarity to celebrate the wins, mourn the losses, and demand LGBTQIA+ liberation.
The first Pride was held as an anniversary of the Stonewall Riots. The Stonewall riots were crucial protests in 1969 in the US, that started as a pushback to police brutality and discrimination experienced by queer people. Queer** feminist and activist Brenda Howard – also known as ‘The Mother of Pride’, together with other activists commemorated the Riots with a rally in July 1969 which become what we today know us pride. It is important, then, to remember that the first Pride was a riot. [1]
We, as environmental peace-building activists, have other identities, such as LGBTQIA+ identities that are intertwined with our climate and peace activism. With the climate crisis being the greatest threat to human rights, social justice, and ecosystems we wanted to take the opportunity of the Pride Month to explore why the Climate Crisis is a LGBTQIA+ issue.
CLIMATE DISPROPORTIONATE IMPACTS
Climate crisis is affecting every one of us. However, the impacts of it are not experienced equally. They disproportionately affect those that are already marginalised, either across the divide in Cyprus or across the world – including LBGTQI+ people.
It affects each person differently based on biological, social, and cultural parameters such as gender, race, social class, ability, age, sexuality and so on – perceived as norms.
According to the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), it is clear that the people who are already most vulnerable and marginalised will experience the greatest impacts of climate change. [2,3]
Marginalised people have higher chances to live in areas at most risk of climate change, and way less chances to access resources or ability to relocate. It is also crystal clear that in times of crisis (i.e. economical, political, social, climate, health), the most marginalised are the first to be impacted. LGBTQI+ people across the world are more likely to experience homelessness, lack of financial resources and support structures. In case of conflict and (climate) disasters, marginalised people are less mobile and receive less support. This is especially true for Black, Indigenous, and People of Colour (BIPoC) LGBTQI+ people.
An example is Hurricane Katrina, during which trans people faced discrimination in emergency shelters, with some turned away, while the black gay community has yet to fully recover [4,5]. This can also apply in the case of Cyprus, where the right to change one’s legal gender is non-existence in the southern part [6] of the island, while in the northern it’s only possible with full gender reassignment surgery [7], which means that trans people are limited in their movement and the services they are able to receive in case of a crisis.
THE ROOTS OF INTERLINKED OPPRESSIONS
Climate justice teaches us that the roots of the climate crisis are strongly connected with multiple oppressions. Several forms of power and systematic oppression interact on multiple and often simultaneous levels, through institutions such as racism, sexism, homophobia, transphobia, ableism, xenophobia, classism, ageism and others. Therefore, the climate crisis and other environmental and social struggles, are the results of capitalism, colonialism, racism, patriarchy, neoliberalism, and neocolonialism among others. [8]
We recognise that these oppressive structures have brought us to the exploitation of the people and the planet, for human rights and environmental degradation respectively.
This has been a struggle and a threat for the queer community and therefore queer liberation for a long time, that unfortunately pushes down the beauty of diversity. It is a danger for gender and sexual identities as much as it is for the planet, biodiversity, and natural heritage on the altar of money and profit. [9]
We strongly believe that there is one struggle and one fight. Thus, fighting against the oppressive systems of capitalism, colonialism, racism, sexism, neoliberalism and neocolonialism, is crucial to fight both the climate crisis and for queer liberation.
QUEERS EXPERIENCE IN THE CLIMATE JUSTICE MOVEMENT IS BENEFICIAL
The climate justice movement can also benefit from the contribution of the LGBTQI+ community while fighting against the climate crisis. By looking at the history of LGBTQI+ communities across the globe and the fights given against common oppressive systems, it shows how much experience we can offer on skills sharing, survival, practices of resistance and resilience. It hasn’t been an easy struggle for LGBTQI+ community, but we know how to struggle, how to organise, how to demonstrate and how to win. The queer community knows very well how a community of love and care looks like, and also how concrete solidarity should be.
Great examples of recognition of struggles and concrete solidarity by the LGBTQI+ community towards other communities are the “Lesbians and Gays support the Miners” [10] and “Lesbians and Gays support the Migrants”. [11]
Another example are the “disable and trans people of colour, who have a lot to teach us on how to deal with climate catastrophe and as they say ‘welcome to our world’. Even in the moments when we’re in pain, when we’re uncomfortable, when the task ahead feels overwhelming, and we feel defeated by the sheer scope of everything that’s wrong in the world, we don’t have to give up on life or on humanity. Queer and trans disabled people know that, because that’s how we live. At this moment of climate chaos, we’re saying: Welcome to our world. We have some things to teach you if you’ll listen, so that we can all survive.” [12]
Queer communities are already providing support on survival skills, spaces to host people in times of crisis, and even mobilise their communities to fight against the climate crisis. The legacy of LGBTQIA+ people is so rich with experience on activism, resistance, campaigns which can be shared, used and strengthened when fighting for climate justice. We, as queer people, are already part of the fight.
QUEER LIBERATION and CLIMATE JUSTICE go hand in hand.
Finally, we would like to conclude that Avli members are standing for a truly intersectional movement fighting for collective liberation and justice.
There is no climate justice without queer liberation, and there is no queer liberation without climate justice. The fight against the climate crisis and queer oppression are strongly linked and its roots are the same oppressive systems. We do not stand for neither a queer-exclusive climate movement nor for a capitalist “rainbow washed” pride. We stand together, united against all kinds of oppression.
*LGBTQIA+ stands for lesbian, gay, bisexual, trans, queer, intersex, asexual. The + is an inclusive symbol to mean ‘and others’ to include people of all identities.
**Queer is a reclaimed slur which some but not all people in the LGBTQIA+ community use.
INVITATION TO JOINS US IN THE CLIMATE JUSTICE BLOC led by Avli
On Saturday, 18 June 2022, LGBTQI+ people from all around Cyprus and beyond are gathering and marching for their rights, in Nicosia.
For the first time in Cyprus, LGBTQIA+ organisations and communities across the island are coming together and joining forces for an intercommunal, self-organised, self-funded, grassroots Pride with the slogan “United by Pride”.
Co-hosts: Queer Collective Cy, Queer Cyprus Association, LGBT PILIPINAS, LGBT Africa and the LGBTQIA+ & Allies Students Club of the University of Cyprus.
Avli, as an initiative working on environmental peace building also recognises the multidimensional form of the climate crisis, thus we are launching an open call to all environmental and climate organisations and initiatives across the island to support the upcoming march ‘United by Pride’.
As we have explained, there is no Climate Justice without Social Justice and Queer liberation. Therefore, we would like to invite you to support and participate within the climate justice bloc of the march on June 18, 2022 at 18:00. Our main message will be ‘No pride on a dead planet – Save Akamas’. The climate justice bloc also aims to offer space for anyone who identifies as queer but is not able to participate in the march as an individual in fear of discrimination. Anyone is welcome to join us!
Author/Συντάκτης/Yazar: Myrto Skouroupathi, Josef Boraei
Çevirmenler/Μεταφραστές/Translators: N/A
Συντάκτες/Editors/Editörler: Myrto Skouroupathi, Nikolas Michael
Δικαίωμα ελεύθερης σκέψης τζαι συνείδησης: Κύπρο του 2022
Αντιρρησίες συνειδήσεις που το βορρά ως το νότο
English: Can I avoid the army? YES
Όταν ήμασταν ακόμα σχολείο – δηλαδή ανήλικοι, στα 17 μας – ήρταν τζαι είπαν μας ότι καλούν μας να ‘υπηρετήσουμε’ την πατρίδα μας, ότι εννα την προστατεύσουμε που τον εχθρό τζαι ότι εννα βάλουμε νου τζαι να γίνουμε αδρώποι, τάχατες άντρες με τα όλα τους. Είπαν μας ότι εν χρέος μας να το κάμουμε τζαι ότι εν έχουμε επιλογή αλλιώς εννα πιάμε πελλό-χαρτο ή ε να πκιερώνουμε πρόστιμο ή τζαι φυλάκιση.
Εμείς λοιπόν, ως νέοι τούτου του τόπου που παλεύκουμε για την ειρήνη σε τούτο τον τόπο, εν μας βρίσκει σύμφωνους τούτο το αφήγημα τζαι ε να βάλουμε μια τελεία δαμέ. Είμαστε νέοι άνθρωποι που ανησυχούμε τζαι ενδιαφερούμαστε για τούτον τον τόπο, τζαι γνωρίζουμε τόσο τις υποχρεώσεις μας αλλά τζαι τα ανθρώπινα μας δικαιώματα.
Με βάση το ευρωπαϊκό δικαστήριο τζαι το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ούλλ@ μας έχουμε κάθε δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, θρησκείας τζαι συνείδησης.
Για τους διαμένοντες στο νότο, δηλαδή στο έδαφος κάτω υπο τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας , ‘Ο περί Εθνικής Φρουράς Νόμος του 2011 (19(I)/2011)’ στο ΜΕΡΟΣ VIII σου δίνει το δικαίωμα να κάμεις αίτηση για να αναγνωριστείς ως αντιρρησίας συνείδησης με εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία (για στρατεύσιμους τζαι έφεδρους).
Για τους διαμένοντες στο βορρά, το αυτο-ονομάζεται Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) και μη αναγνωρισμένη από τη διεθνής κοινότητα, δυστυχώς εν ισχύει το ίδιο αφού ακόμα εν υπάρχει το νομικό πλαίσιο που να τους καλύπτει τούτο το ανθρώπινο δικαίωμα και συνεπώς δεν αναγνωρίζεται.
Πριν πούμε την διαδικασία που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αιτηθείτε, να πούμε λίο γιατί είμαστε αντιρρησίες συνείδησης τζαι όι επειδή απλά βαρκούντε να παν στους στρατούς.
Αρχικά ως Αυλή, έχουμε ως όραμα ένα ενωμένο, ειρηνικό τζαι αειφόρο νησί που σέβεται τα δικαιώματα ούλ@. Οι αρχές μας, μεταξύ άλλων, ενι η προσβασιμότητα, η δημοκρατικότητα, η πολυπολιτισμικότητα, η οικολογική αειφορία, η ειρήνη, η ισότητα τζαι η αλληλεγγύη.
Οι λόγοι που εν συμφωνούμε με το στρατό εν πολυδιάστατοι τζαι άρρηκτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Αρχικά θέλουμε να θίξουμε το θέμα του μιλιταρισμού, ότι πέραν που το ότι εν μας βρίσκει σύμφωνους στους πολέμους τζαι στο στρατό, εν γενικά ένα σύστημα το οποίο καλλιεργεί το μίσος που άνθρωπο προς άνθρωπο, που δυστυχώς διαχωρίζει τον κόσμο ανά έθνος, θρησκεία τζαι ούτω καθεξής. Παράλληλα, σχηματίζει μυαλά τζαι υποβάλλει σε πράξεις εχθρικότητας αλλά τζαι θανάτου.
Τζαι όι εν θα εμπορούσαμε σε καμία περίπτωση να συναινέσουμε σε τέτοιου είδους πράξεις τζαι αρνούμαστε να μας επιβάλλουν οδηγίες που συνάδουν με το να σκοτώνουμε οποιονδήποτε άνθρωπο. Εν μπορούμε να φανταστούμε ότι ε να μας επιβληθεί να σκοτώσουμε τους φίλους μας π.χ. τον Μουσταφά τζαι τον Κεμάλ ή τον Γιαννή τζαι τον Κωστή γιατί έννεν ομοεθνής ή επειδή εν αλλόθρησκοι ή γιατί θεωρούνται εχθροί από το αφήγημα του εθνικισμού συγκεκριμένης μερίδας πληθυσμού.
Επιπλέον, οι εμπειρίες που κάποιοι που μας που είχαμε στο στρατό επιβεβαιώνουν τούτα που λαλούμε. Σε μια ταχάτες σύγχρονη τζαι ευρωπαϊκή χώρα του 21ου αιώνα καλλιεργείται η μισαλλοδοξία τζαι ο ρατσισμός, αντί να επενδύουμε στην ειρήνη που ενώνει τον κόσμο τζαι δυστυχώς συνεχίζει ο διαχωρισμός των κοινοτήτων.
Εν πολλά σημαντικό να πούμε ότι ο σχεδιασμός του συστήματος έσσιει ως κύρια βάση την ιεραρχία αλλά τζαι την επιβολή της ετεροφυλικής πατριαρχικής αντίληψης για το εν λόγω φύλο. Η ετεροκανονικότητα βλέπει τον χρωμοσωματικά γεννημένο ανδρα τζαι κατ’ επέκταση τον cis-άνδρα (το άτομο που αυτοπροσδιορίζεται με το φύλο που του εδόθηκε κατά τη γέννησή του) ως ανώτερο αλλά τζαι ότι η ετεροφυλία εν ο μόνος σεξουαλικός προσανατολισμός. Δυστυχώς, στο στρατό, επικρατεί η επιβαλλόμενη ετεροφυλική τούτη αντίληψη που διευκολύνει τα ετεροκανονικά άτομα με οφέλη του συστήματος εξουσίας του στρατού. Το συγκεκριμένο σύστημα θέλει τον άνδρα να μεν εκφράζει τα συναισθήματά του, να μεν κλαίει αλλά τζαι να υποτιμά το εύρος των υπόλοιπων ποικίλων ταυτοτήτων.
Ως άτομα της πρωτοβουλίας Αυλή, υπέρμαχα για την ειρήνη τζαι την περιβαλλοντική δικαιοσύνη, με καποι@ που μας να είμαστε τζαι άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, αμφισβητούμε τζαι αρνούμαστε το γενικό πλαίσιο του μιλιταρισμού, όπου το θεωρούμε ως απειλή τόσο σε προσωπικό επίπεδο για τις δικές μας ταυτότητες, όσο τζαι για τις γυναίκες, αλλά τζαι ούλλες τις κοινότητες τζαι ανθρώπους της Κύπρου. Ο μιλιταρισμός, όπως αναφέραμε, εν ιεραρχικός σε εθνικιστική βάση τζαι αποκλείει οτιδήποτε άλλο πέραν του τι ορίζεται ως ετεροκανονικό που έρκεται σε ρήξη με τζίνα που πρεσβεύουμε τζαι αγωνιζούμαστε.
Πέραν των βιολογικών διαχωρισμών τζαι καταπιέσεων, ως ομάδα βλέπουμε τα πράματα μέσα που ένα φακό διαθεματικό. Η έννοια της διαθεματικότητας εν η επεξήγηση πως διαφορετικές μορφές εξουσίας τζαι καταπίεσης αλληλεπιδρούν σε πολλαπλά επίπεδα, συχνά τζαι ταυτόχρονα.
Κάποιες παράμετροι εν οι βιολογικές, κοινωνικές ή πολιτιστικές όπως το φύλο, η φυλή, η κοινωνική τάξη, η ικανότητα, η ηλικία, η σεξουαλικότητα τζαι ούτω καθεξής. Συνεπώς, ο μιλιταρισμός εν μας βοηθά στο να λύσουμε την συστημική καταπίεση, ούτε τούτα που καλλιεργούνται τζαι εμφανίζουνται στο στρατό όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός, η πατριαρχία κτλ.
Ένα που τα μέλη της Αυλής, ο Josef, επρόσθεσεν ότι: ‘Ως διαθεματικός φεμινιστής τζαι περιβαλλοντικός ακτιβιστής, οραματίζουμαι τζαι υπερασπίζουμαι όι απλά μια δικοινοτική Κύπρο, αλλά μια χώρα τζαι έναν κόσμο που να περιλαμβάνει ούλλες τις φυλετικές ομάδες στην Κύπρο τζαι που αντικατοπτρίζει την πολυμορφία της χώρας με τις αρχές της ισότητας τζαι της ισονομίας. Ως εκ τούτου, υποστηρίζω τον αντιμιλιταρισμό.’
Έπειτα, ως ομάδα που παλέφκουμε για περιβαλλοντική δικαιοσύνη σε ούλλο το νησί αρνούμαστε να συμβάλλουμε ενάντια της οποιασδήποτε οικολογικής καταστροφής. Ο στρατός, εν πιστεύκει ότι ούλλα όσα μας περιβάλλουν εν ίσα με τον άνθρωπο εφόσον εν πιστεύει καν ότι ούλλοι οι άνθρωποι χρήζουν ίσης διαχείρισης τζαι σεβασμού. Η φυσική κληρονομιά, οι φυσικοί πόροι εν υπάρχουν απλά τζαι μόνο για να εξασφαλίσουν τις στρατιωτικές ανάγκες, αλλά του οικοσυστήματος που εναρμονίζεται τζαι ζει στους οικοτόπους.
Η υπερχρήση ορυκτών υλικών που την φύση για τον σχεδιασμό τζαι την παραγωγή όπλων τζαι πυρομαχικών που έχουν αποτέλεσμα τόσο την ρύπανση τζαι μόλυνση του περιβάλλοντος αλλά τζαι τον θάνατο του ζωικού βασιλείου (συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου είδους) είναι απαράδεκτη. Πολλές φορές ακούσαμε για την ρήξη πυρομαχικών ακόμη τζαι στα θαλάσσια ύδατα είτε απλά για στρατιωτική άσκηση είτε επειδή έληξαν. Η παραγωγή τζαι χρήση ούλλων των τοξικών χημικών στοιχείων που περιέχονται στα όποια όπλα, καταλήγουν ως απόβλητα – μη διαχειρίσιμα στην φύση – τζαι επηρεάζουν άμεσα ούλλα τα είδη που ζουν στις περιοχές είτε εν ενδημικά, είτε προστατευόμενα είδη ή ακόμη καταλήγουν στη ρύπανση ή τζαι μόλυνση του εδάφους, της ατμόσφαιρας αλλά τζαι των υδάτων.
Το 2018, η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών (ΔΕΗΕ), έκδωσε μια εκτεταμένη αναφορά όσον αφορά την Κλιματική Αλλαγή. Με απλά λόγια, το επιστημονικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών λαλεί ξεκάθαρα ότι έχουμε σχεδόν μια δεκαετία να περιορίσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης σε 1.5 βαθμό κελσίου με πιθανότητα 66%. Το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κήρυξε την Ευρώπη σε Κλιματική Κρίση λόγο έκτακτης ανάγκης. Το 2022 η ίδια επιτροπή, ΔΕΗΕ, είπεν ότι εν πολλα σημαντικό να δράσουμε άμεσα αναγνωρίζονταντας την σημαντικότητα της κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά τζαι των διαθεματικών προσεγγίσεων.
Με βάση τα παραπάνω τζαι σε συνδυασμό με την εκπομπή αέριων ρύπων που βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στο στρατό, αλλά τζαι την περαιτέρω ρύπανση του περιβάλλοντος με τα τοξικά απόβλητα που παράγονται που το στρατό, υποστηρίζουμε τον αντιμιλιταρισμό.
Επίσης, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση 2021 ‘Αντίρρηση συνείδησης στη Στρατιωτική Υπηρεσία στην Ευρώπη’ από το Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης ς, το 2020 η Κυπριακή Δημοκρατία είχε στρατιωτικές δαπάνες ύψους 418.8 US$ εκατομμύρια που ισούται με το 1.8% του ΑΠΕ. Τούτα τα ποσά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως δαπάνες για ειρηνευτικες τζαι περιβαλλοντικές δραστηριότητες που εννα έχουν ένα βραχυπρόθεσμο, αλλά τζαι μακροπρόθεσμο καλύτερο τζαι πιο αποδοτικό μέλλον.
Η ίδια έκθεση του Ευρωπαϊκού Γραφείου για την Αντίρρηση Συνείδησης, (EBCO) μιλά για νομοθετικές παραβιάσεις τζαι συγκεκριμένα λαλεί «Στην Κύπρο, η ηλικία στράτευσης είναι τα 18, που σημαίνει, σύμφωνα με τον νομοθετικό ορισμό, ότι όλοι οι άνδρες καθίστανται υπεύθυνοι για στρατολογία στην ηλικία των 17 ετών. Αυτό αποτελεί σαφή παραβίαση του Άρθρο 2 του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με τη συμμετοχή παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις (OPAC)».
Στο νότο, η Κυπριακή Δημοκρατία αναγνώρισε 321 αντιρρησίες συνείδησης μεταξύ 2009-2018. Οι 119 στρατεύσιμοι τζαι οι 32 έφεδροι, εκ των οποίων οι 115 τζαι 20 αντίστοιχα ήταν για θρησκευτικούς λόγους τζαι οι υπόλοιποι για ιδεολογικούς λόγους (EBCO).
Παρακάτω παραθέτουμε σας σε πίνακα τους αριθμούς αιτητών για να αναγνωριστούν ως αντιρρησίες συνείδησης με εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία (στρατεύσιμους τζαι έφεδρους), που το 2009 ως το 2018. (που δόθηκαν στο Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης).
Στο βορρά οι συμπατριώτες μας εν έχουν την ίδια επιλογή αφού η νομοθεσία εν τους καλύπτει τζαι ο νόμος του στρατού 59-2000, της αυτο-ονομαζόμενης ΤΔΒΚ, θέλει να τους καταδικάζει με φυλάκιση. Παρόλα αυτά, οι τουρκοκύπριοι εν το εβάλαν κάτω τζαι που την δεκαετία του 90 μέχρι τζαι σήμερα υπάρχουν τουλάχιστον 17 άτομα που εν αντιρρησίες συνειδήσεις.
Δυστυχώς οι Murat Kanatlı, Haluk Selam Tufanli and Halil Karapasaoglu είχαν κυρώσεις φυλάκισης τζαι πολλοί άλλοι αναμένουν να έχουν την ίδια κατάληξη.
Επιπλέον πληροφορίες που την ετήσια έκθεση 2021 ‘Αντίρρηση συνείδησης στη Στρατιωτική Υπηρεσία στην Ευρώπη’ από το Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης:
Εν σημαντικό να αναφερθεί ότι που το σχολείο κάθε εβδομάδα άτομα του του στρατού στο βορρά παν στα σχολεία τζαι επαναλαμβάνουν το ιδιο εθνικιστικό τζαι μισαλλόδοξο αφήγημα. Τούτο βέβαια έρκεται σε αντίθεση με την κοσμική παιδεία τζαι την ελεύθερη βούληση των ανηλίκων.
Τέλος, παραθέτουμε μαρτυρίες που τον βορρά ως τον νότο που άτομα που έχουν αναγνωριστεί ως αντιρρησίες συνείδησης ή αιτήθηκαν για ένα καλύτερο, ειρηνικό τζαι αντιμιλιταριστικό αύριο.
Έρμαν Ντολμάτσι
«Ως αντιρρησίας συνείδησης πιστεύω ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε ενάντια σε όλες τις καταπιεστικές δομές που σχετίζονται με τον εθνικισμό, τη λιτότητα, το φύλο και τη σεξουαλικότητα, την καταστροφή του περιβάλλοντος και τα οικολογικά και αστικά κοινά μας και να αρχίσουμε να δείχνουμε αλληλεγγύη και να είμαστε μέρος του αντιμιλιταριστικού κινήματος στο νησί».
«Η ειρήνη θα έρθει στην Κύπρο όταν φύγουν όλοι οι στρατοί».
https://wri-irg.org/en/story/2018/cyprus-island-beauty-turned-dust
Josef Boraei
«Ο ρατσισμός, ο σεξισμός, ο ετεροσεξισμός τζαι πολλά άλλα που υπάρχουν στο στρατό, τροφοδοτεί τις ίδιες προβληματικές ιδεολογίες τζαι αφηγήματα του προηγούμενου αιώνα. Με όλων των ειδών καταπιέσεων, άγχους τζαι υποτίμησης που επέρασα ως στρατεύσιμος τζαι ως έφεδρος, αποφάσισα να βάλω μιαν τελία τζαι να κάμω αίτηση για αναγνώριση ως αντιρρησίας συνείδησης. Κατά την διάρκεια της συνέντευξης η επιτροπή ήρτεν να μου πει ότι τούτα που λαλώ εν ουτοπικά τζαι άμαν έρτει ο τούρκος με το όπλο τι εννα κάμω; Εγώ σε αυτό απαντώ να επενδύουμε στην ειρήνη τζαι όι σε σφαίρες.
Είμαστεν ουλλ@ άνθρωποι με την ίδια αξία τζαι αγωνιζούμαι για μιαν Κύπρο ενωμένη, ελεύθερη που εγγυήτριες δυνάμεις, στρατούς τζαι όπλα. Για έναν αύριο που κυριαρχεί περιβαλλοντική τζαι κοινωνική δικαιοσύνη, για έναν μέλλον αντιφασιστικό, αντιμιλιταριστικό τζαι όσο πιο ποικιλόμορφο τζαι χρωματιστό γίνεται».
Κεμάλ Τσούφογλου
«Ως Τουρκοκύπριος που ζούσα στο εξωτερικό για περισσότερα από 5 χρόνια, αρνήθηκα να πάω στο στρατό, ωστόσο έπρεπε να πληρώσω 6000 βρετανικές λίρες ως τέλος απαλλαγής. Αν και δεν ήθελα να το κάνω, καθώς το αντιλαμβάνομαι ως έμμεση χρηματοδότηση του στρατού, μια εναλλακτική θα σήμαινε ότι θα με έβαζαν σε λίστα και δεν θα μπορούσα να ταξιδέψω στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Όσοι μένουν στο νησί δεν έχουν αυτήν την επιλογή εξαίρεσης η οποία εισάγει διακρίσεις. Αν επιχειρούσα να ταξιδέψω στην Κύπρο χωρίς να πληρώσω αυτό το τέλος, κατά την άφιξή μου πιθανότατα θα με έστελναν σε στρατώνες ή φυλακές και θα αντιμετώπιζα σοβαρές νομικές κατηγορίες. Η ενέργειά μου είναι πολιτική ενάντια στην έννοια του μιλιταρισμού και όλων των στρατών στην Κύπρο. Η ενσυνείδητη αντίρρηση είναι ανθρώπινο δικαίωμα και πρέπει να κατοχυρωθεί με νομοθεσία, αντί να μετατραπεί σε δικαίωμα που μπορεί να «αγοραστεί» μόνο από εκείνους που μπορούν να σπουδάσουν στο εξωτερικό εξαρχής. Οραματίζομαι ένα ειρηνικό, ενωμένο και βιώσιμο νησί, όπου η ισότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται σεβαστά και το σύνταγμα προστατεύεται από τα δικαστήρια, το κράτος δικαίου και την κοινωνία των πολιτών και όχι από την παράλογη και αρχαϊκή ιδέα των όπλων και των ξένων στρατών».
Γρηγόρης Ιωάννου
«Όταν κάποιος μπάτσος αποφάσισεν να με απειλήσει προσωπικά με δικαστήριο διότι δεν επήαιννα να παραλάβω τα χαρτιά του στρατού για να πάω έφεδρος, αποφάσισα ότι ήρτεν η ώρα να κάμω την διαδικασία για να αναγνωριστώ ως αντιρρησίας συνείδησης. Εμάζεψα το σχετικό χαρτολόι, έγραψα τούτον το κείμενο τζιαι εκατάθεσα τα μέσα. Η παρουσία μου ενώπιον της επιτροπής ήταν σουρεαλιστική τζιαι τραγελαφική εμπειρία αλλά κυρίως εύκολη. Αν κάποιος εν συγκροτημένος τζιαι δεν χάσει την ψυχραιμία του, δύσκολα νομίζω μπορεί να φκουν που πάνω του οι μονιμάες. «Σέβομαι την ιδεολογία σου αλλά ανησυχώ ότι ως εκπαιδευτικός μπορεί να μολύνεις την νεολαία με αυτά τα πράματα» ήταν το πιο μεγάλο μαργαριτάρι που αξίζει να σημειώσω. Να ανησυχείς εσκέφτηκα που μέσα μου».
https://nekatomata.blogspot.com/2018/04/2007-2018.html
Ανώνυμος
«Η αντίρρηση στον στρατό είναι μια από τις πιο περήφανες αποφάσεις που έχω πάρει στη ζωή μου. Δεν θα γνώριζα ποτέ ότι η αντίρρηση συνείδησης ήταν μια νόμιμη επιλογή στην Κυπριακή Δημοκρατία, εαν δεν ήταν ο Χαλίλ Καραπασάογλου, ο οποίος φυλακίστηκε επειδή εναντιώθηκε στον στρατό στο βορρά. Είναι χαρούμενη η Εθνική Φρουρά αν φέρετε αντίρρηση; Σίγουρα όχι! Η διαδικασία είναι κάπως χαοτική και χαίρονται να εκφοβίζουν 17χρονους που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο. Αλλά εφόσον έχετε όλα τα απαιτούμενα έγγραφα, δεν έχετε τίποτα να ανησυχείτε! Η δημόσια υπηρεσία μου εκπληρώθηκε σε ένα υποστελεχωμένο δημόσιο νοσοκομείο, όπου μπόρεσα να βοηθήσω ευάλωτα άτομα όπως μετανάστες και πρόσφυγες».
Εν σημαντικό να ξέρετε όμως ότι η νομοθεσίας δεν είναι σε συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα. Τζαι να θυμάστε τι λαλούν τα πιο κάτω άρθρα της νομοθεσίας:
Αλλά τζαι τα best off για να μην ξεχνιόμαστε!
Ευχαριστούμε θερμά ούλλ@ που εβοηθήσαν να βάλουμε ούλλες τις πληροφορίες μαζί, τις μαρτυρίες τζαι φυσικά τα άτομα που δουλεύκουν χρόνια πάνω σε τούτα.
Αν σκέφτεσαι να κάμεις αίτηση τζαι θέλεις βοήθεια, στείλε μας ένα μήνυμα γιατί στον αγώνα είμαστεν ούλλ@ μαζί!
The Right to Free Thought and Conscience: Cyprus 2022
Conscientious Objectors from north to south
When we were still at school – thus underaged – we were told that we are invited to ‘serve’ our motherland, and to protect it from our enemy but also to become mature and transform into men – whatever that means. We have been told that is our duty and we have no choice but to attend it, otherwise we will receive a ‘mental-paper’ or we will be forced to pay a fine and face prison charges.
We, the youth of this land, are fighting for peace and we strongly disagree with the current narratives and therefore we will have to put a full stop to it (an end). We are young people that are concerned and interested in the island, and we are aware of our responsibilities but also for our rights.
According to the European Court and article 9 of the European Convention on Human Rights, we are provided a right to freedom of thought, conscience, and religion.
For those living in southern part, on the ground which is under the effective control of the Republic of Cyprus, the ‘Law on the National Guard 2011 (19 (I) / 2011)‘ in PART VIII gives you the right to apply to be recognized as an objection consciousness with an alternative social service (conscripts and reservists).
For those living in the north, the self-proclaimed Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) and unrecognized by the international community, unfortunately there is still no legal framework to cover this human right and therefore not recognized.
Before sharing the procedure on how to apply to become CO, we would like to share why are we objecting as you may think we are just bored to attend the army.
As Avli, we envision a united, peaceful and sustainable island that respects everyone’s rights. Our principles, among others, are accessibility, democracy, multiculturalism, ecological sustainability, peace, equality and solidarity.
We disagree with the army for several reasons which are multidimensional and inextricably linked. Firstly, we want to raise the issue of militarism, which in general is a system that cultivates hatred of man to man, which unfortunately divides the world by nation, religion and so on. At the same time, militarism forms minds and submits to acts of hostility and death.
We would have never consent to such acts, we refuse to impose instructions that are coherent by killing anyone. We can not even imagine that we would be forced to kill our friends e.g. Mustafa and Kemal or Giannis and Kostis because they are not of the same nationality or have different religion or because they are considered as enemies by the same narrative of nationalism.
In addition, the experiences that some of us were forced to attend the army, confirms what we are expressing. In a so-called modern European country of the 21st century, intolerance and racism are cultivated, instead of investing in peace that unites the world. Therefore, the division of communities continues.
It is very important to mention that the design of the system is based on the hierarchy, but also on the imposition of the heterosexual patriarchal conception of sex. Heterogeneity sees the chromosomally born male and consequently the cis-male (the person who identifies with the sex given to him at birth) as superior and also that heterosexuality is the only sexual orientation. Unfortunately, in the military, this imposed heterosexual perception prevails, which facilitates heteronormal individuals with the benefits of the military power system. This system does not want the man to express his feelings, to cry but to underestimate the range of other diverse identities.
As members of the Avli initiative, we are advocating for peace and environmental justice. In addition to that, as some of us being members of the LGBTQI + community, we question and reject the general context of militarism, where we see it as a threat both on a personal level to our own identities, as well as for women, and all the communities and people of Cyprus. Militarism, as we have mentioned, is hierarchical on a nationalist basis and excludes anything other than what is defined as heteronormal, which eventually comes to a rupture with what we represent and we fight for.
Beyond the biological divisions of oppression, as a group we see it through an intersectional lens. The meaning of intersectionality explains how different forms of oppressive power interact at multiple levels, often and at the same time.
Some of the parameters are biological, social or cultural such as gender, race, social class, ability, age, sexuality and so on. Therefore, militarism does not help to solve the systemic oppression, nor those that are cultivated and appear in the army such as sexism, racism, patriarchy, etc.
One of the Avli’s members, Josef, added: ‘As an intersectional feminist and environmental activist, I envision and defend not just a bi-communal Cyprus, but a country that embraces all racial groups in Cyprus with the principles of equality and eqity. That is why I support anti-militarism. ‘
Furthermore, as a group fighting for environmental justice on the island as a whole, we refuse to contribute against any ecological disaster. The military does not believe that all surroundings are equal to human beings, since it does not even believe that all human beings need to be respected and treated equally. Natural heritage and resources do not exist to serve military needs, but the needs of the ecosystem that harmonizes and lives in the habitats.
The overuse of natural minerals for the design and the production of weapons and ammunition results in pollution and contamination of the environment but also the death of the animal kingdom (including human species) which is unacceptable. Many times we have heard about the dumping of ammunition in our waters either for military exercises or just because they expired. The production and usage of toxic chemicals contained in any weapons, ends up as waste – unmanageable in nature – that directly affect the living species (endemic or protected species) or they simply end up polluting and/or contaminating the soil, atmosphere and water.
In 2018, the United Nations’ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) issued an extensive report. Basically, the United Nations scientific body is clearly mentioning that we have only a decade to limit the increase of the average earth temperature to 1.5 degrees Celsius with a 66% probability to limit the increase. In 2020, the European Commission declared a Climate Crisis due to an emergency. In 2022 the same committee, IPCC, said that it is very important to act immediately by recognizing the importance of social justice, but also intersectional approaches as solutions.
Based on the above, and in combination with the greenhouse gasses (GHG) emissions, with a large percentage identified in the army and together with the further pollution of the environment with the toxic waste produced by the army, we support anti-militarism.
Also, according to the annual report 2021 ‘Conscientious Objection to Military Service in Europe’ by the European Bureau of Conscientious Objection, in 2020 the Republic of Cyprus had military expenditures of 418.8 US $ million equal to 1.8% of GDP. This money could be used as expenditures for peacekeeping activities that have a way better short-term and long-term better future.
The same report by the European Bureau of Conscientious Objectives (EBCO) reports legislative violations and more specifically says: “In Cyprus, the conscription age is 18, meaning, under the legislative definition, that all men become liable for conscription at the age of 17. This is a clear violation of Article 2 of the Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the involvement of children in armed conflict (OPAC)“
In the south, the Republic of Cyprus recognized 321 conscientious objectors between 2009-2018. 119 were conscripts and 32 were reservists, of which 115 were 20, respectively, for religious reasons, and the rest were for ideological reasons (EBCO).
Below you can see a table for the numbers of applicants to be identified as conscientious objectors with alternative social service (conscripts and reservists), from 2009 to 2018. (submitted to the European Office of Conscientious Objection).
In the north, our compatriots do not have the same choice since the legislation does not protect them. The law of the army 59-2000, of the self-named TRNC, are accused of prison. Nevertheless, the Turkish Cypriots did not give up and therefore since 90’s until today there are at least 17 people who are conscientious objectors.
Unfortunately Murat Kanatlı, Haluk Selam Tufanli and Halil Karapasaoglu were sanctions to prison and many others expect the same outcome.
Further information on the annual report 2021 ‘Conscientious Objection to Military Service in Europe’ from the European Office of Conscientious Objection:
It is important to mention that every week at school, members of the army in the north, are going to schools and repeating the same nationalist and intolerant narrative. This is in contrast to cosmic education and the free will of minors.
Finally, we quote testimonies from the north to the south that individuals have been recognised or applied to be recognised as conscientious objectors for a better, peaceful anti-militarist future.
Erman Dolmacı (they/them)
‘As a conscientious objector I believe that we should fight against all the oppressive structures related to nationalism, austerity, gender and sexuality, the destruction of the environment and our ecological and urban commons, and start showing solidarity and being part of the anti-militarist movements on the island.’
“Peace will come to Cyprus when all the armies are gone”.
https://wri-irg.org/en/story/2018/cyprus-island-beauty-turned-dust
Josef Boraei (he/him)
“Racism, sexism, heterosexism and many more that exist in the military, feeds the same problematic ideologies and narratives of the previous century. With all sorts of oppression, stress and devaluation stress that I went through as a conscript and as a reserve, I decided to put an end and apply to officially be recognised as a conscientious objector. During the interview the committee told me that this is utopian and if the Turk comes with the weapon what would I do? My answer to this is to invest in peace and not in bullets. We are all people with the same value and I am fighting for a united Cyprus, free from guarantors, armies and weapons. For a future with environmental and social justice, for anti-fascist, anti-militarist island and as diverse and coulourful as possible.”
Kemal Çufoğlu (he/him)
‘As a Turkish Cypriot living abroad for more than 5 years, I objected to attending the army, however I had to pay 6000 British pounds as an exemption fee. Although I didn’t want to do this either as I perceive it as indirectly fundingthe army, an alternative would mean I would be put in black list and wouldn’t be able to travel to the northern part of Cyprus. Those who are living on the island don’t have this exemption option which is discriminatory, and if I attempted to travel Cyprus without paying this fee, on arrival I would probably sent to barracks or prison and face serious legal charges. My action is political against the notion of militarism and all armies across the divide. Conscious objection is a human right and it must be enshrined in law, rather than turned into a right which can only be “bought” by those able to study abroad in the first place. I envision a peaceful, united and sustainable island, where equity and human rights are respected and constitution is protected by courts,rule of law and the civil society rather than the absurd and archaic idea of weapons and foreign armies’
Gregoris Ioannou
‘When a cop decided to personally threaten me with a court case because I was not picking up my army papers to go to the reserve, I decided it was time to go through the process of being recognized as a conscientious objector. I collected the relevant paper, wrote this text and submitted it. My presence on the committee was a surreal and ludicrous experience but mostly easy. If someone is structured and does not lose his composure, I think it is difficult for the permanent (army employees) to fall on him. “I respect your ideology but I’m worried that as a teacher you can infect young people with these things” was the biggest pearl worth noting. ‘You should worry’, I thought inside me.’
https://nekatomata.blogspot.com/2018/04/2007-2018.html
Anonymous
‘Objecting the army is one of the proudest decisions I’ve made in my life. I would have never known that conscientious objection was a legal option in the Republic of Cyprus if it hadn’t been for Halil Karapaşaoğlu, who was imprisoned for opposing the army in the north. Is the National Guard happy for you to object? Definitely not, they make the process a bit all over the place and are happy to bully 17-year-olds who dream of a better world. But as long as you have all the paperwork required you have nothing to worry about! My civil service was fulfilled in an understaffed public hospital, where I was able to assist vulnerable people such as migrants and refugees.’
Anonymous
At first I avoided it because I am politically against the idea of having such a procedure in place, but eventually it had to be done. The first step was to talk with others that had gone through the assessment and get all the necessary information; read the law, download the applications and get all the bureaucracy sorted. The next step was to go to the police headquarters in Aglantzia and requested a certificate of clean criminal record and a certificate that I do not have licence to carry a gun. When I asked for the latter certificate, I was asked to write an affidavit saying that I am in no possession of any gun or a gun licence. I was asked to pay an amount of money; I don’t remember how much. I was then told that I had to go back a couple of days later to collect my certificate of a clean criminal record. I still don’t understand why they are asking us for clean criminal records instead of those wanting to join the military.
While at the police headquarters I was served the call (Φ.Α.Π.) to join as a reservoir ordering me to present myself at a given army camp in one and a half months. I had everything ready except one thing and that was the essay explaining why my ideology or conscience is preventing me from joining the military. It was a quite challenging experience, because it was the first time I would put down on paper my thoughts about the army. I admit, one good thing about applying to be recognized as a conscientious objector is that it allowed me to put more structure in my thoughts and antimilitarist argumentation. Another good thing is finding others like you. It wasn’t long until I found other men that were undergoing the same procedure and an unofficial network of support and information was created out of nothing.
By the day I was supposed to present myself at the army camp, I had everything ready. I went there and declared that I wanted to submit my request to be recognised as a conscientious objector. The army officer at first didn’t know the procedure but admittedly, it didn’t take long for him to find out what he had to do. He took in my application (I asked to get a stamped copy back, because you never know), asked me to sign a document saying that I had presented myself on that day, and issued me a call to present myself on a later date. He explained that I would have to keep doing this until the day I receive a decision on my application.
Two months later, I was called to present myself in front of the examining committee for an interview with regards to my application. I wasn’t very keen on doing this, not because I was afraid of what to say, on the contrary I had a lot to say! My issue is that it shouldn’t be us that should undergo any procedure in order to not join the army. It’s actually the reverse! If there should be any assessment, it should be for the people willing to participate in training for war and are expected to carry a gun.
The experience took some 30 minutes. I was asked various questions with regards to what I had written in my application. There were some trick questions but nothing too challenging. In any case, if you know what you believe and what you are saying, there is nothing to be afraid of. You are also asked to explain how you manifest your ideology in your everyday life. I had no problem answering this question, but it is another problematic component of the procedure because there are many of us with the same ideology that are not particularly active, that doesn’t mean that they should not qualify as conscientious objectors.
For the next 8 months more or less, I kept presenting myself at army camps on the dates I was supposed to. I think this was around 4 or 5 times, until I finally received a letter dated 8th of March 2022, informing me that my application was successful and I was recognized as a conscientious objector. That was a day to celebrate!
Author/Συντάκτης/Yazar: Josef Boraei
Çevirmenler/Μεταφραστές/Translators: Pinar Barlas,
Συντάκτες/Editors/Editörler: Pinar Barlas, Myrto Skouroupathi, Vijdan Şengör, Nikolas Michael
Photo Credits: polyp.org.uk
The post Μπορώ να μεν πάω στρατό; NAI (EN, EL) first appeared on AVLI.As a peace and environment initiative, we are deeply concerned by the inclusion of the EastMed
pipeline in the 5th list of Projects of Common Interest. Our concerns stem from the following
reasons:
Natural gas is a fossil fuel. The emissions from its combustion though lower than those from coal
or oil; still contribute significantly to global warming.1
Investing in natural gas, in the form of the EastMed Pipeline, will prevent us from meeting our goal of carbon neutrality by 2050.
This conclusion is confirmed by Cyprus’ Integrated National Energy and Climate Plan (NECP)2
prepared under the Regulation (EU) 2018/1999 of the European Parliament and of the Council of
11 December 2018 on the Governance of the Energy Union and Climate Action, as well as by the
Draft Long-term Low Greenhouse Gas Emission Development Strategy (LTS)3 published by the
Republic of Cyprus.
What is the Aarhus Convention?
The United Nations Economic Commission for Europe (UNECE) Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-Making and Access to Justice in Environmental Matters (“Convention”) was adopted on 25 June 1998 at Aarhus, Denmark during the Fourth Ministerial Conference as part of the “Environment for Europe” process. It entered into force on 30 October 2001. Cyprus ratified the Convention in 2003.
The Convention was adopted following the 1992 World Summit where governments adopted the Rio Declaration Principle 10 which provides that “Environmental issues are best handled with participation of all concerned citizens, at the relevant level.” However, all citizens and organised groups have the right to access environmental information, without having to invoke or prove any interest. In turn, every public authority is obligated to provide environmental information, subject to certain exceptions where public authorities may refuse to do so.
The Convention establishes a number of rights of the public (individuals and their associations) with regard to the environment. The Parties to the Convention are required to make the necessary provisions so that public authorities will contribute to these rights to become effective.
EU Level
On 10 October 2019 the Commission published a report on EU implementation of the Convention in the area of access to justice in environmental matters. The report delivers a key part of the Commission’s commitment to developing a response to critical positions taken by an international body, the Convention Compliance Committee and the EU. These critical positions are to the effect that the EU does not provide members of the public, including environmental associations, with enough possibilities through administrative or judicial review to legally challenge acts of the EU institutions for violations of EU Environmental Law. You can view the full report here.
Directive 2003/4/EC of the European Parliament and of the Council of 28 January 2003 regulates public access to environmental information and, for its purposes, defines “Environmental Information.”
National Level
As a member of the European Union since 2004, Cyprus aligned this Directive through implementation on the Law on Public Access to Environmental Information (Law 119(I)/2004). The environmental legal framework must be strategically used to combat critical environmental problems, in the best interest of current and future generations.
Αυτό το καλοκαίρι, μια από τις διαλέξεις μου δέχθηκε διαμαρτυρία από ακροδεξιούς φοιτητές. Η ρητορική τους έφερε στο μυαλό μου μερικές από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας του 20ού αιώνα - και συμπίπτει σε συγκλονιστικό βαθμό με τις κυρίαρχες ισραηλινές απόψεις
Από τον Omer Bartov
Τρί 13 Αυγούστου 2024 06.00 CEST
Στις 19 Ιουνίου 2024, ήταν προγραμματισμένο να δώσω μια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Ben-Gurion του Negev (BGU) στο Be'er Sheva του Ισραήλ. Η διάλεξή μου ήταν μέρος μιας εκδήλωσης σχετικά με τις παγκόσμιες πανεπιστημιακές διαμαρτυρίες κατά του Ισραήλ, και σχεδίαζα να ασχοληθώ με τον πόλεμο στη Γάζα και γενικότερα με το ερώτημα αν οι διαμαρτυρίες ήταν ειλικρινείς εκφράσεις οργής ή υποκινούμενες από αντισημιτισμό, όπως κάποιοι είχαν ισχυριστεί. Αλλά τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα είχαμε σχεδιάσει.
Όταν έφτασα στην είσοδο της αίθουσας διαλέξεων, είδα μια ομάδα φοιτητών να συγκεντρώνεται. Σύντομα αποκαλύφθηκε ότι δεν ήταν εκεί για να παρακολουθήσουν την εκδήλωση αλλά για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της. Οι φοιτητές είχαν κληθεί, όπως φάνηκε, από ένα μήνυμα WhatsApp που είχε κυκλοφορήσει την προηγούμενη ημέρα, το οποίο σημείωνε τη διάλεξη και καλούσε σε δράση: "Δεν θα το επιτρέψουμε! Πόσο καιρό θα διαπράττουμε προδοσία εναντίον του εαυτού μας!!!!!!!!!!!!!!!"
Το μήνυμα συνέχισε να ισχυρίζεται ότι είχα υπογράψει ένα ψήφισμα που χαρακτήριζε το Ισραήλ ως "καθεστώς απαρτχάιντ" (στην πραγματικότητα, το ψήφισμα αναφερόταν σε καθεστώς απαρτχάιντ στη Δυτική Όχθη). Με "κατηγόρησαν" επίσης ότι είχα γράψει ένα άρθρο για τους New York Times, τον Νοέμβριο του 2023, στο οποίο ανέφερα ότι αν και οι δηλώσεις των Ισραηλινών ηγετών υποδηλώνουν πρόθεση γενοκτονίας, υπήρχε ακόμα χρόνος για να σταματήσουμε το Ισραήλ από το να διαπράξει γενοκτονία. Σε αυτό, ήμουν ένοχος ως κατηγορούμενος. Ο διοργανωτής της εκδήλωσης, ο διακεκριμένος γεωγράφος Oren Yiftachel, δέχθηκε παρόμοια κριτική. Τα αδικήματά του περιλάμβαναν το γεγονός ότι είχε διατελέσει διευθυντής της "αντισιωνιστικής" B'Tselem, μιας παγκοσμίως σεβαστής ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Καθώς οι συμμετέχοντες στο πάνελ και μια χούφτα κυρίως ηλικιωμένων μελών ΔΕΠ εισήλθαν στην αίθουσα, οι φρουροί ασφαλείας εμπόδισαν τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές να εισέλθουν. Δεν τους εμπόδισαν όμως να κρατήσουν την πόρτα της αίθουσας διαλέξεων ανοιχτή, φωνάζοντας συνθήματα με ένα μεγάφωνο και χτυπώντας με όλη τους τη δύναμη τους τοίχους.
Μετά από πάνω από μια ώρα αναστάτωσης, συμφωνήσαμε ότι ίσως το καλύτερο βήμα προς τα εμπρός θα ήταν να ζητήσουμε από τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές να έρθουν μαζί μας για μια συζήτηση, με τον όρο να σταματήσουν τη διατάραξη. Ένας ικανός αριθμός αυτών των ακτιβιστών τελικά μπήκε μέσα και για τις επόμενες δύο ώρες καθίσαμε και μιλήσαμε. Όπως αποδείχθηκε, οι περισσότεροι από αυτούς τους νέους άνδρες και γυναίκες είχαν πρόσφατα επιστρέψει από την εφεδρική θητεία, κατά τη διάρκεια της οποίας είχαν αναπτυχθεί στη Λωρίδα της Γάζας.
Αυτή δεν ήταν μια φιλική ή "θετική" ανταλλαγή απόψεων, αλλά ήταν αποκαλυπτική. Αυτοί οι φοιτητές δεν ήταν απαραίτητα αντιπροσωπευτικοί του φοιτητικού σώματος στο Ισραήλ στο σύνολό του. Ήταν ακτιβιστές ακροδεξιών οργανώσεων. Αλλά από πολλές απόψεις, αυτά που έλεγαν αντανακλούσαν ένα πολύ πιο διαδεδομένο συναίσθημα στη χώρα.
Είχα να πάω στο Ισραήλ από τον Ιούνιο του 2023, και κατά τη διάρκεια αυτής της πρόσφατης επίσκεψης βρήκα μια διαφορετική χώρα από αυτή που είχα γνωρίσει. Παρόλο που εργάζομαι στο εξωτερικό εδώ και πολλά χρόνια, το Ισραήλ είναι ο τόπος όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Είναι ο τόπος όπου έζησαν και είναι θαμμένοι οι γονείς μου- είναι ο τόπος όπου ο γιος μου έχει δημιουργήσει τη δική του οικογένεια και ζουν οι περισσότεροι από τους παλαιότερους και καλύτερους φίλους μου. Γνωρίζοντας τη χώρα εκ των έσω και έχοντας παρακολουθήσει τα γεγονότα ακόμη πιο στενά από ό,τι συνήθως από τις 7 Οκτωβρίου, δεν εξεπλάγην εντελώς από αυτό που συνάντησα κατά την επιστροφή μου, αλλά εξακολουθούσε να είναι βαθιά ενοχλητικό.
Κατά τη συζήτηση αυτών των θεμάτων, δεν μπορώ παρά να βασιστώ στο προσωπικό και επαγγελματικό μου υπόβαθρο. Υπηρέτησα στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) για τέσσερα χρόνια, μια θητεία που περιελάμβανε τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 και τοποθετήσεις στη Δυτική Όχθη, το βόρειο Σινά και τη Γάζα, ολοκληρώνοντας τη θητεία μου ως διοικητής λόχου πεζικού. Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στη Γάζα, είδα από πρώτο χέρι τη φτώχεια και την απελπισία των Παλαιστινίων προσφύγων που προσπαθούσαν να βγάλουν τα προς το ζην σε συνωστισμένες, ετοιμόρροπες γειτονιές. Πιο έντονα, θυμάμαι να περιπολώ στους σκιερούς, σιωπηλούς δρόμους της αιγυπτιακής πόλης ʿArīsh -που τότε κατείχε το Ισραήλ- τρυπημένος από τα βλέμματα του φοβισμένου, αγανακτισμένου πληθυσμού που μας παρακολουθούσε από τα κλειστά παράθυρά του. Για πρώτη φορά κατάλαβα τι σημαίνει να κατέχεις έναν άλλο λαό.
Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική για τους Εβραίους Ισραηλινούς όταν συμπληρώσουν τα 18 τους χρόνια - αν και υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις - αλλά και μετά, μπορεί να κληθείς να υπηρετήσεις ξανά στις IDF, για εκπαίδευση ή επιχειρησιακά καθήκοντα ή σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όπως ένας πόλεμος. Όταν κλήθηκα το 1976, ήμουν προπτυχιακός φοιτητής και σπούδαζα στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Κατά τη διάρκεια εκείνης της πρώτης αποστολής ως έφεδρος αξιωματικός, τραυματίστηκα σοβαρά σε ένα ατύχημα κατά την εκπαίδευση, μαζί με αρκετούς στρατιώτες μου. Οι IDF συγκάλυψαν τις συνθήκες αυτού του συμβάντος, το οποίο προκλήθηκε από αμέλεια του διοικητή της εκπαιδευτικής βάσης. Πέρασα το μεγαλύτερο μέρος εκείνου του πρώτου εξαμήνου στο νοσοκομείο της Be'er Sheva, αλλά επέστρεψα στις σπουδές μου και αποφοίτησα το 1979 με ειδικότητα στην ιστορία.
Αυτές οι προσωπικές εμπειρίες με έκαναν να ενδιαφερθώ ακόμη περισσότερο για ένα ερώτημα που με απασχολούσε από καιρό: τι παρακινεί τους στρατιώτες να πολεμήσουν; Τις δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλοί Αμερικανοί κοινωνιολόγοι υποστήριξαν ότι οι στρατιώτες πολεμούν πρώτα απ' όλα ο ένας για τον άλλον και όχι για κάποιον ευρύτερο ιδεολογικό στόχο. Αυτό όμως δεν ταίριαζε απόλυτα με αυτό που είχα βιώσει ως στρατιώτης: πιστεύαμε ότι πολεμούσαμε για έναν ευρύτερο σκοπό που ξεπερνούσε τη δική μας ομάδα φίλων. Μέχρι να ολοκληρώσω το προπτυχιακό μου πτυχίο, είχα επίσης αρχίσει να αναρωτιέμαι αν, στο όνομα αυτού του σκοπού, οι στρατιώτες θα μπορούσαν να αναγκαστούν να ενεργήσουν με τρόπους που διαφορετικά θα θεωρούσαν καταδικαστέους.
Παίρνοντας την ακραία περίπτωση, έγραψα τη διδακτορική μου διατριβή στην Οξφόρδη, η οποία αργότερα δημοσιεύτηκε ως βιβλίο, για τη ναζιστική κατήχηση του γερμανικού στρατού και τα εγκλήματα που διέπραξε στο ανατολικό μέτωπο κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό που βρήκα ήταν αντίθετο με το πώς οι Γερμανοί στη δεκαετία του 1980 αντιλαμβάνονταν το παρελθόν τους. Προτιμούσαν να πιστεύουν ότι ο στρατός είχε διεξάγει έναν "αξιοπρεπή" πόλεμο, ακόμη και όταν η Γκεστάπο και τα SS διέπρατταν γενοκτονία "πίσω από την πλάτη του". Οι Γερμανοί χρειάστηκαν πολύ περισσότερα χρόνια για να συνειδητοποιήσουν πόσο συνένοχοι ήταν οι δικοί τους πατεράδες και παππούδες στο Ολοκαύτωμα και στη μαζική δολοφονία πολλών άλλων ομάδων στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση.
Όταν ξέσπασε η πρώτη παλαιστινιακή ιντιφάντα, ή εξέγερση, στα τέλη του 1987, δίδασκα στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Ένιωσα αποτροπιασμό από την εντολή του Γιτζάκ Ράμπιν, τότε υπουργού Άμυνας, προς τις IDF να "σπάσουν τα χέρια και τα πόδια" των Παλαιστινίων νέων που πετούσαν πέτρες στα βαριά οπλισμένα στρατεύματα. Του έγραψα μια επιστολή με την οποία τον προειδοποιούσα ότι, με βάση την έρευνά μου για την κατήχηση των ενόπλων δυνάμεων της ναζιστικής Γερμανίας, φοβόμουν ότι υπό την ηγεσία του οι IDF κατευθύνονταν σε έναν εξίσου ολισθηρό δρόμο.
Όπως είχε δείξει η έρευνά μου, ακόμη και πριν από την επιστράτευσή τους, οι νεαροί Γερμανοί άνδρες είχαν εσωτερικεύσει βασικά στοιχεία της ναζιστικής ιδεολογίας, ιδίως την άποψη ότι οι υπάνθρωπες σλαβικές μάζες, καθοδηγούμενες από ύπουλους μπολσεβίκους Εβραίους, απειλούσαν τη Γερμανία και τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο με καταστροφή, και ότι ως εκ τούτου η Γερμανία είχε το δικαίωμα και το καθήκον να δημιουργήσει για τον εαυτό της έναν "ζωτικό χώρο" στα ανατολικά και να αποδεκατίσει ή να υποδουλώσει τον πληθυσμό αυτής της περιοχής. Αυτή η κοσμοθεωρία εν συνεχεία εμπεδώθηκε περαιτέρω στα στρατεύματα, έτσι ώστε μέχρι τη στιγμή που εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση να αντιλαμβάνονται τους εχθρούς τους μέσα από αυτό το πρίσμα. Η σθεναρή αντίσταση που προέβαλε ο Κόκκινος Στρατός απλώς επιβεβαίωσε την ανάγκη να καταστραφούν ολοσχερώς τόσο οι σοβιετικοί στρατιώτες όσο και οι άμαχοι, και κυρίως οι Εβραίοι, οι οποίοι θεωρούνταν οι κύριοι υποκινητές του μπολσεβικισμού. Όσο περισσότερη καταστροφή προκαλούσαν, τόσο περισσότερο φοβόντουσαν τα γερμανικά στρατεύματα για την εκδίκηση που θα μπορούσαν να περιμένουν σε περίπτωση επικράτησης των εχθρών τους. Το αποτέλεσμα ήταν η δολοφονία έως και 30 εκατομμυρίων Σοβιετικών στρατιωτών και πολιτών.
Προς έκπληξή μου, λίγες ημέρες μετά την επιστολή που του έγραψα, έλαβα μια μονολεκτική απάντηση από τον Ράμπιν, που με κατηγόρησε επειδή τόλμησα να συγκρίνω τις IDF με τον γερμανικό στρατό. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να του γράψω μια πιο λεπτομερή επιστολή, εξηγώντας την έρευνά μου και την αγωνία μου για τη χρήση των IDF ως εργαλείο καταπίεσης εναντίον άοπλων κατεχόμενων πολιτών. Ο Ράμπιν απάντησε και πάλι, με την ίδια δήλωση: "Πώς τολμάτε να συγκρίνετε τις IDF με τη Βέρμαχτ". Αλλά εκ των υστέρων, πιστεύω ότι αυτή η ανταλλαγή αποκάλυψε κάτι για τη μετέπειτα διανοητική του διαδρομή. Διότι, όπως γνωρίζουμε από τη μετέπειτα εμπλοκή του στην ειρηνευτική διαδικασία του Όσλο, όσο και αν αυτή ήταν λανθασμένη, τελικά αναγνώρισε ότι μακροπρόθεσμα το Ισραήλ δεν μπορούσε να αντέξει το στρατιωτικό, πολιτικό και ηθικό τίμημα της κατοχής.
Από το 1989 διδάσκω στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχω γράψει άφθονα για τον πόλεμο, τη γενοκτονία, τον ναζισμό, τον αντισημιτισμό και το Ολοκαύτωμα, προσπαθώντας να κατανοήσω τους δεσμούς μεταξύ της βιομηχανικής θανάτωσης στρατιωτών στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και της εξόντωσης αμάχων από το καθεστώς του Χίτλερ. Μεταξύ άλλων έργων, πέρασα πολλά χρόνια ερευνώντας τη μετατροπή της γενέτειρας της μητέρας μου - του Buchach στην Πολωνία (σήμερα Ουκρανία) - από μια κοινότητα δια-εθνοτικής συνύπαρξης σε μια κοινότητα στην οποία, υπό τη ναζιστική κατοχή, ο μη εβραϊκός πληθυσμός στράφηκε εναντίον των Εβραίων γειτόνων του. Ενώ οι Γερμανοί ήρθαν στην πόλη με ρητό στόχο να δολοφονήσουν τους Εβραίους της, η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα των δολοφονιών διευκολύνθηκε σημαντικά από την τοπική συνεργασία. Αυτοί οι ντόπιοι παρακινήθηκαν από προϋπάρχουσες δυσαρέσκειες και μίση που μπορούν να αποδοθούν στην άνοδο του εθνομηδενισμού κατά τις προηγούμενες δεκαετίες και στην επικρατούσα άποψη ότι οι Εβραίοι δεν ανήκαν στα νέα εθνικά κράτη που δημιουργήθηκαν μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Στους μήνες που ακολούθησαν την 7η Οκτωβρίου, αυτά που έμαθα κατά τη διάρκεια της ζωής μου και της καριέρας μου έγιναν πιο οδυνηρά επίκαιρα από ποτέ. Όπως και πολλοί άλλοι, βρήκα αυτούς τους τελευταίους μήνες συναισθηματικά και διανοητικά απαιτητικούς. Όπως και πολλοί άλλοι, μέλη της δικής μου οικογένειας και των οικογενειών των φίλων μου έχουν επίσης επηρεαστεί άμεσα από τη βία. Η θλίψη δεν λείπει από παντού.
Η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου προκάλεσε τεράστιο σοκ στην ισραηλινή κοινωνία, από το οποίο δεν έχει αρχίσει να συνέρχεται. Ήταν η πρώτη φορά που το Ισραήλ έχασε τον έλεγχο μέρους της επικράτειάς του για μεγάλο χρονικό διάστημα, με τις IDF να μην μπορούν να αποτρέψουν τη σφαγή περισσότερων από 1.200 ανθρώπων - πολλοί από τους οποίους σκοτώθηκαν με τους πιο σκληρούς τρόπους που μπορεί να φανταστεί κανείς - και την αρπαγή περισσότερων από 200 ομήρων, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων παιδιών. Η αίσθηση της εγκατάλειψης από το κράτος και της συνεχιζόμενης ανασφάλειας - με δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινούς πολίτες να εξακολουθούν να έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους κατά μήκος της Λωρίδας της Γάζας και από τα σύνορα με το Λίβανο - είναι βαθιά.
Σήμερα, σε μεγάλα τμήματα του ισραηλινού κοινού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αντιτίθενται στην κυβέρνηση, δύο συναισθήματα κυριαρχούν.
Το πρώτο είναι ένας συνδυασμός οργής και φόβου, η επιθυμία να αποκατασταθεί η ασφάλεια με οποιοδήποτε κόστος και η πλήρης δυσπιστία απέναντι στις πολιτικές λύσεις, τις διαπραγματεύσεις και τη συμφιλίωση. Ο στρατιωτικός θεωρητικός Carl von Clausewitz σημείωσε ότι ο πόλεμος ήταν η επέκταση της πολιτικής με άλλα μέσα και προειδοποίησε ότι χωρίς καθορισμένο πολιτικό στόχο θα οδηγούσε σε απεριόριστη καταστροφή. Το συναίσθημα που επικρατεί τώρα στο Ισραήλ απειλεί ομοίως να καταστήσει τον πόλεμο αυτοσκοπό του. Κατά την άποψη αυτή, η πολιτική αποτελεί εμπόδιο για την επίτευξη των στόχων και όχι μέσο για τον περιορισμό της καταστροφής. Πρόκειται για μια άποψη που δεν μπορεί παρά να οδηγήσει τελικά στην αυτοκαταστροφή.
Το δεύτερο κυρίαρχο συναίσθημα - ή μάλλον η έλλειψη συναισθήματος - είναι η άλλη όψη του πρώτου. Είναι η απόλυτη ανικανότητα της ισραηλινής κοινωνίας σήμερα να νιώσει οποιαδήποτε ενσυναίσθηση για τον πληθυσμό της Γάζας. Η πλειοψηφία, όπως φαίνεται, δεν θέλει καν να γνωρίζει τι συμβαίνει στη Γάζα, και αυτή η επιθυμία αντανακλάται στην τηλεοπτική κάλυψη. Οι ειδήσεις της ισραηλινής τηλεόρασης αυτές τις μέρες ξεκινούν συνήθως με ρεπορτάζ για τις κηδείες των στρατιωτών, που πάντα περιγράφονται ως ήρωες, που έπεσαν στις μάχες στη Γάζα, ακολουθούμενες από εκτιμήσεις για το πόσοι μαχητές της Χαμάς "εξοντώθηκαν". Οι αναφορές στους θανάτους Παλαιστινίων αμάχων είναι σπάνιες και συνήθως παρουσιάζονται ως μέρος της εχθρικής προπαγάνδας ή ως αιτία για ανεπιθύμητη διεθνή πίεση. Μπροστά σε τόσους πολλούς θανάτους, αυτή η εκκωφαντική σιωπή μοιάζει τώρα με τη δική της μορφή εκδικητικότητας.
Φυσικά, το ισραηλινό κοινό έχει προ πολλού συνηθίσει στη βάναυση κατοχή που χαρακτηρίζει τη χώρα για 57 από τα 76 χρόνια της ύπαρξής της. Αλλά η κλίμακα όσων διαπράττονται στη Γάζα αυτή τη στιγμή από τις IDF είναι τόσο πρωτοφανής όσο και η πλήρης αδιαφορία των περισσότερων Ισραηλινών για όσα γίνονται στο όνομά τους. Το 1982, εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί διαμαρτυρήθηκαν για τη σφαγή του παλαιστινιακού πληθυσμού στους προσφυγικούς καταυλισμούς Σάμπρα και Σατίλα στη δυτική Βηρυτό από χριστιανικές πολιτοφυλακές των Μαρωνιτών, με τη βοήθεια των IDF. Σήμερα, αυτού του είδους η αντίδραση είναι αδιανόητη. Ο τρόπος με τον οποίο τα μάτια των ανθρώπων γουρλώνουν κάθε φορά που κάποιος αναφέρει τα δεινά των Παλαιστινίων αμάχων, και τους θανάτους χιλιάδων παιδιών, γυναικών και ηλικιωμένων, είναι βαθιά ανησυχητικός.
Συναντώντας τους φίλους μου στο Ισραήλ αυτή τη φορά, ένιωθα συχνά ότι φοβόντουσαν ότι θα μπορούσα να διαταράξω τη θλίψη τους και ότι ζώντας εκτός της χώρας δεν μπορούσα να κατανοήσω τον πόνο, την αγωνία, την αμηχανία και την αδυναμία τους. Οποιαδήποτε υπόδειξη ότι η ζωή στη χώρα τους είχε μουδιάσει στον πόνο των άλλων - τον πόνο που, τελικά, προκλήθηκε στο όνομά τους - προκαλούσε μόνο ένα τείχος σιωπής, μια υποχώρηση στον εαυτό τους ή μια γρήγορη αλλαγή θέματος. Η εντύπωση που αποκόμισα ήταν συνεπής: δεν έχουμε χώρο στις καρδιές μας, δεν έχουμε χώρο στις σκέψεις μας, δεν θέλουμε να μιλήσουμε ή να μας δείξουν τι κάνουν οι δικοί μας στρατιώτες, τα παιδιά ή τα εγγόνια μας, τα αδέλφια μας, αυτή τη στιγμή στη Γάζα. Πρέπει να επικεντρωθούμε στους εαυτούς μας, στο τραύμα, το φόβο και το θυμό μας.
Σε μια συνέντευξη που δόθηκε στις 7 Μαρτίου 2024, ο συγγραφέας, αγρότης και επιστήμονας Zeev Smilansky εξέφρασε αυτό ακριβώς το συναίσθημα με έναν τρόπο που με συγκλόνισε, ακριβώς επειδή προήλθε από τον ίδιο. Γνωρίζω τον Smilansky για περισσότερο από μισό αιώνα, και είναι γιος του διάσημου ισραηλινού συγγραφέα S Yizhar, του οποίου η νουβέλα Khirbet Khizeh του 1949 ήταν το πρώτο κείμενο στην ισραηλινή λογοτεχνία που αντιμετώπισε την αδικία της Nakba, την εκδίωξη 750.000 Παλαιστινίων από αυτό που έγινε το κράτος του Ισραήλ το 1948. Μιλώντας για τον δικό του γιο, τον Offer, ο οποίος ζει στις Βρυξέλλες, ο Smilansky σχολίασε:
Ο Offer λέει ότι γι' αυτόν κάθε παιδί είναι παιδί, ανεξάρτητα από το αν βρίσκεται στη Γάζα ή εδώ. Εγώ δεν αισθάνομαι σαν αυτόν. Τα παιδιά μας εδώ είναι πιο σημαντικά για μένα. Υπάρχει μια συγκλονιστική ανθρωπιστική καταστροφή εκεί, το καταλαβαίνω αυτό, αλλά η καρδιά μου είναι μπλοκαρισμένη και γεμάτη με τα παιδιά μας και τους ομήρους μας... Δεν υπάρχει χώρος στην καρδιά μου για τα παιδιά στη Γάζα, όσο συγκλονιστικό και τρομακτικό κι αν είναι και παρόλο που ξέρω ότι ο πόλεμος δεν είναι η λύση.
Ακούω τον Maoz Inon, ο οποίος έχασε και τους δύο γονείς του [δολοφονήθηκαν από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου] ... και ο οποίος μιλάει τόσο όμορφα και πειστικά για την ανάγκη να κοιτάξουμε μπροστά, ότι πρέπει να φέρουμε την ελπίδα και να θέλουμε την ειρήνη, γιατί οι πόλεμοι δεν θα καταφέρουν τίποτα, και συμφωνώ μαζί του. Συμφωνώ μαζί του, αλλά δεν μπορώ να βρω τη δύναμη στην καρδιά μου, με όλες τις αριστερές μου κλίσεις και την αγάπη μου για την ανθρωπότητα, δεν μπορώ ... Δεν είναι μόνο η Χαμάς, είναι όλοι οι κάτοικοι της Γάζας που συμφωνούν ότι είναι εντάξει να σκοτώνουν εβραϊκά παιδιά, ότι αυτός είναι ένας άξιος σκοπός ... Με τη Γερμανία υπήρξε συμφιλίωση, αλλά ζήτησαν συγγνώμη και πλήρωσαν αποζημιώσεις, και τι [θα συμβεί] εδώ; Κι εμείς κάναμε τρομερά πράγματα, αλλά τίποτα που να πλησιάζει αυτό που συνέβη εδώ στις 7 Οκτωβρίου. Θα είναι απαραίτητο να συμφιλιωθούμε, αλλά χρειαζόμαστε κάποια απόσταση.
Αυτό ήταν ένα διάχυτο συναίσθημα μεταξύ πολλών αριστερών, φιλελεύθερων φίλων και γνωστών με τους οποίους μίλησα στο Ισραήλ. Ήταν, βέβαια, αρκετά διαφορετικό από αυτό που λένε οι δεξιοί πολιτικοί και οι εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης από τις 7 Οκτωβρίου. Πολλοί από τους φίλους μου αναγνωρίζουν την αδικία της κατοχής και, όπως είπε ο Smilansky, δηλώνουν "αγάπη για την ανθρωπότητα". Αλλά αυτή τη στιγμή, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι αυτό στο οποίο επικεντρώνονται. Αντιθέτως, αισθάνονται ότι στον αγώνα μεταξύ δικαιοσύνης και ύπαρξης, η ύπαρξη πρέπει να νικήσει, και στον αγώνα μεταξύ ενός δίκαιου σκοπού και ενός άλλου -του ισραηλινού και του παλαιστινιακού- ο δικός μας σκοπός είναι αυτός που πρέπει να θριαμβεύσει, όποιο κι αν είναι το τίμημα. Σε όσους αμφισβητούν αυτή τη σκληρή επιλογή, το Ολοκαύτωμα παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση, όσο άσχετη και αν είναι με την παρούσα στιγμή.
Αυτό το συναίσθημα δεν εμφανίστηκε ξαφνικά στις 7 Οκτωβρίου. Οι ρίζες του είναι πολύ βαθύτερες.
Στις 30 Απριλίου 1956, ο Moshe Dayan, τότε αρχηγός του επιτελείου των IDF, έδωσε μια σύντομη ομιλία που θα γινόταν μια από τις πιο διάσημες στην ιστορία του Ισραήλ. Απευθυνόταν στους πενθούντες στην κηδεία του Ro'i Rothberg, ενός νεαρού αξιωματικού ασφαλείας του νεοσύστατου κιμπούτς Nahal Oz, το οποίο ιδρύθηκε από τις IDF το 1951 και έγινε πολιτική κοινότητα δύο χρόνια αργότερα. Το κιμπούτς βρισκόταν μόλις μερικές εκατοντάδες μέτρα από τα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας, απέναντι από την παλαιστινιακή γειτονιά Shuja'iyya.
Ο Ρόθμπεργκ είχε σκοτωθεί την προηγούμενη ημέρα, και το σώμα του σύρθηκε πέρα από τα σύνορα και ακρωτηριάστηκε, προτού επιστραφεί στα χέρια των Ισραηλινών με τη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών. Η ομιλία του Νταγιάν έχει γίνει μια εμβληματική δήλωση, που χρησιμοποιείται τόσο από την πολιτική δεξιά όσο και από την αριστερά μέχρι σήμερα:
Χθες το πρωί ο Ro'i δολοφονήθηκε. Θαμπωμένος από την ηρεμία του πρωινού, δεν είδε αυτούς που τον περίμεναν σε ενέδρα στην άκρη του αυλακιού. Ας μη ρίχνουμε σήμερα κατηγορίες στους δολοφόνους. Γιατί να τους κατηγορήσουμε για το φλογερό μίσος τους για εμάς; Εδώ και οκτώ χρόνια κατοικούν στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Γάζας, καθώς μπροστά στα μάτια τους μετατρέψαμε τη γη και τα χωριά στα οποία κατοικούσαν εκείνοι και οι πρόγονοί τους σε δική μας ιδιοκτησία.
Δεν πρέπει να ζητάμε το αίμα του Ρόι από τους Άραβες της Γάζας, αλλά από τους εαυτούς μας. Πώς κλείσαμε τα μάτια και δεν αντιμετωπίσαμε ευθέως τη μοίρα μας, δεν αντιμετωπίσαμε την αποστολή της γενιάς μας σε όλη της τη σκληρότητα; Έχουμε ξεχάσει ότι αυτή η ομάδα παλικάρια, που κατοικεί στο Ναχάλ Οζ, κουβαλάει στους ώμους της τις βαριές πύλες της Γάζας, στην άλλη πλευρά της οποίας συνωστίζονται εκατοντάδες χιλιάδες μάτια και χέρια που προσεύχονται για τη στιγμή της αδυναμίας μας, ώστε να μπορέσουν να μας ξεσκίσουν - το έχουμε ξεχάσει αυτό;...
Είμαστε η γενιά του εποικισμού- χωρίς ένα ατσάλινο κράνος και το στόμιο του κανονιού δεν θα μπορέσουμε να φυτέψουμε ένα δέντρο και να χτίσουμε ένα σπίτι. Τα παιδιά μας δεν θα έχουν ζωή αν δεν σκάψουμε καταφύγια, και χωρίς συρματοπλέγματα και πολυβόλα δεν θα μπορέσουμε να ανοίξουμε δρόμους και να σκάψουμε πηγάδια. Εκατομμύρια Εβραίοι που εξοντώθηκαν επειδή δεν είχαν γη μας κοιτάζουν από τις στάχτες της ισραηλινής ιστορίας και μας διατάζουν να εγκατασταθούμε και να αναστήσουμε μια γη για το λαό μας. Όμως πέρα από το αυλάκι των συνόρων υψώνεται ένας ωκεανός μίσους και μια παρόρμηση για εκδίκηση, περιμένοντας τη στιγμή που η ηρεμία θα αμβλύνει την ετοιμότητά μας, τη μέρα που θα ακούσουμε τους πρεσβευτές της συνωμοτικής υποκρισίας, οι οποίοι μας καλούν να κατεβάσουμε τα όπλα ...
Ας μην διστάζουμε να δούμε την απέχθεια που συνοδεύει και γεμίζει τις ζωές εκατοντάδων χιλιάδων Αράβων που κατοικούν γύρω μας και περιμένουν τη στιγμή που θα μπορέσουν να φτάσουν στο αίμα μας. Ας μην αποστρέψουμε τα μάτια μας για να μην εξασθενήσουν τα χέρια μας. Αυτό είναι το πεπρωμένο της γενιάς μας. Αυτή είναι η επιλογή της ζωής μας - να είμαστε έτοιμοι και οπλισμένοι και δυνατοί και σκληροί. Γιατί αν το σπαθί πέσει από τη γροθιά μας, οι ζωές μας θα κοπούν.
Την επόμενη ημέρα, ο Dayan ηχογράφησε την ομιλία του για το ισραηλινό ραδιόφωνο. Αλλά κάτι έλειπε. Έλειπε η αναφορά στους πρόσφυγες που παρακολουθούσαν τους Εβραίους να καλλιεργούν τα εδάφη από τα οποία είχαν εκδιωχθεί, οι οποίοι δεν θα έπρεπε να κατηγορηθούν για το μίσος που τρέφουν για τους απαλλοτριωτές τους. Αν και είχε εκστομίσει αυτές τις γραμμές στην κηδεία και τις είχε γράψει στη συνέχεια, ο Dayan επέλεξε να τις παραλείψει από την ηχογραφημένη εκδοχή. Και αυτός, επίσης, είχε γνωρίσει αυτή τη γη πριν από το 1948. Θυμήθηκε τα παλαιστινιακά χωριά και τις πόλεις που καταστράφηκαν για να κάνουν χώρο για τους Εβραίους εποίκους. Καταλάβαινε ξεκάθαρα την οργή των προσφύγων στην άλλη πλευρά του φράχτη. Αλλά πίστευε επίσης ακράδαντα τόσο στο δικαίωμα όσο και στην επείγουσα ανάγκη για εβραϊκή εγκατάσταση και κρατική υπόσταση. Στον αγώνα μεταξύ της αντιμετώπισης της αδικίας και της κατάληψης της γης, επέλεξε την πλευρά του, γνωρίζοντας ότι καταδίκαζε τον λαό του να βασίζεται για πάντα στο όπλο. Ο Νταγιάν ήξερε επίσης καλά τι μπορούσε να δεχτεί το ισραηλινό κοινό. Εξαιτίας της αμφιθυμίας του για το πού βρισκόταν η ενοχή και η ευθύνη για την αδικία και τη βία και της ντετερμινιστικής, τραγικής θεώρησης της ιστορίας, οι δύο εκδοχές της ομιλίας του κατέληξαν να απευθύνονται σε πολύ διαφορετικούς πολιτικούς προσανατολισμούς.
Δεκαετίες αργότερα, μετά από πολλούς ακόμη πολέμους και ποταμούς αίματος, ο Dayan ονόμασε το τελευταίο του βιβλίο Shall the Sword Devour Forever? Το βιβλίο εκδόθηκε το 1981 και περιέγραφε λεπτομερώς τον ρόλο του στην επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με την Αίγυπτο δύο χρόνια νωρίτερα. Είχε επιτέλους μάθει την αλήθεια του δεύτερου μέρους του βιβλικού εδαφίου από το οποίο πήρε τον τίτλο του βιβλίου: "Δεν γνωρίζεις ότι θα είναι πικρία στο τέλος;"
Αλλά στην ομιλία του 1956, με τις αναφορές του στο κουβάλημα των βαριών πυλών της Γάζας και στους Παλαιστίνιους που περίμεναν μια στιγμή αδυναμίας, ο Νταγιάν παρέπεμπε στη βιβλική ιστορία του Σαμψών. Όπως θα θυμόντουσαν οι ακροατές του, ο Ισραηλίτης Σαμψών, του οποίου η υπεράνθρωπη δύναμη προερχόταν από τα μακριά μαλλιά του, συνήθιζε να επισκέπτεται πόρνες στη Γάζα. Οι Φιλισταίοι, που τον θεωρούσαν θανάσιμο εχθρό τους, ήλπιζαν να του στήσουν ενέδρα μπροστά στις κλειδωμένες πύλες της πόλης. Αλλά ο Σαμψών απλώς σήκωσε τις πύλες στους ώμους του και περπάτησε ελεύθερος. Μόνο όταν η ερωμένη του Δαλιδά τον ξεγέλασε και του έκοψε τα μαλλιά, οι Φιλισταίοι μπόρεσαν να τον συλλάβουν και να τον φυλακίσουν, καθιστώντας τον ακόμα πιο ανίσχυρο, βγάζοντας του τα μάτια (όπως φέρεται να έκαναν και οι Γαζήτες που ακρωτηρίασαν τον Ροΐ). Αλλά σε ένα τελευταίο κατόρθωμα γενναιότητας, καθώς τον χλευάζουν οι απαγωγείς του, ο Σαμψών καλεί τον Θεό σε βοήθεια, αρπάζει τους στύλους του ναού στον οποίο είχε οδηγηθεί και τον καταρρίπτει πάνω στο χαρούμενο πλήθος που τον περιβάλλει, φωνάζοντας: "Αφήστε με να πεθάνω μαζί με τους Φιλισταίους!"
Εκείνες οι πύλες της Γάζας είναι βαθιά ριζωμένες στη σιωνιστική ισραηλινή φαντασία, σύμβολο του χάσματος ανάμεσα σε εμάς και τους "βαρβάρους". Στην περίπτωση του Ro'i, υποστήριξε ο Dayan, "η λαχτάρα για ειρήνη έκλεισε τα αυτιά του και δεν άκουσε τη φωνή του φόνου που περίμενε σε ενέδρα. Οι πύλες της Γάζας βάρυναν πολύ βαριά στους ώμους του και τον έριξαν κάτω".
Στις 8 Οκτωβρίου 2023, ο πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ απευθύνθηκε στο ισραηλινό κοινό, αναφέροντας την τελευταία γραμμή της ομιλίας του Νταγιάν: "Αυτό είναι το πεπρωμένο της γενιάς μας. Αυτή είναι η επιλογή της ζωής μας - να είμαστε έτοιμοι και οπλισμένοι και δυνατοί και σκληροί. Γιατί αν το σπαθί πέσει από τη γροθιά μας, οι ζωές μας θα κοπούν". Την προηγούμενη ημέρα, 67 χρόνια μετά το θάνατο του Ro'i, μαχητές της Χαμάς είχαν δολοφονήσει 15 κατοίκους του κιμπούτς Nahal Oz και είχαν πάρει οκτώ ομήρους. Μετά την εισβολή των αντιποίνων του Ισραήλ στη Γάζα, η παλαιστινιακή συνοικία Shuja'iyya απέναντι από το κιμπούτς, όπου ζούσαν 100.000 άνθρωποι, έχει αδειάσει από τον πληθυσμό της και έχει μετατραπεί σε έναν τεράστιο σωρό ερειπίων.
Μια από τις σπάνιες λογοτεχνικές απόπειρες να αποκαλυφθεί η ζοφερή λογική των πολέμων του Ισραήλ είναι το εξαιρετικό ποίημα του Anadad Eldan από το 1971 "Ο Σαμψών σκίζει τα ρούχα του", στο οποίο αυτός ο αρχαίος εβραίος ήρωας πέφτει με συντριβή μέσα και έξω από τη Γάζα, αφήνοντας μόνο ερήμωση στα ίχνη του. Ο Σαμψών, ο ήρωας, ο προφήτης, ο υποτακτικός του αιώνιου εχθρού του έθνους, μεταμορφώνεται σε άγγελο του θανάτου του, ενός θανάτου που, όπως θυμόμαστε, καταλήγει να προκαλέσει και στον εαυτό του σε μια μεγαλειώδη αυτοκτονική ενέργεια που αντηχεί στις γενιές μέχρι σήμερα.
Όταν πήγα
στη Γάζα συνάντησα
τον Σαμψών να βγαίνει και να σκίζει τα ρούχα του
στο γρατζουνισμένο του πρόσωπο έτρεχαν ποτάμια
και τα σπίτια έσκυψαν για να τον αφήσουν
να περάσει
οι πόνοι του ξερίζωναν δέντρα και πιάνονταν μέσα στις
μπερδεμένες
ρίζες. Στις ρίζες υπήρχαν τα νήματα του
των μαλλιών του.
Το κεφάλι του έλαμπε σαν κρανίο φτιαγμένο από βράχο.
και τα παραπαίοντα βήματά του έσκισαν τα δάκρυά μου
Ο Σαμψών περπατούσε σέρνοντας έναν κουρασμένο ήλιο
θρυμματισμένα τζάμια και αλυσίδες στη θάλασσα της Γάζας
πνίγηκαν. Άκουσα πως
η γη στενάζει κάτω από τα βήματά του,
πώς έκοψε τα σωθικά της. Ο Σαμψών...
τα παπούτσια του Σαμψών έτριζαν όταν περπατούσε.
Γεννημένος στην Πολωνία το 1924 ως Avraham Bleiberg, ο Eldan ήρθε στην Παλαιστίνη όταν ήταν παιδί, πολέμησε στον πόλεμο του 1948 και το 1960 μετακόμισε στο Kibbutz Be'eri, περίπου 4 χιλιόμετρα από τη Λωρίδα της Γάζας. Στις 7 Οκτωβρίου 2023, ο 99χρονος Eldan και η σύζυγός του επέζησαν από τη σφαγή περίπου εκατό κατοίκων του κιμπούτς, όταν οι μαχητές που μπήκαν στο σπίτι τους ανεξήγητα τους γλίτωσαν.
Μετά τις 7 Οκτωβρίου, στον απόηχο της θαυματουργής επιβίωσης αυτού του άγνωστου ποιητή, ένα διαφορετικό έργο του κοινοποιήθηκε ευρέως στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Γιατί φαινόταν σαν ο Eldan, ένας μακροχρόνιος χρονικογράφος της θλίψης και του πόνου που προκαλούν η καταπίεση και η αδικία, να είχε προβλέψει την καταστροφή που έπληξε το σπίτι του. Το 2016 είχε εκδώσει μια συλλογή ποιημάτων με τίτλο Έξι η ώρα της αυγής. Αυτή ήταν η ώρα που ξεκίνησε η επίθεση της Χαμάς. Το βιβλίο περιέχει το συγκλονιστικό ποίημα On the Walls of Be'eri, που θρηνεί τον θάνατο της κόρης του από ασθένεια (στα εβραϊκά το όνομα του κιμπούτς σημαίνει επίσης "το πηγάδι μου").
Στον απόηχο της 7ης Οκτωβρίου, το ποίημα μοιάζει ανατριχιαστικά τόσο να προβλέπει την καταστροφή όσο και να μεταφέρει μια ορισμένη άποψη για τον Σιωνισμό, ως προερχόμενο από τη διασπορική καταστροφή και την απόγνωση, που φέρνει το έθνος σε μια καταραμένη γη όπου τα παιδιά θάβονται από τους γονείς τους, κρατώντας όμως την ελπίδα για μια νέα και ελπιδοφόρα αυγή:
Στους τοίχους του Be'eri έγραψα την ιστορία της
από τις καταβολές και τα βάθη που ξεφλουδίζει το κρύο.
όταν διάβαζαν τι συνέβαινε στον πόνο και τα φώτα της
έπεσαν στην ομίχλη και το σκοτάδι της νύχτας και ένα ουρλιαχτό γεννήθηκε
προσευχή, γιατί τα παιδιά της έχουν πέσει και μια πόρτα είναι κλειδωμένη.
για τη χάρη του ουρανού αναπνέουν ερημιά και θλίψη
Ποιος θα παρηγορήσει τους απαρηγόρητους γονείς, για μια κατάρα
ψιθυρίζει ας μην υπάρξει ούτε δροσιά ούτε βροχή, μπορείτε να κλάψετε αν μπορείτε
υπάρχει μια εποχή που το σκοτάδι βρυχάται αλλά υπάρχει αυγή και λάμψη
Όπως ο επικήδειος λόγος του Νταγιάν για τη Ροΐ, το "Στα τείχη του Μπε'ερί" σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους. Πρέπει να διαβαστεί ως θρήνος για την καταστροφή ενός όμορφου και αθώου κιμπούτς στην έρημο ή είναι μια κραυγή πόνου για την ατελείωτη αιματηρή βεντέτα μεταξύ των δύο λαών αυτής της χώρας; Ο ποιητής δεν μας είπε το νόημά του, όπως συνηθίζουν οι ποιητές. Εξάλλου, το έγραψε πριν από χρόνια πενθώντας για την αγαπημένη του κόρη. Όμως, με δεδομένη την πολύχρονη, ήσυχη, ακριβή και καυστική δουλειά του, δεν φαίνεται ευφάνταστο να πιστεύουμε ότι το ποίημα ήταν μια έκκληση για συμφιλίωση και συνύπαρξη και όχι για περισσότερους κύκλους αιματοχυσίας και εκδίκησης.
Τυχαίνει να έχω προσωπική σχέση με το κιμπούτς Be'eri. Εκεί μεγάλωσε η νύφη μου, και το ταξίδι μου στο Ισραήλ τον Ιούνιο ήταν κυρίως για να επισκεφθώ τα δίδυμα -τα εγγόνια μου- που έφερε στον κόσμο τον Ιανουάριο του 2024. Το κιμπούτς, όμως, είχε εγκαταλειφθεί. Ο γιος μου, η νύφη μου και τα παιδιά τους είχαν μετακομίσει σε ένα κοντινό άδειο διαμέρισμα με μια οικογένεια επιζώντων - στενούς συγγενείς, ο πατέρας των οποίων εξακολουθεί να κρατείται όμηρος - δημιουργώντας έναν αδιανόητο συνδυασμό νέας ζωής και απαρηγόρητης θλίψης σε ένα σπίτι.
Εκτός από το να δω την οικογένειά μου, είχα έρθει στο Ισραήλ και για να συναντήσω φίλους. Ήλπιζα να κατανοήσω τι είχε συμβεί στη χώρα από τότε που άρχισε ο πόλεμος. Η αποτυχημένη διάλεξη στο BGU δεν ήταν στην κορυφή της ατζέντας μου. Αλλά μόλις έφτασα στην αίθουσα διαλέξεων εκείνη την ημέρα στα μέσα Ιουνίου, κατάλαβα γρήγορα ότι αυτή η εκρηκτική κατάσταση θα μπορούσε επίσης να δώσει κάποια στοιχεία για την κατανόηση της νοοτροπίας μιας νεότερης γενιάς φοιτητών και στρατιωτών.
Αφού καθίσαμε και αρχίσαμε να μιλάμε, μου έγινε σαφές ότι οι φοιτητές ήθελαν να ακουστούν και ότι κανείς, ίσως ακόμη και οι ίδιοι οι καθηγητές και οι διοικητικοί υπάλληλοι του πανεπιστημίου, δεν ενδιαφερόταν να τους ακούσει. Η παρουσία μου, και η αόριστη γνώση τους για την κριτική μου στον πόλεμο, πυροδότησε μέσα τους την ανάγκη να μου εξηγήσουν, αλλά ίσως και στον εαυτό τους, σε τι είχαν εμπλακεί ως στρατιώτες και ως πολίτες.
Μια νεαρή γυναίκα, που επέστρεψε πρόσφατα από μακρά στρατιωτική θητεία στη Γάζα, πήδηξε στη σκηνή και μίλησε με σθένος για τους φίλους που είχε χάσει, για τη διαβολική φύση της Χαμάς και για το γεγονός ότι αυτή και οι σύντροφοί της θυσιάζονταν για να εξασφαλίσουν τη μελλοντική ασφάλεια της χώρας. Βαθιά ταραγμένη, άρχισε να κλαίει στα μισά της ομιλίας της και αποχώρησε. Ένας νεαρός άνδρας, συγκεντρωμένος και ευκρινής, απέρριψε την πρότασή μου ότι η κριτική των ισραηλινών πολιτικών δεν υποκινούνταν απαραίτητα από αντισημιτισμό. Στη συνέχεια ξεκίνησε μια σύντομη επισκόπηση της ιστορίας του σιωνισμού ως απάντηση στον αντισημιτισμό και ως πολιτική πορεία που κανένας εθνικός δεν είχε δικαίωμα να αρνηθεί. Παρόλο που αναστατώθηκαν από τις απόψεις μου και ταράχτηκαν από τις δικές τους πρόσφατες εμπειρίες στη Γάζα, οι απόψεις που εξέφρασαν οι μαθητές δεν ήταν σε καμία περίπτωση εξαιρετικές. Αντανακλούσαν πολύ μεγαλύτερα τμήματα της κοινής γνώμης στο Ισραήλ.
Γνωρίζοντας ότι στο παρελθόν είχα προειδοποιήσει για γενοκτονία, οι φοιτητές ήταν ιδιαίτερα πρόθυμοι να μου δείξουν ότι ήταν ανθρώπινοι, ότι δεν ήταν δολοφόνοι. Δεν είχαν καμία αμφιβολία ότι οι IDF ήταν, στην πραγματικότητα, ο πιο ηθικός στρατός στον κόσμο. Αλλά ήταν επίσης πεπεισμένοι ότι οι όποιες ζημιές έγιναν στους ανθρώπους και τα κτίρια στη Γάζα ήταν απολύτως δικαιολογημένες, ότι για όλα έφταιγε η Χαμάς που τους χρησιμοποιούσε ως ανθρώπινες ασπίδες.
Μου έδειξαν φωτογραφίες στα τηλέφωνά τους για να αποδείξουν ότι είχαν συμπεριφερθεί θαυμάσια απέναντι στα παιδιά, αρνήθηκαν ότι υπήρχε πείνα στη Γάζα, επέμειναν ότι η συστηματική καταστροφή σχολείων, πανεπιστημίων, νοσοκομείων, δημόσιων κτιρίων, κατοικιών και υποδομών ήταν αναγκαία και δικαιολογημένη. Θεωρούσαν οποιαδήποτε κριτική των ισραηλινών πολιτικών από άλλες χώρες και τα Ηνωμένα Έθνη απλώς αντισημιτική.
Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των Ισραηλινών, αυτοί οι νέοι είχαν δει την καταστροφή της Γάζας με τα ίδια τους τα μάτια. Μου φάνηκε ότι όχι μόνο είχαν εσωτερικεύσει μια συγκεκριμένη άποψη που έχει γίνει κοινός τόπος στο Ισραήλ -δηλαδή, ότι η καταστροφή της Γάζας ως τέτοια ήταν μια νόμιμη απάντηση στην 7η Οκτωβρίου- αλλά είχαν επίσης αναπτύξει έναν τρόπο σκέψης που είχα παρατηρήσει πριν από πολλά χρόνια όταν μελετούσα τη συμπεριφορά, την κοσμοθεωρία και την αυτοαντίληψη των Γερμανών στρατιωτών του στρατού στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχοντας εσωτερικεύσει ορισμένες απόψεις για τον εχθρό - οι Μπολσεβίκοι ως Untermenschen- η Χαμάς ως ανθρώπινα ζώα - και για τον ευρύτερο πληθυσμό ως λιγότερο από άνθρωπο και ως μη άξιοι δικαιωμάτων, οι στρατιώτες που παρατηρούν ή διαπράττουν φρικαλεότητες τείνουν να τις αποδίδουν όχι στον δικό τους στρατό ή στους εαυτούς τους, αλλά στον εχθρό.
Χιλιάδες παιδιά σκοτώθηκαν; Φταίει ο εχθρός. Τα δικά μας παιδιά σκοτώθηκαν; Σίγουρα φταίει ο εχθρός. Αν η Χαμάς πραγματοποιήσει μια σφαγή σε ένα κιμπούτς, είναι Ναζί. Αν ρίχνουμε βόμβες 2.000 λιβρών σε καταφύγια προσφύγων και σκοτώνουμε εκατοντάδες αμάχους, φταίει η Χαμάς που κρύβεται κοντά σε αυτά τα καταφύγια. Μετά από όσα μας έκαναν, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να τους ξεριζώσουμε. Μετά από όσα τους κάναμε, μπορούμε μόνο να φανταστούμε τι θα μας κάνουν αν δεν τους καταστρέψουμε. Απλά δεν έχουμε άλλη επιλογή.
Στα μέσα Ιουλίου του 1941, λίγες μόλις εβδομάδες αφότου η Γερμανία εξαπέλυσε αυτό που ο Χίτλερ είχε διακηρύξει ως "πόλεμο εξόντωσης" εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, ένας Γερμανός υπαξιωματικός έγραψε στην πατρίδα του από το ανατολικό μέτωπο:
... Αυτό που είδαμε ... αγγίζει τα όρια του απίστευτου ... Και όταν κάποιος διαβάζει την Der Stürmer [ναζιστική εφημερίδα] και βλέπει τις φωτογραφίες, αυτό είναι μόνο μια αδύναμη απεικόνιση αυτού που βλέπουμε εδώ και των εγκλημάτων που διαπράττονται εδώ από τους Εβραίους.
Ένα προπαγανδιστικό φυλλάδιο του στρατού που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 1941 παρουσιάζει μια παρόμοια εφιαλτική εικόνα των πολιτικών αξιωματικών του Κόκκινου Στρατού, την οποία πολλοί στρατιώτες σύντομα αντιλήφθηκαν ως αντανάκλαση της πραγματικότητας:
Όποιος έχει κοιτάξει ποτέ το πρόσωπο ενός Κόκκινου κομισάριου ξέρει πώς είναι οι Μπολσεβίκοι. Εδώ δεν υπάρχει ανάγκη για θεωρητικές εκφράσεις. Θα προσβάλλαμε τα ζώα αν περιγράφαμε αυτούς τους κυρίως Εβραίους άνδρες ως κτήνη. Είναι η ενσάρκωση του σατανικού και παρανοϊκού μίσους εναντίον ολόκληρης της ευγενούς ανθρωπότητας... [Θα] είχαν βάλει τέλος σε κάθε ουσιαστική ζωή, αν αυτή η έκρηξη δεν είχε αναχαιτιστεί την τελευταία στιγμή.
Δύο ημέρες μετά την επίθεση της Χαμάς, ο υπουργός Άμυνας Yoav Gallant δήλωσε: "Πολεμάμε ανθρώπινα ζώα και πρέπει να ενεργήσουμε ανάλογα", προσθέτοντας αργότερα ότι το Ισραήλ "θα διαλύσει τη μία γειτονιά μετά την άλλη στη Γάζα". Ο πρώην πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ επιβεβαίωσε: "Πολεμάμε ναζιστές". Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου προέτρεψε τους Ισραηλινούς να "θυμηθούν τι σας έκανε ο Αμαλήκ", αναφερόμενος στη βιβλική έκκληση να εξοντωθούν οι "άνδρες και οι γυναίκες, τα παιδιά και τα βρέφη" του Αμαλήκ. Σε ραδιοφωνική του συνέντευξη, είπε για τη Χαμάς: "Δεν τους αποκαλώ ανθρώπινα ζώα γιατί αυτό θα ήταν προσβλητικό για τα ζώα". Ο αναπληρωτής πρόεδρος της Κνεσέτ Νισίμ Βατούρι έγραψε στο Χ ότι στόχος του Ισραήλ θα πρέπει να είναι "η εξάλειψη της Λωρίδας της Γάζας από το πρόσωπο της Γης". Στην ισραηλινή τηλεόραση δήλωσε: "Δεν υπάρχουν άσχετοι άνθρωποι ... πρέπει να πάμε εκεί και να σκοτώσουμε, να σκοτώσουμε, να σκοτώσουμε. Πρέπει να τους σκοτώσουμε πριν μας σκοτώσουν αυτοί". Ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς τόνισε σε ομιλία του: "Το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί ... Ολική καταστροφή. 'Εξαλείψτε την ανάμνηση του Αμαλέκ από κάτω από τον ουρανό'". Ο Avi Dichter, υπουργός γεωργίας και πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών Shin Bet, μίλησε για την "αναδίπλωση της Νάκμπα της Γάζας". Σε έναν 95χρονο Ισραηλινό βετεράνο του στρατού, του οποίου η παρακινητική ομιλία προς τους στρατιώτες των IDF που προετοιμάζονταν για την εισβολή στη Γάζα τους προέτρεπε να "σβήσουν τη μνήμη τους, τις οικογένειές τους, τις μητέρες και τα παιδιά τους", δόθηκε τιμητικό δίπλωμα από τον Ισραηλινό πρόεδρο Χέρτσογκ για "το θαυμάσιο παράδειγμα που έδωσε σε γενιές στρατιωτών". Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι υπήρξαν αμέτρητες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από στρατιώτες των IDF στη Γάζα που καλούσαν να "σκοτώσουν τους Άραβες", να "κάψουν τις μητέρες τους" και να "ισοπεδώσουν" τη Γάζα. Δεν έχει γίνει γνωστή καμία πειθαρχική δίωξη από τους διοικητές τους.
Αυτή είναι η λογική της ατελείωτης βίας, μια λογική που επιτρέπει σε κάποιον να καταστρέφει ολόκληρους πληθυσμούς και να αισθάνεται απόλυτα δικαιολογημένος για αυτό. Είναι μια λογική της θυματοποίησης - πρέπει να τους σκοτώσουμε πριν μας σκοτώσουν αυτοί, όπως έκαναν και πριν - και τίποτα δεν ενδυναμώνει τη βία περισσότερο από τη δίκαιη αίσθηση της θυματοποίησης. Κοιτάξτε τι μας συνέβη το 1918, έλεγαν Γερμανοί στρατιώτες το 1942, υπενθυμίζοντας τον προπαγανδιστικό μύθο της "μαχαιριάς στην πλάτη", που απέδιδε την καταστροφική ήττα της Γερμανίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στην εβραϊκή και κομμουνιστική προδοσία. Κοιτάξτε τι μας συνέβη στο Ολοκαύτωμα, όταν εμπιστευτήκαμε ότι άλλοι θα έρθουν να μας σώσουν, λένε οι στρατιώτες του IDF το 2024, δίνοντας έτσι στον εαυτό τους άδεια για αδιάκριτη καταστροφή με βάση μια ψευδή αναλογία μεταξύ της Χαμάς και των Ναζί.
Οι νεαροί άνδρες και γυναίκες με τους οποίους μίλησα εκείνη την ημέρα ήταν γεμάτοι οργή, όχι τόσο εναντίον μου - ηρέμησαν λίγο όταν ανέφερα τη δική μου στρατιωτική θητεία - αλλά επειδή, νομίζω, ένιωθαν προδομένοι από όλους γύρω τους. Προδομένοι από τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία θεωρούσαν υπερβολικά επικριτικά, από τους ανώτερους διοικητές που θεωρούσαν ότι ήταν πολύ επιεικείς απέναντι στους Παλαιστίνιους, από τους πολιτικούς που απέτυχαν να αποτρέψουν το φιάσκο της 7ης Οκτωβρίου, από την αδυναμία των IDF να επιτύχουν την "ολοκληρωτική νίκη", από τους διανοούμενους και τους αριστερούς που τους επέκριναν άδικα, από την κυβέρνηση των ΗΠΑ που δεν παρέδιδε αρκετά γρήγορα επαρκή πυρομαχικά, και από όλους αυτούς τους υποκριτές Ευρωπαίους πολιτικούς και τους αντισημίτες φοιτητές που διαμαρτύρονταν για τις ενέργειές τους στη Γάζα. Φαινόταν φοβισμένοι και ανασφαλείς και μπερδεμένοι, και κάποιοι πιθανόν να έπασχαν και από PTSD.
Τους διηγήθηκα την ιστορία του πώς, το 1930, η γερμανική φοιτητική ένωση καταλήφθηκε δημοκρατικά από τους Ναζί. Οι φοιτητές εκείνης της εποχής αισθάνονταν προδομένοι από την απώλεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, την απώλεια ευκαιριών λόγω της οικονομικής κρίσης και την απώλεια γης και κύρους μετά την ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης των Βερσαλλιών. Ήθελαν να ξανακάνουν τη Γερμανία μεγάλη, και ο Χίτλερ φαινόταν ικανός να εκπληρώσει αυτή την υπόσχεση. Οι εσωτερικοί εχθροί της Γερμανίας απομακρύνθηκαν, η οικονομία της άνθισε, τα άλλα έθνη τη φοβόντουσαν ξανά, και στη συνέχεια πήγε στον πόλεμο, κατέκτησε την Ευρώπη και δολοφόνησε εκατομμύρια ανθρώπους. Τελικά, η χώρα καταστράφηκε ολοσχερώς. Αναρωτήθηκα φωναχτά αν ίσως οι λίγοι Γερμανοί φοιτητές που επέζησαν αυτά τα 15 χρόνια μετάνιωσαν για την απόφασή τους το 1930 να υποστηρίξουν τον ναζισμό. Αλλά δεν νομίζω ότι οι νεαροί άνδρες και γυναίκες στο BGU κατάλαβαν τις συνέπειες αυτών που τους είχα πει.
Οι φοιτητές ήταν τρομακτικοί και φοβισμένοι ταυτόχρονα, και ο φόβος τους τους έκανε ακόμα πιο επιθετικούς. Αυτό το επίπεδο απειλής, καθώς και ένας βαθμός αλληλοεπικάλυψης απόψεων, φαίνεται ότι δημιούργησε φόβο και υποταγή στους ανωτέρους τους, καθηγητές και διοικητικούς υπαλλήλους, οι οποίοι επέδειξαν μεγάλη απροθυμία να τους πειθαρχήσουν με οποιονδήποτε τρόπο. Ταυτόχρονα, μια σειρά από ειδήμονες των μέσων ενημέρωσης και πολιτικοί επευφημούσαν αυτούς τους αγγέλους της καταστροφής, αποκαλώντας τους ήρωες, λίγο πριν τους βάλουν στο χώμα και γυρίσουν την πλάτη στις θλιμμένες οικογένειές τους. Οι πεσόντες στρατιώτες πέθαναν για καλό σκοπό, λένε στις οικογένειες. Αλλά κανείς δεν αφιερώνει χρόνο για να αρθρώσει ποιος είναι αυτός ο σκοπός πέρα από την καθαρή επιβίωση μέσα από όλο και περισσότερη βία.
Και έτσι, λυπήθηκα επίσης για αυτούς τους μαθητές, οι οποίοι δεν είχαν επίγνωση του τρόπου με τον οποίο τους είχαν χειραγωγήσει. Αλλά έφυγα από εκείνη τη συνάντηση γεμάτη τρόμο και προαίσθημα.
Καθώς επέστρεφα στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη Ιουνίου, αναλογίστηκα τις εμπειρίες μου κατά τη διάρκεια αυτών των δύο βρώμικων και ανησυχητικών εβδομάδων. Είχα συνείδηση της βαθιάς μου σύνδεσης με τη χώρα που είχα εγκαταλείψει. Αυτό δεν αφορά μόνο τη σχέση μου με την ισραηλινή οικογένεια και τους φίλους μου, αλλά και με το ιδιαίτερο ύφος της ισραηλινής κουλτούρας και κοινωνίας, η οποία χαρακτηρίζεται από την έλλειψη απόστασης ή σεβασμού. Αυτό μπορεί να είναι συγκινητικό και αποκαλυπτικό- μπορεί κανείς, σχεδόν ακαριαία, να βρεθεί σε έντονες, ακόμη και οικείες συζητήσεις με άλλους στο δρόμο, σε μια καφετέρια, σε ένα μπαρ.
Ωστόσο, αυτή η ίδια πτυχή της ισραηλινής ζωής μπορεί επίσης να είναι ατελείωτα απογοητευτική, καθώς υπάρχει τόσο λίγος σεβασμός στις κοινωνικές ευγένειες. Υπάρχει σχεδόν μια λατρεία της ειλικρίνειας, μια υποχρέωση να πεις τη γνώμη σου, ανεξάρτητα από το με ποιον μιλάς ή πόσο πολύ μπορεί να σε προσβάλει. Αυτή η κοινή προσδοκία δημιουργεί τόσο μια αίσθηση αλληλεγγύης όσο και μια αίσθηση των γραμμών που δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Όταν είστε μαζί μας, είμαστε όλοι οικογένεια. Αν στραφείτε εναντίον μας ή βρίσκεστε στην άλλη πλευρά του εθνικού χάσματος, αποκλείεστε και μπορείτε να περιμένετε ότι θα σας κυνηγήσουμε.
Ίσως αυτός να ήταν και ο λόγος για τον οποίο αυτή τη φορά, για πρώτη φορά, φοβήθηκα να πάω στο Ισραήλ και για τον οποίο ένα μέρος μου χάρηκε που έφυγε. Η χώρα είχε αλλάξει με τρόπους ορατούς και ανεπαίσθητους, τρόπους που μπορεί να είχαν υψώσει ένα φράγμα ανάμεσα σε μένα, ως παρατηρητή απ' έξω, και σε εκείνους που παρέμειναν οργανικό κομμάτι της.
Αλλά ένα άλλο μέρος της ανησυχίας μου είχε να κάνει με το γεγονός ότι η άποψή μου για το τι συνέβαινε στη Γάζα είχε αλλάξει. Στις 10 Νοεμβρίου 2023, έγραψα στους New York Times: "Ως ιστορικός της γενοκτονίας, πιστεύω ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η γενοκτονία λαμβάνει χώρα τώρα στη Γάζα, αν και είναι πολύ πιθανό να συμβαίνουν εγκλήματα πολέμου, ακόμη και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. [...] Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι είναι ζωτικής σημασίας να προειδοποιούμε για το ενδεχόμενο γενοκτονίας πριν αυτή συμβεί, αντί να την καταδικάζουμε καθυστερημένα αφού έχει ήδη συμβεί. Νομίζω ότι έχουμε ακόμη αυτόν τον χρόνο".
Δεν το πιστεύω πλέον αυτό. Μέχρι τη στιγμή που ταξίδεψα στο Ισραήλ, είχα πεισθεί ότι, τουλάχιστον από την επίθεση των IDF στη Ράφα στις 6 Μαΐου 2024, δεν ήταν πλέον δυνατόν να αρνηθεί κανείς ότι το Ισραήλ εμπλέκεται σε συστηματικά εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονικές ενέργειες. Δεν ήταν μόνο ότι αυτή η επίθεση εναντίον της τελευταίας συγκέντρωσης των κατοίκων της Γάζας - οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν ήδη εκτοπιστεί αρκετές φορές από τις IDF, οι οποίες τώρα για άλλη μια φορά τους έσπρωξαν σε μια λεγόμενη ασφαλή ζώνη - έδειχνε μια πλήρη περιφρόνηση κάθε ανθρωπιστικού προτύπου. Έδειχνε επίσης ξεκάθαρα ότι ο απώτερος στόχος όλου αυτού του εγχειρήματος από την αρχή ήταν να καταστεί ολόκληρη η Λωρίδα της Γάζας ακατοίκητη και να εξουθενωθεί ο πληθυσμός της σε τέτοιο βαθμό ώστε είτε να πεθάνει είτε να αναζητήσει όλες τις δυνατές επιλογές για να εγκαταλείψει το έδαφος. Με άλλα λόγια, η ρητορική που διατυμπάνιζαν οι Ισραηλινοί ηγέτες από τις 7 Οκτωβρίου μεταφράζεται τώρα σε πραγματικότητα - δηλαδή, όπως ορίζει η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία του 1948, ότι το Ισραήλ ενεργούσε "με πρόθεση να καταστρέψει, εν όλω ή εν μέρει", τον παλαιστινιακό πληθυσμό στη Γάζα, "ως τέτοιο, σκοτώνοντας, προκαλώντας σοβαρή βλάβη ή επιβάλλοντας συνθήκες ζωής που αποσκοπούν στην καταστροφή της ομάδας".
Αυτά ήταν θέματα που μπορούσα να συζητήσω μόνο με μια πολύ μικρή χούφτα ακτιβιστών, μελετητών, ειδικών στο διεθνές δίκαιο και, όπως ήταν φυσικό, Παλαιστίνιων πολιτών του Ισραήλ. Πέρα από αυτόν τον περιορισμένο κύκλο, τέτοιες δηλώσεις για την παρανομία των ισραηλινών ενεργειών στη Γάζα αποτελούν ανάθεμα στο Ισραήλ. Ακόμη και η συντριπτική πλειοψηφία των διαδηλωτών κατά της κυβέρνησης, όσων ζητούν κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση των ομήρων, δεν θα τις ανεχτεί.
Από τότε που επέστρεψα από την επίσκεψή μου, προσπαθώ να εντάξω τις εμπειρίες μου εκεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Η πραγματικότητα επί τόπου είναι τόσο καταστροφική και το μέλλον φαίνεται τόσο ζοφερό, ώστε επέτρεψα στον εαυτό μου να επιδοθεί σε κάποια αντιφατική ιστορία και να διασκεδάσει κάποιες ελπιδοφόρες εικασίες για ένα διαφορετικό μέλλον. Αναρωτιέμαι, τι θα είχε συμβεί αν το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ είχε εκπληρώσει τη δέσμευσή του να θεσπίσει ένα σύνταγμα βασισμένο στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του; Την ίδια αυτή διακήρυξη που ανέφερε ότι το Ισραήλ "θα βασίζεται στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη, όπως την οραματίστηκαν οι προφήτες του Ισραήλ- θα εξασφαλίζει πλήρη ισότητα κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων σε όλους τους κατοίκους του, ανεξάρτητα από τη θρησκεία, τη φυλή ή το φύλο- θα εγγυάται την ελευθερία της θρησκείας, της συνείδησης, της γλώσσας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού- θα προστατεύει τους ιερούς τόπους όλων των θρησκειών- και θα είναι πιστό στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών".
"Σημάδια σε κάθε δρόμο": ο προσφυγικός καταυλισμός όπου γενιές Παλαιστινίων έχασαν το μέλλον τους
Τι επιπτώσεις θα είχε ένα τέτοιο σύνταγμα στη φύση του κράτους; Πώς θα είχε μετριάσει τη μετατροπή του Σιωνισμού από μια ιδεολογία που επιδίωκε να απελευθερώσει τους Εβραίους από τον εξευτελισμό της εξορίας και των διακρίσεων και να τους θέσει σε ισότιμη θέση με τα άλλα έθνη του κόσμου, σε μια κρατική ιδεολογία εθνομηδενισμού, καταπίεσης των άλλων, επεκτατισμού και απαρτχάιντ; Κατά τα λίγα ελπιδοφόρα χρόνια της ειρηνευτικής διαδικασίας του Όσλο, οι άνθρωποι στο Ισραήλ άρχισαν να μιλούν για τη μετατροπή του σε "κράτος όλων των πολιτών του", Εβραίων και Παλαιστινίων. Η δολοφονία του πρωθυπουργού Ράμπιν το 1995 έβαλε τέλος σε αυτό το όνειρο. Θα είναι ποτέ δυνατό για το Ισραήλ να απορρίψει τις βίαιες, αποκλειστικές, μαχητικές και όλο και πιο ρατσιστικές πτυχές του οράματός του, όπως το ενστερνίζονται εκεί τώρα τόσοι πολλοί Εβραίοι πολίτες του; Θα μπορέσει ποτέ να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του όπως τον είχαν οραματιστεί τόσο εύγλωττα οι ιδρυτές του - ως ένα έθνος βασισμένο στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη;
Είναι δύσκολο να αφεθεί κανείς σε τέτοιες φαντασιώσεις αυτή τη στιγμή. Αλλά ίσως ακριβώς εξαιτίας του ναδίρ στο οποίο βρίσκονται τώρα οι Ισραηλινοί, και πολύ περισσότερο οι Παλαιστίνιοι, και της τροχιάς περιφερειακής καταστροφής στην οποία τους έχουν βάλει οι ηγέτες τους, προσεύχομαι να υψωθούν επιτέλους εναλλακτικές φωνές. Γιατί, σύμφωνα με τα λόγια του ποιητή Ελντάν, "υπάρχει μια εποχή που το σκοτάδι βρυχάται, αλλά υπάρχει αυγή και λάμψη".
Ακολουθήστε το Long Read στο X στο @gdnlongread, ακούστε τα podcast μας εδώ και εγγραφείτε στο εβδομαδιαίο email του Long Read εδώ.
Poetry collection by Kevin Cadwallender.
It can be found by pressing here (14.1mb).
A lower resolution version can be found by pressing here (2.4mb).